Đây là kết quả của đề tài KH&CN độc lập cấp Quốc gia “Nghiên cứu, thiết kế chế tạo Hệ thống robot y tế vận chuyển trong khu cách ly bệnh truyền nhiễm có nguy cơ cao”. 

Sản phẩm chính của đề tài là hệ thống robot y tế vận chuyển (VIBOT) có chức năng thay thế nhân viên y tế vận chuyển các giá đựng đồ ăn, thuốc men, nhu yếu phẩm và các đồ vật khác từ khu vực tập kết (ở ngoài khu cách ly) đến các buồng bệnh (trong khu cách ly) để cung cấp cho người bệnh. 

Ngoài ra, VIBOT còn có khả năng vận chuyển giá đựng rác đến các buồng bệnh để nhận rác và vận chuyển ra khu tập kết rác thải, di chuyển đến các buồng bệnh để y bác sĩ, người nhà (ở ngoài khu cách ly) giao tiếp từ xa với bệnh nhân.

Theo thông tin mới nhất từ đơn vị phát triển, tiếp sau sự thành công của giai đoạn 1, nhóm nghiên cứu đã triển khai Hệ thống robot y tế vận chuyển giai đoạn 2 (VIBOT-2). 

Nếu như VIBOT-1 gồm 1 trung tâm giám sát, điều khiển và 1 robot di chuyển theo đường dẫn có từ tính thì tới VIBOT-2, hệ thống này bao gồm 5 robot và 1 trung tâm giám sát, điều khiển. 

Đoàn kiểm tra của Bộ KH&CN kiểm tra, đánh giá các tính năng của hệ thống robot VIBOT-2 tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108, tháng 4/2021.

VIBOT-2 được thiết kế, chế tạo với nhiều tính năng thông minh hơn như khả năng tự xây dựng bản đồ, tự định vị và thiết lập lộ trình hoạt động, di chuyển an toàn vào/ra khu vực được chỉ định để thực hiện nhiệm vụ mà không cần sự hỗ trợ.

Sau 1 năm thực hiện, hệ thống robot y tế vận chuyển VIBOT-2 đã được lắp đặt, vận hành thử nghiệm để đánh giá các tính năng kỹ thuật tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. 

Trong quá trình thử nghiệm tại đây, VIBOT-2 đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp của y bác sĩ, bệnh nhân và các chuyên gia để hoàn thiện, bổ sung các tính năng cần thiết trước khi triển khai trong các khu vực cách ly, điều trị bệnh Covid-19.

Từ cuối tháng 4/2021, hệ thống VIBOT-2 gồm 1 trung tâm giám sát, điều khiển và 3 robot đã được triển khai tại khu vực cách ly, điều trị bệnh nhân Covid-19 của Bệnh viện Bạch Mai - Cơ sở 2 (Phủ Lý - Hà Nam). Tại đây, hệ thống được triển khai trên 3 tầng nhà của khu Zone-6 để phục vụ hơn 150 (có thời điểm gần 200) bệnh nhân Covid-19.

Qua quá trình sử dụng, các y bác sĩ tại Bệnh viện Bạch Mai Cơ sở 2 đánh giá hệ thống robot VIBOT-2 rất phù hợp để hỗ trợ, thay thế nhân viên y tế vận chuyển thức ăn, thuốc men, nhu yếu phẩm và các vật dụng khác trong khu vực cách ly bệnh truyền nhiễm có nguy cơ lây nhiễm cao như dịch bệnh Covid-19 hiện nay.

Robot VIBOT-2 đến từng phòng bệnh để hỗ trợ y bác sĩ thăm khám bệnh từ xa cho bệnh nhân F0 trong khu cách ly tại Bệnh viện Đa khoa Bắc giang, tháng 6/2021.

Sau khi được triển khai hỗ trợ vùng dịch Bắc Giang hồi tháng 5, đầu tháng 8/2021, đoàn công tác của Học viện KTQS đã lên đường triển khai hệ thống robot VIBOT-2 tại Bệnh viện dã chiến số 7 (phường An Khánh, TP Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh). 

Tại đây, hệ thống robot VIBOT-2 tiếp tục cho thấy khả năng hoạt động trơn tru, thể hiện được hết các chức năng thiết kế và mục tiêu đặt ra như vận chuyển thức ăn, đồ dùng cho bệnh nhân, vật dụng y tế từ ngoài vào khu cách ly và ngược lại. 

Trước đây, khi chưa có robot hỗ trợ, mỗi ngày một nhóm hậu cần khoảng 6-7 người sẽ mất gần 2 giờ đồng hồ để phát cơm cho khoảng 10 tầng của bệnh viện. Hiện mỗi robot sẽ phụ trách 4-5 tầng, hoạt động liên tục trong khoảng một giờ đồng hồ là đã có thể phát hết cơm cho các phòng bệnh.

Theo thông tin từ Bộ Khoa học & Công nghệ, quá trình thử nghiệm, ứng dụng tại các bệnh viện, cơ sở cách ly điều trị bệnh Covid-19 cho thấy, Hệ thống robot y tế vận chuyển VIBOT hoạt động ổn định và hiệu quả, góp phần hỗ trợ phòng chống dịch Covid-19. 

Hội đồng KH&CN tư vấn đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ KH&CN cấp Quốc gia mới đây đã họp, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ đạt mức xuất sắc và kiến nghị tiếp tục hoàn thiện công nghệ, đầu tư sản xuất thêm các hệ thống robot VIBOT để phục vụ phòng chống dịch. 

Trọng Đạt

Việt Nam chế tạo thành công robot chống dịch Covid-19

 Robot Vibot-1a do các nhà khoa học Việt Nam phát triển có thể tự động vận chuyển thức ăn, thuốc men, nhu yếu phẩm,... và hỗ trợ giao tiếp, khám chữa bệnh từ xa giữa bệnh nhân và nhân viên y tế. 

Những nàng Hậu quốc tế đã diện lên mình những tà áo dài Việt rực rỡ sắc màu, mỗi người mỗi vẻ. Chính vì sự đặc biệt này, từ khoá “thí sinh MGI 2023 diện áo dài” đã trở thành một chủ đề hot trên mạng xã hội và nhận được nhiều quan tâm, khen ngợi của người dân Việt Nam lẫn bạn bè quốc tế. 

Những nàng Hậu đã có sự đầu tư chỉn chu, phối các phụ kiện đi kèm duyên dáng, nền nã sao cho đúng nhất với tinh thần người con gái Việt khi diện áo dài. Điều đặc biệt hơn hết, các cô gái cũng bày tỏ sự phấn khởi khi được BTC chuẩn bị những bộ áo dài đầy công phu, tỉ mỉ khi xuất hiện trên đường phố Hà Nội tham quan các di tích lịch sử như Hồ Hoàn Kiếm, Đền Ngọc Sơn và Văn Miếu Quốc Tử Giám. 

Chia sẻ với BTC cuộc thi, Miss Grand Venezuela Valentina Martínez Landkœr cho hay: “Đây là lần thứ 2 tôi được vinh dự khoác lên mình trang phục dân tộc của Việt Nam, lần đầu tiên là khi tối ghé thăm lãnh sự quán Việt Nam tại Venezuela, lần thứ 2 là khi tôi đã đặt chân đến Việt Nam để tham gia cuộc thi MGI 2023. Tôi rất hạnh phúc khi đứng đây, tìm hiểu văn hoá của nước bạn và được diện bộ trang phục tuyệt đẹp này”.

“Khi mặc áo dài, tôi cảm thấy mình thật xinh đẹp và nữ tính. Thật là một cảm giác tuyệt vời khi trang phục dân tộc của các bạn vừa mang tính lịch sử nhưng lại phù hợp với thời hiện đại. Tôi yêu áo dài rất nhiều!", Miss Grand Singapore Jiahui Jade Wu baỳ tỏ.

Miss Grand Australia Mikaela-Rose Fowler chia sẻ, cô cảm thấy áo dài rất thoải mái và nhưng không kém phần thanh tao.

Đại diện đến từ Netherlands Melissa Bottema chia sẻ, “Tôi cảm thấy thật sự xúc động khi chúng tôi được trải nghiệm những nét đặc trưng của nền văn hoá của Việt Nam. Tôi rất yêu áo dài. Tôi thật sự cảm thấy rất tuyệt khi có mặt và diện “tuyệt tác văn hoá” này của Việt Nam”. 

Thậm chí, trên trang cá nhân của mình, Miss Grand International 2021 - Nguyễn Thúc Thùy Tiên đã có những chia sẻ tự hào và hạnh phúc khi thấy dàn thí sinh MGI 2023 khoe sắc rực rỡ trong tà áo dài.

Kết thúc chuyến tham quan đầu tiên tại thành phố Hà Nội, hơn 70 thí sinh đến từ khắp nơi trên thế giới đã để lại một hình ảnh tuyệt vời và ý nghĩa trong tà áo thướt tha của người con gái Việt. 

Theo thông tin từ BTC, đêm bán kết của cuộc thi được diễn ra vào tối 22/10 và đêm chung kết Miss Grand International 2023 sẽ diễn ra vào tối 25/10, tại Nhà thi đấu Phú Thọ (TP.HCM). 

Vĩnh Phú

Mặc dù chỉ là một khâu trong quá trình khám bệnh nhưng cải tiến này đã nhận được nhiều phản hồi tích cực của người bệnh và thân nhân. Chị Phạm Hải Lan (26 tuổi, TP.HCM) cho biết khá bất ngờ khi mẹ của chị được nhân viên y tế hướng dẫn lấy dấu vân tay khi đến khám hô hấp. Sau khi được giải thích và thử đăng ký bằng ki-ốt, chị Lan xác nhận tiết kiệm được nhiều thời gian.

"Trước đây, việc lấy số thứ tự rồi đến quầy làm thủ tục sẽ rất mất công cho người già, vậy nên tôi thường đưa ba mẹ đi khám để mình chạy đi chạy lại. Khi người bệnh sử dụng dấu vân tay, có lẽ sẽ bớt mệt mỏi chờ đợi hơn ở những lần tái khám", chị Lan chia sẻ. 

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Mỹ Linh, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, đến nay có khoảng 20.000 người đã đăng ký khám chữa bệnh bảo hiểm y tế bằng dấu vân tay. Với quy trình này, người bệnh cần 1 phút đến 1,5 phút để lấy số thứ tự và vào phòng khám.

Trong khi đó, nếu đăng ký thông thường, bệnh nhân phải thực hiện nhiều bước như lấy số đăng ký khám bệnh, đến quầy bảo hiểm y tế hoặc quầy thu viện phí rồi mới được cấp số thứ tự vào phòng khám.

Tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, trung bình mỗi ngày có khoảng 4.500 người bệnh ngoại trú, 80% có bảo hiểm y tế. Vì vậy, việc áp dụng dấu vân tay vào quy trình đăng ký đã giúp người bệnh tiết kiệm nhiều gian. Đồng thời, bệnh viện cũng kiểm soát được tình trạng người bệnh mượn thẻ bảo hiểm y tế của người khác sử dụng.  

Ngày 26/9/2021, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng đã có bài phát biểu về chuyển đổi số doanh nghiệp thời Covid-19 tại hội nghị của Thủ tướng với cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương. Tại sự kiện này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: “Muốn lên môi trường số thì thanh toán điện tử được coi là nền tảng. Cách nhanh nhất để thanh toán điện tử phủ được toàn dân thì Mobile Money là giải pháp tốt nhất. Những thủ tục cuối cùng đang được hoàn tất để đầu tháng 10 này, giấy phép thí điểm Mobile Money sẽ được cấp và hy vọng tạo thành cú huých mạnh mẽ thúc đẩy chuyển đổi số và kinh tế số”.

Trước đó, ngày 9/3/2021, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cho triển khai thí điểm Mobile Money, thời gian là 2 năm kể từ thời điểm doanh nghiệp đầu tiên thực hiện thí điểm được chấp thuận triển khai. Khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ Mobile Money phải có Chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân/hộ chiếu trùng với thông tin đăng ký số thuê bao di động của khách hàng và được doanh nghiệp thí điểm định danh, xác thực theo quy định. Thuê bao di động phải có thời gian kích hoạt và sử dụng liên tục trong ít nhất 3 tháng liền kề tính đến thời điểm đăng ký mở và sử dụng dịch vụ Mobile Money.

Bình luận về việc Chính phủ cho phép thí điểm dịch vụ Mobile Money, ông Nguyễn Sơn Hải, Phó Tổng giám đốc VNPT Media cho hay, người dân rất khó tiếp cận với phương tiện thanh toán điện tử qua ví điện tử hay tài khoản ngân hàng. Thế nhưng, việc Chính phủ cho phép thí điểm Mobile Money sẽ đem lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế và người dân có thêm công cụ thanh toán điện tử. Đây là nền tảng để tiến đến công dân số và xã hội số khi mật độ điện thoại di động phổ cập đến người dân.

“Thí điểm Mobile Money là nỗ lực rất lớn của Chính phủ cũng như các bộ ngành liên quan, đặc biệt là vai trò của Bộ TT&TT. Đây cũng là sandbox được áp dụng cho một lĩnh vực dịch vụ mới, khó và nhạy cảm, nhưng là hình mẫu có thể áp dụng cho nhiều dịch vụ mới sẽ được Chính phủ cho phép thí điểm sau này. Mobile Money là sandbox thuộc nhóm đầu tiên liên quan đến nhiều bộ ngành được thí điểm thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội”, ông Nguyễn Sơn Hải nói.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam cho rằng, dịch vụ Mobile Money sẽ đem lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng và xã hội, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt.

"Nếu được cấp phép sớm, Mobile Money sẽ là sandbox đầu tiên của Chính phủ để tạo đột phá và động lực mạnh mẽ cho các công nghệ mới, dịch vụ mới được đưa ra cho xã hội. Nếu chúng ta nhìn nhận dịch vụ mới đem lại quyền lợi cho người dân và đất nước sẽ rất dễ dàng đưa những sandbox này nhằm tạo động lực phát triển. Thế nhưng, nếu nhìn vào lợi ích ở đâu đó sẽ có sự lấn cấn nhất định. Sandbox chính là bài toán đặt lợi ích quốc gia và xã hội lên hàng đầu trong xu hướng kinh tế số phát trển mạnh mẽ. Chính sách có thừa nhận những cái mới, thành phần mới tham gia vào thị trường không hay là vẫn giữ lãnh địa riêng cho những cái cũ. Sandbox sẽ tạo môi trường pháp lý đột phá, dám chấp nhận thay đổi, chấp nhận cái mới tạo nên sức sống mới của xã hội trong xu hướng chuyển đổi số", ông Vũ Hoàng Liên nói.

Dưới góc độ nhà cung cấp dịch vụ, ông Phạm Trung Kiên, CEO Viettel Digital cho hay, khi Chính phủ cho phép triển khai Mobile Money để thanh toán các loại dịch vụ và hàng hóa mệnh giá nhỏ thì số lượng người dùng được thanh toán điện tử rất lớn vì độ phủ của các nhà mạng rộng hơn ngân hàng rất nhiều, đến cả vùng sâu, vùng xa, khi người dân chưa có tài khoản ngân hàng. Đây sẽ là điểm bùng phát cho việc thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam. Nghĩa là qua một đêm thì bất cứ ai, bất cứ người dân nào trên đất nước Việt Nam có thể sẵn sàng sử dụng điện thoại để chi tiêu thanh toán không dùng tiền mặt.

Thái Khang 

Chính phủ yêu cầu khẩn trương thí điểm dịch vụ Mobile Money

Chính phủ yêu cầu phải đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, khẩn trương triển khai thí điểm dịch vụ Mobile Money. Hiện dịch vụ này đã được cho thí điểm, nhưng vẫn đang chờ được cấp phép.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thanh Tùng, Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, cho biết vết thương vùng hậu môn trực tràng thường rất phức tạp tổn thương nhiều cơ quan. Nguy cơ nhiễm khuẩn cao do đoạn cuối trực tràng là nơi chứa phân. Xử lý các chấn thương, vết thương vùng tầng sinh môn đa phần là phải làm hậu môn nhân tạo để dẫn lưu phân tránh tình trạng nhiễm khuẩn nặng. Ngày 7/11, bác sĩ Tùng cho biết bệnh nhi sẽ được đóng hậu môn nhân tạo sau 2-3 tháng.

"Rất may trường hợp này vết thương sắc gọn và bệnh nhân đến viện sớm, được xử lý kịp thời nên không phải làm hậu môn nhân tạo. Tránh được cuộc mổ lần 2 và tạo tâm lý tốt để trẻ hòa nhập với cộng đồng không gây ảnh hưởng đến chất lượng sống của trẻ sau này", bác sĩ Tùng cho hay. Sau phẫu thuật, người bệnh diễn biến ổn định và được ra viện sau 10 ngày.

Theo các bác sĩ, việc thanh thiếu nhi lứa tuổi hiếu động, không may bị tai nạn thương tích là chuyện khá phổ biến. Mỗi năm Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận rất nhiều trường hợp tai nạn học đường. Cơ sở này từng tiếp nhận một bệnh nhi (nam, 12 tuổi, ở Hà Nội) vào cấp cứu trong tình trạng chấn thương vùng bìu do bị bút bi đâm gây sưng to, đỏ.

Gia đình bệnh nhi cho biết sự việc xảy ra tại lớp học, khi trẻ đứng lên phát biểu, một bạn cùng bàn đã trêu đùa đặt cây bút bi dưới ghế. Trẻ ngồi xuống thì bị cây bút bi chọc thẳng vào vùng bìu, sát tầng sinh môn. Các bác sĩ thăm khám, phát hiện có dị vật là đầu bút bi nằm trong vùng bìu, trẻ được chỉ định mổ cấp cứu lấy dị vật. 

Theo các bác sĩ, tuổi học trò thường rất tinh nghịch nhưng chưa ý thức được hết những hậu quả nguy hiểm sẽ xảy ra từ các trò chơi của mình. Tai nạn té ngã gãy tay hoặc chân, chấn thương đầu mặt… thường xảy ra khi trẻ nô đùa, xô đẩy nhau.

Để tránh những tai nạn không đáng có từ các trò "nghịch dại", học sinh cần tuyệt đối không chơi những trò chơi nguy hiểm có tính sát thương cao, không chơi với những đồ vật sắc nhọn như dao, kéo, que, gậy… để hạn chế bị chấn thương.

Bên cạnh đó, các bậc cha mẹ, thầy cô cũng nên tìm hiểu, cảnh báo cho các em học sinh về những tác hại khi chơi những trò chơi nguy hiểm, hướng các bé chơi những trò chơi lành mạnh, an toàn để tránh tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra; tăng cường trang bị kiến thức, kỹ năng cho trẻ để trẻ tránh xa những trò chơi nguy hiểm, biết bảo vệ bản thân mình và những người xung quanh.

“Các công ty công nghệ toàn cầu không được nằm ngoài vòng pháp luật , đặc biệt khi có quá nhiều thứ đang bị đe dọa”, ông Rod Sims, chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh và Tiêu dùng Úc (ACCC) nhận định.

Đó là vào một ngày mùa hè năm 2019, ACCC đã đệ trình Thủ tướng Úc một bản báo cáo dày 623 trang toàn những biểu đồ và số liệu cho thấy sự suy giảm mạnh mẽ của báo chí địa phương. 

Báo cáo này chính là phát súng báo hiệu sự mở đầu cho một cuộc chiến tưởng như không cân sức giữa các cơ quan báo chí với những gã khổng lồ công nghệ xuyên biên giới hay còn gọi là Big Tech. 

Dự luật mang tính cách mạng

Hồi tháng 2 năm nay, dự luật Đàm phán truyền thông tin tức của Úc đã chính thức đi vào hiệu lực, tạo ra một đòn giáng mạnh vào đế chế mạng xã hội Facebook và gã khổng lồ tìm kiếm Google.

Đạo luật này là kết quả của một quá trình chuẩn bị kéo dài tới ba năm, được thúc đẩy bởi chính phủ Úc và soạn thảo bởi ACCC. 

Trong giai đoạn từ 2017-2019, cơ quan này đã soạn ra tám báo cáo khác nhau để phân tích về mối tương quan giữa báo chí với các nền tảng kỹ thuật số như Facebook và Google. 

Facebook từng đáp trả dự luật của Úc bằng việc chặn mọi tin tức của Úc trên mạng xã hội này.

Tháng 4/2020, chính phủ Úc yêu cầu ACCC phải soạn ra một dự luật bắt buộc, lần đầu tiên và chưa từng có tiền lệ trên thế giới. Từ đó, một dự luật đã được trình lên Thượng viện và Hạ viện Úc lần đầu vào cuối năm 2020, được lưỡng viện nước này thông qua và có hiệu lực ngay lập tức kể từ ngày 25/2/2021. 

Đây có thể xem là một tốc độ làm việc vô cùng khẩn trương trong bối cảnh Big Tech đang ngày càng bành trướng và nuốt hết thị phần của báo chí. Bằng những thuật toán riêng, Facebook hay Google đã gom những miếng bánh ngon nhất, lấy nội dung báo chí mà không có sự chia sẻ doanh thu công bằng.

Khi đó, rất ít người nghĩ đến chuyện đòi lại tiền từ Facebook hay Google. Các quốc gia đều không đạt được những nỗ lực đáng kể nào để đem lại sự công bằng giữa báo chí và các nền tảng số. 

Cuối cùng, Úc đã làm nên lịch sử với một dự luật nhắm thẳng vào bất cứ công ty công nghệ nào cạnh tranh không lành mạnh và xâm phạm bản quyền nội dung tin tức. 

Có gì ở đạo luật của Úc?

Đạo luật Đàm phán truyền thông tin tức không phải công cụ trực tiếp để thu tiền của Facebook hay Google, mà nó đóng vai trò trọng tài và gây sức ép cho các nền tảng số. 

Các điều khoản trong đạo luật này nhìn chung là có lợi cho cơ quan báo chí, bao gồm cả các tờ báo giấy rất nhỏ ở địa phương cho đến các hãng thông tấn có sự hiện diện ở Úc như các ấn bản điện tử do tập đoàn News Corp của Mỹ vận hành hay The Guardian và Daily Mail của Anh.

Facebook đương nhiên chính là kẻ phản ứng dữ dội nhất khi dự luật được thông qua hôm 25/2. Dù đã ‘làm mình làm mẩy’ với chính phủ Úc, Facebook cuối cùng cũng chịu nhượng bộ.

Dự luật cũng được sửa đổi vào phút chót khi trao quyền đàm phán lại cho các cơ quan báo chí và chính phủ sẽ chỉ định cơ quan đóng vai trò trọng tài khi đàm phán thất bại.

Cuối cùng, Facebook đã đạt được dàn xếp với News Corp và Nine Entertainment trong một thỏa thuận không được tiết lộ lên tới nhiều triệu USD mỗi năm. Theo nhà phân tích ở Morningstar, mô hình của Úc có thể đem về khoảng 150 triệu USD mỗi năm mà các nước khác có thể học hỏi.

Gần hơn, Facebook tiếp tục nhượng bộ và trả tiền cho các cơ quan báo chí nhỏ hơn dưới dạng tài trợ quỹ. Số tiền ở thỏa thuận này không được tiết lộ, nhưng Facebook và Country Press Australia (CPA) đã ký một thư ngỏ dẫn tới thỏa thuận chung trong nhiều năm tới. 

CPA là tổ chức đại diện cho 81 nhà xuất bản tin tức với 160 ấn bản địa phương trải khắp nước Úc. CPA đã được ACCC ủy quyền đại diện làm việc với Facebook và Google trong việc đòi lại tiền từ các nền tảng số.

Cơ hội nào cho các nước khác?

Phát súng khai hỏa của Úc đã mở đường cho các nước như Mỹ, Anh hay Pháp tìm ra cách thu tiền từ Facebook và Google hoặc ít nhất là gây sức ép để Big Tech chia lại miếng bánh cân bằng hơn.

Sức ép này phần nào đã có hiệu quả ở bên ngoài nước Úc. Theo đó, Google đang phải triển khai News Showcase như một cách để trả tiền bản quyền nội dung cho báo chí với cam kết con số ban đầu khoảng 1 tỷ USD. Tính năng này hiện đã có mặt ở tám nước là Anh, Úc, Đức, Brazil, Argentina, Ý, CH Séc và Ấn Độ.

Facebook cũng đang triển khai mục News ở Anh với chi phí bản quyền tin tức phải trả không được tiết lộ. Nhưng mạng xã hội này đang lên kế hoạch đầu tư 1 tỷ USD trong vòng ba năm tới để hỗ trợ báo chí trên toàn cầu. 

Facebook sau cùng cũng phải nhượng bộ, ngồi vào bàn đàm phán với các hãng tin ở Úc. (trong ảnh: CEO Mark Zuckerberg của Facebook và CEO Robert Thomson của News Corp.)

Điều này đồng nghĩa với việc, các cơ quan báo chí ở Việt Nam cũng sẽ nằm trong kế hoạch của Facebook và Google mà vấn đề chỉ còn là thời gian. Nhưng nếu muốn nhanh hơn, một dự thảo luật buộc các nền tảng xuyên biên giới phải trả tiền cho cơ quan báo chí là điều cần được tính đến. 

Hoặc ít nhất cơ quan quản lý cần siết chặt hoạt động của Facebook và Google ở Việt Nam theo các quy định đã có về thuế, Luật An ninh mạng và Luật Cạnh tranh. Có như vậy, Big Tech mới chịu ngồi vào bàn đàm phán để đi đến một thỏa thuận đem lại sự công bằng cho ngành xuất bản nội dung nói chung và báo chí nói riêng. 

Ông Nguyễn Trường Sơn, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam cho biết: "Hơn 80% doanh thu quảng cáo hiện nay rơi vào tay Facebook, Google". Miếng bánh quảng cáo của các báo điện tử của Việt Nam đang bị các nền tảng xuyên biên giới như Facebook và Google xâm lấn ngày càng mạnh. Trong khi các nền tảng này lại sống dựa rất nhiều trên các thông tin của các báo điện tử qua hình thức người dùng chia sẻ.

Lãnh đạo một tờ báo chia sẻ có vẻ như Google có chính sách nới lỏng việc chi trả cho các báo điện tử của Việt Nam, nhưng Facebook là "gã" keo kiệt đang kiếm tiền trên lưng các báo điện tử của Việt Nam mà số tiền họ chi trả thấp đến mức mà các báo không còn quan tâm đến. Đây là điều không thể chấp nhận được. Thế nhưng, nếu các báo điện tử Việt Nam không chung sức đồng lòng như các nước khác thì Facebook vẫn cứ nhởn nhơ kiếm tiền trên lưng họ. 

Phương Nguyễn