Tốt nghiệp loại giỏi trường ĐH Ngoại thương HàNội nhưng Minh Nhật lại có tình yêu lớn đối với ẩm thực Việt. Minh Nhật tự thấymình may mắn vì tìm ra được tình yêu với nghề từ ngày còn trẻ nên công việc dùcó vất vả thế nào cô vẫn cảm thấy rất vui và hạnh phúc với con đường mình đã lựachọn.

Sở hữu 9 cửa hàng bán lẻ bánh mì ở tất cả cácquận trung tâm Hà Nội, Minh Nhật không giấu giếm khi nói rằng mặc dù doanh thukiếm về 40 tỉ cho mỗi năm nhưng "vua đầu bếp" - người sở hữu gương mặt xinh đẹpnhư hotgirl chỉ tiêu 10 triệu đồng trong số tiền mẹ đưa mỗi tháng.

Ánh Ngọc
Ảnh: HD media

Sau khi đăng tải bài viết “Nhiều người Việt ở Nhật bị kỳ thị vì ăn cắp vặt?”,VietNamNet đã nhận được rất nhiều phản hồi của độc giả. Hầu hết các độc giả đềuthừa nhận thói ăn cắp vặt của người Việt ở nước ngoài là có thật, nhiều độc giảkể câu chuyện mà mình chứng kiến.

Tấm biển dành cho người Việt ở Thái Lan

Độc giả có tên Hà Nguyễn, hiện đang sống ở nước ngoài cho biết, người Việt ởnước ngoài ăn trộm, ăn cắp rất nhiều. Độc giả này kể: “Một điều đáng xấu hổ làngười Việt ở nước ngoài ăn trộm vặt rất nhiều. Và thái độ khinh bỉ và coi thườngcủa người nước ngoài đối với một số người ăn cắp vặt ảnh hưởng đến đại cộng đồngngười Việt ở nước ngoài. Đôi khi đi ra đường tôi không muốn làm quen với ngườiViệt vì thấy xấu hổ”.
 
Độc giả Oanh thì cho biết, chị sang Đài Loan công tác cũng gặp những tấm biểncảnh báo nạn trộm cắp vặt viết bằng tiếng Việt tương tự như tấm biển bên nhật.“Chứng tỏ người Việt có rất nhiều “thành tích” ở khắp nơi”, độc giả này đúc kết.
 
Không chỉ ăn cắp, ăn trộm vặt, có độc giả còn cho biết, một số người Việt sống ởnước ngoài còn lập hẳn đường dây để “tuồn” đồ ăn cắp về Việt Nam bán. Có ngườiđi du học ở Nhật về còn khoe thành tích “ăn cắp không bị camera phát hiện” vớibạn bè như một niềm tự hào.

Và đến trẻ con cũng biết gian lận, độc giả Phi Nhung chia sẻ: “Thật đáng xấuhổ, ăn cắp vặt, gian lận, đố kỵ ...là thói xấu đã ăn sâu vào tiềm thức của conngười Việt Nam mất rồi! Tôi đã từng chứng kiến một bà mẹ, làm phó giám đốc mộtcơ quan quản lý hẳn hoi, không phải thiếu tiền, nhưng khi đưa con đi nghỉ mátvào nhà hàng ăn thịt nướng, đứa con gái của bà đã sớm nhiễm thói ma lanh, ănxong ném que xiên thịt xuống đất và giấu đi, khi nhà hàng đếm xiên để thanh toánkhông biết để tính tiền và thành tích này của con được bà mẹ hết lời khen làthông minh, nhanh nhẹn và còn khoe thành tích của con với đám nhân viên đi cùng.Thói xấu được nuôi dưỡng như thế, làm sao đây?”.
 
Túng thiếu nên bất chấp liêm sỉ?
 
Một bộ phận độc giả cho rằng, thói trộm cắp vặt của người Việt khi ra nước ngoàilà do cuộc sống khó khăn, buộc họ phải làm “liều”.

Tấm biển cảnh báo người Việt ở Nhật Bản

Độc giả Nguyễn Phước phân tích: “Nguyên nhân sâu xa là do các trung tâm du họcNhật Bản, các trường dạy tiếng Nhật vì lợi nhuận mà chấp nhận học sinh du họcvới trình độ tiếng Nhật quá thấp. Do vậy khi các em sang Nhật không thể xin đượcviệc, không có tiền trang trải cuộc sống nên đã làm liều”.

“Theo tôi được biết thì hiện nay nhiều bạn tìm cách sang Nhật để kiếm việc làmthông qua con đường du học. Họ không có mục đích học tập, chỉ mong sang kiếmviệc làm, chi phí môi giới được gọi bằng tên chi phí tư vấn du học rất tốn kém,ngoài ra còn cả chi phí cho thời gian học chút ít tiếng Nhật ở Việt Nam theo yêucầu..
 
Và không tìm hiểu kỹ chuyện tìm việc khi sang tới đây (có lẽ người tư vấn thườngnói tới chuyện tìm việc quá dễ dàng), nhưng kinh tế Nhật đang khó khăn ngườiNhật còn gian nan huống gì người Việt. Các bạn sang Nhật theo diện này khi sangđây thường chẳng có tiền dự phòng vì nghĩ đi làm được ngay. Cho nên chuyện ăncắp, làm việc xấu để kiếm sống tất yếu xảy ra. Thành phố có tấm biển trên làthành phố Omya - tỉnh Saitama”, độc giả Ly Lan chia sẻ thêm.
 
Tuy nhiên, một số độc giả lại cho rằng, thói trộm cắp của người Việt đã “ăn vàomáu”, không chỉ người nghèo mà ngay cả những người giàu cũng có thói này.
 
“Đất nước quá nghèo khổ nên dân khốn khổ không còn nghĩ gì hơn là bất chấp liêmsỉ để "giành khả năng sống sót". Tuy nhiên, ở không ít nước khác còn nghèo khổhơn, tại sao dân không mang tiếng? Có phải vì người nghèo khó ở những đất nướcgia kia có văn hóa hơn và biết chăm lo cho thể diện quốc gia hơn người Việt. Xétvề quy luật sinh tồn thì có vẻ không hợp lý.
 
Nhưng có lẽ bởi người Việt đã tự sinh ra văn hóa của mình trong ứng xử với nhau.Ở đây những người có cơ may hơn người khác thường sắn sàng chà đạp lên đồng tộc.Đến khi những kẻ dưới đáy ngoi lên lại chà đạp lên những người như họ trước kia.Và như thế nó ăn vào huyết quản thành gien di truyền không ai cần quan tâm đếnliêm sỉ, dĩ nhiên thể diện quốc gia thì lại càng quá xa vời. Xin đừng tráchnhững người Việt ở nước ngoài. Hãy trách những người Việt đang sống với nhaungay trong nước!”, độc giả Quốc Mạnh tiếp lời.

• K. Minh (tổng hợp)

Khi tôi và đồng nghiệp thảo luận về những bất cập của thị trường bảo hiểm ở Việt Nam, một số vụ việc được nêu lại như hiện tượng khách gửi tiết kiệm tại một ngân hàng lại biến thành mua bảo hiểm, mà Cục Quản lý giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) vừa chuyển đơn tố cáo của công dân sang Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu.

Hai câu chuyện có một số điểm chung. Thứ nhất là khách hàng đều cho biết họ bị tư vấn sai lệch hoặc không đầy đủ. Những khách hàng "gửi tiết kiệm thành mua bảo hiểm" nói họ không có nhu cầu mua bảo hiểm nhân thọ. Còn diễn viên Ngọc Lan thừa nhận không đọc kỹ hợp đồng, tin vào người tư vấn, nên hiểu sai về lợi ích của hợp đồng bảo hiểm mình ký. Tiếp đó, khi sự việc diễn ra, người mua bảo hiểm đối mặt với rất nhiều chỉ trích, liên quan tới việc không đọc kỹ hợp đồng.

Có nhiều khía cạnh cần bàn, nhưng dưới góc nhìn chuyên ngành kinh tế, tài chính, tôi thấy nổi lên ba vấn đề chính.

Đầu tiên, khách hàng sử dụng sản phẩm tài chính cần đọc kỹ hợp đồng. Không nên tin tưởng hoàn toàn vào bất kỳ ai, dù tư vấn viên là người thân. Như tôi từng đề cập trong bài "Ai trả tiền trái phiếu?", lòng tin và sự nể nang dễ khiến người mua tự đưa chân vào tình thế nguy hiểm. Còn nhân viên tư vấn vì áp lực doanh số và sự cám dỗ của khoản hoa hồng, sẽ bất chấp mà tiến hành giao dịch. Khi có khúc mắc, khách hàng trách nhân viên tư vấn sai lệch, còn nhân viên trách khách hàng không đọc kỹ hợp đồng.

Vấn đề thứ hai là ai sẽ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng sản phẩm tài chính trong những trường hợp này? Ở Anh, nơi tôi đang sống, nếu tôi nghĩ tôi bị ngân hàng hay tổ chức bảo hiểm bán cho sản phẩm không phù hợp, tôi có thể báo lên cơ quan bảo vệ người tiêu dùng tài chính gọi là Financial Ombudsman.Họ sẽ làm trung gian đánh giá đúng, sai. Nếu họ kết luận tôi bị bán sai sản phẩm tài chính, thì công ty bảo hiểm cần có hành động để xử lý tình huống.

Ngoài ra, người tiêu dùng có thể khởi kiện công ty. Một trong những vụ kiện lớn nhất diễn ra khi hàng triệu người Anh bị bán cho các hợp đồng bảo hiểm thanh toán (PPI) mà họ không cần trong giai đoạn 1990-2010. Kết quả là các ngân hàng và công ty bảo hiểm liên quan phải bồi thường nhiều tỷ bảng Anh. Hiện nay, mỗi năm, một vài công ty bảo hiểm và ngân hàng vẫn phải trích lập hàng chục triệu đến trăm triệu bảng Anh để dự phòng cho các nghĩa vụ phát sinh liên quan sai sót trong thập kỷ trước.

Bồi thường khách hàng là một chuyện, hàng năm cơ quan quản lý vẫn điều tra lại trách nhiệm của công ty và bất kỳ sự thiếu sót do cơ chế quản lý nội bộ nào gây ra sẽ tiếp tục bị phạt nhiều triệu bảng. Chế tài nặng như vậy giúp giảm thiểu các hành vi bán cho khách những sản phẩm họ không cần đến.

Hai vấn đề nêu trên liên quan trách nhiệm của khách hàng và cơ chế pháp lý bảo vệ khách hàng. Còn một mảnh ghép quan trọng khác là đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm của người tư vấn hay "người bán" sản phẩm.

Cách những người bán bảo hiểm nặng lời với Ngọc Lan cho thấy chất lượng và đạo đức của một bộ phận người tư vấn bảo hiểm nói riêng và tư vấn tài chính nói chung. Thái độ mỉa mai hay sử dụng ngôn từ chỉ trích nặng nề khách hàng là điều cấm kỵ.

Bảo hiểm là sản phẩm tài chính có nhiều thuật ngữ, khái niệm không gần gũi với người ngoài ngành. Ngay cả nhiều chuyên gia tài chính và pháp luật không chuyên mảng bảo hiểm cũng gặp khó. Vì vậy, sản phẩm này cần đội ngũ tư vấn chuyên biệt. Việc đẩy hết trách nhiệm cho khách hàng không phù hợp cả về tình và lý.

Tìm hiểu kỹ về hình thức bancassurance - phân phối các sản phẩm bảo hiểm qua ngân hàng ở Việt Nam, tôi nhận thấy một bộ phận nhân viên tư vấn sản phẩm tài chính đang hoạt động như đội ngũ bán hàng: tập trung "chốt deal", không am hiểu sản phẩm và không đầu tư vào chất lượng tư vấn cho khách. Chính vì vậy, những câu chuyện như của diễn viên Ngọc Lan, hay tình trạng gửi tiết kiệm thành mua bảo hiểm hay mua trái phiếu cứ thế diễn ra. Trách nhiệm chăm sóc khách hàng của các tổ chức trung gian bán hàng và doanh nghiệp bán sản phẩm chưa được thể hiện rõ ràng.

Sau mỗi vụ việc, các tổ chức vẫn khẳng định chỉ là "con sâu làm rầu nồi canh". Nhưng khi liên tiếp nhiều trường hợp tương tự xảy ra, nó trở thành lời cảnh báo có hệ thống về dịch vụ tư vấn và bán sản phẩm tài chính. Các tổ chức cung cấp hay trung gian bán hàng không thể phủi sạch trách nhiệm.

Hồ Quốc Tuấn