Nhận định, soi kèo BKMA Yerevan vs FC Van, 21h00 ngày 30/11

Các nhà nghiên cứu phân tích, virus cúm có thể làm tăng đông máu, cùng với tình trạng viêm do phản ứng miễn dịch gây ra, có thể góp phần làm vỡ mảng bám động mạch dẫn đến đau tim.

Bên cạnh đó, các nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng cúm có thể là tác nhân thúc đẩy, châm ngòi cho các đợt nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não ở những bệnh nhân đã có tình trạng xơ vữa động mạch trước đó.

PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh - Giám đốc Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM - lý giải, ở những người bị bệnh mạch vành, mảng xơ vữa sẽ tích tụ trong động mạch. Virus cúm tấn công dễ khiến mảng xơ vữa bị vỡ, dẫn đến nhồi máu cơ tim (nếu mạch máu nuôi tim bị tắc) hoặc đột quỵ não (dòng máu lên não bị tắc nghẽn). Không chỉ vậy, virus cúm còn có thể gây ra viêm phổi và suy hô hấp, cả hai đều tác động đến nhịp tim gây loạn nhịp, hoặc làm trầm trọng thêm triệu chứng suy tim.

Theo ước tính của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), Tổ chức y tế thế giới (WHO), có từ 290.000 - 650.000 ca tử vong hàng năm liên quan đến cúm mùa.

Còn theo thống kê từ CDC, trong những mùa cúm gần đây, 9/10 người trưởng thành nhập viện do nhiễm cúm đều có ít nhất trong người một bệnh lý nền, trong đó có tim mạch.

Ngoài ra, một nghiên cứu khác được thực hiện năm 2020 cũng chỉ ra rằng trong hơn 80.000 người trưởng thành nhập viện vì bệnh cúm tại Hoa Kỳ (trong 8 mùa cúm từ 2010 - 2018) thì cứ 8 bệnh nhân nhập viện lại có 1 người có các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến tim (chiếm khoảng 12% người bệnh). Cúm là tác nhân quan trọng gây ra biến cố tim mạch và có thể gây ra tới 90.000 ca tử vong mỗi năm. 

Riêng tại Việt Nam, công bố trên tạp chí y khoa hàng đầu thế giới The Lancet năm 2022 cho thấy tỷ lệ ca mắc bệnh cúm tại Việt Nam là hơn 3.700/100.000 dân, cao gấp 5 lần trung bình thế giới. Cúm mùa có thể gây ra những biến chứng tim mạch nghiêm trọng.  

Các chuyên gia khuyến cáo ngoài các theo dõi các dấu hiệu bệnh tim kịp thời, tiêm phòng cúm mỗi năm cho người có bệnh lý tim mạch và các thành viên trong gia đình là biện pháp hữu hiệu để ngăn ngừa bệnh. 

BS. Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết WHO và Bộ Y tế khuyến cáo ưu tiên tiêm phòng hằng năm đối với nhóm đối tượng có bệnh lý nền mãn tính như tim mạch. 

Tiêm phòng cúm đặc biệt quan trọng với những người có bệnh lý tim mạch hoặc những người đã từng bị đột quỵ. Nghiên cứu cho thấy tiêm ngừa cúm có liên quan đến việc giảm đáng kể các biến cố tim mạch từ 20 - 70% và giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim từ 15 - 45%. 

Hiện nay, Hệ thống tiêm chủng VNVC đang có đầy đủ các vắc xin cúm Tứ giá (phòng 4 chủng virus cúm A/H1N1, A/H3N2, B/Victoria, B/Yamagata) tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi. Trong đó, vắc xin tiểu đơn vị chỉ chứa kháng nguyên bề mặt virus với tính sinh miễn dịch tốt và ít gây phản ứng phụ sau tiêm như sốt, đau tại nơi tiêm…, an toàn cho người có bệnh lý nền. Toàn bộ vắc xin được bảo quản trong hệ thống kho lạnh và dây chuyền lạnh đạt chuẩn quốc tế GSP, đảm bảo chất lượng và tính sinh miễn dịch hiệu quả cùng quy trình thực hành tiêm chủng an toàn nghiêm ngặt.

Ngọc Minh

Trong khi đó, đột quỵ hoàn toàn có thể dự phòng sớm được, đặc biệt với những người có yếu tố nguy cơ như bị tiểu đường, rối loạn mỡ máu, xơ vữa động mạch, các bệnh lý van tim, loạn nhịp, bệnh lý về máu, thận, phổi. Người dân chỉ cần thay đổi lối sống cũng có thể giảm khả năng bị đột quỵ.

Bác sĩ Chi cho biết, các thói quen cần bỏ như ăn mặn, hạn chế sử dụng rượu bia, tăng cường vận động thể dục, ăn uống khoa học tránh thừa cân, béo phì. 

Cùng quan điểm, Giáo sư Nguyễn Văn Thông, Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam nhấn mạnh, đột quỵ có thể sàng lọc và phòng ngừa được. Ông khuyến cáo những người có tiền sử đau đầu, gia đình có người bị đột quỵ, từ 40 tuổi trở lên bị tăng huyết áp, mỡ máu, tiểu đường, mắc bệnh tim mạch cần được sàng lọc, chụp mạch não để can thiệp kịp thời và dự phòng đột quỵ bằng tuân thủ điều trị. 

Khi xuất hiện các triệu chứng tê hoặc yếu vùng mặt, tay chân, méo miệng, đột ngột không nói được hoặc khó nói, nhìn mờ, đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng... cần nhanh chóng tới cơ sở y tế để cấp cứu, không sử dụng các biện pháp dân gian cạo gió hay uống các thuốc quảng cáo chữa đột quỵ.

Tại Việt Nam hiện có 100 bệnh viện, trung tâm thực hiện cấp cứu, điều trị bệnh nhân đột quỵ, trong đó có các bệnh viện tuyến tỉnh nhằm đảm bảo can thiệp kịp thời cho người bệnh. Tuy nhiên, gánh nặng từ bệnh đột quỵ ở nước ta vẫn ở mức cao, người bệnh tới viện quá giờ vàng can thiệp (4 - 6 giờ) còn rất nhiều. Vì vậy, các chuyên gia cho rằng bên cạnh việc thành lập thêm những trung tâm chuyên sâu về đột quỵ, cần đẩy mạnh dự phòng căn bệnh này. Điều trị bệnh nhân đột quỵ là sự phối hợp của đa chuyên khoa. 

Liên quan đến hàng loạt công nhân bị mắc bụi phổi làm việc ở Công ty TNHH Châu Tiến, đã có 5 người trên địa bàn huyện Nghi Lộc, Quỳnh Lưu đã tử vong. Cụ thể gồm: Trần Hữu Quang, Phạm Quang Sơn, Trần Trọng Thi, Trần Ngọc Hoa, cùng trú huyện Nghi Lộc; Hồ Đức Hùng (trú huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An).

Ngoài ra, nhiều công nhân khác mắc bụi phổi được điều trị. Trong đó, anh Hoàng Văn Sơn (sinh năm 1976) đang thở oxy và Bùi Đình Bình (sinh năm 1985) đã rửa phổi lần 1, sức khỏe suy giảm. 

Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Nghệ An cũng đã chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại doanh nghiệp này. 

Cụ thể, về môi trường lao động, các phân xưởng đều có bụi lắng đọng nhiều trên sàn và bề mặt máy. Người lao động sử dụng trang thiết bị bảo hộ lao động không đúng quy định. Kết quả phân tích của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường cho thấy hàm lượng silic tự do trong nguyên liệu và thành phẩm cao trên 99%.

Từ năm 2017-2022, công ty không thực hiện đầy đủ quy định về quan trắc môi trường lao động, phân loại số lao động làm các công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, khám sức khỏe định kỳ cho người lao động.

Đoàn kiểm tra đã phát hiện ra hàng loạt tồn tại, hạn chế ở công ty này trong việc chấp hành pháp luật về môi trường. Cụ thể, chưa lập hồ sơ báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, cấp phép. Hơi axit phát tán trong nhà xưởng làm ảnh hưởng tới sức khỏe người lao động. Tại khu vực nghiền tinh, bụi mịn silic phát tán rất nhiều làm ảnh hưởng tới môi trường làm việc và sức khỏe.

Ngày 15/9 vừa qua, UBND tỉnh Nghệ An đã ra quyết định xử phạt Công ty TNHH Châu Tiến hơn 110 triệu đồng do hàng loạt sai phạm.

Cụ thể, công ty này bị xử phạt 60 triệu đồng vì không tiến hành quan trắc môi trường lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động. Tình tiết tăng nặng là vi phạm nhiều lần, từ năm 2017 tới 2022. 

Ngoài ra, xử phạt Công ty TNHH Châu Tiến 56 triệu đồng vì không tổ chức khám, phát hiện bệnh nghề nghiệp cho 14 người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm từ năm 2017 tới 2022. 

Sở Y tế Nghệ An lên tiếng về vụ nhiều công nhân mắc bệnh bụi phổi

Năm 2021, WHO đã quyết nghị về việc sử dụng AI đọc kết quả CXR cho những người trên 15 tuổi đang được sàng lọc bệnh lao. Vì vậy, chương trình phòng chống lao quốc gia xác định công nghệ này có tiềm năng góp phần tiêu chuẩn hóa và cải thiện chất lượng đọc CXR nên đã sử dụng và mở rộng nhằm hỗ trợ cho các cán bộ y tế.

Việc "huấn luyện AI" sẽ được dựa trên lượng lớn dữ liệu CXR bao gồm hình ảnh, thông tin chẩn đoán từ bác sĩ chuyên khoa. Quá trình huấn luyện này giúp AI nhận diện mô hình học, các đặc trưng và hình mẫu tổn thương của bệnh lao trên kết quả CXR. Từ đó, AI có khả năng phân loại và nhận dạng các biểu hiện của bệnh lao như tổn thương phổi, cấu trúc viêm phổi hoặc các dấu hiệu đặc trưng khác, gợi ý chẩn đoán hoặc hỗ trợ bác sĩ trong quá trình đưa ra quyết định.

Theo Phó giáo sư Bình, việc thiết kế mô hình AI thích hợp giúp phát hiện ca lao tại cộng đồng và tìm kiếm ca bệnh tại cơ sở y tế, thông qua việc tăng cường chất lượng đọc phim X-quang phổi của bác sĩ đồng thời tối ưu hiệu suất phát hiện bệnh nhân. 

Tuy nhiên, việc sử dụng AI không thể thay thế vai trò của bác sĩ trong việc chẩn đoán hình ảnh. Trí tuệ nhân tạo chỉ đóng vai trò hỗ trợ cho các hoạt động chẩn đoán, cần phải sử dụng kết hợp với đánh giá và quyết định của cán bộ y tế. 

Vì vậy, ông Bình cho rằng việc đưa AI vào phân tích hình ảnh CXR có thể giúp tăng tốc độ xử lý và đọc kết quả, giảm thời gian chờ đợi, tăng hiệu quả trong chẩn đoán lao. Qua đó, các bác sĩ nhân viên y tế cũng giảm được nhiều thời gian đọc và phân tích kết quả. Đặc biệt, trong thời gian tới, chúng ta có thể mở rộng phạm vi tiếp cận công nghệ này trong cộng đồng và tại các cơ sở y tế ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa - nơi thiếu hụt nhân viên y tế chuyên môn.

Hạn chế khi đưa AI vào việc hỗ trợ chẩn đoán lao đó là đòi hỏi nhân lực biết cách sử dụng và cần có sự tích hợp để tăng cường trao đổi dữ liệu, kết quả giữa hệ thống quản lý y tế tại cơ sở và hệ thống phần mềm kèm theo. Ngoài ra, việc sử dụng AI còn đòi hỏi có sự quan tâm về pháp lý và đạo đức bao gồm quyền riêng tư và bảo mật thông tin y tế. 

Trí tuệ nhân tạo phát hiện 5 bệnh ung thư phổ biến, sàng lọc trước sinh