Hàng trên từ phải qua: Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên, Giám đốc Công ty TNHH Đường Sách TP.HCM Lê Hoàng, Trưởng phòng Xuất bản - In - Phát hành, Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM Trịnh Hữu Anh tại tọa đàm.

Cơ hội đi cùng thách thức

Trong tham luận trình bày tại tọa đàm, Phó giám đốc, Phó tổng biên tập Nhà xuất bản Tổng hợp TP. HCM Ông Thị Ngọc Linh chỉ ra những cơ hội mà chuyển đổi số mang đến cho ngành xuất bản. Sự phát triển của công nghệ số giúp đơn vị xuất bản mở rộng thị trường, phá vỡ mọi rào cản địa lý khi sách điện tử, sách nói dễ dàng tiếp cận độc giả trên toàn thế giới. Các nền tảng thương mại điện tử giúp khách hàng thoải mái lựa chọn, so sánh giá cả và đặt mua sách nhanh chóng, tiện lợi; đồng thời giúp đơn vị xuất bản giảm chi phí vận hành, tăng cường tương tác với khách hàng.

Các công cụ số như mạng xã hội và diễn đàn trực tuyến tạo nên một sân chơi mới, nơi tác giả, nhà xuất bản và độc giả có thể tương tác trực tiếp với nhau. Độc giả có thể đóng góp ý kiến, làm phong phú thêm nội dung và tạo nên một cộng đồng đọc sôi động.

Trên môi trường số, nhà xuất bản có cơ hội khai thác tác giả, tác phẩm với những bản thảo tốt, phù hợp và phát triển cách thức truyền thông hay phù hợp đến các hội nhóm trên mạng xã hội. Chuyển đổi số cũng khiến việc cá nhân hóa trải nghiệm đọc, đặc biệt với sách điện tử và sách nói trở nên khả thi.

Ứng dụng công cụ quản lý số giúp nhà xuất bản dễ dàng theo dõi tình trạng bản thảo, công tác biên tập nhanh chóng và chính xác hơn. Các công cụ thiết kế đồ họa trực tuyến, nền tảng quản lý dự án trực tuyến cũng hỗ trợ nhà xuất bản cắt giảm nhiều công việc thủ công để tập trung vào việc xây dựng nội dung.

Tuy nhiên, theo bà Ông Thị Ngọc Linh, chuyển đổi số trong xuất bản còn gặp khó khăn trong việc xây dựng một hệ thống dữ liệu đồng bộ và hạ tầng kỹ thuật hiện đại (đòi hỏi đầu tư lớn) và vấn nạn vi phạm bản quyền nhức nhối nhiều năm qua.

Tổng biên tập, Giám đốc Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Trẻ Phan Thị Thu Hà cho rằng hiện nay các hành vi vi phạm bản quyền trên môi trường số có thể chia thành các loại chính: Sao chép, định dạng lại các nội dung, sau đó đăng tải trên website, mạng xã hội, ứng dụng di động, vừa kinh doanh vừa ẩn dưới danh nghĩa phục vụ bạn đọc miễn phí, một số nền tảng ngang nhiên đổi tên người dịch để tránh bị phát hiện; Bán sách lậu, sách giả thông qua mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử; Phát sóng trực tiếp (livestream) đọc sách trên mạng xã hội để tăng tương tác.

Đại diện Nhà xuất bản Trẻ nhận định công tác bảo hộ bản quyền trên không gian mạng vẫn gặp nhiều khó khăn. Bất chấp những nỗ lực từ cơ quan quản lý, tình trạng xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường kỹ thuật số vẫn đang diễn ra ngày càng phức tạp, tinh vi.

Đầu tư nhân lực, nguồn lực về ứng dụng công nghệ thông tin trong đấu tranh phòng chống xâm phạm bản quyền trên không gian mạng chưa tương xứng với yêu cầu trong tình hình mới. Chế tài xử phạt hành chính trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan còn rất thấp, chưa đủ tính răn đe, thiếu hình thức xử phạt bổ sung và khắc phục hậu quả.

Những ưu tư, trăn trở này đã được lãnh đạo ngành xuất bản ghi nhận và lên kế hoạch đưa ra những giải pháp mang tính pháp chế, ràng buộc hơn trong tương lai để bảo vệ đơn vị xuất bản, giúp họ yên tâm tham gia vào công tác chuyển đổi số.

Trải nghiệm sách nói tại Đường sách TP.HCM. Ảnh: Thanh Trần.

Tư duy chuyển đổi số

Phó giám đốc Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật Nguyễn Thị Quỳnh Nga nói rằng cốt lõi của chuyển đổi số là "thay đổi về tư duy kinh doanh, phương thức điều hành, văn hóa tổ chức, tư duy từ văn hóa, tư duy truyền thống sang 'văn hóa số', 'tư duy số'". Không ít cá nhân, tổ chức trong ngành xuất bản còn e ngại, lo sợ, né tránh và chưa tin tưởng vào kết quả của quá trình chuyển đổi số.

Đồng tình với nhận định trên đây, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên nhấn mạnh: "Chuyển đổi số không được dừng ở khẩu hiệu, tuyên truyền, mà phải thực sự trở thành quyết tâm, trăn trở của mỗi đơn vị xuất bản".

Theo Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, chuyển đổi số cần được phân biệt với "số hóa". Ứng dụng công nghệ vào tổ chức sản xuất, truyền thông, quản lý xuất bản phẩm là "số hóa", tuy nhiên chuyển đổi số hàm ý một bức tranh rộng lớn hơn, đòi hỏi đơn vị xuất bản, phát hành phải tạo ra phương thức kinh doanh mới dựa trên nền tảng số.

Lấy ví dụ, Voiz FM là một đơn vị phát hành sách nói, hoạt động nền tảng vốn dĩ đã số hóa và ứng dụng nhiều công nghệ, nhưng câu chuyện nhìn rộng ra thì phải xem xét những mô hình tương tự trên thế giới, các nền tảng như Spotify, Duolingo đang hoạt động ra sao để kịp thời cập nhật, phát triển phương thức kinh doanh phù hợp.

Thông cảm rằng "nhìn thấy chuyển đổi số là thấy rủi ro (như mọi công nghệ khác)", nhưng ông Nguyễn Nguyên cho rằng các đơn vị phải lấy đó làm động lực để khắc phục thách thức mà phát triển. Cục trưởng đánh giá cao nhiều đơn vị phát hành, đơn cử có thể kể đến Fahasa, thường xuyên nâng cấp website để truy cập mượt mà, thuận tiện dù nhiều tính năng. Đơn vị phát hành phải xem đây là việc cần và phải làm nhằm cung cấp trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng.

Tặng giấy khen cho tập thể có đóng góp cho ngành xuất bản.

Nhân dịp này, Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM đã tặng Giấy khen cho các tập thể đã có thành tích đóng góp vào các hoạt động kỷ niệm 72 năm Ngày truyền thống Ngành Xuất bản, In và Phát hành Sách Việt Nam (10/10/1952 - 10/10/2024) trên địa bàn TP.HCM: Chi nhánh Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật tại TP.HCM, Nhà Xuất bản Tổng hợp TP.HCM, Công ty TNHH MTV Nhà Xuất bản Trẻ, Hội In TP.HCM, Công ty Cổ phần In Khuyến học Phía Nam, Công ty TNHH bán lẻ Phương Nam, Công ty Cổ phần Văn hóa Đông A, Công ty Cổ phần Văn hóa Truyền thông Quán sách mùa thu, Công ty TNHH Công nghệ WeWe, Công ty Cổ phần Fonos, Công ty TNHH Đường Sách TP.HCM.

Viện Tim nhận định, với sự có mặt trong 10 năm qua tại bệnh viện nên ông An dễ dàng đi lại ở khu hành chính, khoa xét nghiệm và phòng khám bệnh. Do ông An làm ở Hội Chữ thập đỏ TP nên đôi lúc vận động người tham gia hiến máu cho các bệnh nhi (không có người thân đủ điều kiện hiến máu). Việc này trở nên bình thường nên nhân viên y tế không phát hiện ra việc làm không phù hợp như phản ánh trên báo chí. 

Thời gian qua, bệnh viện cũng chưa ghi nhận bất kỳ phản ảnh tiêu cực nào từ phía bệnh nhân và người thân về người này. Đáng chú ý, ông An có danh sách của nhiều tình nguyện viên cho máu, đặc biệt các nhóm máu hiếm. 

“Viện Tim cực lực phản đối hành vi trục lợi này, nếu có xảy ra. Viện Tim vốn ra đời với tôn chỉ mục tiêu là cứu chữa bệnh nhân và thực hiện công tác thiện nguyện”, báo cáo nêu.

Bước đầu, qua kiểm tra, Viện Tim cho biết chưa xác định có mối liên hệ nào của nhân viên Viện Tim với ông Huỳnh Trọng An. Viện Tim có thiếu sót trong việc quản lý người đến làm việc từ thiện cũng như chưa làm tốt việc thông báo cho người nhà bệnh nhân về việc không phải nộp “chi phí bồi dưỡng” cho người hiến máu. 

Viện Tim sẽ tiến hành kiểm điểm, xử lý nghiêm túc những cá nhân và khoa phòng có liên quan nhằm ngăn chặn ngay các hành vi trục lợi tương tự.

Cũng trong báo cáo, Viện Tim nêu, năm 2021 đã hỗ trợ cho 169 bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn được mổ tim và điều trị nội trú với tổng số tiền trợ giúp tương đương với 9,7 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 21,8% trên tổng số viện phí thu được. Các nguồn hỗ trợ từ Hiệp hội Alain Carpentier, từ nguồn Viện Tim và các nguồn nhà tài trợ, mạnh thường quân, các tổ chức, quỹ/ hội bảo trợ.

Phẫu thuật tim là loại phẫu thuật chảy máu nhiều, luôn yêu cầu phải truyền máu trong lúc phẫu thuật và thường cần máu lưu trữ ngắn ngày. Thông thường bệnh viện vận động bệnh nhân kêu gọi người thân hiến máu.

Bệnh nhân nào không có thân nhân đủ điều kiện hiến máu, bệnh viện sẽ liên hệ nhận từ Ngân hàng máu và yêu cầu bệnh nhân thanh toán theo hóa đơn của Ngân hàng máu. 

Việc lên lịch mổ được thực hiện hàng tuần trong buổi duyệt mổ (trừ trường hợp cấp cứu) và kinh phí tài trợ cho bệnh nhân nghèo được thông qua Hội đồng xét duyệt của bệnh viện. Quy trình xếp lịch mổ và tài trợ kinh phí không phụ thuộc vào việc hiến máu của thân nhân. 

Trước đó, Báo Tuổi Trẻ TP.HCM đã đăng tải bài viết “Hút máu... tình nguyện viện hiến máu” tại Viện Tim TP.HCM. Dưới vỏ bọc làm thiện nguyện, người tên Huỳnh Trọng An đã lên "kịch bản" qua mặt cả nhân viên y tế, tình nguyện viên hiến máu và gia đình các bệnh nhi mổ tim.

Theo phản ánh trên, ông An đã yêu cầu người nhà bệnh nhi mổ tim chi tiền (từ 1-2 triệu) để bổi dưỡng cho người hiến máu. Thực tế, số tiền này không được đưa cho người hiến. Họ chỉ được thông báo có bệnh nhi cần máu để phẫu thuật tim nên tình nguyện có mặt hiến máu vì thiện nguyện, nghe theo mọi sự sắp xếp của ông An.

Linh Giao

- Bắt đầu từ ngày 28/2, VietNamNet khởi đăng những bài văn của học sinh, mở đầu là bài văn tả ca sĩ Mỹ Tâm của em Lê Nguyên Mỹ Linh, HS lớp 5B, Trường tiểu học Nguyễn Trãi, Hà Nội. Những bài văn đăng tiếp theo sau đó đã nhận được sự ủng hộ rất tích cực của độc giả.

TIN LIÊN QUAN