Vào năm 2011, nước Mỹ chao đảo vì sự xuất hiện của một trang web buôn hàng cấm khét tiếng có tên là Silk Road, hay Con đường Tơ lụa.

Trang này được mệnh danh là Amazon của thế giới ngầm, nơi mọi người có thể đăng bán mọi loại hàng hóa kể cả ma túy. Các cơ quan điều tra đã phải đau đầu vì mức độ ẩn danh và bảo mật của nền tảng này.

Wired cho rằng Silk Road là lá cờ đầu trong phong trào buôn thuốc phiện trong giới dark web - hay web chìm.

“Họ mua bán mọi thứ trái phép trên đời: từ vũ khí, chất độc cho đến ma túy”, Vincent D'Agostino, một đặc vụ FBI chia sẻ.

Theo báo cáo của cảnh sát, 4.000 người buôn ma túy đã giao dịch với hơn 100.000 khách hàng thông qua Silk Road. Trong đó, một số người bán cả tên lửa.

Nhiều giả thuyết được đặt ra về cha đẻ của trang web. Nhưng theo FBI, người đứng sau nền tảng này lại là một kỹ sư công nghệ 27 tuổi đầy tiềm năng với nhân thân trong sạch.

Những năm tuổi trẻ của chàng kỹ sư tai tiếng

Ross William Ulbricht, đối tượng bị tình nghi là cha đẻ Silk Road, xuất thân là sinh viên khoa Vật lý tại Đại học Texas.

Theo Investopedia, Ulbricht sở hữu một bộ não thiên tài. Trong quãng thời gian đi học, anh đã xuất bản nhiều nghiên cứu học thuật, trong đó ấn tượng nhất là công nghệ “pin mặt trời đồng nhất với cực dương cải tiến”.

“Mục tiêu của tôi là mở rộng hiểu biết về thế giới cho nhân loại”, Ulbricht đăng trên LinkedIn.

Chân dung của ông trùm khét tiếng. Ảnh: Investopedia.

Sau khi tốt nghiệp thạc sĩ tại Đại học Pennsylvania, anh trở về quê nhà ở Austin để lập nghiệp. Ulbricht đã thử sức trong nhiều lĩnh vực như đầu tư, phát triển trò chơi điện tử và cả bán sách trực tuyến. Tuy nhiên, cố gắng của anh không đem lại nhiều thành công.

Từ năm 2010, là người cởi mở với các tư tưởng thị trường tự do, Ulbricht ấp ủ ý tưởng về một thị trường trực tuyến thật sự, nơi mọi người không bị ràng buộc hoạt động mua bán. Anh tin rằng, mọi người đều có quyền mua hoặc bán bất cứ thứ gì họ muốn, miễn là nó không làm hại đến ai.

Với Tor, phần mềm giúp người dùng ẩn danh và che giấu lịch sử giao dịch. Cùng với Bitcoin, loại tiền ảo có độ bảo mật và ẩn danh cao, Ulbricht tạo ra Silk Road vào năm 2011.

Biệt danh tự đặt của Ulbricht là “Dread Pirate Roberts” (hải tặc đáng sợ Roberts), nhân vật từ một bộ phim của những năm 80. “Tôi sẽ cho mọi người trải nghiệm mô phỏng kinh tế về một thế giới không có áp đặt và bạo lực”, Ulbricht viết trên LinkedIn.

Từ đó, hàng tỷ USD giao dịch trái phép đã được thực hiện tại "con đường tơ lụa" Silk Road.

Ma túy được bán trên "con đường tơ lụa". Ảnh: Oxygen.

Hồi kết của một đế chế

Vào đầu năm 2013, theo The Daily Dot, cá nhân có liên quan đến Silk Road bị kết án đầu tiên là một người buôn thuốc phiện người Úc.

Trong một thời gian ngắn sau, nhờ sự xâu chuỗi của vụ án đầu tiên, danh tính của phần lớn người dùng Silk Road đã bị cơ quan điều tra phanh phui, trong đó có cả Ulbricht.

Tháng 10 cùng năm, khi phát hiện ông trùm Silk Road đang ngồi tại chi nhánh Glen Park của Thư viện Công cộng San Francisco, hai đặc vụ cảnh sát đã cải trang thành cặp tình nhân đang cãi nhau.

Sau đó, nhằm tránh việc các tập tin bị mã hóa, một đặc vụ thứ ba nhanh chóng sao chép dữ liệu gốc từ máy tính của Ulbricht khi anh đang phân tâm và bắt giữ ông trùm ngay lập tức.

Trước đó, Ulbricht đã bỏ ra 80.000 USD thuê sát thủ với mật danh “cirrus” để giết một đồng nghiệp có nguy cơ cản trở việc làm ăn của mình. Nhưng hóa ra, cirrus là một đặc vụ cảnh sát ngầm đang điều tra Silk Road có tên là Jared Der-Yeghiayan.

Jared không những đã cứu sống mục tiêu của ông trùm, mà còn cáo buộc Ulbricht thêm một số tội danh giết người.

Ross William Ulbricht hầu tòa. Ảnh: WIRED.

Ulbricht bị kết án bảy tội danh bao gồm rửa tiền, hack máy tính, buôn bán trái phép, và bị tuyên 2 án chung thân cùng 40 năm tù giam không được ân xá. Anh bị giam tại nhà tù ở Tucson, bang Arizona.

Trong chiến dịch càn quét Silk Road, FBI đã thu giữ được 144.336 đồng bitcoin. Số tiền này được đem đấu giá và thu về 48 triệu USD cho chính phủ.

Khi Ulbricht bị bắt, một phiên bản khác của trang web là Silk Road 2.0 được đưa vào hoạt động dưới sự quản lý của người quản trị cũ. Tuy nhiên, nhân vật này sau đó cũng không sống sót nổi sau một năm và đã bị bắt vào năm 2014.

Nỗ lực kháng cáo không thành

Cuối năm 2016, luật sư của Ulbricht đệ đơn kháng cáo. Ông cho rằng thân chủ của mình đúng là có tạo ra Silk Road, nhưng không dính líu đến các tội danh của Dread Pirate Roberts và FBI không thể đưa ra cách thức điều tra cụ thể.

Bản thân Ulbricht cũng không đồng tình với sự khắc nghiệt của bản án. Tuy nhiên, tòa vẫn không thay đổi quyết định trên.

Bên cạnh đó, người ủng hộ Ulbricht đã thu thập được hàng vạn chữ ký và nộp đơn đề nghị ân xá cho chính quyền tổng thống Donald Trump. Dù có lượng ủng hộ không nhỏ, cùng hậu thuẫn từ người trong các cơ quan chính phủ, đề nghị trên vẫn chưa được thông qua.

Người ủng hộ Ulbricht biểu tình. Dòng chữ trên bảng lớn: "Không nạn nhân, không phạm tội". Ảnh: USNews.

Ulbricht cũng đã bày tỏ nỗi thất vọng về bản án trên mạng xã hội Twitter.

Toàn bộ câu chuyện của Silk Road đã chắp ý tưởng cho nhiều đạo diễn Hollywood như Alex Winter với bộ phim “Deep Winter”, hay Tiller Russell với “Silk Road” vào ngay đầu năm nay.

Ông trùm Silk Road là một biểu tượng đối với thế giới ngầm và nhiều chính trị gia nước Mỹ. Họ cho rằng bản án của Ulbricht là nặng một cách quá đáng và phê phán hệ thống tư pháp tại đây.

(Theo Zing)

Theo danh mục dịch vụ công trực tuyến mức 4 của các cơ quan nhà nước tỉnh Thái Nguyên mới được Lãnh đạo UBND tỉnh ra quyết định công bố, trong tổng số 1.231 dịch vụ, có 1072 dịch vụ cấp tỉnh, 115 dịch vụ cấp huyện và 44 dịch vụ cấp xã.

Cụ thể, với cấp tỉnh, trong tổng số 1.072 dịch vụ công đã và sẽ được 18 sở, ban, ngành thuộc tỉnh Thái Nguyên cung cấp trực tuyến mức 4 cho người dân và doanh nghiệp, ngành Kế hoạch và Đầu tư có số dịch vụ nhiều nhất là 122, tiếp đó là các ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch (120 dịch vụ); Lao động, Thương binh và Xã hội (104 dịch vụ); Tư pháp (101 dịch vụ); Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (88 dịch vụ); Giao thông Vận tải (84 dịch vụ); Giáo dục và Đào tạo (77 dịch vụ)…

Ở cấp huyện, 115 dịch vụ công trực tuyến mức 4 của các cơ quan nhà nước tỉnh Thái Nguyên tập trung vào 7 lĩnh vực gồm: Lao động, Thương binh và Xã hội; Kế hoạch và Đầu tư; Tài nguyên và Môi trường; Xây dựng, Tư pháp; Nông nghiệp; Công Thương.

Với cấp xã, 44 dịch vụ công trực tuyến mức 4 được cung cấp cũng là những dịch vụ thiết yếu với người dân như: đăng ký khai sinh, đăng ký khai tử, đăng ký giám hộ, cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, hòa giải tranh chấp đất đai, hỗ trợ khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do dịch bệnh, đăng ký kê khai số lượng chăn nuôi tập trung và nuôi trồng thủy sản…

Lãnh đạo UBND tỉnh Thái Nguyên giao Văn phòng UBND tỉnh chủ trì, phối hợp với các Sở TT&TT, Nội vụ theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, chỉ đạo và đôn đốc việc triển khai các thủ tục hành chính trên Cổng dịch vụ công và hệ thống thông tin một cửa điện tử theo quy định.

Sở TT&TT tỉnh chịu trách nhiệm bảo đảm kỹ thuật, an toàn thông tin cho Cổng dịch vụ công của tỉnh, đồng thời theo dõi, tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện dịch vụ công trực tuyến của các cơ quan nhà nước tỉnh Thái Nguyên.

Các sở, ban, ngành cấp tỉnh và UBND các cấp huyện, xã trên địa bàn Thái Nguyên được yêu cầu phải chủ động rà soát các thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý, giải quyết để đảm bảo cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức 4 hiệu quả và đạt chỉ tiêu được giao. Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị cũng cần phối hợp với Sở TT&TT tái cấu trúc quy trình điện tử để phù hợp với yêu cầu dịch vụ công trực tuyến.

Theo thống kê, tính đến giữa tháng 2/2021, số lượng dịch vụ công trực tuyến mức 4 đã được các cơ quan nhà nước tỉnh Hải Dương cung cấp cho người dân, doanh nghiệp trên địa bàn là 606 dịch vụ, đạt tỷ lệ 34,55%.

Với danh mục mới công bố, sắp tới, hầu hết các dịch vụ công đủ điều kiện đều được các cơ quan nhà nước trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên cung cấp trực tuyến mức 4 cho người dân, doanh nghiệp.

Ngay trước đó, trong văn bản ngày 19/2 đôn đốc các địa phương đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức 4, Cục Tin học hóa đã đề nghị các Sở TT&TT tỉnh, thành phố kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh, thành phố triển khai các giải pháp để cung cấp hầu hết các dịch vụ công đủ điều kiện lên trực tuyến mức độ 4 trước tháng 6/2021.

Thống kê của Cục Tin học hóa cho thấy, đến trung tuần tháng 2/2021, đã có 37 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hoàn thành chỉ tiêu tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến mức 4 đạt từ 30% trở lên, trong đó có Thái Nguyên.

M.T

Thái Nguyên ra Nghị quyết về chương trình chuyển đổi số đến năm 2025

Nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên về chương trình chuyển đổi số tỉnh giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030 đã đặt mục tiêu đưa Thái Nguyên thành trung tâm chuyển đổi số của khu vực trung du miền núi phía Bắc.

Các switch này được đặt trong khung phím nhôm K70 được thiết kế bền và dễ di chuyển. Dây cáp kết nối USB Type-C có thể tháo rời cho phép bàn phím dễ kết nối đến các hệ thống khác nhau. Keycap được đúc khuôn chuẩn để chống hao mòn và bay màu, giữ cho phím bấm mới mẻ sau nhiều năm dài sử dụng.

Bàn phím cơ quang học K70 RGB TKL có hiệu suất cao, với tốc độ truyền tín hiệu từ gõ phím cao gấp 8 lần bàn phím chơi game tiêu chuẩn. Nhằm đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ một số giải đấu, công tắc chuyển sang chế độ giải đấu được đặt phía sau bàn phím để nhanh chóng khóa đèn nền LED về màu đơn sắc và khóa nút macro để bàn phím sẵn sàng tham gia trận đấu.

Bàn phím có dải đèn phím RGB có thể tùy biến đến từng phím thông qua phần mềm điều khiển Các phím media riêng biệt với con lăn điều chỉnh âm lượng bằng nhôm cứng cáp, và bộ nhớ tích hợp cho phép lưu trữ 50 profile thiết lập bàn phím.

Bàn phím được bảo hành 2 năm cũng như hỗ trợ kỹ thuật và dịch vụ khách hàng trên toàn thế giới. Tại thị trường Việt Nam, sản phẩm sẽ có giá bán khởi điểm từ 3,55 triệu đồng.

Hải Đăng

Logitech ra bàn phím cơ Pop Keys, giá 2,49 triệu đồng

Bàn phím cơ Pop Keys của Logitech được tích hợp thêm các phím biểu tượng cảm xúc có thể thay thế, với hai phiên bản màu sắc.

Samsung xuất xưởng được 74 triệu thiết bị trong quý 1/2022, chỉ giảm 3% so với cùng kỳ năm ngoái, thuộc 2 trong số 5 hãng trong top đầu hồi phục được số lượng smartphone xuất xưởng trước đại dịch. Dù dòng Galaxy S22 tung ra muộn hơn 1 tháng so với trước và giá cao hơn S21, song thị trường vẫn đón nhận tốt, tạo được tăng trưởng 7% theo quý.

Trong quý này, lượng iPhone xuất xưởng vẫn tương đương quý 1/2021, đạt 59 triệu sản phẩm. Góp phần vào sự duy trì sức mua là dòng iPhone 13 và việc ra mắt sớm dòng iPhone SE hỗ trợ 5G, giúp đẩy thị phần hãng này lên 18%, tăng so với 17% của quý 1/2021. Quý này số lượng iPhone xuất xưởng giảm 28% so với quý trước chủ yếu do yếu tố mùa vụ.

Trong khi đó, số lượng smartphone Xiaomi xuất xưởng quý này giảm 20% so với cùng kỳ, còn 39 triệu sản phẩm, khiến thị phần của hãng giảm xuống 12% (thấp hơn mức 14% của quý trước). Nguyên nhân của sự sụt giảm do dòng Redmi 9A và 10S có sức mua thấp, cộng với việc Xiaomi bị ảnh hưởng nặng về thiếu chip hơn so với hãng khác. Hãng cũng không được hưởng lợi từ Tết cổ truyền tại thị trường Trung Quốc khi thị phần của Xiaomi hiện ở mức 15% (thấp hơn mốc trên 16% ở quý trước lẫn quý cùng kỳ).

Do tình trạng khan hiếm linh kiện, thị phần Oppo bị giảm 19% so với cùng kỳ và giảm 9% so với quý trước, còn 31 triệu sản phẩm. Counterpoint nhận định việc tập trung vào bán lẻ trực tiếp và thiếu các đợt ra mắt sản phẩm lớn khiến thị phần Oppo giảm sút, nhất là ở những thị trường trọng điểm của hãng như Ấn Độ. Kết quả là thị phần Oppo giảm xuống còn 9% so với 11% ở quý cùng kỳ.

Vivo giảm 19% so với Q1/2021 và 3% so với quý trước, khiến thị phần giảm xuống còn 9%, thấp hơn mức 10% cùng kỳ năm ngoái. Cũng như Oppo, Vivo bị ảnh hưởng bởi sự thiếu hụt nguồn cung kể từ cuối năm ngoái. Thêm vào đó, sự cạnh tranh gay gắt ở phân khúc smartphone tầm trung khiến thị phần hãng này bị ảnh hưởng. Dù bán tốt ở Trung Quốc và thay thế vị trí của Apple trong top đầu song thị phần Vivo trên toàn cầu lại giảm nhẹ.

Trong khi các hãng trong top 5 nói trên chịu ảnh hưởng bởi thị trường, thì một số hãng nhỏ hơn lại tăng trưởng tốt. Realme và Honor lần lượt tăng trưởng 13% và 148% so với cùng kỳ.

Chuyên gia từ Counterpoint nhận định tình trạng thiếu linh kiện dự kiến sẽ sớm giảm bớt, song cuộc chiến Nga-Ukraine lại đặt ra một thách thức mới đối với sự phục hồi của thị trường điện thoại thông minh toàn cầu. Tác động của chiến tranh có thể rộng hơn nếu nó dẫn đến nguồn nguyên liệu thô giảm, giá tăng, áp lực lạm phát hơn nữa, và/hoặc các nhà cung cấp khác rút khỏi Nga.

Hải Đăng

Thị trường smartphone toàn cầu giảm mạnh nhất từ khi Covid-19 bùng phát

Doanh số smartphone toàn cầu quý I/2022 ghi nhận mức giảm sâu nhất kể từ khi Covid-19 khởi phát vào năm 2020 do nhu cầu giảm và tình hình kinh tế bất ổn.  

Tin sét đánh: “1 tuần nữa là chết”

Ở tuổi 38, khi sự nghiệp bắt đầu chín muồi sau khi học thạc sĩ tại nước ngoài, Trung tá, BS Nguyễn Lê (BV 103, giảng viên Học viện Quân y) đột ngột nhận tin sét đánh: mắc ung thư gan nguyên phát, khối u đã 2cm.

Đó là thời điểm tháng 3/2008, khi ông tình cờ dẫn bệnh nhân đi siêu âm, rồi kiểm tra luôn cho mình.

BS Nguyễn Lê, hiện là Đại tá, sau 10 năm chiến đấu với ung thư gan

“Vẫn còn nghi ngờ, tôi ra BV Hữu nghị và BV K để kiểm tra lại. Cả 2 đều khẳng định chắc chắn có khối u. Tôi rất sốc”, BS Lê nhớ lại.

Cùng thời điểm này, 2 bác sĩ trẻ khác của BV, một là thiếu tá, một là đại uý cũng mắc ung thư gan.

“Cậu đại uý ra đi sau 1 tháng, cậu thiếu tá ra đi sau 3 tháng. Tôi là người còn lại duy nhất, khi đó xác định chỉ có chờ chết. Có 2 phương án, một là cứ khoẻ mạnh bình thường rồi chết, hai là mổ, xạ, hoá trị rồi suy sụp rồi chết. Tôi chọn phương án 1”, BS Lê kể.

3 tháng đầu, ông gọi đó là quãng thời gian khủng khiếp nhất khi một mình chịu đựng tất cả. Ông lặng lẽ chuẩn bị sẵn di chúc, sắp xếp tương lai cho các con, khi đó bé út mới 4 tháng tuổi, lo cho bố mẹ, nghĩ cách thông báo với gia đình.

Trong khoảng thời gian này, BS Lê vẫn đi dạy trong BV 175 (TP.HCM). Cùng đi có một BS chuyên ngành ung thư gan khác.

Hàng ngày ông vẫn khám chữa cho nhiều bệnh nhân

“Tôi đưa phim của mình cho anh ấy, hỏi: ‘Em có bệnh nhân như thế này, liệu còn sống được bao lâu nữa?’. Anh ấy trả lời: ‘Ôi giời ơi, 1 tuần nữa u lan toả gan là chết’”. Cả đêm đó BS Lê không ngủ, một mình lang thang khắp Sài Gòn.

Khối u mới hơn 2cm nhưng ung thư gan diễn tiến rất nhanh, chỉ trong tuần cuối sẽ lan toả toàn bộ gan. 2 BS trẻ kia cũng vậy, tới tuần thứ 3 có người có 3 khối u, có khối 10cm.

Ông bảo ‘kết luận’ của BS kia chỉ như điểm nhấn, còn bản thân cũng đã chuẩn bị sẵn sàng cho điều đó.

2 lý do để quyết sống

Suốt 3 tháng nặng nề, BS Lê tự mình nghiên cứu tài liệu. Vào những ngày cuối cùng, ông rút ra rằng ung thư có 2 thể: tiến triển nhanh và tiến triển chậm, có thể ông may mắn rơi vào trường hợp thứ 2. Lúc này vợ là người đầu tiên ông thông báo, rồi đến cơ quan.

“Vợ tôi khóc rất nhiều, còn cả Viện sốc vì tôi là người thứ 3 rồi”, BS Lê nhớ lại.

BS Lê cùng các con

Riêng bố mẹ ông, đến khi vào viện mổ, ông vẫn giấu là u lành, khi đó đã ở giai đoạn 2, to 4cm. Trước khi mổ, ông đã ký mọi giấy tờ, sẵn sàng cho sự ra đi.

BV cũng xác định là mất nốt ông, nói với gia đình chỉ còn vài tháng về ăn uống, nghỉ ngơi vì nghĩ sẽ không được lâu nữa.

Khi phẫu thuật, một ekip gồm các chuyên gia của 3 BV: 103, K, Việt Đức do trực tiếp GS Trịnh Hồng Sơn (hiện là PGĐ BV Việt Đức) mổ, cắt chọn lọc 1/4 gan, vừa mổ vừa sinh thiết tức thì.

Sau mổ 1 tháng, ông xin cơ quan sang Mỹ 3 tuần để tìm kiếm phương thức chữa bệnh cho mình. Ông tìm đến nhiều bệnh viện, nhiều chuyên gia và tranh thủ từng giờ nghiên cứu tài liệu vì sợ không còn nhiều thời gian.

Trở về nước, do số phận vẫn đang trong giai đoạn đợi chờ, nên lãnh đạo liên viện tiếp tục tổ chức một cuộc hội chẩn có nên dùng hoá chất, tia xạ hay không. Nhưng BS Lê kiên quyết nói: Không.

Phát hiện một hợp chất quan trọng trong cây đu đủ vùng Đông Mỹ (thân leo) có tác dụng diệt tế bào ung thư, ông sử dụng hoạt chất này cho bản thân và áp dụng cho nhiều bệnh nhân khác.

Sau 1 năm chờ và chờ, thấy mình vẫn sống tốt, năm thứ 2 vẫn khoẻ mạnh bình thường nên đến năm thứ 3, ông quyết định quay trở lại BV làm việc.

BS xác định đây là cơ hội sống thứ 2 của mình, ngày mai có thể ra đi lúc nào không hay nên sẽ sống như chưa bao giờ được sống.

BS Lê nắm chặt tay bố

“Từ giờ không chỉ sống cho riêng mình nữa mà sống cho bố mẹ và các con. Sống để nhìn thấy tụi nó lớn. Thứ hai, bố tôi khi đó đã gần 80 tuổi, tóc bạc phơ khi vào bóp chân cho tôi nhắn nhủ: ‘Mày có hiếu thì mày đừng chết trước tao’. Chính vì 2 lý do ấy nên tôi quyết sống”, BS Lê chia sẻ.

Bằng kiến thức, kinh nghiệm, BS Lê đã sống mạnh khoẻ đến năm thứ 9 khiến tất thảy đều ngạc nhiên. Nhiều bệnh nhân ung thư gan mắc bệnh sau ông 1 năm đến giờ cũng vẫn khoẻ mạnh nhờ theo phương pháp của ông.

Bất ngờ vào tháng 1 vừa qua, đi kiểm tra sức khoẻ định kỳ, ông nhận tin dữ khi BS thông báo có khối u tái phát tại chỗ, kích thước 3cm.

Ông đến BV Việt Đức thảo luận cùng các BS phẫu thuật và quyết định mổ. Sau đó nghỉ ngơi 1 tháng, áp dụng lại liệu trình cũ và đến nay ông trở lại làm việc bình thường tại khoa Viêm gan, BV 103.

Bác sĩ sống tốt sau 5 năm ung thư phổi di căn khắp người

Phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn muộn, tái phát nhiều lần, di căn cả vào xương, não nhưng gần 5 năm qua, PGS.TS Đỗ Quốc Hùng vẫn làm việc bình thường.

Các kết quả nghiên cứu về các hiện tượng hoại tử xương do biến chứng hậu Covid-19 cho rằng nguyên nhân chính có thể là do sự hình thành các cục máu đông khi virus SARS-CoV-2 tấn công các tế bào thành mạch máu qua thụ thể ACE2. Việc hư hại của các tế bào thành mạch máu (thường ở những người bệnh nặng) có thể là nguyên nhân dẫn đến sự tập trung các tế bào miễn dịch như neutrophil, các tiểu cầu, Von Willebrand Factor (nhân tố Von Willebrand, một trong những nhân tố gây đông máu) gây nên hiện tượng hình thành các cục máu đông. 

“Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng làm tăng tỉ lệ xảy ra tình trạng đông máu hậu Covid-19 là việc sử dụng các thuốc điều trị dạng corticoids quá dài, tình trạng nhiễm nấm (Mucormycosis), tình trạng tiểu đường...”, TS Hồng Vũ thông tin thêm.

Vì vậy, theo TS Vũ, đây là một trong những biến chứng hậu Covid-19 nguy hiểm nhưng người dân không nên quá hoang mang, lo lắng vì tỉ lệ xảy ra rất thấp. Các chuyên gia khuyến cáo nên chú ý đến hiện tượng hoại tử xương với người sau khi mắc Covid-19 có các dấu hiệu “đau dai dẳng ở các xương lớn”, đột ngột không thể ngồi bắt chéo chân (cho thấy khớp háng bị cứng), thay đổi dáng đi (khập khiễng), đặc biệt là ở những người đã trải qua bệnh Covid-19 nặng và sử dụng thuốc có thành phần corticoids thời gian dài trong quá trình điều trị.

TS Hồng Vũ khuyến cáo: “Người dân đừng vì thông tin này mà đi làm các xét nghiệm mắc tiền như MRI, CT để xem xương có vấn đề gì không. Nên nhớ là tỉ lệ mắc hội chứng này rất nhỏ. Hãy lắng nghe cơ thể của mình và trao đổi kỹ với bác sĩ điều trị chuyên môn nếu bạn lo lắng”.

Bác sĩ Wynn Huỳnh Trần (Phó giáo sư Y khoa tại Đại học Y khoa Northstate California, Mỹ)cũng thông tin thêm: “Hiện tượng này có liên quan đến Covid-19 hay không? Câu trả lời của tôi là “có thể”.

Lý do đơn giản như sau: Covid-19 là bệnh liên quan đến mach máu, trong đó virus SARS-CoV-2 tấn công mạch máu chúng ta. Khi mạch máu bị tổn thương, viêm tại một số trường hợp bị nghẽn lại. Ở mạch máu lớn hơn có tình trạng đông máu, hình thành cục máu đông. Như vậy, vùng máu ở chỗ xương hàm không đủ oxy, dinh dưỡng nên bị hoại tử”, BS Wynn Huỳnh Trần cho biết.

Các bệnh nhân có bệnh nền như tiểu đường, bệnh liên quan tới việc dùng thuốc steroid nguy cơ càng cao. “Như chúng ta biết dùng steroid nhiều có thể dẫn đến bị yếu xương, loãng xương. Các yếu tố này khiến cho vùng xương hàm dễ tổn thương, dễ bị hoại tử hơn. Như vậy có thể liên quan giữa Covid-19 và các bệnh này”.

Tuy vậy tỷ lệ rủi ro cực kỳ thấp. “Bạn đừng nghĩ mình bị Covid-19 sẽ bị hoại tử xương. Tỷ lệ rất thấp, chỉ 0.09%”, bác sĩ cho biết.

BS Wynn Huỳnh Trần cũng dẫn con số từ Ai Cập 140 nghìn ca mắc Covid chỉ 12 ca phát hiện hoại tử xương hàm trong 8 tháng, còn tại Việt Nam trên 10,7 triệu ca mắc Covid-19 nhưng đến nay chỉ ghi nhận 16 bệnh nhân tại Bệnh viện Răng hàm mặt Trung ương TP.HCM và 5 bệnh nhân tại Bệnh viện Tai Mũi Họng điều trị hoại tử xương hàm, kể từ đầu năm đến nay. 

“Sau khi khỏi Covid-19 nếu có các triệu chứng như viêm xoang, đau nhức hàm, chảy mủ lỗ tai, nghe không rõ hoặc các dấu hiệu khác liên quan xương hàm mặt kèm thêm tiền sử bị tiểu đường, dùng steroid lâu ngày, bạn nên gặp bác sĩ để kiểm tra có bị hoại tử xương hay không”, BS Wynn Huỳnh Trần cho biết.

Cũng theo TS.BS Phạm Nguyên Quý, Khoa Ung thư nội khoa, Bệnh viện Trung ương Kyoto Miniren (Nhật Bản)người từng mắc Covid-19 không nên quá lo lắng về biến chứng này.

“Lý do là số ca mắc bệnh này quá ít, tức là rất hiếm. Tôi nghĩ rằng không việc gì phải ngồi lo cho một hiện tượng hiếm như vậy”, TS.BS Nguyên Quý chia sẻ.

Lý do thứ 2, TS.BS Phạm Nguyên Quý đưa ra là dù các báo cáo mô tả tình trạng hoại tử xương hàm xảy ra sau khi mắc Covid-19, nhưng hiện vẫn chưa đủ bằng chứng để khẳng định giữa Covid-19 và hoại tử xương hàm có sự liên quan hay quan hệ nhân quả.

Theo TS.BS Quý, trong khi giả thuyết hoại tử vô mạch xảy ra do sự hình thành huyết khối vi mạch, một biến chứng có thể xảy ra khi mắc Covid-19, đang được nhiều người sử dụng để giải thích, nhiều nhà khoa học nói rằng vẫn chưa thể loại trừ sự đóng góp hay ảnh hưởng của các yếu tố khác. Đó là:

- Quá trình điều trị: Bệnh nhân có thể đã dùng thuốc Corticoid/Steroids dài ngày hoặc liều cao.

- Nhiễm trùng đi kèm: Bệnh nhân có thể bị nhiễm khuẩn, nhiễm nấm đồng thời do rối loạn miễn dịch hoặc vệ sinh răng miệng kém.

- Bệnh đi kèm: Bệnh nhân có thể bị các bệnh như tiểu đường, nha chu, sâu răng... từ trước, hoặc ở tình trạng tiềm ẩn, chưa được chẩn đoán.

Như vậy, có thể nói rằng người đã mắc Covid-19 không cần phải quá lo lắng về hoại tử xương hàm.

Cũng theo TS.BS Nguyên Quý, các hiệp hội y khoa trên thế giới không khuyến khích việc "tầm soát" hoại tử xương hàm khi không hề có triệu chứng nghi ngờ như đau dai dẳng, sưng miệng, khó nhai, nhiễm trùng nướu răng, răng lung lay hoặc mất răng. Việc tầm soát bằng chụp MRI hoặc CT để xem "xương sọ, xương hàm có sao không" là vô ích, tốn kém. 

“Thay vào đó, mọi người nên đi khám nha khoa định kỳ để phát hiện sớm sâu răng hoặc bệnh nha chu để được chăm sóc, điều trị phù hợp và lên lịch đi tầm soát quản lý sớm bệnh tiểu đường”, TS.BS Nguyên Quý cho biết.