Ở tuổi gần 60, TS Lê Bá Khánh Trình vẫn không quên những ngày hè thời còn đi học

Ở tuổi gần 60, mùa hè năm học lớp 4 vẫn rõ nét trong tâm trí ông.

“Tôi cùng anh trai mang diều ra vườn, chơi thì ít mà bày trò phá diều của bạn nhà kế bên thì nhiều. Mỗi lần bạn ấy thả diều lên, tôi và anh lại núp vào cây, lấy súng thun bắn đá rách diều. Sau vài lần bị hỏng, bạn phát hiện ra chúng tôi và chuẩn bị súng thun bắn trả đũa.

Kết quả “bên ta” là anh tôi trúng đá vào đầu, còn bên “địch” - bạn ấy bị trúng đá vào tay, bụng. Tối về thấy đầu anh có vết máu, mọi người hỏi mới biết và dắt sang nhà bên nói chuyện” - TS Trình kể.

Thời học sinh, ông cũng có nhiều lần chuyển trường: Cấp 1 học ở Huế, cấp 2 chuyển vào học ở Sài Gòn nhưng tới lớp 8 lại quay về Huế. Trong 2 năm ngắn ngủi ở Sài Gòn, kỳ nghỉ hè của thầy Trình chỉ quanh quẩn trong nhà.

“Tôi chỉ thỉnh thoảng ra phố nếu có người lớn đi cùng. Cũng có lúc được đi ăn một vài món yêu thích nhưng mùa hè cứ vậy mà trôi qua cho tới năm học mới”.

Sau mùa hè đầu tiên ở Sài Gòn “rất chán”, hết năm lớp 7, cậu học trò Khánh Trình xin ba mẹ về nhà ở Huế chơi.

“Tôi lao ngay ra vườn, leo lên cây ngồi chơi vắt vẻo. Ban ngày tôi ra sông bơi cùng bạn. Đêm về giấc ngủ chìm trong tiếng ve, tiếng dế vọng vào…”.

Mùa hè năm lớp 8, ông cùng nhóm bạn nam trong lớp đi cắm trại. Cả nhóm mang lều bạt, thức ăn, nước uống đạp xe tới bãi biển. Bạn chăng dây đóng cọc, bạn san mặt bằng, hì hục mãi cũng dựng được túp lều “lý tưởng” để cả nhóm trú ngụ qua đêm.

TS Khánh Trình nhớ tối đầu tiên, nhóm cử hai bạn ở trại giữ đồ, những bạn còn lại kéo nhau ra bờ biển bắt còng về nướng. Lúc về trại thì thấy hai bạn ở lại giữ đồ nằm ngủ say sưa, còn quần áo mất sạch.

“Ngày đó cuộc sống khó khăn nên áo quần có giá trị lắm. Mất hết đồ, đứa nào đứa nấy mặt buồn so, ở trần mặc quần tắm về nhà” - ông nhớ lại.

Hái "trái ngọt" nhờ tính tự ái

TS Lê Bá Khánh Trình bảo bây giờ phụ huynh thường ép con học thêm trong hè. Còn ngày trước, ông không học thêm, ba mẹ cũng không ép. Nhưng có 2 mùa hè vì tự ái mà ông tự học ở nhà.

Đó là năm ông lên lớp 9, TP Huế bắt đầu mở lớp chuyên Toán trong Trường Quốc học.

Để được chọn, trong kỳ thi tốt nghiệp học sinh phải làm thêm một câu hỏi phụ. 

Năm đó, cả tỉnh có 3 bạn làm bài tốt, trong đó một bạn học cùng trường. Còn ông dù là học sinh giỏi toán nhưng chỉ làm được nửa câu hỏi. Tự ái vì thua kém, mùa hè năm ấy ông quyết tâm ở nhà ôn luyện.

TS Lê Bá Khánh Trình trong 1 lần dẫn đoàn học sinh đi thi Olympic Toán quốc tế.

“Trong mấy tháng hè tôi cũng có chơi, nhưng việc học vẫn ưu tiên hơn. Tới kỳ thi chính thức vào lớp chuyên Toán, tôi là đứa ít tuổi và nhỏ con nhất do học sớm một năm. Ngày thi đầu tiên, tôi hoàn thành bài sau 2/3 thời gian. Ngày thi thứ hai, tôi cũng hoàn thành bài rất sớm. Năm đó, tôi đỗ điểm cao nhất vào chuyên Toán của Trường Quốc học” - ông kể.

Lần tự ái thứ hai là vào mùa hè năm lớp 11. Năm đó, ông dự thi Học sinh giỏi Quốc gia vòng 1 nhưng không lọt vào danh sách được ra Hà Nội thi vòng 2. Một lần nữa, ông quyết định ở nhà tự học trong dịp hè. Đến năm lớp 12, ông vượt qua vòng 1 và lọt vào danh sách 22 học sinh ra Hà Nội thi vòng 2.

Kết quả, ông vào vòng cuối và cùng 3 bạn khác ở Hà Nội dự thi Olympic Toán quốc tế ở Anh.

Thời gian ở Hà Nội ôn thi cũng vào mùa hè. Kỳ thi Olympic Toán quốc tế năm đó, Lê Bá Khánh Trình đoạt giải nhất với số điểm tuyệt đối 40/40, đồng thời đoạt giải đặc biệt về lời giải độc đáo.

Hai mùa hè dành thời gian cho việc tự học, với TS Trình, như một niềm vui.

“Tôi vui vì trình độ mình được nâng lên. Còn ba mẹ tôi thấy dù nghỉ hè nhưng con vẫn học thì không phản ứng gì. Có lẽ họ nghĩ “may quá, nó không chơi bời hay phá phách"….” - ông cười nhớ lại. 

TS Khánh Trình cho rằng mình may mắn được trải nghiệm, được sống những ngày hè đẹp và đúng nghĩa đời học sinh. Tuy nhiên, bây giờ ở vai trò là phụ huynh, cái nhìn của ông đã khác.

“Hiện nay, các em học sinh chịu áp lực học tập lớn. Cuộc sống của chính chúng ta cũng đổi thay. Ngày còn nhỏ, nằm ở đâu cũng thể ngủ nhưng nay chỉ nghe muỗi vo ve hay dế kêu là tôi không thể chợp mắt. Tôi nghĩ, những điều bản thân mình không làm được thì không thể ép con phải làm”.

Vậy nên, ông không ép con phải học trong thời gian hè mà để tự chúng quyết định điều mình muốn. Lúc rảnh rỗi, ông khuyến khích con đi du lịch, trải nghiệm để mùa hè bớt đơn điệu…

Lê Huyền

Nghỉ hè cả 3 tháng, 'xin một vé đi tuổi thơ' có dễ dàng?

Theo dự thảo của Bộ GD-ĐT, từ năm học tới, học sinh có thể được nghỉ hè trọn vẹn 3 tháng. Nhiều phụ huynh, giáo viên nửa mừng nửa lo trước thông tin này.

Đỗ Phong

Hà Thanh Xuân lên tiếng phủ nhận chuyện hẹn hò Quang Lê. Ảnh: FBNV.

Mới đây, Sam Mitrovic – nhà tư vấn giải pháp Microsoft – đã phát đi cảnh báo sau khi ông suýt trở thành nạn nhân của “cuộc gọi lừa đảo AI siêu thực”, có khả năng đánh lừa cả những người dùng giàu kinh nghiệm nhất.

Trong blog, ông cho biết nhận được thông báo phê duyệt khôi phục tài khoản Gmail, một phương thức tấn công lừa đảo phổ biến.

Sau khi bỏ qua thông báo này, gần một tuần sau, ông tiếp tục nhận được yêu cầu phê duyệt khác kèm một cuộc điện thoại 40 phút sau đó.

Khi nghe máy, ông nghe thấy giọng Mỹ, tự nhận là nhân viên hỗ trợ Google và nói tài khoản Gmail của ông có hoạt động nghi vấn.

Kẻ gọi điện tiếp tục đặt ra các câu hỏi khiến người nghe điện thoại hoang mang, đồng thời nói thêm, một hacker đã tấn công truy cập tài khoản của Mitrovic trong 7 ngày qua và tải về dữ liệu tài khoản. Điều này khiến ông nhớ lại thông báo và cuộc gọi nhỡ một tuần trước.

Vừa nghe máy, Mitrovic vừa Google số điện thoại và phát hiện nó dẫn đến các website chính thức của Google. Ông yêu cầu người gọi gửi email về tài khoản.

Ban đầu, email có vẻ hợp lý – người gửi sử dụng tên miền Google - nhưng khi kiểm tra phần người nhận, ông tìm thấy một email khác không dùng tên miền Google.

Người gọi nói ‘xin chào’. Tôi lờ nó đi khoảng 10 giây, và sau đó nó lại nói ‘xin chào’ lần nữa. Tới lúc này, tôi nhận ra nó là một giọng nói AI với phát âm hoàn hảo”, trích blog của Mitrovic.

Google thông báo đã bắt tay với Liên minh Chống lừa đảo toàn cầu (GASA) và Liên đoàn nghiên cứu DNS trong sáng kiến mới để chống lại những kẻ lừa đảo.

Deepfake AI không chỉ dùng cho mục đích khiêu dâm và chính trị, chúng còn được sử dụng để chiếm quyền tài khoản của mọi người.

Do đó, lời khuyên là hãy giữ bình tĩnh khi ai đó tự nhận là nhân viên Google tiếp cận bạn. Đừng bao giờ ra quyết định vội vàng dù người gọi tỏ ra gấp rút đến đâu.

SpaceX thu hồi thành công tên lửa đẩy Super Heavy

Rạng sáng ngày 13/10 (giờ địa phương), SpaceX đã phóng tên lửa khổng lồ Starship từ địa điểm Starbase ở Nam Texas, Mỹ. Sau một hành trình ngắn vào không gian, tầng trên cao 50m đã hạ cánh xuống Ấn Độ Dương sau khi quay quanh Trái đất theo đúng kế hoạch.

Trong lần thử nghiệm này, công ty của Elon Musk đã làm nên lịch sử khi thu hồi thành công tầng đẩy có khả năng tái sử dụng Super Heavy. Nó tách ra khỏi Starship và từ từ rơi xuống theo phương thẳng đứng trở lại bệ phóng.

Trước đây, các tầng đẩy đều văng xuống nước hoặc bị hư hại, song lần này, SpaceX đã “chộp” được nó bằng những cánh tay cơ khí khổng lồ của hệ thống có tên mechazilla.

Kỳ tích của SpaceX được nhận xét là đáng kinh ngạc. Việc bắt được tầng đẩy rất quan trọng đối với thiết kế tái sử dụng của Starship.

Trên mạng xã hội X, CEO Elon Musk không che giấu sự tự hào khi gọi đây là “bước tiến lớn trong việc tạo ra sự sống đa hành tinh”.

Đây là lần đầu tiên SpaceX bắt được tầng đẩy mà không có bất kỳ thiệt hại nghiêm trọng nào, thay vì phát nổ hoặc rơi xuống nước.

Mỹ điều tra TSMC

Theo The Information, Bộ Thương mại Mỹ đã mở cuộc điều tra TSMC để xem công ty này có vi phạm quy định xuất khẩu khi sản xuất chip cho Huawei hay không.

The Informationđưa tin, Bộ Thương mại Mỹ đã liên lạc với TSMC vài tuần gần đây để hỏi về việc sản xuất cho Huawei.

Trong một tuyên bố qua email, xưởng đúc chip lớn nhất thế giới khẳng định họ là “công ty tuân thủ pháp luật” và có các quy trình để đảm bảo việc tuân thủ.

Huawei bị Mỹ đưa vào danh sách đen năm 2020 do lo ngại an ninh quốc gia, cấm mua chip được sản xuất bằng trang thiết bị của Mỹ.

Mỹ cũng cấm Huawei sản xuất chip riêng sử dụng công nghệ Mỹ nếu không có giấy phép của Bộ Thương mại.

Cho đến nay, Huawei khẳng định tất cả chip tiên tiến của mình đều do SMIC – xưởng đúc lớn nhất Trung Quốc – sản xuất.

TSMC là nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng chip. Họ là nhà cung ứng chính chip tiên tiến dùng trong lĩnh vực AI và smartphone.