Hai sinh viên Nigeria được ĐH Việt Nam trả lương

Bác tôi chỉ mất hai triệu, vẫn là ít. Có những người mất hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng chục tỷ đồng.

Sau dịch Covid-19, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản tăng mạnh. Năm 2023, số vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản bị xử lý là 4.290, tăng 61,5% so với 2022.

Lừa đảo xuất hiện trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, từ tội phạm có quy mô, tổ chức cho đến tội phạm trên không gian mạng, từ cổ phiếu, trái phiếu cho đến thuốc, hàng hóa. Thậm chí tín ngưỡng cũng trở thành công cụ để tội phạm sử dụng chiếm đoạt tài sản của người dân.

Năm 2022, Cổng Cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam ghi nhận 12.935 trường hợp lừa đảo trực tuyến, với hai loại hình chính là lừa đảo đánh cắp thông tin cá nhân và lừa đảo tài chính. Trong đó 72,6% là giả mạo thương hiệu, 11,4% chiếm đoạt tài sản online và 16% còn lại là các hình thức như làm việc online, lừa đảo tình cảm, app cho vay. Ngoài ra, chúng còn mạo danh cơ quan Công an, Viện Kiểm sát để gọi điện thoại cho nạn nhân thông báo vi phạm pháp luật và yêu cầu chuyển khoản.

Bạn bè, người quen thường nhờ tôi tư vấn để lấy lại tài sản bị chiếm đoạt, ít thì vài chục triệu, nhiều lên đến hàng tỷ đồng. Nhưng việc thu hồi tài sản là rất khó khăn, nên trước khi hướng dẫn thu thập chứng cứ và làm đơn trình báo, tôi chỉ biết cách khuyên họ chấp nhận số tiền đã mất để tư tưởng được thoải mái, không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Trước đây, tôi từng làm việc với hai can phạm lừa đảo. Chúng khai ra một kế hoạch được xây dựng rất công phu, tỉ mỉ sau hàng năm trời. Thậm chí, chúng còn "diễn tập trước" cho các tình huống sơ hở, để khi con mồi tỏ ý nghi ngờ, chúng sẽ đưa ra những lời giải thích lọt tai với từng trường hợp.

Tôi nghĩ, với sự che chắn kín kẽ như vậy, một khi lỡ dính vào bẫy, người bị hại hầu như không có cơ hội thoát.

Vụ án đó kéo dài hơn ba năm, số tiền thu hồi được là rất nhỏ, như muối bỏ biển.

So với tội phạm về trật tự xã hội, tội phạm lừa đảo rất tinh vi và có đầu óc. Cơ quan điều tra thường tốn nhiều công sức trong việc đấu tranh làm rõ ý thức chiếm đoạt - vốn là yếu tố cấu thành bắt buộc của tội phạm này. Đây là tội phạm "ẩn", thường sử dụng công nghệ cao, thời gian gây án ngắn, xóa dấu vết rất nhanh, còn nguồn tiền được chuyển lòng vòng nên rất khó để thu hồi tài sản cho nạn nhân.

Việc ngăn chặn tội phạm lừa đảo gần như mới dừng lại ở các phương án rất truyền thống và cũng không dễ thực thi.

Quá trình chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ nhưng, nơi này nơi nọ, không đi kèm với các biện pháp đảm bảo an ninh mạng nhằm bảo vệ dữ liệu khổng lồ của người dân lẫn gần một triệu doanh nghiệp. Tình trạng sim rác và các website lừa đảo mọc ra như nấm là những ví dụ điển hình. Giải quyết dứt điểm sim rác; chặn hoặc cảnh báo rộng rãi các website lừa đảo, các số điện thoại có dấu hiệu bất minh là những biện pháp cần tiến hành ngay và thường xuyên để góp phần thu hẹp không gian hoạt động của những kẻ lừa đảo.

Theo khảo sát của Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam tại 135 tổ chức, doanh nghiệp thì 76% chưa có đủ nhân lực, 68% chưa dành đủ kinh phí đầu tư để đảm bảo an toàn thông tin. Tôi cho rằng đây là một lỗ hổng lớn mà các doanh nghiệp dù tốn kém, vẫn phải đầu tư vào vấn đề an ninh mạng để tránh những thiệt hại thậm chí còn lớn hơn nhiều lần.

Như tôi đã chia sẻ, chờ được vạ thì má đã sưng, việc thu hồi khoản tiền bị lừa đảo là rất khó khăn, nếu không nói là gần như vô vọng với các vụ án nhỏ lẻ. Do đó, người dân cần tự bảo vệ mình trước khi trông chờ vào cơ quan hữu trách, bằng cách: bảo mật thông tin cá nhân, trao đổi với những người hiểu biết hơn về các hành vi lừa đảo và dành thời gian thích hợp để xem xét các cảnh báo của nhà chức trách.

Làm giàu là nhu cầu chính đáng. Nhưng những người trông chờ vào các cơ hội kiếm tiền nhanh chóng sẽ rất dễ bị đối tượng lừa đảo khai thác, dẫn dụ. Vì vậy, biết "đủ", và luôn giữ tâm lý cảnh giác là cách tốt nhất để không rơi vào bẫy "thao túng" của kẻ gian. Điều này nói ra nghe rất đơn giản, nhưng hàng triệu người vẫn bị lòng tham làm cho mờ mắt. Sau sự việc của bác tôi, tôi phải dặn người thân: các hình thức lừa đảo thay đổi liên tục, không cách nào liệt kê hết để cảnh báo trước. Nhưng các chú, các em chỉ cần nhớ rằng: không ai cho không ai cái gì cả, và không có chuyện "việc nhẹ lương cao" nên mọi lời mời chào có "mùi vị ngọt ngào" đều đáng bị nghi ngờ.

Tháng trước, tôi được sư quản chúng một ngôi chùa ở TP HCM cho biết nhà chùa bị kẻ mạo danh tổ chức khóa tu gieo duyên. Chúng đề nghị người đăng ký truy cập vào đường link và chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để giữ chỗ. Số tiền nộp vào không nhiều nhưng người đăng ký có nguy cơ mất toàn bộ số tiền trong tài khoản.

Trước sự cảnh giác của người dân, đối tượng lừa đảo đã chuyển hướng sang các cơ sở tôn giáo. Chúng cho rằng nhà tu hành lẫn phật tử vốn hiền lành, tin sâu nhân quả nên khi bị lừa đảo sẽ chấp nhận thay vì tố cáo.

Trong khi tôi chỉ vừa dặn người thân cảnh giác với bẫy tiền, thì kẻ lừa đảo đã chuyển sang tấn công vào niềm tin, tín ngưỡng.

Bùi Võ

Năm 2014, Wu Kaisi lần đầu tiên gây chú ý với mọi người khi đi bộ hơn 1800km từ Quảng Châu đến Thành Đô với một đôi dép lê. Công việc thu gom đồ phế liệu đã khiến Wu nổi tiếng khắp Trung Quốc.

Cách đây 6 năm, Wu Kaisi tốt nghiệp ngành luật của Đại học Công nghệ Nam Trung Quốc ở Quảng Châu (Quảng Đông, Trung Quốc). Việc một người trẻ tuổi tốt nghiệp đại học làm nghề gom đồ cũ dường như không mấy phù hợp đã thu hút sự chú ý của mọi người.

Trong khi cha mẹ anh luôn muốn con trai trở thành công chức hoặc làm trong cơ quan nhà nước thì Wu Kaisi lại đào bới những đồ bỏ đi hoặc tìm "kho báu" tại chợ trời gần nhà ở Quảng Châu vào sáng thứ 7 và tối thứ 2. Wu quan niệm, công việc này không phải là một cách kiếm tiền, anh đang cố gắng xây dựng văn hóa mua bán đồ cũ như những khu chợ trời trên thế giới.

Đam mê với việc thu gom phế liệu và đồ cũ của Wu được khơi dậy sau chuyến đi 2 tháng đến Mỹ khi còn đang là sinh viên năm cuối.

Nói về chuyến đi tới Mỹ, Wu kể: "Tôi không tốn tiền thuê chỗ ở vì ở tại sân bay, bến xe buýt, công viên... ". Vì khó tìm được cửa hàng giặt là, chàng sinh viên năm cuối còn tìm đến chợ trời tại địa phương để mua áo sơ mi 50 xu, quần giá rẻ... những thứ có thể vứt bỏ khi chúng bị bẩn.

Mặc dù đã sống ở Trung Quốc hơn 20 năm, Wu Kaisi không biết về chợ trời. Hầu như không có thông tin về chợ trời trên Internet tại Trung Quốc.

Khi quay trở về Trung Quốc, Wu tìm kiếm các khu chợ trời tại Quảng Châu. Tuy nhiên, anh chỉ tìm được một quảng cáo đăng năm 2007 và khu chợ trời đã đóng cửa.

Wu tiếp tục mở rộng tìm kiếm và biết 30 địa điểm chợ trời không chính thức nằm sau khách sạn hoặc gần bến xe buýt. Chàng trai trẻ dành 3 tuần để tới từng địa điểm. Lúc đó, Wu mới biết có hàng chục khu chợ trời nhộn nhịp ở Quảng Châu.

Wu lớn lên trong một gia đình có thu nhập thấp. Hầu hết đồ dùng trong nhà đều là đồ cũ. Các món đồ cũ có những vấn đề như tivi bị trục trặc còn bếp gas phải dùng bật lửa để mồi đánh lửa. Tuy nhiên, những bất tiện đó lại nhắc Wu phải biết tiết kiệm và tạo nên sự gắn bó của chàng trai với các khu chợ trời.

Nơi chứa đồ cũ của Wu lớn dần, từ phòng ký túc xá đến một ngôi nhà cũ rộng 20m2 rồi chuyển sang địa điểm khác rộng 50m2 rồi một gara 300m2.

Vì phải kiếm sống sau khi tốt nghiệp, từ một người sưu tập đồ cũ, Wu bắt đầu bán cho khách hàng. Công việc này giúp Wu kiếm được từ 10.000 nhân dân tệ - 15.000 nhân dân tệ/tháng (35,9 triệu đồng - 53 triệu đồng).

7 năm không mua quần áo mới, bới thùng rác tìm đồ

Công việc này đã giúp Wu gặp gỡ nhiều người, được nghe những câu chuyện thú vị. Anh còn nhớ đã mua túi đựng thư của một người phụ nữ tên là Zhu Min. Trong túi có những bức thư mà Zhu Min nhận được khi còn nhỏ cho đến khi trưởng thành. Nó giống như một phần cuộc đời của ai đó.

Nhờ đọc các lá thư, Wu biết được chủ nhân của chiếc túi là Zhu Min, tốt nghiệp khoa ngoại ngữ Đại học Tôn Trung Sơn năm 1986, sau đó làm việc tại khách sạn Thiên Nga Trắng. Anh đăng bức ảnh chụp các bức thư lên mạng xã hội, Zhu Min tình cờ đọc được và liên hệ với Wu để mua lại. Anh đã trả lại cho người phụ nữ này toàn bộ túi thư mà không lấy đồng tiền nào.

Wu cho biết anh rất thích sưu tầm những bức thư nhưng không bao giờ bán chúng. "Các bức thư là kỷ niệm vô giá, không đếm được bằng tiền. Thật là may mắn lớn khi tôi có thể trả chúng cho chủ nhân", Wu bày tỏ.

Nhờ sự nổi tiếng của Wu hoặc lời giới thiệu từ bạn bè, nhiều người đã tìm đến với anh. Một số người mời nam thanh niên này đến nhà phân loại đồ cũ khi người thân qua đời. Theo quan niệm, làm như vậy là xui xẻo song Wu lại suy nghĩ khác.

"Tôi nghĩ cái chết là điều tự nhiên trên thế giới và không ngại lấy những thứ đó. Có những tấm bia tưởng niệm, bia mộ, thậm chí là bình đựng tro cốt trong bộ sưu tập của tôi", Wu nói về quan điểm của mình.

Ngoài ra, Wu tìm các đồ dùng hằng ngày, lục tung các thùng rác, phế liệu để tìm áo sơ mi, tất, giày dép, dầu gội đầu, xà phòng... Nam thanh niên cho hay không mua bộ quần áo mới nào từ năm cuối đại học.

Wu có tham vọng sẽ đi thăm các khu chợ trời khắp thế giới và học hỏi cách phát triển văn hóa chợ trời. Theo Wu, những gì anh làm không chỉ là thú vui mà còn hy vọng văn hóa này có thể phát triển, mang lại lợi ích cho cả nước, bởi vì Trung Quốc vẫn còn có nhiều người nghèo cần hàng giá rẻ.

Trong khi bố mẹ không đồng tình với sự lựa chọn của con trai nhưng Wu tin rằng đã tìm được con đường đúng đắn. "Tôi thấy những gì mình đang làm là có ý nghĩa vì có thể đưa mọi thứ đến tay người cần chúng", Wu khẳng định về công việc mà mình đã chọn.

Theo Dân trí

Theo ông Hồ Quốc Dũng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định, việc triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát, hầu hết các địa phương đều làm rất tốt, riêng huyện Vân Canh chưa chủ động thực hiện.

"Phải nói rằng bộ máy của huyện Vân Canh rất yếu, còn tình trạng ỷ lại và cái gì cũng kiến nghị cấp tỉnh. Danh sách nhà tạm, dột nát chốt từ năm 2021, đến nay chưa làm xong, giờ tiếp tục đề nghị tăng thêm 100 trường hợp mới cần hỗ trợ", ông Dũng nói.

Bí thư Tỉnh ủy Bình Định cho biết thêm, sắp tới tỉnh sẽ đề nghị lực lượng quân đội, đoàn thanh niên hỗ trợ huyện Vân Canh để giúp dân xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Còn ông Lê Kim Toàn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Định kể rằng, trong lần tiếp xúc cử tri mới đây, Đảng ủy, UBND xã Canh Hòa (huyện Vân Canh) đề nghị còn 2 căn nhà của hộ nghèo từ giai đoạn 2021-2023, bây giờ mới làm xong, nhưng không giải ngân được. Giai đoạn này, hộ nghèo nhận hỗ trợ khoảng 40-50 triệu đồng/trường hợp.

"Làm nhà cho 2 hộ nghèo mà từ giai đoạn trước cho đến bây giờ mới xong. Làm còn lâu hơn làm trụ sở Tỉnh ủy", ông Lê Kim Toàn ví von.

Trong khi đó, ông Lê Bá Thành, Bí thư Huyện ủy Vân Canh cho rằng, việc xây dựng nhà ở cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện rất khó khăn.

"Người đồng bào rất ít chú trọng đến nhà ở, thích ở nhà sàn, dù làm nhà xây nhưng vẫn thích ở nhà sàn, nhà lá. Vì vậy, nếu được nhà nước hỗ trợ người dân còn làm, nếu phải vay vốn thì họ rất sợ phải trả nợ…", ông Thành nêu lý do.

Theo ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, từ nay đến năm 2025, toàn tỉnh còn hơn 2.000 căn nhà tạm, nhà dột nát cần phải xây mới và sửa chữa, trong đó xây mới khoảng 1.500 căn. Tỉnh hỗ trợ 60 triệu đồng cho trường hợp xây mới, 30 triệu đồng cho sửa chữa.

"Tuy nhiên, 60 triệu đồng hỗ trợ để xây mới chắc chắn không làm được, bắt buộc phải có vốn đối ứng thêm từ bà con hoặc vay mượn. Hiện nay, các địa phương đã phân loại, gia đình nào có nguồn lực bổ sung thì xây mới, còn nhà nào không có thì chính quyền sẽ kêu gọi xã hội hóa để góp thêm.

Bởi vì, thực tế có trường hợp người nghèo đến mức không thể xây mới được, mà vay không ai cho vay", ông Phạm Anh Tuấn lý giải.