"Con mình đi thi, chỉ bài bạn một môn 20.000 đồng".

"Con mình cho bạn nhìn bài giá 20.000 đồng".

"Bạn bị cô phạt chép 100 lần. Con mình nhận chép phạt thuê giá 5.000 đồng/trang".

Hình thức kiếm tiền của học sinh còn vào cả nhà ăn. Một số tài khoản cho biết việc trẻ kiếm tiền bằng ăn thuê phổ biến từ mẫu giáo. Để không bị cô giáo bán trú mắng vì không ăn hết suất, nhiều học sinh nhờ bạn ăn giúp và trả công bằng tiền hoặc đồ chơi.

Trước tình trạng này, phụ huynh chia phe tranh cãi trên mạng.

Một bên xem đây là việc bình thường và chính đáng, bởi trẻ kiếm tiền bằng sức lao động và "chất xám" của mình, không lừa gạt ai.

Một bên cho rằng hành vi của trẻ có tính trục lợi, thiếu sự hồn nhiên, vô tư, lâu dài sẽ hình thành tính cách ích kỷ, thực dụng.

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, cô Vũ Thị Hoa, giáo viên tiểu học tại Hà Nội, cho rằng không nên vội vàng chỉ trích hay ủng hộ trẻ trong trường hợp này.

"Trước hết, hành vi làm bài tập thuê, chép bài thuê, chỉ bài cho bạn trong giờ thi hay cho bạn quay cóp bài là hoàn toàn sai khi đối chiếu với các quy định trường học. 

Do đó, kiếm tiền trên hành vi sai không thể là việc nên ủng hộ.

Có thể ở độ tuổi này, học sinh chưa ý thức được hệ quả của việc mình làm. Nhưng phần đa các con đều biết mình đang làm việc không đúng. Bằng chứng là các con làm việc này trong bí mật, giấu diếm. 

Nếu cha mẹ biết mà xem đó là bình thường, thậm chí đùa vui, khen ngợi con vì sự nhanh nhạy, linh hoạt trong việc kiếm tiền, khả năng kiếm tiền sớm từ năng lực học hành… là cha mẹ đang hại con. 

Bởi đứa trẻ sẽ có nguy cơ vi phạm những quy tắc xã hội, pháp luật và những giá trị đạo đức lớn hơn trong tương lai", cô Hoa phân tích.

Tuy nhiên, cô Hoa nhấn mạnh không nên đánh giá đạo đức của trẻ vì hành vi sai. Theo cô Hoa, hành vi sai có nhiều nguyên nhân khác nhau.

Có thể học sinh có hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn tiền bạc. Có thể học sinh sao chép vô thức hành động của người lớn mà áp dụng sai bối cảnh. Cô Hoa cũng từng gặp trường hợp học sinh bị đe dọa, ép buộc phải tham gia nhóm làm bài tập thuê.

"Giáo viên cần cẩn trọng tìm hiểu và đánh giá các nguyên nhân trước khi trò chuyện với học sinh để phân tích đúng sai. Cuộc trò chuyện cần riêng tư nhất có thể để danh dự, lòng tự trọng của trẻ không bị tổn thương", cô Hoa nói.

Cùng quan điểm, chuyên gia tham vấn tâm lý Trần Thị Huyền Trang chia sẻ: "Theo lý thuyết học tập xã hội của Albert Bandura, hành vi của trẻ em là kết quả của việc học từ quan sát và mô phỏng hành vi của người khác, đặc biệt là những người có ảnh hưởng trong cuộc sống của trẻ, như bạn bè, gia đình và xã hội. 

Nếu trong môi trường học tập, bạn bè hoặc thầy cô có hành vi thiếu trung thực hoặc chấp nhận việc chép bài, trẻ sẽ có xu hướng mô phỏng những hành vi này.

Việc làm bài hộ hoặc chép bài thuê không chỉ đơn giản là hành động kiếm tiền mà còn là sự phản ánh cách mà trẻ nhìn nhận các giá trị xã hội xung quanh mình".

Từ thực tế này, bà Trang khuyên các bậc cha mẹ cần phản ứng một cách thận trọng và hợp lý trước việc con kiếm tiền từ bạn cùng lớp thông qua dịch vụ làm bài tập thuê.

Theo bà Trang, việc cha mẹ cần làm đầu tiên là dành thời gian lắng nghe con để hiểu lý do tại sao con lại chọn cách kiếm tiền như vậy.

Việc hiểu rõ động cơ của trẻ sẽ giúp cha mẹ đưa ra ứng xử hợp lý. 

"Chẳng hạn, nếu trẻ muốn kiếm tiền để tiêu vặt, mua món đồ yêu thích, cha mẹ có thể giải thích rằng có nhiều cách kiếm tiền bằng lao động chân chính, hữu ích hơn và phù hợp độ tuổi mà vẫn giúp trẻ phát triển kỹ năng sống. Ví dụ thu gom phế liệu, làm đồ thủ công, bán đồ ăn nhà làm…

Cha mẹ cũng cần giải thích về trách nhiệm học tập của từng cá nhân. Bài tập về nhà không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là cơ hội để học hỏi, phát triển tư duy và rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề của từng học sinh. Chỉ khi tự mình làm bài tập, trẻ mới có thể hiểu và nắm vững kiến thức. 

Vì thế, việc trẻ làm bài hộ bạn không phải là giúp bạn có tiền công mà là hại bạn."

Cô Vũ Thị Hoa nói thêm: "Khi con trẻ biến bạn bè quanh mình thành cơ hội kiếm tiền, trẻ sẽ khó xây dựng một mạng lưới các mối quan hệ lành mạnh trong tương lai. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống.

Thêm vào đó, trẻ cần hiểu rằng, tiền bạc không phải lợi nhuận duy nhất. Nếu mọi sự hỗ trợ bạn bè đều được quy ra tiền, trẻ cũng sẽ bị ứng xử như vậy. Số tiền kiếm được đó tuy nhiều mà ít, nếu so với lợi nhuận mà các mối quan hệ lành mạnh tạo ra sau này".

Dũng hiểu nguyên nhân thua lỗ phần nhiều do bản thân anh không đủ thời gian, hiểu biết về thị trường để theo dõi và có những biện pháp điều chỉnh phù hợp trước biến động. Do đó, anh tìm đến chứng chỉ quỹ mở. Tuy nhiên, nhiều bạn bè của anh thậm chí chưa từng nghe về khái niệm chứng chỉ quỹ, một số lại mặc định đó là hình thức đầu tư của những người có tài sản lớn.

Theo thống kê của Vụ Quản lý quỹ thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), tính đến cuối năm 2023, số nhà đầu tư tham gia chứng chỉ quỹ khoảng 300.000 người. Tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực và rất khiêm tốn so với 7,23 triệu tài khoản chứng khoán của các nhà đầu tư cá nhân ở cùng thời điểm.

Các quỹ đầu tư chứng khoán đang quản lý tổng giá trị tài sản ròng (NAV) gần 68.000 tỷ đồng. Con số trên tương đương hơn 0,66% GDP năm 2023 và thấp hơn hàng chục lần so với các nước trong khu vực như Malaysia hay Thái Lan (lần lượt đạt khoảng 11% và 28% GDP).

Luôn đầu tư với biên độ an toàn

Biên độ an toàn là nguyên tắc mua chứng khoán với mức chiết khấu đáng kể so với giá trị nội tại của nó. Điều này không chỉ mang lại cơ hội lợi nhuận cao mà còn giảm thiểu rủi ro giảm giá của khoản đầu tư. Nói một cách đơn giản, mục tiêu của Graham là mua tài sản trị giá một đô la với giá 50 xu.

Đối với Graham, tài sản kinh doanh có thể có giá trị vì khả năng kiếm tiền ổn định hoặc đơn giản là vì giá trị tiền mặt thanh khoản của chúng. Ví dụ, Graham thường đầu tư vào các cổ phiếu mà tài sản thanh khoản trên bảng cân đối kế toán (trừ tất cả các khoản nợ) có giá trị cao hơn tổng vốn hóa thị trường của công ty. Đây là chiến lược đầu tư điển hình của Graham.

Biên độ an toàn khá quan trọng đối với các nhà đầu tư vì đầu tư giá trị có thể mang lại lợi nhuận đáng kể, đồng thời giúp bảo vệ khi giá cổ phiếu giảm nếu mọi thứ không diễn ra như kế hoạch và doanh nghiệp đi xuống.

Dự đoán sự biến động và kiếm lợi nhuận

Đầu tư vào cổ phiếu có nghĩa là phải đối mặt với sự biến động. Thay vì "chạy trốn" trong thời kỳ thị trường căng thẳng, nhà đầu tư thông minh chào đón sự suy thoái như cơ hội để tìm kiếm những khoản đầu tư tuyệt vời.

Theo Graham, nhà đầu tư không nên để thị trường chi phối cảm xúc hay ảnh hưởng đến các quyết định. Hai chiến lược mà ông đề xuất để giúp giảm thiểu những tác động tiêu cực của sự biến động thị trường gồm:

Vì thử thách khó, các HLV bảo vệ thí sinh rất gay gắt. HLV Kỳ Duyên “ngỏ ý” muốn Vũ Thu Phương ra đề khó hơn. HLV Vũ Thu Phương đanh thép đáp trả: “Em bớt muốn lại. Các em có quyền mà, sao em cứ sai khiến chị hoài vậy hả Kỳ Duyên?”.

HLV Minh Triệu lập tức bênh vực đồng đội khiến Vũ Thu Phương cho rằng đàn em đang tỏ thái độ vì cho rằng cô bắt nạt Kỳ Duyên. "Bớt sai khiến người khác lại", Vũ Thu Phương mắng ngược 2 đàn em.

Minh Triệu và Anh Thư cũng "đối đầu" khi đàn em nhận xét Tú Anh: “Chị không đánh giá cao đôi giày mà các bạn mang ra đây”. Anh Thư không đồng tình, Vũ Thu Phương đồng ý với quan điểm của đàn chị. Tình huống này khiến HLV Minh Triệu nhắc nhở host Nam Trung: “Em nghĩ là The Face Vietnam 2023 năm nay chỉ nên có 2 đội thôi”. 

Kết thúc phần thi, đội HLV Anh Thư giành chiến thắng trước hai đội còn lại nhờ lợi thế sở hữu đội hình đồng đều và cú “lội ngược vòng” của thí sinh nam Minh Toại. 

Thí sinh Hoàng Học (đội Minh Triệu - Kỳ Duyên) và Hoàng Anh (đội Vũ Thu Phương) vào vòng nguy hiểm. Tại phòng loại, Anh Thư muốn các thí sinh phải đối diện với nỗi sợ hãi. Cô cho cả 2 thể hiện lại phần thi catwalk. Ở phần thi, Hoàng Học không mang giày, diện một chiếc đầm đuôi cá dài quá cỡ làm lộ nhiều khuyết điểm. Anh Thư đã quyết định loại Hoàng Học.

Khi bước vào phòng chờ, HLV Anh Thư muốn nhận lời xin lỗi chính thức từ bộ đôi Minh Triệu - Kỳ Duyên về những bất tiện đã gây ra cho mọi người trong ngày quay hình hiệu. Ngay sau đó, HLV Minh Triệu đại diện đội gửi lời xin lỗi, tuy nhiên Anh Thư cho rằng thái độ xin lỗi không chân thành. Cuối cùng, HLV Anh Thư cũng đồng ý kết thúc mọi chuyện và đưa Hoàng Oanh trở về đội Vũ Thu Phương. 

Đỗ Phong

Đồng thời, chiếc xe cũng vừa được anh Luân đưa đi đăng kiểm vào chiều 2/10 và đã đủ điều kiện lưu hành như bất cứ chiếc xe nào khác.

Trước đó, như VietNamNet đã phản ánh vào ngày 30/7 trong bài viết "Tích cóp 720 triệu mua Mitsubishi Xpander, cho người lạ thuê rồi mất hút cả năm", anh Nguyễn Thành Luân mua một chiếc Mitsubishi Xpander AT mới vào năm 2019 với chi phí lăn bánh khoảng 720 triệu. Chiếc xe được anh chủ yếu phục vụ gia đình và cho khách thuê tự lái khi không sử dụng.

Ngày 23/2/2022, anh cho Bùi Mạnh Phú quê ở Hoà Bình thuê trong vòng 3 ngày với giá 950 nghìn đồng/ngày. Tuy nhiên, sau thời gian trên, đối tượng này "mất hút" cả người lẫn xe. Linh cảm thấy chuyện chẳng lành, ngày 5/3/2022 anh Luân trình báo tới cơ quan công an, đồng thời tự mình lần tìm mọi manh mối của chiếc xe trong thời gian dài với mong muốn tìm lại tài sản.

Không ngờ, chiếc xe Xpander mà Phú lừa lấy của anh Luân đã bị đưa đi tiêu thụ và "lưu lạc" đến TP. Uông Bí (Quảng Ninh), sau đó đã bị các đối tượng đục số khung, số máy và chuẩn bị làm thủ tục "chồng xác" với một chiếc xe khác mang BKS 30H-081.33. Đối tượng Phú cũng đã bị phía công an tạm giữ vì hành vi chiếm đoạt tài sản.

Ngày 28/12/2023, Toà án Nhân dân tỉnh Hoà Bình mở phiên xét xử Bùi Mạnh Phú. Tại phiên toà, Phú bị kết tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo khoản 4, điều 175 Bộ Luật Hình sự và xử phạt 7 năm tù giam. Đồng thời, anh Luân được Cục Thi hành án dân sự tỉnh Hoà Bình trả lại xe vào tháng 2/2024 trong trình trạng không có biển kiểm soát, còn số khung số máy đã bị các đối tượng đục tẩy không thể nhận dạng dãy số nguyên thủy.

Ngày 6/3/2024, anh Nguyễn Thành Luân đến Đội Đăng ký, quản lý phương tiện (thuộc Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội) làm thủ tục đăng ký lại và xin cấp lại biển số. Tuy nhiên, phải đến cuối tháng 9 vừa qua, tức là sau gần 7 tháng, anh Luân mới được phía CSGT giải quyết xong và nhận đăng ký cùng biển số mới.

Trao đổi với VietNamNet, Chỉ huy của Đội Đăng ký, quản lý phương tiện (thuộc Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội) xác nhận, đơn vị vừa giải quyết xong cho trường hợp chiếc xe con hiệu Mitsubishi Xpander của chủ xe Nguyễn Thành Luân ở quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội sau gần 7 tháng tiếp nhận yêu cầu.

Theo đại diện đơn vị đăng ký xe, đây là trường hợp cực kỳ hy hữu bởi xe đã bị mất biển số, không xác định được số khung số máy nguyên thủy, do đó thiếu căn cứ để giải quyết.

Trong khi đó, quy định tại khoản 1, Điều 30 Thông tư số 24/2023/TT-BCA về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới nêu rõ: "Xe chưa đăng ký hoặc xe đã đăng ký có số máy, số khung bị cắt, hàn, đục, sửa, tẩy xóa; quyết định tịch thu không ghi số máy, số khung hoặc ghi “không xác định”, “không rõ số”, “không có số” thì không giải quyết đăng ký xe".

Nếu các tác phẩm kinh điển của các tác giả Văn Cao, Hoàng Vân, Văn Ký, Chu Minh - Hoàng Trung Thông, Phan Nhân, Hồng Đăng, Nguyễn Chí Vũ- Lê Anh Xuân, Lệ Giang, Nguyễn An đã quá quen thuộc bởi thời gian thì trong chương trình này người nghe sẽ được thỏa mãn bằng các bản phối khí, làm mới lại các tác phẩm đó của những nhạc sĩ tài hoa như: Trọng Đài, Trần Mạnh Hùng, Lưu Quang Minh, Lưu Hà An, Phạm Ngọc Khôi, Quốc Trung…

Bên cạnh đó là những tác phẩm của lớp kế cận như: Phú Quang, Lưu Hà An và Tạ Quang Thắng. Tất cả đều được biểu diễn trên nền nhạc của Dàn nhạc Giao hưởng quốc gia Việt Nam. Thật là một bữa tiệc âm nhạc đỉnh cao, đẳng cấp.

Những ca sĩ thuộc top đầu của thanh nhạc Việt Nam trong vòng vài chục năm trở lại đây họ không chỉ là những người thành công khi hát đơn mà còn là những người có khả năng (kỹ thuật và thăng hoa cảm xúc) hát cùng Dàn nhạc giao hưởng quốc gia như: Thanh Lam, Tùng Dương, Đăng Dương, Phạm Thu Hà, Phạm Khánh Ngọc, Vũ Thắng Lợi, Đào Mác, Phạm Khánh Ngọc. Năm nay còn có thêm những gương mặt mới, hấp dẫn và lôi cuốn khán giả trẻ như: Đào Tố Loan và Mỹ Anh. Đặc biệt là Mỹ Anh (con gái Mỹ Linh và Trương Anh Quân), mới ở tuổi 20 đã là tác giả những bài hát được các bạn trẻ Việt Nam và thế giới ưa thích, người có giọng ca vô cùng đặc biệt. 

Divo Tùng Dương và Diva Thanh Lam trong chương trình Điều còn mãi 2022.

Trời mùa thu Hà Nội dường như xanh cao hơn, Nhà hát lớn Hà Nội dường như lộng lẫy hơn, khán giả cũng phấn khích hơn với thời trang sang trọng và những bó hoa tươi thắm hơn vào lúc 14 giờ ngày Quốc Khánh 2/9... Khán phòng đông chật. Có cả những người phải đứng…  

Tất cả các tiết mục đều được chỉ huy dưới cây đũa chỉ huy tài ba của Lê Phi Phi, nhạc trưởng trở về từ Macedonia, con trai nhạc sĩ Hoàng Vân. Mở đầu bằngQuốc Ca (Văn Cao), tiếp đến các tiết mục: Người về đem tới ngày vui(Trọng Bằng), Bài ca người chiến sĩ áo trắngvà Hoa huệ trắng(Hoàng Vân). Hà Nội niềm tin và hy vọng(Phan Nhân) được chuyển soạn cho đàn dây bởi Lê Bằng; Bài ca hy vọng(Văn Ký), Hà Nội ngày trở về (Phú Quang- thơ Thanh Tùng); và Xe chỉ luồn kim(dân ca quan họ do Trần Mạnh Hùng soạn cho dàn nhạc giao hưởng)… Tiếp nữa là Dáng đứng Việt Nam(Nguyễn Chí Vũ-thơ: Lê Anh Xuân), Biển hát chiều nay (Hồng Đăng)… Và kết thúc bằng Người là niềm tin tất thắng (Chu Minh).

Tiếng vỗ tay không dứt cùng với hoa tươi làm bừng sáng thêm “Khát vọng Việt Nam”, một ý tưởng trong chủ đề của “Điều còn mãi”. Một khát vọng mãnh liệt của dân tộc Việt vượt qua mọi khó khăn thách thức để đất nước ngày một hùng cường, thịnh vượng. 

Nhiều người còn nán lại trong nhà hát, dư âm của buỏi diễn khiến cho họ còn muốn nán lại. Không ít ý kiến sôi nổi nhắc đến mấy bài hát mới của các tác giả trẻ Sống như những đóa hoa (Tạ Quang Thắng) do Mỹ Anh hát và Con cò(một tác phẩm âm nhạc dân gian đương đại của Lưu Hà An) do Tùng Dương thể hiện.

Lên xe rồi, gương mặt đẫm mồ hôi của nhạc trưởng Lê Phi Phi, giọng hát Đăng Dương cùng dàn vocal nữ trong Người là niềm tin tất thắng(Chu Minh), của Đào Mác trong Ta tự hào đi lên ôi Việt Nam(Chu Minh- thơ: Hoàng Trung Thông) cùng tất cả những nghệ sĩ tham gia chương trình vẫn hiện lên rõ rệt trước mắt tôi. 

Em có nghe chăng âm thanh ngày mới?, câu hỏi của một bài hát trình diễn ở Hoà nhạc quốc gia Điều còn mãi năm nay với ca từ không bao giờ cũ sẽ còn vang mãi trong lòng người Việt. Câu hỏi giúp chúng ta vượt qua các thách thức, giữa gìn tài sản quý giá của dân tộc, nghe được từng bước chân của nhân dân đi về phía trước, phía mặt trời, phía của văn minh, tiến bộ và ấm no hạnh phúc…

Lại mong sớm gặp lại Điều còn mãi 2023.

Clip Mỹ Anh hát 'Sống như những đoá hoa':

Nhà văn Trần Thị Trường  

Ảnh: Hoàng Hà - Nhật Sinh