Bác sĩ kiểm tra chất lượng tinh trùng trước khi làm thụ tinh ống nghiệm

Thấy cô còn quá trẻ nên các bác sĩ tại trung tâm “từ chối khéo”, khuyên cô về suy nghĩ lại.

Năm 2019, sau nhiều năm thuyết phục, Ngân nhận được cái gật đầu của mẹ. Bà ủng hộ con gái làm mẹ đơn thân và rất hào hứng khi sắp trở thành bà ngoại. Từ đó đến nay, lần nào đến trung tâm kích trứng cô cũng được mẹ “tháp tùng”. Đến nay, Ngân đã qua 2 lần kích trứng, chuẩn bị làm thụ tinh ống nghiệm ở tuổi 27.

ThS.BS Đỗ Thùy Hương cho biết, Ngân chỉ là một trong số nhiều trường hợp đồng tính đến trung tâm xin tinh trùng để làm thụ tinh ống nghiệm. Ngoài ra, có nhiều trường hợp khác đến xin “con giống” với hoàn cảnh rất đặc biệt.

Hà Trang, 28 tuổi ở Hà Nội từng kết hôn, nhưng sau tai nạn giao thông cách đây 3 năm, chồng chị đã mãi mãi rời xa. Trang tuy thoát nạn nhưng khắp thân thể chằng chịt những vết sẹo. Cô mặc cảm với diện mạo mới của mình, không có ý định đi bước nữa nên tìm đến trung tâm xin tinh trùng để sinh con.

Cũng từng qua một lần đò, chị Nguyễn Thị Nhung, 32 tuổi ở Nam Định ngại kết hôn. Chị quyết định xin tinh trùng tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội để làm mẹ đơn thân, hiện đã sinh đôi 1 trai, 1 gái vào tháng 9 vừa qua.

May mắn hơn là trường hợp chị Thanh, 35 tuổi làm luật sư tại Hà Nội. Gương mặt xinh xắn, chị Thanh có rất nhiều người theo đuổi nhưng chị bảo chưa tìm được ai phù hợp để lập gia đình.

Cách đây hơn 1 năm, chị bất ngờ được chẩn đoán đa u xơ tử cung. Bác sĩ cho biết bình thường chỉ cần bóc u xơ, nhưng nếu tiên lượng xấu sẽ phải cắt tử cung để tránh ung thư và khuyên chị nên đi gửi trứng trước để sau này có cơ hội làm mẹ.

Khi đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép, BS Hương tư vấn chị nên gửi phôi vì gửi trứng thông thường có tỉ lệ nhất định bị thoái hoá khi rã đông.

Hệ thống máy nuôi ủ phôi sau khi thụ tinh ống nghiệm

Sau đó chị đã làm thủ tục xin tinh trùng và may mắn kích được 20 quả trứng. Chị quyết định đông 10 quả trứng, số còn lại tạo được 9 phôi nhờ tinh trùng hiến tặng.

Khi quay lại bệnh viện phụ sản, bác sĩ thông báo chị chỉ cần bóc u. Sau khi phẫu thuật ổn định, chị Thanh đã quyết định chuyển phôi làm mẹ đơn thân, hiện đang mang thai ở tháng thứ 8.

Cũng lựa chọn làm mẹ đơn thân, nữ bác sĩ 34 tuổi tại một bệnh viện lớn ở Hà Nội đến trung tâm xin tinh trùng cách đây 3 năm và hiện đã có con trai gần 2 tuổi. Chị cũng đang có ý định mang bầu tiếp từ nguồn phôi dự trữ của bản thân.

Khó xảy ra anh em kết hôn với nhau

BS Hương chia sẻ, từ đầu năm đến nay trung tâm tiếp nhận gần 40 trường hợp đến xin tinh trùng, trong số này có 10 bạn là đồng tính nữ.

Dù hiện tại trung tâm có hơn 200 mẫu tinh trùng hiến tặng, chủ yếu của sinh viên Đại học Y Hà Nội, song BS Hương cho biết, việc sử dụng mẫu hiến rất cẩn thận, chỉ ưu tiên những người có nguyện vọng chính đáng như mẹ đơn thân có hoàn cảnh đặc biệt, những phụ nữ có chồng nhưng chồng không có tinh trùng…

Riêng những trường hợp độc thân muốn xin tinh trùng bắt buộc phải có giấy xác nhận độc thân, thẻ căn cước và một số giấy tờ kèm theo.

Các bình trữ phôi tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Sau khi hoàn thành thủ tục, các bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khoẻ chung và đánh giá dự trữ buồng trứng. Với phụ nữ khoẻ mạnh sẽ được tiêm thuốc kích thích buồng trứng từ ngày thứ 2 chu kỳ kinh trong 9-12 ngày liên tục. Sau đó sẽ tiêm thuốc rụng trứng. 36 tiếng sau bắt đầu chọc hút để lấy noãn.

Trong lúc này, tinh trùng được lấy từ ngân hàng sẽ rã đông để tạo phôi. Mẫu tinh trùng đảm bảo nguyên tắc vô danh, sàng lọc các bệnh lý lây truyền. Phôi sau khi nuôi cấy sẽ được chuyển vào tử cung người phụ nữ.

Một số ý kiến lo ngại nguy cơ anh em kết hôn sau này nếu xin tinh trùng để làm mẹ đơn thân, tuy nhiên PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, Giám đốc Trung tâm khẳng định rất khó xảy ra.

“Mỗi người chỉ được hiến duy nhất 1 lần, đồng thời tinh trùng của người cho chỉ được sử dụng cho 1 bệnh nhân. Trường hợp bệnh nhân đầu tiên không có thai, mẫu tinh trùng mới được chuyển bệnh nhân khác. Với quy định chặt chẽ như vậy và với dân số gần 100 triệu người, nguy cơ anh em cùng bố kết hôn với nhau gần như là bằng 0”, PGS Hà thông tin.

Theo PGS Hà, quy định của Việt Nam như hiện tại đã khá chặt chẽ, tại nhiều nước Bắc Âu hiện còn cho phép một người hiến tinh trùng đến 6 lần.

Cũng theo PGS Hà, hiện tại nhờ ứng dụng nhiều kĩ thuật trong hỗ trợ sinh sản nên tỉ lệ thành công khi thụ tinh ống nghiệm ngày càng tăng, tại trung tâm đạt 60%. Tỉ lệ này sẽ cao hơn ở các phụ nữ còn trẻ.

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.

Thúy Hạnh

Người đẹp, tiến sĩ gửi trứng để dành chờ sinh con

Rất nhiều phụ nữ xinh đẹp, thành đạt chưa có ý định kết hôn quyết định gửi trứng để dành… chờ thời điểm thích hợp sinh con.  

Theo ông Duy, thông qua nền tảng khám bệnh từ xa, hồ sơ sức khỏe toàn dân và quản lý sức khỏe toàn dân sẽ song hành. Trong năm 2023, 30 địa phương đã đăng ký thực hiện và tới cuối năm sẽ có báo cáo kết quả ban đầu. Các nền tảng số này cũng hướng đến y tế cơ sở, trạm y tế xã quản lý, tư vấn sức khỏe cho người dân. Nền tảng cung cấp dịch vụ của Bộ Y tế là nơi để các đối tác tích hợp lên hệ thống. Ví dụ, ứng dụng khám chữa bệnh từ xa đã có Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tích hợp.

Hồ sơ sức khỏe toàn dân giúp người dân cũng như y bác sĩ tiết kiệm thời gian. Khi bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Bạch Mai, nhân viên y tế sẽ cập nhật thông tin cơ bản về các bệnh lý lên hồ sơ sức khỏe điện tử. Lần khám tới tại cơ sở y tế khác, người bệnh không cần khai tiền sử bệnh, cán bộ y tế có thể tra cứu thông tin trên hồ sơ sức khỏe điện tử để đưa ra chỉ định, điều trị phù hợp, nhanh chóng.

Ông Nguyễn Trường Nam - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia - Bộ Y tế chia sẻ thêm hiện nay nhiều bệnh viện chậm chuyển đổi số. Nguyên nhân do nhiều yếu tố như bệnh viện chưa quan tâm hoặc chưa biết làm thế nào cho đúng, cán bộ thiếu chuyên môn nghiệp vụ, chưa có nguồn lực kinh tế, nguồn lực ứng dụng. Một số bệnh viện không có nguồn đầu tư, không có kinh phí thực hiện.

Vừa qua, nhiều địa phương liên hệ hợp tác với trung tâm để thực hiện các chương trình chuyển đổi số trong y tế. Họ chưa nắm rõ hoặc hành động cụ thể như thế nào nên cần đơn vị cầm tay chỉ việc.

Hiện nay, Bộ Y tế đã ban hành nhiều hướng dẫn nhưng chỉ là khung, mỗi địa phương có đặc thù riêng. Vì vậy, bệnh viện còn e dè, chưa tự tin để triển khai thực hiện nên vẫn còn đơn thuốc viết tay. 

Ngày 28/10, Trung Tâm Thông tin y tế Quốc gia - Bộ Y tế  tham gia vào không gian đổi mới sáng tạo, tiếp cận các công nghệ, sản phẩm và giải pháp mới nhất trong lĩnh vực y tế và công nghệ thông tin y tế; chia sẻ những ý tưởng, sản phẩm đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Tham gia triển lãm, ngành y tế muốn chuyển tải thông điệp “Cung cấp dịch vụ y tế trên nền tảng dữ liệu số”, giới thiệu một số thành tựu trong lĩnh vực công nghệ và thông tin y tế. 

Ông Hoàng đành gọi điện cho con trai út tên Long đang sống ở TP.HCM hỏi về cách giải quyết. Con út gợi ý, bố mẹ làm lại xét nghiệm ông - cháu vì biết đâu kết quả kia sai, kiểm tra chéo cho chắc chắn vì Bin giống ông nội. Nghe hợp lý, ông Hoàng đi làm xét nghiệm. Kết quả, họ có cùng huyết thống.

Vợ chồng ông Hoàng yêu cầu trung tâm giải thích và dọa kiện vì giám định sai. Bà Nga khẳng định cả hai tờ kết quả đều chính xác 100%. Đứa trẻ không phải con trai của anh An nhưng vẫn là cháu nội của họ. Bà Nga đề nghị khách hàng tự đi tìm lời giải ở chính gia đình mình.

Lúc này, vợ ông Hoàng lại nghi ngờ có khi nào con út làm chuyện có lỗi với anh trai. Trong thời gian chữa vô sinh, vợ chồng anh An vào TP.HCM và ở lại nhà em nhiều lần. 

Vì vậy, ông Hoàng gọi điện cho con trai út yêu cầu ra Hà Nội ngay. Vừa từ sân bay về, anh Long nhận hai tờ xét nghiệm ADN và được yêu cầu giải thích. Anh Long nói: “Kết quả đầu có thể sai, Bin vẫn là cháu ông bà”. Dù con út chối quanh co nhưng ông Hoàng vẫn đòi tìm ra sự thật đến cùng. Ông ra điều kiện, nếu anh Long không nói sự thật, ông sẽ đi kiện trung tâm xét nghiệm ADN. 

Cuối cùng, anh Long đành thú thực. Gần 5 năm trước, anh An nhận kết quả từ bác sĩ là không có tinh trùng. Để có con, vợ chồng họ bắt buộc phải xin tinh trùng từ ngân hàng và làm thụ tinh trong ống nghiệm.

Vợ chồng anh An phải đi vận động người thân, bạn bè hiến lấy mẫu tinh trùng tráo đổi vào ngân hàng. Anh Long đồng ý và muốn dùng chính mẫu này cho anh trai và chị dâu. Với suy nghĩ đó, anh nhờ bác sĩ bí mật lấy mẫu tinh trùng của mình làm thụ tinh trong ống nghiệm cho chị dâu. Vì vậy, đứa trẻ sinh ra có nét gia đình nhà nội. Tuy nhiên, vợ chồng anh An không biết bí mật này.

Anh Long cho mong đây là bí mật giấu kín mãi mãi. Vợ chồng ông Hoàng chỉ biết thở dài, thương các con. Ông bà đã nghi ngờ con dâu lại còn tốn kém nhiều tiền làm xét nghiệm ADN, cãi nhau với trung tâm xét nghiệm vì cho rằng kết quả sai. Cuối cùng, bí mật của anh Long muốn giữ vĩnh viễn lại được công nghệ ADN giải mã. 

* Tên các nhân vật trong bài đã được thay đổi