Kết cục đau đớn của băng siêu trộm tấn công xe container

Khắc phục những hạn chế của mô hình “một cửa liên thông”, năm 2012 tỉnh phê duyệt và triển khai Đề án xây dựng chính quyền điện tử, trong đó có mô hình trung tâm hành chính công các cấp. Sau một thời gian triển khai, mô hình đã thực sự là bước đột phá về cải cách hành chính và hiện đại hóa nền hành chính, được Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương đánh giá cao, được nhân dân, tổ chức, doanh nghiệp ghi nhận, đồng tình ủng hộ.

Đến nay các TTHC đưa vào trung tâm hành chính công các cấp đã cắt giảm được 45-60% thời gian giải quyết các thủ tục hành chính so với quy định của Trung ương; đặc biệt, một số thủ tục cắt giảm trên 70% thời gian, như lĩnh vực chấp thuận chủ trương, địa điểm đầu tư... nên đã tạo sự thuận lợi, tiết kiệm rất nhiều chi phí cho doanh nghiệp và người dân.

Xác định rõ cải cách hành chính tiếp tục là một trong 3 đột phá chiến lược; từ năm 2019 tỉnh chỉ đạo các sở, ngành triển khai con dấu thứ 2 tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh, quy trình 4 bước tại chỗ được nâng lên thành 5 bước tại chỗ (tiếp nhận, thẩm định, phê duyệt, đóng dấu, trả kết quả tại trung tâm), tạo sự thuận lợi, nhanh chóng cho doanh nghiệp, người dân đến giao dịch; đưa hoạt động giải quyết TTHC tại trung tâm ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả, phát huy được giá trị của các quyết định ủy quyền.

Với quan điểm cải cách hành chính chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc, tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo, triển khai quyết liệt trong giải quyết TTHC. Năm 2016 hệ thống cung cấp dịch vụ công trực tuyến tập trung của tỉnh được xây dựng. Qua đó, giúp minh bạch hóa quá trình giải quyết TTHC của cơ quan quản lý nhà nước cho người dân, doanh nghiệp.

Quảng Ninh là một trong những địa phương thí điểm giải quyết TTHC qua Cổng dịch vụ công quốc gia. Với sự vào cuộc của các sở, ban, ngành, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, người dân đã thấy được sự ưu việt mà Cổng dịch vụ công quốc gia mang lại.

Đến nay tỉnh đã cung cấp hoàn chỉnh và hiệu quả dịch vụ công trực tuyến toàn trình. Đây không chỉ tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết TTHC, mà còn được xem là một trong những khâu quan trọng trong việc xây dựng Chính quyền số.

Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh đã phối hợp với các sở, ban, ngành cung cấp 1.366 TTHC (đạt 100%) trên Cổng dịch vụ công của tỉnh, trong đó có 902 TTHC được cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình (đạt 72,5%).

7 tháng năm 2023, số hồ sơ dịch vụ công được tiếp nhận và giải quyết tính riêng trên Cổng dịch vụ công của tỉnh là 27.577 hồ sơ (đạt 98,3%); số hồ sơ dịch vụ công trên cả Cổng dịch vụ công của tỉnh và các phần mềm chuyên ngành là 61.450 hồ sơ (đạt 68,4%); số hồ sơ dịch vụ công tính riêng trên cổng dịch vụ công cấp huyện là 83.930 hồ sơ (đạt 92,9%); số hồ sơ dịch vụ công trên cả cổng dịch vụ công cấp huyện và các phần mềm chuyên ngành là 192.930 hồ sơ (đạt 56,3%), cấp xã là 149.590 hồ sơ (đạt 94,3%).

Hiện trung tâm hành chính các cấp đang phối hợp với các đơn vị nhà mạng triển khai chữ ký số miễn phí cho người dân khi giao dịch TTHC. Khi công dân sử dụng chữ ký số có thể thực hiện các giao dịch giải quyết TTHC mọi lúc, mọi nơi; khai thác các kết quả giải quyết TTHC được lưu trong kho lưu trữ điện tử và trích xuất dữ liệu để tái sử dụng trong quá trình giải quyết TTHC.

Có thể nói, 60 năm qua, Quảng Ninh đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đặc biệt 10 năm gần đây tỉnh tập trung tạo đột phá trong cải cách hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.

Điều này được thể hiện qua 6 năm liên tiếp (2017-2022) Quảng Ninh đứng thứ nhất về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI); Chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX) dẫn đầu toàn quốc trong 5 năm (2017, 2018, 2019, 2020, 2022); 4 năm liên tiếp (2019-2022) xếp thứ nhất trong bảng Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước (SIPAS); năm 2022 trở lại đứng thứ nhất trên bảng xếp hạng PAPI toàn quốc, đây là lần thứ 2 Quảng Ninh đứng ở vị trí cao nhất trong 12 năm tham gia khảo sát PAPI. Từ đó, tạo chuyển biến căn bản, thúc đẩy có hiệu quả đầu tư theo hình thức đối tác công - tư, thu hút được nguồn lực ngoài ngân sách lớn - nguồn động lực có tính đột phá mạnh mẽ cho đầu tư phát triển của Quảng Ninh.

 TheoNgọc Trâm(Báo Quảng Ninh)

Nhiều người có suy nghĩ rằng “không nên cho trẻ nhỏ học tiếng Anh khi tiếng Việt chưa thành thạo vì sẽ khiến con bị rối loạn ngôn ngữ”. Thực ra trong môi trường đa văn hóa hiện nay vô số trẻ có thể nói được nhiều ngôn ngữ khác nhau.  

Bà Tô Lan Phương chia sẻ: “Người ta thừa nhận việc học ngôn ngữ có lợi cho sự phát triển của trẻ, cùng với đó là những lợi ích lâu dài ngôn ngữ mang lại cho tương lai vì vậy chúng ta nên dạy trẻ nhỏ ngôn ngữ thứ hai”.

Thực tế, trẻ em có thể học nhiều ngôn ngữ cùng lúc. Theo Cục điều tra dân số Hoa Kỳ, 56% người châu Âu nói được hai thứ tiếng và ít nhất khoảng một nửa dân số thế giới nói song ngữ, nhiều người trong số này học nói nhiều thứ tiếng từ khi nhỏ. Chính vì vậy học tiếng Anh sớm cũng mang lại nhiều lợi ích cho trẻ. Ở hầu hết các nước châu Âu và châu Á, trẻ tiểu học được học tiếng Anh ngay khi bắt đầu vào trường.

Bà Tô Lan Phương khuyên cha mẹ nên dạy trẻ nhỏ ngôn ngữ thứ hai từ sớm

Cũng theo bà Tô Lan Phương, đừng quá lo lắng nếu con bối rối khi bước đầu khó tiếp cận tiếng Anh hay khi con nói tiếng Anh quá nhiều. Phản xạ sẽ hướng trẻ sử dụng từ vựng con được tiếp xúc nhiều hơn. Một từ tiếng Việt hoàn toàn có thể thay thế cho tiếng Anh và ngược lại nếu lúc này con chưa tìm thấy từ cần dùng. Sau đó con sẽ rút được kinh nghiệm cho những lần sau.

Độ tuổi thích hợp để học tiếng Anh

Theo hướng suy nghĩ trên, nhiều phụ huynh băn khoăn nên cho con học tiếng Anh ngay khi con biết nói hay đợi con thành thạo tiếng Việt.

Trưởng phòng đào tạo IELTS Fighter khuyến cáo: “Thời điểm tốt nhất để học ngôn ngữ thứ 2 với mục đích đạt trình độ thông thạo như người bản ngữ là khi 10 tuổi”.

Trẻ em học ngôn ngữ mới nhanh hơn và có thể đạt được trình độ như người bản ngữ dễ dàng hơn người lớn. Bởi cấu trúc não lúc này tạo điều kiện cho việc học ngôn ngữ thứ hai. Về sinh học, bộ não trẻ nhỏ được thiết kế để hấp thụ thông tin mới một cách vô thức, bản năng. Lớn hơn con phải học nhiều thứ hơn, đồng thời ý thức được việc học và cố gắng nên bộ não khó thu nhận thông tin hơn.

Nên cho trẻ tiếp xúc với tiếng Anh khi nhỏ và có lộ trình rõ ràng khi trẻ dần lớn

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng càng nhỏ tuổi, trẻ càng dễ áp dụng nhiều cách phát âm và tái tạo âm thanh mới, trong khi điều này khó khăn hơn với người lớn tuổi. TS Paul Thompson - chuyên gia thần kinh học tại UCLA (Đại học California) và nhóm của ông còn phát hiện ra hệ thống não bộ chuyên học ngôn ngữ mới phát triển nhanh chóng từ khoảng 6 tuổi đến khi dậy thì. Sau đó về cơ bản sẽ ngừng phát triển từ độ tuổi 11 - 15. Chính vì những lý do trên, Trưởng phòng đào tạo IELTS Fighter khuyên cha mẹ nên cho trẻ tiếp xúc với tiếng Anh ngay khi còn nhỏ và có lộ trình phát triển rõ ràng, bài bản khi trẻ dần lớn lên.

Nên cho con học tiếng Anh với giáo viên người Việt Nam hay giáo viên bản ngữ?

Theo các chuyên gia giáo dục, điều quan trọng nhất không phải là giáo viên đến từ đâu mà là cách dạy. Giáo viên tốt nhất có thể là bất kỳ ai có phương pháp truyền đạt, giảng dạy hiệu quả và truyền được cảm hứng học cho học viên.

Phương pháp giảng dạy theo kiểu truyền thống tập trung vào giáo viên, thầy cô độc giảng dễ dẫn đến sự chán nản nhanh chóng cho học sinh. Để giải quyết vấn đề này, giáo viên tại IELTS Fighter được đào tạo để sáng tạo những bài giảng hấp dẫn với các trò chơi kích thích trẻ động não qua nhiều kiểu thử thách như để trống chữ cái, sắp xếp, âm nhạc, hình ảnh… để trẻ chinh phục và tận hưởng cảm giác chiến thắng. Cha mẹ nên lựa chọn giáo viên có phương pháp giảng dạy tốt thay vì quan tâm đến giáo viên Việt hay giáo viên bản ngữ

Phụ huynh gặp khó khăn gì khi cho con học tiếng Anh?

Lo lắng phổ biến nhất, của phụ huynh là không thể đánh giá sự tiến bộ của con và đôi khi khóa học kết thúc cha mẹ mới nhận ra con không tiến bộ.

Ngoài tìm hiểu về phương pháp giảng dạy của giáo viên, bà Lan Phương còn khuyên phụ huynh tìm hiểu kỹ về lớp học trước khi quyết định nơi học cho con. Những lớp học kết hợp giữa học chính trên lớp và học bổ trợ để học viên được thực hành nhiều hơn sẽ giúp trẻ tiến bộ nhanh hơn.

Một mô hình lớp học hiệu quả không chỉ chú trọng đến thời lượng học trên lớp mà cần có thêm các hoạt động thực hành kỹ năng ngoại khóa cũng như ở nhà để trẻ tận dụng thời gian luyện tiếng Anh nhiều hơn. Tham gia các lớp học này, phụ huynh cần nắm và theo sát yêu cầu của lớp học (như số lượng video bài tập, bài học online, bài kiểm tra)  và liên lạc thường xuyên với giáo viên để có đươc đánh giá đúng và theo sát năng lực của con.

Cách hỗ trợ con học tiếng Anh tại nhà

Ngoài các website, kênh youtube dạy tiếng Anh, bài hát hoặc câu chuyện tiếng anh… cha mẹ có thể hỗ trợ con học tốt hơn bằng cách tạo môi trường học ngay tại nhà như một góc tiếng Anh với từ mới, ngữ pháp, thời gian biểu, mục tiêu, phần thưởng khi con làm tốt... Những phần thưởng công nhận sự nỗ lực của con sẽ có tác dụng động viên và kích thích to lớn trong việc học ngoại ngữ.

Cha mẹ có nhiều cách để hỗ trợ con học tiếng Anh tại nhà

Ngoài ra Trưởng phòng đào tạo IELTS Fighter còn đưa ra một ý tưởng thú vị: “Để kích thích thái độ học tập tích cực của trẻ, cha mẹ có thể tham gia vào một lớp học tiếng Anh. Cùng con học và là bạn đồng hành của con trong suốt chặng đường chinh phục ngoại ngữ này là ý tưởng tuyệt vời để truyền thái độ tích cực đối với việc học, nâng cao hiệu quả học cho con”.

Ngọc Minh

Xưởng chế tạo này được thiết kế với 4 không gian: Không gian đào tạo, Không gian làm việc chung, Không gian thiết kế, Không gian tiền sản xuất.

Trong đó, không gian đào tạo là nơi thực hiện các hoạt động đào tạo kỹ năng công nghệ - kỹ thuật liên quan tới thực hiện dự án khoa học kỹ - thuật và kỹ năng mềm.

Không gian làm việc chung là không gian thực, được trang bị bàn ghế tiện nghi. Không gian thiết kế bao gồm cả không gian thực và không gian ảo, được trang bị các phần mềm thiết kế, mô phỏng, tính toán trong thiết kế sản phẩm. Không gian tiền sản xuất là nơi thực hiện bước tạo ra sản phẩm.

Fablab USTH là nơi sinh viên có thể tự tay chế tạo các sản phẩm công nghệ.

TS Nguyễn Xuân Trường - Chủ nhiệm dự án cho biết, Fablab USTH được trang bị các thiết bị máy móc và công cụ như máy quét 3D, máy in 3D, máy CNC, máy phay, máy tiện, bo mạch, linh kiện điện tử, các thiết bị tự động hóa (PLC), các phần mềm bổ trợ tư duy thiết kế mô hình 2D - 3D trước khi thực hiện tạo ra sản phẩm.

FabLab USTH còn xây dựng một cộng đồng gồm những con người cùng chung đam mê nghiên cứu sáng tạo, cùng chia sẻ với nhau kỹ năng và kiến thức kỹ thuật.

“Cụ thể, dù đặt trong một trường đại học, nhưng Fablab USTH mở rộng đối tượng thụ hưởng tới cả học sinh phổ thông và doanh nghiệp. Điển hình, đối với học sinh phổ thông, Fablab USTH sẽ là không gian thực hành thí nghiệm, bổ trợ cho chương trình STEM mà các bạn được giảng dạy tại nhà trường.

Bên cạnh đó, đây cũng là nơi doanh nghiệp có thể sản xuất prototype với chi phí rẻ và chất lượng cao. Chúng tôi tin rằng, Fablab là nơi đầu tiên tại Việt Nam có sự kết nối với khối doanh nghiệp cũng như cộng đồng khoa học quốc tế", ông Trường nói.

Sinh viên USTH thực hành sử dụng máy CNC trong Fablab

Sinh viên thực hành trên máy cắt laser.

Hoàng Đình Phúc, sinh viên năm 3, ngành Công nghệ Sinh học cho biết: "Xu hướng của các nhà tuyển dụng hiện tại không chỉ cần người biết về chuyên ngành của mình mà còn phải có những kỹ năng chuyên ngành khác.

Từ khi tham gia Fablab, em đã học được nhiều kiến thức về cơ khí điện tử, lập trình nhúng… Nhờ đó, em được hiểu thêm một lĩnh vực mới và học được cách kết hợp giữa cơ khí điện tử với lĩnh vực sinh học mà em đang theo học".

Hiện tại, Phúc đã tự tạo ra được các sản phẩm như máy cho cá ăn tự động và máy tưới cây tự động.

Cậu cho rằng, đây sẽ là nơi thúc đẩy sự mày mò sáng tạo, phát triển các sáng kiến, các sản phẩm mới phục vụ cộng đồng.

Thời Vũ 

Sinh viên chế tạo xe ô tô hoàn toàn từ rác thải, đạt vận tốc 220 km/h

Một nhóm sinh viên Hà Lan đã chế tạo thành công chiếc xe ô tô điện làm hoàn toàn bằng rác thải, bao gồm chai lọ nhựa tái chế và rác thải sinh hoạt chưa phân loại.

Phát biểu khai mạc chương trình diễn tập, ông Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng phụ trách Cục An toàn thông tin nhấn mạnh: Chỉ thị 18 năm 2022 của Thủ tướng chính phủ về đẩy mạnh hoạt động ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng Việt Nam đã xác định rõ: “Ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng là hoạt động then chốt, có tính cấp thiết giúp các cơ quan, tổ chức giảm thiểu thiệt hại, ngay cả khi xảy ra sự cố nghiêm trọng”.

Tại Chỉ thị này, Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp là thành viên hoặc có đơn vị là thành viên của Mạng lưới ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng quốc gia tổ chức diễn tập thực chiến tối thiểu mỗi năm 1 lần với hệ thống thông tin cấp độ 3 trở lên. Qua đó, đánh giá khả năng phòng ngừa xâm nhập và khả năng phát hiện kịp thời các điểm yếu về quy trình, công nghệ, con người.

Ông Trần Đăng Khoa cũng cho biết, diễn tập thực chiến là hình thức diễn tập mới, diễn ra trên hệ thống đang vận hành, đưa toàn bộ con người, quy trình và công nghệ của tổ chức tham gia vào quá trình diễn tập, đưa đội ứng cứu vào trạng thái luôn thường trực, sẵn sàng xử lý sự cố trước các cuộc tấn công trong thực tế.

Diễn tập thực chiến giúp hệ thống vận hành của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp được tập dượt trước với các tình huống tấn công mạng có thể xảy ra nhằm kiểm soát các nguy cơ, ứng phó với các sự cố để đảm bảo hệ thống thông tin được hoạt động ổn định, được khôi phục nhanh nhất có thể khi xảy ra sự cố.

Thống kê của Cục An toàn thông tin chỉ ra rằng, trong năm 2022 đã có 90 cơ quan, tổ chức diễn tập thực chiến, trong đó có 8 bộ ngành, 34 địa phương. Các cuộc diễn tập thực chiến của những đơn vị thành viên Mạng lưới ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng quốc gia tổ chức diễn tập đã có hơn 2.500 lượt cán bộ tham gia, với mục tiêu tấn công là các hệ thống thông tin cấp độ 2, cấp độ 3 và một số ít đơn vị đã mạnh dạn diễn tập trên hệ thống thông tin cấp độ 4.

Qua quá trình diễn tập thực chiến được tổ chức năm 2022, hơn 340 lỗ hổng đã được phát hiện, trong đó có 118 lỗ hổng nghiêm trọng và cao, 138 lỗ hổng trung bình và hơn 93 lỗ hổng mức thấp. “Có thể thấy, số lượng lỗ hổng bảo mật mức nghiêm trọng và cao tồn tại trong các hệ thống là rất lớn. Nếu như các đối tượng lợi dụng những lỗ hổng, điểm yếu này để thực hiện tấn công mạng, nguy cơ mất an toàn thông tin của chúng ta rất cao”, đại diện Cục An toàn thông tin nhận xét.

Tháng 5/2023, Cục An toàn thông tin cũng đã phối hợp với Sở TT&TT TP.HCM tổ chức chương trình diễn tập thực chiến quy mô quốc gia lần thứ nhất, với sự tham gia của hơn 60 chuyên gia đến từ các cơ quan, tổ chức doanh nghiệp. Quá trình diễn tập kéo dài 5 ngày.

Kết thúc diễn tập, các đội diễn tập đã phát hiện 194 lỗ hổng, trong đó có 53 lỗ hổng ở mức nghiêm trọng, 93 mức cao. Tất cả các lỗ hổng đã được Cục An toàn thông tin, Sở TT&TT TP.HCM và các chuyên gia phối hợp khắc phục, xử lý kịp thời, cải thiện khả năng phòng thủ của hệ thống thông tin của UBND thành phố.

Với chương trình “Diễn tập thực chiến bảo đảm an toàn thông tin mạng quốc gia năm 2023 lần 2”, theo Ban tổ chức, hình thức diễn tập được cải tiến theo hình thức “3N”, với nhiều đội tấn công, nhiều đội phòng thủ và nhiều hệ thống khác nhau.

Cụ thể, liên tục từ 10h ngày 21/8 đến 20h ngày 1/9, 13 đội tấn công và 8 đội phòng thủ triển khai các hoạt động diễn tập thực chiến trên 8 hệ thống đang vận hành của 8 Sở TT&TT thuộc Cụm mạng lưới ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng số 5, bao gồm: Đà Nẵng, Bình Định, Đắk Lắk, Kon Tum, Ninh Thuận, Quảng Nam, Phú Yên và Quảng Ngãi.

Trong đó, các đội tấn công tập hợp những chuyên gia đến từ Bộ Tư lệnh Tác chiến không gian mạng, Ban Cơ yếu Chính phủ, FPT Telecom, Viettel Cyber Security, CyRadar, BKAV, NCS, SSI, Vietcombank, VIB, Misoft, Noventiq, CMC Cyber Security.

Các đội phòng thủ tập hợp đội ngũ quản lý, cán bộ kỹ thuật đến từ 8 Sở TT&TT Đà Nẵng, Bình Định, Đắk Lắk, Kon Tum, Ninh Thuận, Quảng Nam, Phú Yên và Quảng Ngãi.

Đội phòng thủ thực hiện rà soát và thực thi tăng cường phương án dự phòng, sao lưu dữ liệu và hệ thống trước khi diễn ra việc tấn công hệ thống; lên kế hoạch, chuẩn bị sẵn các phương án ứng cứu sự cố, phòng ngừa các rủi ro có thể xảy ra. Đồng thời, sắp xếp, bố trí các thành viên trong đội thực hiện các nhiệm vụ giám sát, theo dõi, phát hiện, phân tích; bảo vệ hạ tầng mạng; bảo vệ ứng dụng; khôi phục hệ thống; ứng phó sự cố.

Ban tổ chức cũng hướng dẫn rõ các nguyên tắc mà các đội cần tuân thủ trong suốt quá trình tham gia diễn tập thực chiến, cả với đội phòng thủ cũng như đội tấn công.

Theo kế hoạch, dự kiến trong phần bế mạc chương trình diễn tập, các đội tấn công sẽ trình bày phương án tiếp cận, tấn công, quá trình tấn công, khai thác vào hệ thống thực và kết quả các đội thu được.

Các đội phòng thủ cũng sẽ trình bày cách thức phòng thủ và kết quả phòng thủ của đội mình, làm rõ các yếu tố quy trình, công nghệ và con người đã được áp dụng vào thực tiễn. Ban tổ chức sẽ ghi nhận và công bố kết quả cuộc diễn tập vào đầu tháng 9/2023.

Không chỉ là một loại hình nghệ thuật đậm chất trữ tình, thanh lịch, mang tính thẩm mỹ cao, quan họ còn được biết đến khi gắn liền với các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, lễ hội đặc sắc của người Kinh Bắc. Có lẽ vì thế không ít người vẫn nghĩ rằng, người hát quan họ thường là những nghệ nhân cao tuổi, được đào tạo bài bản. Thực tế, về với Bắc Ninh, có thể cảm nhận được gần như ai cũng có thể hát quan họ, thậm chí hát hay và truyền cảm, từ các em học sinh. 

Vốn yêu thích quan họ từ nhỏ, trước đây em Anh Thư (học sinh lớp 9, phường Hòa Long, TP. Bắc Ninh) thường tranh thủ học hát quan họ qua truyền hình, trong các lễ hội. Nhưng từ khi được học hát quan họ trong trường học, em đã thuộc được rất nhiều bài hát, hiểu được ca từ khó, có thể luyến láy lời dân ca vang, rền, nền, nảy như các liền anh, liền chị.

Cũng giống như Anh Thư, em Thu Hồng (học sinh lớp 8, phường Hòa Long, TP. Bắc Ninh) rất hứng thú khi được học dân ca quan họ trên lớp. Ngoài các giờ học này, về nhà, Hồng còn được tham gia những buổi sinh hoạt quan họ tại gia đình. “Bài dân ca quan họ lúc trầm, lúc bổng giúp em thư giãn sau mỗi giờ học. Không những thế, việc học hát và hát quan họ còn giúp em hiểu được đây là một di sản quê hương cần được gìn giữ, phát triển.” - Thu Hồng chia sẻ.

Được biết, để tạo điều kiện cho quan họ trường tồn và lan tỏa, thời gian qua, Bắc Ninh không chỉ quan tâm mở rộng các hình thức truyền dạy tại 31 làng quan họ gốc và các CLB quan họ thực hành, mà còn ban hành chế độ hỗ trợ, vinh danh các nghệ nhân quan họ, đầu tư xây dựng nhà chứa quan họ, đặc biệt là việc duy trì chương trình dạy hát dân ca quan họ Bắc Ninh cho học sinh các cấp, từ đó lan tỏa tình yêu quan họ trong trường học.

Tại trường THPT Lê Văn Thịnh (huyện Gia Bình, Bắc Ninh), nhà trường thường tổ chức dạy hát dân ca quan họ Bắc Ninh cho các em sau những giờ học căng thẳng. Để thu hút học sinh, nhà trường còn tổ chức nhiều cuộc thi hát quan họ nhằm động viên, khuyến khích các em hát hay.

Theo đại diện nhà trường, việc học hát quan họ không chỉ giúp các em học sinh hiểu và ý thức về giá trị của di sản quê hương, mà còn giúp các em hiểu thêm những nét đẹp truyền thống của văn hóa quan họ và con người Kinh Bắc xưa. Qua những làn điệu dân ca quan họ mượt mà, trữ tình, các em còn được giáo dục thẩm mỹ, truyền thống văn hóa, phát triển nhân cách, niềm tự hào, tình yêu quê hương đất nước…

Bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể theo cách đặc biệt

Tháng 9/2009, dân ca quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Suốt nhiều năm qua,tỉnh Bắc Ninh đã có nhiều giải pháp bảo tồn loại hình nghệ thuật này. Một trong những giải pháp bền vững, thiết thực là đưa dân ca quan họ vào giảng dạy trong các trường học.

Từ năm 2011, ngành giáo dục Bắc Ninh đã phối hợp với ngành văn hóa tổ chức các buổi tập huấn cho hàng trăm thầy, cô giáo âm nhạc, lãnh đạo, chuyên viên các phòng GD&ĐT, cán bộ phụ trách công tác văn thể của các trường phổ thông về việc sử dụng tài liệu giảng dạy dân ca quan họ Bắc Ninh trong trường học.

Đặc biệt, tài liệu, chương trình giảng dạy đã được các cơ quan chuyên môn của tỉnh phối hợp biên soạn và được thẩm định về mặt khoa học âm nhạc cũng như khoa học sư phạm đưa nội dung giảng dạy vào từng cấp học phù hợp lứa tuổi. Về hình thức giảng dạy, bên cạnh việc kế thừa lối truyền dạy dân gian theo hình thức truyền khẩu, các thầy, cô giáo có kế hoạch, bài bản phù hợp với từng khối lớp, góp phần vào việc bảo tồn, phát triển dân ca quan họ toàn diện, hệ thống.

Theo đó, tất cả các trường, các cấp học từ mầm non đến THPT đều được truyền dạy với chương trình phù hợp. Đối với cấp học mầm non, các em được học 25 - 30 phút/tháng, các hoạt động gồm học hát quan họ thông qua đĩa CD, DVD, các hình ảnh trực quan, kết hợp với hoạt động tạo hình, cắt, xé trang phục quan họ... Ở bậc tiểu học, học sinh được học 16 tiết/năm học; bậc THCS học 17 tiết/năm học; bậc THPT học 12 tiết/năm học... 

Tính đến nay, toàn tỉnh Bắc Ninh có 603 CLB quan họ trường học, mỗi trường có ít nhất 1 CLB. Ngoài hoạt động giảng dạy trong nhà trường, tại các buổi sinh hoạt ngoại khóa tìm hiểu về dân ca quan họ, học sinh được giao lưu với các nghệ nhân, liền anh, liền chị quan họ, được trải nghiệm nhiều hoạt động thú vị như tìm hiều về văn hóa mời trầu, tục kết bạn, giới thiệu nguồn gốc sinh hoạt văn hóa quan họ, nghề chơi quan họ, trang phục quan họ, giải thích về tên làng quan họ, nghe hát quan họ…  

Theo đại diện Sở GD&ĐT Bắc Ninh, việc đưa di sản văn hóa dân ca quan họ vào giảng dạy trong các nhà trường được đông đảo giáo viên, học sinh đón nhận. Qua đó, giúp học sinh tìm hiểu, khám phá và nâng cao hiểu biết về các giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương; góp phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể...

Từ năm học 2020-2021, chương trình giảng dạy dân ca quan họ Bắc Ninh trong các trường phổ thông tỉnh Bắc Ninh được biên soạn lại nhằm đảm bảo phù hợp với tâm lý lứa tuổi và các quy định trong chương trình tổng thể môn âm nhạc, môn giáo dục địa phương, hoạt động trải nghiệm ở cả 3 cấp học.

Có thể thấy, sau hơn 11 năm được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, dân ca quan họ Bắc Ninh vẫn đang thể hiện sức lan tỏa mạnh mẽ. Góp phần quan trọng trong khôi phục và bảo tồn, phát triển kho tàng của quan họ, Bắc Ninh vẫn đang có những cách làm đặc biệt, hiệu quả, phát huy giá trị của các CLB quan họ “măng non”, cùng cộng đồng gìn giữ, bồi đắp và thăng hoa di sản.

Đình Sơn