Chào thầy, xin thầy cho biết tại sao lâu nay môn Sử thành môn 'chán ngán’ với học trò? 

Thực tế vẫn có những học sinh yêu thích môn Sử, nhưng với phần đông các bạn, đây không phải là môn học hấp dẫn. Tôi cho rằng đã có suy nghĩ ăn sâu vào các em, rằng "đây là môn dài, phải học thuộc". 

Bởi lẽ, nhiều thế hệ, phong cách và phương pháp giảng dạy Lịch sử đã cũ, chủ yếu là giáo viên giảng và học sinh ghi chép, ít sự khuyến khích tìm hiểu của học sinh. Một phần nữa là thông tin trong SGK (chương trình cũ) khá khô khan, ít hình ảnh.

Đặt trong bối cảnh bùng nổ về thông tin và hình thức thông tin như ngày nay, các em dễ dàng tiếp cận với các sản phẩm truyền thông, giải trí đa dạng, hấp dẫn thì những cách làm cũ chắc chắn không được đón nhận, dẫn đến tâm lý chán nản của họ trò.

Vậy xin thầy cho biết, làm sao cải thiện cách dạy sử ở phổ thông? 

Tôi nghĩ tư duy và yêu cầu đổi mới phải đến từ những người lãnh đạo. Ngôi trường mà tôi đang dạy có một yêu cầu bắt buộc về việc xây dựng chương trình và hình thức đánh giá học sinh.

Sau khi được định hướng về phương pháp chung của nhà trường, chúng tôi được thỏa sức sáng tạo trong địa hạt riêng của mình, tạo nên những giờ dạy, phương pháp, hình thức mới phù hợp với từng đối tượng khối lớp, thậm chí quan tâm tới từng nhóm học sinh, từng cá thể học sinh khác nhau. 

Ngoài ra, nhà trường cũng đầu tư về cơ sở vật chất, đồng hành về phương pháp, gỡ bí cho giáo viên những lúc cần thiết bằng kinh nghiệm thực tế và tâm huyết của mình. Vì thế, những giáo viên trẻ như chúng tôi có chỗ dựa, có cảm giác được tin cậy và luôn được khuyến khích sáng tạo.

Hơn nữa, cách đánh giá điểm số cũng là một phần rất quan trọng. Thời tôi đi học và ngay cả bây giờ, kiểm tra môn Sử đúng là “khủng hoảng” vì cần học thuộc ngay một lúc rất nhiều số liệu, mốc thời gian… Và hầu như học sinh chỉ có một hoặc một vài lần lấy điểm cho các bài kiểm tra ấy. 

Giờ đây, chúng tôi thay đổi cách thức kiểm tra, đánh giá: Các em được học tập theo chủ đề, thực hiện các dự án và được đánh giá suốt quá trình làm việc, đánh giá ở thái độ, ý thức, ở khả năng hợp tác, làm việc nhóm, tìm kiếm thông tin, thuyết trình về chủ đề… Không chỉ thầy giáo đánh giá học sinh mà các bạn học sinh còn đánh giá lẫn nhau vì hơn ai hết, các bạn là người hiểu rõ vai trò của từng cá nhân trong nhóm. 

Tôi nghĩ phương pháp kiểm tra và đánh giá sẽ giúp thay đổi cơ bản phương pháp giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh. Phần còn lại sẽ là mức độ đầu tư của nhà trường và giáo viên và công việc của mình. 

Riêng với Edison thì nhà trường làm gì để môn Sử hấp dẫn với học trò, thưa thầy?

Kỹ năng của học sinh ngày nay rất tốt, các em làm slide, quay và biên tập video chuyên nghiệp, khả năng tìm kiếm thông tin ngày nay có thể nói là vô hạn… Giáo viên đóng vai trò gợi mở, đồng hành, cung cấp nguồn thông tin, sách, định hướng các yêu cầu về sản phẩm và cuối cùng là hãy tin tưởng vào các em.

Nhưng để thuyết phục các em đầu tư thời gian, tâm sức cho các dự án, bài tập chủ đề thì người thầy phải để các em thấy Lịch sử cũng hấp dẫn và có nhiều sắc màu như bất cứ môn học hấp dẫn nào. 

Thứ nhất,chúng tôi được trao quyền cơ cấu lại chương trình, cấu trúc lại bài giảng, gom các nội dung liên quan tạo thành các chủ đề và dự án. Như vậy, các nội dung học sinh học tập sẽ có tính liên kết với nhau. 

Thứ hai,chúng tôi sáng tạo game (trò chơi) cho các bài giảng của mình. Ví dụ khởi động bài học có trò Ai là triệu phú, tạo lập phiếu hay tranh ảnh trong tiết học, tăng cường hoạt động nhóm và thi đua giữa các nhóm. Và phải rất lưu ý đặc điểm lứa tuổi, ví dụ với các lớp nhỏ, các em thích game, thích màu sắc bắt mắt. Các bạn ở độ tuổi lớn hơn thì phải có những nội dung thiên về chiều sâu hơn, màu sắc phiếu, game cũng thay đổi…

Thứ ba, chúng tôi giao bài tập dự án cho các nhóm học sinh. Ngay từ đầu học kỳ, các em đã biết mình cần làm gì và được đánh giá ra sao. Đơn cử như các em học về Cộng đồng các dân tộc Việt Nam, mỗi nhóm các em cần nghiên cứu, làm sản phẩm hoàn chính và thuyết trình về một nhóm ngữ hệ. 

Không những vậy, các em còn phải nêu và minh chứng được mối liên kết của nhóm ngữ hệ đó với cộng đồng các dân tộc. Hay Dự án hành trình di sản, mỗi nhóm cần thiết kế một tour du lịch cho nhiều đối tượng khác nhau.

Sản phẩm được tạo ra là cuốn Tạp chí du lịch ba miền, tất nhiên, sản phẩm nhỏ xinh nhưng là công sức tìm kiếm, chắt lọc thông tin, vận dụng những trải nghiệm thực tế, đến thiết kế đồ họa, trình bày và thuyết trình… 

Việc tôi làm không chỉ là lắng nghe, chia sẻ mà còn định hướng, hỗ trợ để các em có thể hoàn thành tốt công việc của mình.

Để học sinh không 'quay lưng' với môn Sử

Sau trận thua Aston Villa và bị Bayern Munich loại khỏi Champions League, nhiều ý kiến cho rằng Arsenalcó nguy cơ sụp đổ giống như chặng cuối mùa giải 2022-23.

Điều đó đã không diễn ra. Pháo thủ bừng tỉnh khi thắng Wolves và mới nhất là màn nghiền ép Chelsea 5-0, cách biệt cao nhất lịch sử đối đầu với The Blues ở derby London.

Leandro Trossard là gương mặt tạo khác biệt trong cả 2 trận thắng vừa qua của Arsenal khi được HLV Mikel Arteta xếp đá tấn công cánh trái.

Với việc Gabriel Martinelli giảm hiệu suất và cảm giác bóng, Arteta đặt niềm tin vào Trossard. Cầu thủ người Bỉ đã không làm ông thất vọng.

Giờ đây là trận derby London khác mà Arsenal đối mặt: chuyến làm khách đến Tottenham Hotspur Stadium, nơi đội chủ nhà đang chiến đấu cho suất Champions League mùa sau.

Với lịch thi đấu nặng nề sắp tới, Tottenham nỗ lực giành tối đa số điểm để cạnh tranh với Aston Villa, đội đang có nhiều hơn họ 6 điểm và đá hơn 2 trận.

Nói cách khác, đội quân của HLV Postecoglou chiến đấu vì top 4 Ngoại hạng Anh, cũng như cố gắng làm giảm cơ hội vô địch của Arsenal sau 20 năm chờ đợi.

Không ai muốn thua hàng xóm của mình trong trận derby Bắc London. Arsenal có phong độ tốt, nhưng Tottenhamlợi thế hơn về thời gian nghỉ ngơi, khi không thi đấu kể từ trận thua Newcastle 0-4.

Ở lượt đi, Arsenal 2 lần vươn lên dẫn trước, nhưng Son Heung Min tỏa sáng với cú để giúp Spurs có 1 điểm ngay trên sân Emirates.

Thanh kiếm Trossard

Để vượt ải Tottenham và giữ đỉnh bảng Premier League trước áp lực từ Man City, nhiều khả năng Mikel Arteta tiếp tục xếp Trossard đá chính trên hàng công.

Cựu cầu thủ Brighton có hiệu suất cao và tham gia rất nhiều vào lối chơi. Ngôi sao chạy cánh 29 tuổi này có khả năng phá vỡ sự cân bằng trên phần sân đối phương bằng các đường chuyền nhạy bén, di chuyển linh hoạt hoặc những động tác qua người rất kỹ thuật.

Tính đến nay, Trossard ghi 10 bàn thắng và có 1 pha kiến tạo sau 1.364 phút ở Ngoại hạng Anh.

Trung bình cứ 90 phút hiện diện trên sân thì Trossard tham gia vào 0,73 bàn thắng (anh không đá phạt đền). Chỉ có Bukayo Saka đạt hiệu quả cao hơn, với 0,78 bàn mỗi 90 phút thi đấu.

Nếu không tính những quả phạt đền thì Trossard mới là cầu thủ Arsenal có hiệu suất tốt nhất. Tỷ lệ này của Saka là 0,61, tiếp theo đến Kai Havertz (0,59), Eddie Nketiah (0,58), Gabriel Jesus (0,50), Gabriel Martinelli (0,48).

Thành tích 10 bàn thắng của Trossard được ghi sau 20 pha dứt điểm chính xác. Có nghĩa là trung bình bàn thắng trên mỗi cu sút đúng hướng khung thành của anh là 0,5.

Không cầu thủ tấn công nào của Arsenal đạt được hiệu quả tương tự. Chỉ có 2 người làm tốt hơn và họ đều là hậu vệ: William Saliba ghi 2 bàn với 2 pha dứt điểm chính xác (1,0 bàn/cú sút chính xác); Ben White có 4 bàn từ 6 pha dứt điểm trúng đích (0,67).

Kai Havertz gần với Trossard nhất, khi có tỷ lệ 0,43; Nketiah là 0,42. Martinelli mà Arteta yêu thích hơn đạt 0,33; trong khi Gabriel Jesus chỉ đạt 0,21.

Ngoài ra, Trossard tạo ra 22 cơ hội, có 25 đường chuyền ở 1/3 cuối sân và 25 đường chuyền vào vòng cấm đối phương, bên cạnh 4 tình huống tạt bóng.

Tỷ lệ qua người thành công 53,7% của Trossard cũng cao nhất trong số các cầu thủ tấn công của Arsenal. Trong số các cầu thủ đá ít nhất 900 phút và thực hiện từ 10 pha qua người trở lên, chỉ có Saliba (58,3%) hiệu quả hơn.

Thời điểm này năm ngoái, Arsenal hụt hơi khi chỉ có 3 điểm sau 4 trận Premier League trong tháng 4, bao gồm trận thua Man City 1-4. Hiện tại, với thanh kiếm Trossard, Arteta tự tin giúp Pháo thủ hướng đến vương miện bóng đá Anh.

Lịch thi đấu bóng đá Ngoại hạng Anh 2023/24: Hấp dẫn đua vô địch, trụ hạng

Mặc dù gây thất vọng ở Bundesliga, khi bị Bayer Leverkusen chấm dứt 11 mùa liên tiếp giành Chiếc địa bạc, nhưng Bayern Munich vẫn vững bước tại Champions League.

Nếu như Harry Kane là ngôi sao trận lượt đi, thì Joshua Kimmich sắm vai người hùng trong trận lượt về tại Allianz Arena.

Bàn thắng duy nhất của Kimmich, cột mốc đặc biệt tại tứ kết Champions League, đưa Bayern vào vòng 4 đội mạnh nhất châu Âu mùa 2023-24, nơi họ gặp Real Madrid.

Trong khi đó, Manuel Neuer có trận thứ 58 giữ sạch lưới sau 138 lần ra sân ở Champions League, vượt qua kỷ lục cũ của Iker Casillas (57 trận sạch lưới sau 177 trận thi đấu).

Chiến thắng của Bayern cũng giúp Thomas Tucheltrở thành HLV người Đức đầu tiên dẫn 3 CLB khác nhau vào bán kết Champions League.

Trước đó, chiến lược gia 50 tuổi này từng đưa PSG và Chelsea vào đến trận chung kết giải đấu danh giá nhất châu Âu cấp CLB.

Trên thực tế, Tuchel hiện giữ kỷ lục HLV duy nhất dẫn 2 CLB khác nhau vào chung kết trong 2 năm liên tiếp. Năm 2020, ông thua khi dẫn PSG nhưng đến năm tiếp theo đưa Chelsea lên đỉnh châu Âu.

Trước Tuchel, có 3 HLV từng dẫn 3 CLB khác nhau vào bán kết Champions League, lần lượt là Carlo Ancelotti, Jose Mourinho và Pep Guardiola.

Nếu Bayern Munich đánh bại được Real Madrid, Tuchel sẽ viết trang sử mới trong kỷ nguyên Champions League, trở thành HLV đầu tiên vào chung kết với 3 đội khác nhau.

Nếu tính cả phiên bản Cúp C1 trước đây, Ernst Happel, HLV huyền thoại người Áo, là nhà cầm quân duy nhất vào chung kết với 3 CLB khác nhau.

Ernst Happel vào chung kết lần đầu tiên năm 1970 với Feyenoord (Hà Lan), rồi Club Brugge (Bỉ; 1978) và Hamburger SV (Đức; 1983).

"Chúng tôi biết rằng chiến thắng này là nỗ lực của một tập thể đoàn kết", Tuchel lên tiếng sau khi đi vào lịch sử. "Tôi tự hào về toàn đội".

- Carlo Ancelotti

- Jose Mourinho

- Pep Guardiola

- Thomas Tuchel