Vợ chồng son tập 449: NSƯT Công Ninh tiết lộ cách ‘cưa đổ’ cô học trò kém mình 21 tuổi

Tôi phải làm việc với các đồng nghiệp đến từ Anh, Ấn Độ và Mỹ với nhiều múi giờ khác nhau, họp hành bất thường, luôn có nhiều dự án quan trọng, deadline rất sát, nhiều dự án phải nghiên cứu thêm ngoài sở trường... Vì thế, tôi phải nhờ vợ trông con toàn thời gian và giúp bồi dưỡng để không bị suy nhược thể chất và trụ được với nghề".

Đó là ý kiến của độc giả Kevin Phamvề câu chuyện mức lương trăm triệu của kỹ sư IT Việt. Theo Jobstreet.com, công nghệ thông tin (CNTT) đang nằm trong top 10 những ngành nghề có mức lương cao nhất tại Việt Nam. Tuy nhiên, những người làm trong lĩnh vực IT có thu nhập trăm tỷ mỗi năm vẫn là hiện tượng hiếm.

Dải lương phổ biến của ngành CNTT là từ 8,4 triệu đồng đến 27,4 triệu đồng. Với những sinh viên mới tốt nghiệp chuyên ngành CNTT, lương cơ bản nằm trong khoảng 7-10 triệu đồng. Những người một, hai năm kinh nghiệm sẽ nhận lương mỗi tháng khoảng 10-15 triệu đồng. Con số này có thể lên hơn 20 triệu đồng nếu có tối thiểu ba năm kinh nghiệm và kỹ năng chuyên sâu, đa dạng.

>> Kỹ sư IT lương 250 triệu bỏ phố về quê

Đồng quan điểm cho rằng mức lương của kỹ sư IT Việt chưa được đánh giá đúng thực chất, bạn đọc Lực Tuệnhận định: "Thứ nhất, nói nghề IT lương cao là vừa đúng, vừa không đúng. Đúng nếu so với nhiều ngành nghề lương thấp kiểu như lao động phổ thông... Nhưng bảo lương cao so với các nghề khác như kỹ sư xây dựng, ngân hàng, kinh doanh... là không đúng.

Thực ra, nghề IT có cảm giác lương cao là vì tuổi để bạn đạt được mức lương gọi là cao sớm hơn các nghề khác (thường là 30 tuổi), trong khi các ngành nghề khác để đạt được mức lương ấy ít nhất cũng phải tầm 35 đến 40 tuổi. Nhưng IT (đặc biệt là lĩnh vực lập trình) lại nhanh đào thải, khoảng 35 đến 40 tuổi. Nếu không được đưa vào vị trí quản lý thì bạn xác định là phải làm các việc khác, ngoài lề như QA, Tester... với mức lương thấp, hoặc là bị sa thải.

Đây là thời điểm kiểu 'nút thắt cổ chai' của ngành IT. Toàn bộ các doanh nghiệp, cơ sở hạ tầng kinh doanh, chính phủ... đều đang có nhu cầu lớn về chuyển đổi số. Nhờ đó, thời điểm này việc nhiều, thị trường lớn, nhưng lại thiếu nhân lực, nghề này lại có tuổi nghề ngắn nên càng khó khăn tuyển dụng. Thực tế đó khiến việc có nhiều bạn không cần học trường lớp chính quy vẫn làm được việc, vẫn có thể tham gia vào nghề... Tất cả là do nhu cầu quá lớn.

Nhưng đến khi chuyển đổi số thành công và đi vào ổn định, thị trường sẽ thoát khỏi 'nút thắt cổ chai'. Với tính chất tự động hóa cao độ hiện tại của nền kinh tế số, chắc chắn khi đó sẽ thừa nhân lực IT (phát triển hệ thống cần nhiều nhân lực, nhưng khi phát triển xong thì chỉ cần vài người vận hành hệ thống, còn lại bị loại hết)".

>> Đằng sau lương 100 triệu của kỹ sư IT

Nhấn mạnh mức lương chín con số của nghề IT vẫn còn thấp, độc giả Cà Lem Câykhẳng định:

"Hiện nay, ngành IT đang bị nhìn nhận sai tại Việt Nam. Ở các quốc gia khác, tôi tham khảo thì thấy họ không gom chung như ở nước ta. Lĩnh vực CNTT có rất nhiều chuyên ngành khác nhau, cơ cấu lương và nội dung công việc cũng khác nhau, thế nhưng khi cầm hồ sơ đi ứng tuyển thì ứng viên phải có toàn bộ kiến thức của tất cả các chuyên ngành này.

Tôi có thể lấy ví dụ quảng cáo tuyển dụng: 'Tuyển chuyên viên CNTT (từ này khá chung chung), yêu cầu biết hệ thống, biết mạng, biết lập trình..., lương thỏa thuận (mức lương cho vị trí này với bậc đại học, có kinh nghiệm công việc hai, ba năm là 12-17 triệu đồng một tháng)'. Tôi xin hỏi, các anh chị làm nhân sự hoặc là lãnh đạo trong công ty ở Việt Nam đã nhìn nhận đúng tính chất công việc cần tuyển cho vị trí này hay chưa? Và mức lương sẵn sàng để trả cho công việc này nếu tốt nhất là mức nào?

Theo kinh nghiệm làm IT khoảng 10 năm của tôi, thì 85% nhân sự IT ở Việt Nam là nhân viên hỗ trợ, số còn lại là chuyên viên cao cấp hoặc lãnh đạo trong công ty. Và mức lương của họ cực kỳ thấp, trong khi thường phải làm rất nhiều nội dung công việc không tên, không đúng chuyên ngành đã được đào tạo.

Ngoài ra, tôi cũng chưa thấy một trường nào đào tạo xong có trách nhiệm bảo đảm công việc cho sinh viên mới ra trường, và họ không được hỗ trợ gì sau khi tốt nghiệp. Có chăng là tổ chức các buổi hội thảo việc làm.

Các bạn sinh viên sau khi học xong không nắm được ở ngoài thực tế công việc cần những gì, họ được đào tạo nặng về lý thuyết và rất là đại cương. Tại sao, sinh viên mất 4-5 năm đại học mà kiến thức chuyên ngành lại chỉ tập trung ở hai năm cuối?".

Lê Phạmtổng hợp

>> Các ý kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.

Theo dự thảo quy chế tuyển sinh đại học năm 2025 do Bộ GD&ĐT vừa đưa ra lấy ý kiến dư luận, có nhiều điểm mới về xét tuyển sớm.

Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đề xuất chỉ tiêu xét tuyển sớm không được vượt quá 20% tổng chỉ tiêu, các trường không được gọi vượt số này.

Tất cả các phương thức xét tuyển phải quy đổi về một thang điểm chung. Điểm trúng tuyển bằng phương thức xét tuyển sớm không được thấp hơn điểm chuẩn xét tuyển kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Các trường vẫn được tự chủ các phương thức tuyển sinh. Tuy nhiên, với riêng phương án xét học bạ, Bộ yêu cầu phải có kết quả học tập của cả năm lớp 12, đồng thời phải có điểm tổ hợp ít nhất 3 môn gồm toán và ngữ văn bắt buộc.

Như vậy, nếu quy định này được thông qua, các trường đại học dùng phương thức xét tuyển học bạ không thể công bố điểm chuẩn trúng tuyển sớm trước tháng 5 như hiện nay.

Trả lời phóng viên Dân trí, TS Nguyễn Tiến Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Hà Nội, cho biết nhà trường luôn tuân thủ đúng, đủ theo yêu cầu của Bộ GD&ĐT trong công tác tuyển sinh.

Đồng thời, quan điểm của nhà trường ổn định quy chế tuyển sinh để đảm bảo chất lượng tốt và sẽ điều chỉnh phù hợp khi Bộ GD&ĐT có yêu cầu mới. 

Với phương thức tuyển sinh năm 2025 của ĐH Hà Nội, đơn vị này dự kiến giữ ổn định 3 phương thức: Tuyển thẳng, xét tuyển sớm và xét điểm thi tốt nghiệp THPT.

Cũng theo TS Dũng, việc dự kiến không cho phép các trường đại học công bố xét tuyển sớm trước 31/5 là hoàn toàn hợp lý bởi thời điểm đó quá sớm, học sinh còn chưa biết kết quả tốt nghiệp THPT.

Với quan điểm đó, hàng năm nhà trường chủ trương xét tuyển kết hợp (hay còn gọi là xét tuyển sớm) sau khi thí sinh thi tốt nghiệp THPT để các em có thêm một phương án lựa chọn ngoài xét điểm thi tốt nghiệp THPT.

Còn một lãnh đạo tại Học viện Tài chính cho rằng, quy định trên có điểm tích cực ở chỗ, nếu xét tuyển sớm quá (trước tháng 5) sẽ thiếu công bằng với thí sinh. Vậy nên, Bộ "siết" thời gian là phù hợp.

Không vượt quá 20% chỉ tiêu: Lọc ảo ra sao?

Tuy nhiên, cũng theo lãnh đạo này, nếu áp quy định chỉ tiêu không vượt quá 20% sẽ làm khó nhiều trường đại học.

Theo ông, tỷ lệ hồ sơ ảo tại các trường hiện nay khá cao bởi một em thường nộp hồ sơ xét tuyển sớm vào rất nhiều trường.

Do vậy, nhiều trường phải "gọi" số thí sinh cao lên nhằm loại trừ hồ sơ ảo, thậm chí có trường phải gọi số lượng thí sinh gấp đôi để "trừ hao".

Chẳng hạn ở Học viện Tài chính, nhà trường gọi khoảng 80% thí sinh. Khi xét tuyển chính thức, các em bỏ khoảng 50%, khoảng 30% còn lại là vừa đủ.

"Một trường có khoảng 1.000 chỉ tiêu nhưng để trừ ảo, đơn vị đó phải gọi khoảng 1.200 em, sau khi trừ hao số em bỏ xét tuyển, chỉ còn khoảng 800 là vừa đủ", lãnh đạo này cho hay.

Riêng với quy định yêu cầu điểm trúng tuyển xét sớm không thấp hơn điểm chuẩn đợt xét chung của Bộ, lãnh đạo của Học viện Tài chính cho rằng, nếu áp dụng cho ngành sư phạm và ngành Y rất phù hợp, ông hoàn toàn ủng hộ bởi lẽ ngành sư phạm ảnh hưởng đến nhiều thế hệ. Nếu để điểm chuẩn thấp, chất lượng đầu vào không cao, sẽ rất ảnh hưởng đến sau này.

Nhưng nếu áp dụng quy định này cho tất cả các ngành, chuyên gia này cho rằng chưa hợp lý, bởi mỗi ngành cần có những yêu cầu khác nhau, cần mức điểm khác nhau để đạt yêu cầu đầu vào nhất định, do vậy nếu cào bằng sẽ không phù hợp.

Về yêu cầu sử dụng điểm cả năm lớp 12 khi xét học bạ, thay vì dùng điểm 3-5 kỳ như hiện nay, một số chuyên gia tuyển sinh đánh giá cao.

Đại diện một trường đại học lớn về khối ngành kinh tế cho rằng, dự thảo có một số điểm tích cực.

Chẳng hạn, việc siết thời gian xét tuyển sớm không được diễn ra trước tháng 5 hoàn toàn phù hợp. Nếu xét tuyển khi các em chưa hoàn thành chương trình lớp 12, sẽ gây xáo trộn và mất công bằng.

Đối với trường này, năm ngoái áp dụng khoảng 50% cho xét tuyển sớm trong đó chủ yếu là dùng kết quả đánh giá năng lực, không xét học bạ.

Tuy nhiên nếu Bộ GD&ĐT có thay đổi, nhà trường sẽ chuyển chỉ tiêu từ hình thức xét tuyển này sang hình thức khác mà không bị ảnh hưởng.