Nhà mặt phố của tân Thủ tướng Anh Boris Johnson có gì?

Từ thí nghiệm nghịch ngợm đến Nobel Vật lý

Các giải thưởng Nobel Vật lý thường gắn liền với những máy móc “khủng” như máy gia tốc hạt mạnh nhất, siêu máy tính nhanh nhất hay kính thiên văn mạnh nhất thế giới. Thế nhưng, vào năm 2010, tất cả những gì mà người chiến thắng thực sự cần chỉ là những cuộn băng dính (băng keo) và bút chì, từ một phát hiện tình cờ.  

Đầu những năm 2000, TS. Novoselov và GS. Andrei Geim tại Đại học Manchester (Anh) bắt đầu nghiên cứu khả năng sử dụng than chì (graphite) trong các linh kiện bán dẫn. Hàng ngày, 2 nhà khoa học trẻ tuổi gốc Nga mày mò với các mẩu than chì để kiểm tra tính dẫn điện của chúng, đồng thời tìm cách tạo ra các mảnh than chì mỏng hơn bằng việc sử dụng băng dính.

Họ dùng băng keo dán lên đầu bút chì, để tách lớp than chì ra càng lúc càng mỏng.  Quá trình này được lặp đi lặp lại nhiều lần, khi có được lớp than chì mỏng nhất, với độ dày chỉ là 1 nguyên tử carbon, hai nhà khoa học đã cố định nó trên một phiến silicon... Kết quả mà bản thân Novoselov và Geim cũng không ngờ tới, đó là là họ đã tạo ra graphene - loại siêu vật liệu mỏng nhất và bền nhất mà khoa học từng biết đến. Thí nghiệm này đã mang về cho hai người Giải Nobel Vật lý danh giá năm 2010. 

“Một ý tưởng nghịch ngợm là hoàn hảo để bắt đầu mọi thứ nhưng sau đó bạn cần có trực giác khoa học thực sự tốt để hiểu rằng thí nghiệm của bạn sẽ dẫn đến một điều gì đó, nếu không nó sẽ mãi là một trò đùa”, chủ nhân Nobel Vật lý 2010 nói trên Independent (Anh).

Graphene được xem là vật liệu 2 chiều đầu tiên từng được chế tạo, gồm các nguyên tử carbon liên kết với nhau theo kiểu hình lục giác. Graphene không chỉ cứng hơn cả kim cương mà còn siêu nhẹ và trong suốt. Nó có thể rất dẻo hoặc rất cứng, tùy thuộc vào cách xử lý. Một mét vuông graphene mỏng hơn giấy hàng nghìn lần, có thể làm thành một chiếc võng đủ chắc để nâng một con mèo nặng 4 kg, nhưng chỉ nặng không quá một sợi râu của con mèo đó. Quan trọng hơn, Novoselov và Geim đã chứng minh là graphene không khó chế tạo.

Các nhà khoa học cho rằng trong tương lai, graphene nhiều khả năng sẽ thay thế silicon trong các linh kiện bán dẫn được sử dụng rất phổ biến trong các thiết bị điện tử. Thậm chí, một số quốc gia đã nghĩ tới ý tưởng xây dựng một “Thung lũng Graphene” như “Thung lũng Silicon” ở Mỹ hiện nay. Nếu ý tưởng này thành hiện thực, đây sẽ là tiền đề của một cuộc cánh mạng mới trong ngành điện tử thế giới.

Cơ hội trò chuyện với GS. Novoselov

Sinh năm 1974, GS. Novoselov hiện là nhà khoa học có ảnh hưởng toàn cầu trong lĩnh vực Vật lý chất rắn và công nghệ nano. Ngoài Nobel Vật lý được nhận năm 36 tuổi, ông còn có tên trong danh sách các nhà nghiên cứu được trích dẫn nhiều nhất khi mới 40 tuổi, nằm trong Top 0,01% thế giới với H-index 92. Để dễ hình dung, chỉ số H trung bình của các nhà khoa học được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ là 45.

Trưởng thành từ những nôi nghiên cứu của các nền khoa học hàng đầu thế giới tại Nga, Hà Lan và Anh, vị chủ nhân Nobel Vật lý nhận ra thực trạng “nước chảy chỗ trũng” khi nguồn lực dành cho nghiên cứu khoa học ở những nơi có điều kiện kinh tế khó khăn vẫn còn hạn chế.

“Các nhà khoa học ở nhiều quốc gia đang phát triển chưa nhận được sự quan tâm xứng đáng với những nỗ lực và thành tựu của họ. Đơn giản là vì tiếng nói của họ chưa thực sự được lắng nghe”, GS. Novoselov chia sẻ trên nhật báo The Statesman (Ấn Độ).

“Cha đẻ” của siêu vật liệu graphene tin rằng những tài năng lỗi lạc có thể xuất hiện ở bất kỳ quốc gia nào và tất cả đều xứng đáng được khích lệ. Theo ông, VinFuture - giải thưởng khoa học, công nghệ quốc tế đầu tiên do người Việt khởi xướng - được sinh ra để lắng nghe các nhà khoa học thế giới, góp phần thay đổi thực trạng bất bình đẳng trong nghiên cứu hiện nay. Đó cũng là lý do ông tham gia VinFuture trong vai trò thành viên Hội đồng Giải thưởng. 

Chương trình đối thoại trực tuyến toàn cầu do Quỹ VinFuture tổ chức

Chủ nhân Nobel Vật lý sớm nhận thấy việc đồng hành cùng VinFuture là một quyết định đúng đắn khi Giải thưởng nhận được sự hưởng ứng rộng rãi của cộng đồng nghiên cứu toàn cầu, với gần 600 đề cử từ 60 quốc gia ngay trong mùa giải đầu tiên. Ông cũng luôn tâm niệm rằng khoa học nên cung cấp một bức tranh đầy đủ và chính xác về thế giới, từ đó, con người mới suy nghĩ về cách tận dụng những tri thức, tạo nên một thế giới an toàn và bền vững. Vì thế, ngày 12/11/2021, chủ nhân Nobel Vật lý sẽ có buổi chia sẻ với các nhà khoa học trẻ trong chương trình đối thoại trực tuyến toàn cầu với chủ đề “Năng lượng tái tạo và vật liệu tương lai” do Quỹ VinFuture tổ chức.

Tại buổi đối thoại vào 8h15 sáng ngày 12/11 tới, GS. Novoselov sẽ chia sẻ những kiến thức khoa học nền tảng và ứng dụng của năng lượng, vật liệu mới trong ứng phó với cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu.

Chương trình còn có sự tham gia của nhiều nhà khoa học tầm cỡ thế giới như GS. Nguyễn Thục Quyên, Giám đốc Trung tâm Polyme và Chất rắn Hữu cơ, Giáo sư Hóa học & Hóa Sinh, Đại học California, Santa Barbara (Mỹ) với chia sẻ về chủ đề năng lượng mặt trời. Bên cạnh đó, TS. Corey Hoven, Nhà sáng lập và Giám đốc Kỹ thuật Công ty Next Energy Technologies (Mỹ), sẽ mang đến sự kết nối giữa nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn.

Minh Tuấn

Đây là nơi cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác nhất về các văn bản chính sách, pháp luật cùng những nội dung về việc xây dựng và hoạch định các chính sách pháp luật trong lĩnh vực TT&TT.

Chuyên mục Chính sách pháp luật TT&TT cũng là nơi đăng tải, thông báo, cung cấp tài liệu hướng dẫn về các chính sách, quy định pháp luật cho các đơn vị trong và ngoài Bộ. Ngoài ra, Chuyên mục còn có chức năng trao đổi thông tin phản ánh, kiến nghị giữa Bộ TT&TT với các cơ quan, tổ chức, cá nhân. 

Chuyên mục Chính sách pháp luật sẽ là nơi cung cấp thông tin về các văn bản chính sách, pháp luật cùng việc hoạch định các chính sách trong lĩnh vực TT&TT. Ảnh: Trọng Đạt

Theo đại diện Vụ Pháp chế (Bộ TT&TT), chuyên mục Chính sách pháp luật TT&TT sẽ bao gồm 5 chuyên mục chính và 7 mục nhỏ. Trong đó, các chuyên mục chính bao gồm: Giới thiệu văn bản chính sách mới, Chính sách pháp luật, Nghiệp vụ pháp chế, Phổ biến giáo dục pháp luật và Giám định tư pháp. 

Chia sẻ tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Anh Tuấn cho biết, việc ra mắt chuyên mục Chính sách pháp luật TT&TT là một nét mới đối với việc tuyên truyền pháp luật của các bộ, ngành mà Bộ TT&TT đã tiên phong đi đầu. 

Theo Thứ trưởng Phạm Anh Tuấn, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao ý tưởng của Vụ Pháp chế về việc phát triển và ra mắt chuyên mục tuyên truyền các văn bản pháp luật ngành TT&TT. 

Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Anh Tuấn. Ảnh: Trọng Đạt

Thứ trưởng Phạm Anh Tuấn cho rằng, một người công chức giỏi phải nắm được các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực của mình. Chuyên mục Chính sách pháp luật TT&TT sẽ là một kênh thông tin quan trọng để các cán bộ công chức, viên chức, người lao động trong Bộ có thể liên tục cập nhật kiến thức về các văn bản pháp luật. 

Với việc ra mắt chuyên mục Chính sách pháp luật TT&TT, Thứ trưởng Phạm Anh Tuấn mong muốn, trong thời gian tới, các văn bản, chính sách pháp luật của ngành sẽ được cập nhật, giới thiệu chi tiết và đầy đủ trên đây để các đơn vị trong và ngoài Bộ có thể tìm đến tham khảo. 

Thứ trưởng Phạm Anh Tuấn gợi ý về việc nên có thêm bản tóm tắt các ý tưởng lớn của từng văn bản pháp luật để tiện cho người xem trong việc tra cứu. Thứ trưởng cũng lưu ý Cổng thông tin điện tử Bộ TT&TT về việc có thêm các dịch vụ mới nhằm hỗ trợ tốt hơn các thông tin về lĩnh vực TT&TT. 

Trọng Đạt

Kumho Samco là một trong các đơn vị vận tải lớn tại Việt Nam. Công ty lựa chọn An Vui, một startup công nghệ Việt Nam, để cung cấp giải pháp tổng thể giúp cho quá trình chuyển đổi số. Mục tiêu của Kumho Samco là xây dựng và phát triển hệ thống phần mềm quản lý toàn bộ quá trình kinh doanh và tự động hoá để kiểm soát chặt chẽ chất lượng dịch vụ và tài chính của công ty trong quá trình hoạt động.

Sau 1 năm hợp tác, đại diện Kumho Samco cho biết, hệ thống của An Vui có đầy đủ tính năng hỗ trợ doanh nghiệp tăng hành khách, doanh thu thông qua nhiều kênh bán vé và thanh toán (qua ứng dụng, website, thanh toán trực tuyến). Việc quản lý doanh thu dễ dàng, chặt chẽ hơn nhờ báo cáo thống kê chi tiết đến từng xe vận chuyển, từng nhân viên và luôn được cập nhật theo nhu cầu thực tế. Ngoài ra, phần mềm còn hoàn thiện công tác quản lý chi phí.

Ông Phan Bá Mạnh, CEO An Vui, chia sẻ công nghệ là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của An Vui. Hiện tại, An Vui đang cung cấp các giải pháp cho Kumho Samco, bao gồm: hệ thống website đặt vé trực tuyến; hệ thống đẩy vé lên các kênh vé online để Kumho Samco có thể chủ động mở rộng các đại lý bán vé cho mình mà không phụ thuộc vào bất kỳ đại lý bán vé nào; ứng dụng đặt vé trên nền tảng điện thoại di động Android/iOS; hệ thống điều hành bán vé tại các phòng vé; hệ thống điều hành ký gửi hàng hoá; hệ thống tổng đài trực tuyến giúp hành khách đặt vé xe; hệ thống vé điện tử; hệ thống SMS Brandname mang thương hiệu Kumho Samco nhằm thông báo nhắn tin tới hành khách.

Sắp tới, hai bên sẽ áp dụng công nghệ mới nhất vào quản lý, điều hành nhằm tăng cường trải nghiệm của hành khách như Wi-Fi marketing trên xe, hệ thống robot đặt vé tự động.

An Vui là giải pháp đầu tiên và duy nhất trong lĩnh vực chuyển đổi số cho ngành vận tải. Giải pháp được Bộ TT&TT giới thiệu trong Diễn đàn thách thức công nghệ số Việt Nam và từng lọt top 10 Nhân tài Đất Việt năm 2017.

Hải Lam