Một ứng viên xin rút khỏi danh sách công nhận giáo sư

Vào giữa đợt cao điểm dịch Covid-19 năm 2021, xã hội giãn cách, công việc kinh doanh của anh cũng chững lại. Thời gian ở nhà nhàn rỗi, Chiến nảy sinh ý tưởng làm tiểu cảnh một ngôi nhà bắc bộ bằng xi măng.

Khu nhà mà Chiến tạo nên chỉ vỏn vẹn trong diện tích khuôn viên 80x80cm. Lấy từ ý tưởng của một làng quê, Chiến bố trí từ đầu cổng vào hai bên là hai cái ao cá. Bên trong là một sân rộng lát bằng những viên gạch bát nhỏ. Ngôi nhà chính 3 gian, hai bên hông là hai ngôi nhà nhỏ. Khuôn  viên  ngôi  nhà có giếng nước, cây xanh… trông giống như thật. Đặc biệt, ngói của ngôi nhà được Chiến đặt mua và sử dụng khoảng 4000 viên.

“Ngôi nhà này em hoàn thành trong vòng 13 ngày. Khi làm ra có rất nhiều người thích và ngỏ ý muốn mua nhưng em không bán mà chỉ để chơi. Mặc dù đã hơn một năm, nhưng ngôi nhà vẫn đang còn mới nên chưa thể hiện hết được nét đặc trưng của nhà xưa. Tiểu cảnh này càng để lâu rêu mọc lên sẽ tạo nên sự cổ kính, khi đó mọi người nhìn vào sẽ trông giống như thật”, anh Chiến chia sẻ.

Anh Chiến cho biết, thực chất khi thực hiện ý tưởng này anh cũng rất bỡ ngỡ vì chưa hiểu hết được ý nghĩa của những căn nhà xưa đặc trưng ở miền Bắc. Người truyền cảm hứng để anh thực hiện tác phẩm này chính là bố của mình.

“Bố kể cho mình hiểu ý nghĩa của nhà năm gian và cùng mình thực hiện tác phẩm. Mình tham khảo thêm trên mạng intenet về không gian của những căn nhà xưa, rồi từ đó mô phỏng như vậy”, anh Chiến chia sẻ.

Trong dịp Tết này, anh Chiến đã trang trí thêm cây quất, cây đào trong tiểu cảnh để mọi người cùng cảm nhận được không khí Tết cổ truyền.

“Mình vừa trồng cây đào, quất vào tiểu cảnh của ngôi nhà rồi  đăng lên mạng xã hội. Mọi  người bình luận rất nhiều. Đa phần đều có cảm nhận, nhìn ngôi  nhà này, mọi người rất nhớ Tết xưa, muốn về quê ăn Tết  cùng  gia  đình", Chiến cho biết.

Ngoài đam mê làm tiểu cảnh, anh Chiến còn làm cây bon sai để kinh doanh. Dịp Tết này anh đưa ra thị trường khoảng 150 gốc quất và nhất chi mai bon sai trên gỗ lũa.

Những gốc quất bon sai được anh Chiến dựng trên chậu gốm, phối cảnh bằng gỗ lũa. Giá bán trung bình từ 1,2 đến 15 triệu đồng (tùy kích thước mỗi chậu). Anh Chiến dự kiến doanh thu đạt được trong dịp Tết năm nay khoảng 300-400 triệu đồng.  

“Vào dịp Tết, công việc kinh doanh bận rộn nên tôi chưa có thời gian để nghĩ về việc làm thêm tiểu cảnh khác. Khi nào có thời gian, tôi sẽ nghĩ thêm về việc làm tiểu cảnh mô phỏng nhiều không gian truyền thống khác để mọi người cùng chiêm ngưỡng”, anh Chiến chia sẻ.

Tính chung 10 tháng, các sản phẩm nông sản chế biến đem về gần 1,1 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước.

Các sản phẩm từ dừa, hạt dẻ cười, xoài và mít tiếp tục là nhóm mặt hàng xuất khẩu chủ lực. Trong đó, hàng chế biến từ dừa và xoài được các nước mua tăng gấp rưỡi cùng kỳ năm ngoái, lần lượt đạt trên 187 triệu USD và 97 triệu USD trong 10 tháng.

Hạt dẻ cười đạt kim ngạch xuất khẩu hơn 111 triệu USD, tăng 35% so với cùng thời điểm 2023.

Từ những vai thuộc hàng kinh điển của tuồng chuẩn mực với trình thức nghiêm ngặt cho đến vai diễn đòi hỏi người diễn phải lột tả được hết nội tâm nhân vật. Nhắc tới bà là nhắc tới những vai diễn xuất thần như Hồ Nguyệt Cô hóa cáo, Bà huyện trong Nghêu, sò, ốc, hến; Bà Trưng Trắc trong Trưng nữ vương… và đỉnh cao là Ông già cõng vợ đi xem hội.

NSND Đàm Liên trong vở Ông già cõng vợ đi xem hội.

Trọn một tình yêu cho tuồng

NSND Đàm Liên sinh ra trong một gia đình nghệ thuật tại tỉnh Phú Yên, mẹ bà, cố nghệ nhân Trần Thị Bẩy, cũng từng là một nghệ nhân tuồng nổi tiếng trong gánh hát của ông Bầu Leo.

Ngay từ nhỏ cô bé Đàm Liên đã đam mê nghệ thuật, nhưng bà đến với Tuồng là một sự tình cờ. Năm 1958, bà cùng thi vào ba chuyên ngành là múa, điện ảnh, và tuồng để thử sức, kết quả thật không ngờ Đàm Liên đã trúng tuyển cả ba chuyên ngành với số điểm khá cao. Nhà hát tuồng đã giữ được bà bởi có giấy gọi trước.

Nhưng NSND Đàm Liên sau này tâm sự, thật tâm khi tới với tuồng bà không thích, gần như cả tuổi thanh xuân tập tuồng bà đều bị 'kiểm điểm' bởi làm cái gì cũng sai, múa sai, vẽ mặt 'đen xì, trắng bệch'. Bà luôn nghĩ trong đầu hay mình chọn nhầm nghề, nên lúc nào bà cũng đứng núi này trông núi nọ, tập tuồng nhưng thấy các bạn học hát học múa ở phòng khác là lại rộn ràng.

Nhưng bà bảo, có lẽ tuồng có duyên từ kiếp trước nên buộc bà phải gắn bó. Cho tới khi không thể chuyển sang lĩnh vực nghệ thuật nào khác, bà mới bắt đầu chấp nhận số phận. Đàm Liên bảo, tính của mình không muốn chịu thua ai, khi đã chấp nhận theo đuổi nghệ thuật tuồng, bà bắt đâu lao vào tập luyện. Hết giờ tập cùng các bạn, bà tự mày mò tập thêm.

Mới học bà cảm thấy rất khó bởi hát được một câu hát tuồng cho hay phải khổ tận can tràng, vắt gan vắt ruột, nhiều khi hát xong cảm giác đứt hơi muốn sỉu. Nhưng lạ thay, càng học, càng ngấm, càng say, bà bắt đầu yêu những điệu Hát Nam, hát khách, bắt đầu yêu những vai diễn với những tính cách dữ dội. Tuồng đã ngấm vào máu thịt của Đàm Liên không sao dứt ra được mà ngày đêm lăn lộn, quên ăn, quên ngủ, say mê tập hát, tập diễn.

Nhờ năng khiếu vốn có cùng với sự say mê học hỏi bà đã diễn rất thành công nhiều vai diễn, đặc biệt là vai Trưng trắc trong vở Tuồng Trưng nữ Vương. Nhờ vai diễn thành công này Đàm Liên may mắn được gặp Bác Hồ và diễn cho Người xem. Nhớ lại những ngày đó bà không khỏi xúc động: ''Bác khen lắm, đến nỗi sau này gặp tôi chú Vũ Kỳ thường gọi đùa cô Trưng Trắc của Bác Hồ''.

Hơn 60 năm hoạt động nghệ thuật NSND Đàm Liên đã nhận được 7 huy chương vàng, 2 huy chương bạc trong các hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc. 10 năm liền bà là chiến sĩ thi đua cấp ngành, và cấp quốc gia.

Năm 1996, bà vinh dự được tham gia báo cáo điển hình Phụ nữ ba giỏi toàn quốc. Được nhà nước tặng thưởng huân chương lao động hạng nhì, Huân chương kháng chiến hạng hai, Huân chương Đào Tấn do tỉnh uỷ, UBND tỉnh Bình Định trao tặng, Huy chương vì sự nghiệp sân khấu do Hội nghệ sĩ sân khấu trao tặng đợt đầu tiên.

Đặc biệt, bà là một trong số ít các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu cao quý NSƯT đợt đầu tiên (năm 1984) và năm 1992 bà lại được phong tặng danh hiệu NSND. Năm 1992, một vinh dự lớn đến với Đàm Liên là Viện sân khấu công bố kết quả điều tra xã hội học, NSND Đàm Liên là một trong những nghệ sĩ được khán giả yêu thích nhất.

Trong cuốn "Phía sau ánh hào quang”, nhà thơ Trần Đăng Khoa nói về NSND Đàm Liên: "Nói đến nghệ thuật tuồng, không thể không nhắc đến Đàm Liên. Hình như không phải chị đến với tuồng mà chính loại hình nghệ thuật này đã tự tìm đến với chị, rồi qua chị mà bừng sáng hết những vẻ đẹp quyến rũ mà nó vốn từng có. Mặc dù trước Đàm Liên, chúng ta đã có những tên tuổi lớn với những đóng góp đặc sắc cho sự phát triển của loại hình nghệ thuật dân tộc này. Nhưng với Đàm Liên vẫn có một vị trí rất đặc biệt. Có lẽ vì thế mà bạn bè quốc tế, báo chí trong nước gọi chị là "Nữ hoàng của nghệ thuật tuồng”, "Bà chúa của xứ sở tuồng”.

Đến với nghệ thuật tuồng không bắt đầu từ tình yêu và cả cuộc hôn nhân với nhạc sĩ Vĩnh An cũng vậy nhưng cuối cùng, NSND Đàm Liên đã nhận được hạnh phúc ngọt ngào.

Tình yêu thầm lặng

NSND Đàm Liên từng chia sẻ với VietNamNet rằng để có được thành công trong nghệ thuật, bà luôn thầm cảm ơn người chồng đã đồng hành đi qua ngọt bùi, cay đắng gần 30 năm. Với Đàm Liên, nhạc sĩ Vĩnh An không chỉ là người chồng, người anh mà còn là người bắc từng nấc thang cho bà bước tới đỉnh vinh quang của nghệ thuật. Nhưng lúc đến với ông, bà không ấn tượng và phải một năm sau khi chung sống, bà mới cảm nhận và yêu ông. 

Ông dạy bà làm thơ, viết văn, làm khán giả đóng góp những ý kiến chân tình cho từng vai diễn. Ông còn phổ bài thơ Cô gái sông Hương của Tố Hữu theo điệu hát tuồng để Đàm Liên diễn mà khi nghe xong tác giả bài thơ phải rưng rưng nước mắt thốt lên: "Hay quá! Tôi cảm ơn Đàm Liên". Rồi nhiều bài thơ khác cũng được nhạc sĩ Vĩnh An phổ để Đàm Liên diễn theo điệu hát tuồng.

Nhắc đến chồng, Đàm Liên tự nhận mình nợ ông quá nhiều. Bà từng kể, ông hơn bà 20 tuổi, quen nhau từ những ngày bà đi lưu diễn ở miền Trung, lúc đó ông là Trưởng đoàn Văn công Quân khu IV. Trong những ngày lưu diễn ấy, ông là người luôn đứng sau cổ vũ, đợi bà diễn xong tặng những đóa hoa rừng. Không mấy ấn tượng nhưng bỗng một ngày bà thấy ông xuất hiện và thông báo chuyển về Hà Nội làm, khiến bà quá đỗi bất ngờ. Đương thời người đời vẫn truyền nhau câu hát: "Nực cười nhạc sĩ Vĩnh An, bỏ ra Hà Nội vì nàng Đàm Liên” là như thế.

Ông đã chinh phục được "sầu nữ tình yêu” bởi chính sự chân thành, mộc mạc đó. Sau này, ông vẫn luôn là người đứng bên cạnh động viên vợ trên con đường hoạt động nghệ thuật. Một điều làm bà thấy ân hận là lúc biết trân trọng và dành hết tình yêu thì ông lại ra đi.

Ngân An

NSND Đàm Liên - 'bà chúa sân khấu Tuồng' qua đời

NSND Đàm Liên qua đời ngày 25/4 tại Hà Nội hưởng thọ 78 tuổi.

Đây là bước nâng cao so với quy định bắt buộc phải xác thực sinh trắc học khi chuyển tiền từ trên 10 triệu đồng một lần và 20 triệu đồng một ngày theo Quyết định 2345 của Ngân hàng Nhà nước có hiệu lực từ 1/7.

Đoạn clip sau khi đăng tải thu hút hơn 1,2 triệu lượt xem và hàng nghìn lượt bình luận. Nhiều người xúc động, bật khóc khi theo dõi đoạn clip và bày tỏ sự kính phục trước tấm lòng hiếu thảo của cụ bà 103 tuổi.

Cùng với đó, hàng nghìn lời chúc được cư dân mạng gửi đến cụ bà, mong cụ khỏe mạnh để tiếp tục cùng con cháu về thăm lại quê hương, cội nguồn.

Theo chị Nguyễn Hương Mai (31 tuổi, Quỳnh Lưu, Nghệ An, người đăng tải clip) nhân vật trong clip chính là bà nội của mình. Bà tên là Phạm Thị Dịu, năm nay 103 tuổi. Dù phải nhờ con cháu dìu dắt mới bước đi được nhưng cụ vẫn vượt gần 300km về quê để ra phần mộ của cha mẹ thắp hương, tưởng nhớ đấng sinh thành.

Chia sẻ với phóng viên, chị Mai cho biết, đoạn clip được chị quay ngày 21/2, khi cả gia đình chị từ Nghệ An về Hưng Yên ăn giỗ cụ ngoại. Chuyến xe đặc biệt hôm đó có sự xuất hiện của cụ Dịu và đông đủ con cháu trong gia đình.

"Tuy bà nội tuổi cao nhưng chưa năm nào bà quên ngày giỗ mẹ (cụ thân sinh ra bà Dịu), bà vẫn nhớ như in ngày mẹ mất là ngày 12/1 (âm lịch). Quê gốc của bà ở Hưng Yên, do tuổi cao và điều kiện không cho phép nên mọi năm tới ngày giỗ, bà thường làm mâm cơm, cúng vọng ở Nghệ An.

Năm nay, bà có nguyện vọng muốn về Hưng Yên làm giỗ, thắp hương cho mẹ nên bảo con cháu chuẩn bị đồ lễ, thuê xe về quê. Nghe bà đề xuất, cả gia đình tôi rất ủng hộ và xúc động bởi 5-6 năm rồi bà mới có dịp về quê. Đặc biệt, đây là năm đầu tiên bà về làm giỗ mẹ mà đông đủ con cháu", chị Mai chia sẻ.

Người cháu cho biết thêm, từ khi "chốt" ngày về quê, bà Dịu vui mừng, đứng ngồi không yên. Thậm chí, đêm trước ngày về quê, cụ bà thao thức không ngủ, chỉ mong trời mau sáng để xe tới đón. Thấy vậy, cả gia đình cũng thức cùng, tâm sự với cụ bà.

"Khi con cháu đồng tình đưa bà về quê, cả nhà thấy rõ niềm vui trên khuôn mặt của bà. Bà liên tục hỏi con cháu chuẩn bị đủ đồ lễ chưa. Dù bà tuổi cao, đi lại khó khăn nhưng bà rất háo hức cho chuyến đi này.

Suốt hành trình từ Nghệ An ra Hưng Yên gần 300km, ai cũng lo cho sức khỏe của bà. Ngồi xe từ giữa đêm tới sáng mới đến nơi khiến cả nhà ai cũng uể oải, chỉ có bà luôn miệng bảo không mệt, không đau lưng tý nào", chị Mai kể.

Thương bà, chị Mai và các thành viên trong gia đình dù khá mệt vẫn bên cạnh, giúp bà hoàn thành tâm nguyện với người mẹ đã khuất.

"Bà ngồi cả tiếng bên cạnh mộ mẹ, miệng lẩm bẩm tâm sự. Ngồi một chỗ lâu khiến đôi chân của bà sưng phù. Chứng kiến cảnh đó, con cháu dù rất thương nhưng cố kìm nén để bà không khóc theo", chị Mai nói.

Sau khi chia sẻ câu chuyện về bà nội lên mạng xã hội, chị Mai nhận được rất nhiều tin nhắn chúc mừng, kèm theo lời chúc sức khỏe. Nhiều người bày tỏ lòng biết ơn vì hành động của cụ bà giúp họ nhìn nhận lại cách đối xử với cha mẹ, người thân trong gia đình.

"Từ trước tới nay, bà luôn dạy con cháu sống phải biết trên, biết dưới, lễ phép và hiếu thảo với cha mẹ. Khi tận mắt chứng kiến hành động của bà đối với đấng sinh thành, tôi càng thấy xúc động.

Chỉ mong bà sống khỏe, mãi bình an để mỗi năm con cháu lại đưa bà về thăm quê", chị Mai xúc động.

Theo Dân Trí

Giấc mơ cứu cả làng và những huyền tích ly kỳ ở công trình 200 năm tuổi Cần Thơ