Nhận định, soi kèo Fulham vs Liverpool, 3h00 ngày 25/1

Tuy nhiên, con đường này không hề suôn sẻ. Giáo viên phụ trách tiếp nhận bà một cách miễn cưỡng. Nhìn thấy sự đối xử bất công, Hà Trạch Tuệ đã kiên quyết đấu tranh cho quyền của nữ sinh tại trường.

Việc học tại Thanh Hoa vô cùng gian khổ, chỉ có 10 sinh viên tốt nghiệp thành công và Hà Trạch Tuệ đứng đầu, trong số này có Tiền Tam Cường- chồng tương lai của bà.

Sau khi tốt nghiệp loại xuất sắc năm 1936, Hà Trạch Tuệ ban đầu dự định làm việc trong Cục Quản lý Công nghiệp Quân sự Nam Kinh, nhưng đã từ bỏ vì cơ quan này không sẵn lòng nhận sinh viên nữ. 

Sau đó, khi biết rằng Chính quyền tỉnh Sơn Tây cấp kinh phí du học Đức, bà đã ứng tuyển thành công và theo học tại Khoa Vật lý Kỹ thuật của Đại học Kỹ thuật Berlin ở Đức để nghiên cứu đạn đạo thực nghiệm. Đây là chuyên ngành liên quan đến bí mật quân sự, Đức chưa bao giờ mở cho người nước ngoài. Trạch Tuệ là sinh viên nước ngoài đầu tiên được nhận và giáo viên hướng dẫn của bà lúc đó là nhà vật lý nổi tiếng Walter Bott, học trò của nhà bác học Albert Einstein. 

Nói cách khác, Hà Trạch Tuệ cũng là “đệ tử” của Einstein. Năm 1940, bà nhận bằng Tiến sĩ kỹ thuật của trường. Do chiến tranh bùng nổ, bà Trạch buộc phải ở lại Đức. Trong khi đó, ông Tiền Tam Cường sang Pháp và trở thành trợ lý cho nhà vật lý nổi tiếng thế giới Marie Curie. 

Năm 1946, Hà Trạch Tuệ cùng chồng tổ chức đám cưới tại Paris (Pháp) dưới sự chứng kiến của Marie Curie. Cặp đôi đã cùng nhau xuất bản nhiều bài báo quan trọng, bao gồm cả việc xác nhận sự tồn tại của hiện tượng phân hạch ba và phân hạch bốn lần trong hạt nhân uranium. Phát hiện này đã gây chấn động trong lĩnh vực vật lý lúc bấy giờ, nhưng họ không được đề cử giải Nobel do cuộc nội chiến ở Trung Quốc lúc bấy giờ.

Mùa hè năm 1948, bất chấp điều kiện sống khá giả ở nước ngoài, hai vợ chồng bà Hà trở về Trung Quốc và trải qua gian khổ để tham gia thành lập Viện Khoa học Nguyên tử của Viện Nghiên cứu Bắc Kinh. Hai người phát hiện ra rằng nghiên cứu vật lý hạt nhân của Trung Quốc gần như trống rỗng, không có tài năng, không có kinh phí và không có thiết bị. Vợ chồng bà đã đặt những viên gạch đầu tiên cho ngành này.

Trong năm 1948 và 1949, hai người em khác của bà là Hà Nhất Trân, Hà Trạch Anh cũng trở về từ Mỹ. Cộng đồng khoa học Trung Quốc lúc bấy giờ vô cùng nể trọng “ba chị em họ Hà”.

Tuy nhiên, khi khoa học hạt nhân của Trung Quốc đạt đến đỉnh cao, phong trào "Cách mạng văn hóa" lan rộng khắp cả nước, hai vợ chồng bà Hà bị đưa về vùng nông thôn Thiểm Tây để học tập. Trong trang trại đơn sơ, Hà Trạch Tuệ cũng như những người nông dân khác, ban ngày xuống đồng làm việc, ban đêm tiếp tục nghiên cứu và viết sách. 

Bà Hà được dân làng vô cùng kính trọng. Một lần, một đứa trẻ trong làng đột nhiên sốt cao không khỏi, bà Hà ngay lập tức thực hiện các biện pháp khẩn cấp và cứu sống cháu bé thành công. Từ đó, dân làng trìu mến gọi bà là “Bác sĩ Hà”.

Năm 1973, Hà Trạch Tuệ quay trở lại và giữ chức vụ phó viện trưởng Viện Vật lý năng lượng cao, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc.

Tờ 300 đô cùng lời nhắn nhủ của cha: Về nước để phục vụ

Cách đây không lâu, Cục Lưu trữ Thành phố Thẩm Dương đã thu thập được một tờ hối phiếu trị giá 300 USD được chuyển về Mỹ từ Ngân hàng HSBC Thượng Hải vào năm 1931.

"Đây không phải là một hối phiếu ngân hàng thông thường. Đằng sau nó là sự kỳ vọng mãnh liệt của một người cha rằng con gái mình sẽ phục vụ quê hương sau khi học xong". Cảnh Thiệu Phúc, phó giám đốc Cơ quan Lưu trữ Thành phố Thẩm Dương cho biết. Chính với 300 đô từ cha, Hà Trạch Tuệ đã kiên quyết trở về quê hương sau khi nhận bằng tiến sĩ và dành cả cuộc đời mình để có những đóng góp xuất sắc cho sự phát triển của vật lý ở Trung Quốc, theo website của Trung ương Học xã Cửu Tam.

Trên con đường nghiên cứu khoa học, bà Hà luôn tỏ ra khiêm tốn và khiêm tốn. Khi Nhà xuất bản Khoa học Quốc gia Trung Quốc xuất bản "Từ điển tiểu sử của các nhà khoa học Trung Quốc hiện đại" vào năm 1994, bà từ chối yêu cầu viết tiểu sử của mình và nhất quyết tập trung vào sự nghiệp khoa học. Không bao giờ theo đuổi danh vọng và tiền bạc, bà cũng hiến tặng nơi ở của mình ở Tô Châu.

Trong một cuộc phỏng vấn năm 2006, Hà Trạch Tuệ nói rằng là một nhà khoa học phải “đơn giản, trung thực, siêng năng, trung thực và nói sự thật”. 

 Hà Trạch Tuệ luôn quan tâm đến sự phát triển của thế hệ tài năng khoa học trẻ. Với phong cách học thuật nghiêm khắc và thái độ khoa học, bà đã bồi dưỡng lớp sinh viên và nhân sự khoa học công nghệ trẻ, đào tạo một số lượng lớn lãnh đạo bộ môn và trụ cột nghiên cứu khoa học cho Trung Quốc. 

Năm 2011, Tiến sĩ Hà Trạch Tuệ qua đời, kết thúc cuộc đời huyền thoại của bà ở tuổi 97. Năm 2017, kính viễn vọng tia X không gian đầu tiên của Trung Quốc ra đời và được đặt tên là "Huệ Nhãn" để tưởng nhớ tới bà.

Thế giới chỉ biết đến chồng bà Tiền Tam Cường là cha đẻ của bom hạt nhân Trung Quốc, nhưng ít người thực sự nhớ Hà Trạch Huệ cũng là một “người khổng lồ” của khoa học Trung Quốc. Di sản của bà tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các nhà khoa học, nhà giáo dục và các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới.

Tử Huy

Điểm chuẩn nhiều ngành Trường Đại học Giao thông Vận tải TPHCM năm 2024 từ 24

Clip DJ Sunny My mix nhạc sôi động:

Ông Dona McGowan - Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam sở hữu một kho tàng di sản văn hóa phi vật thể như sản phẩm thủ công truyền thống, các nghi lễ, hình thức biểu diễn nghệ thuật và tri thức bản địa ăn sâu vào văn hóa dân tộc. Cùng với việc ngày càng có nhiều giá trị văn hóa được công nhận cả trong nước và quốc tế, lĩnh vực di sản văn hóa đang có chuyển biến tích cực, có lợi cho những người thực hành và thành viên cộng đồng, những người đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững.

Theo nghiên cứu của Hội đồng Anh, người dân ở nhiều địa phương Việt Nam vẫn có suy nghĩ việc bảo tồn di sản văn hóa là điều “xa vời”, chủ yếu là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước hoặc tổ chức phi chính phủ. Vì vậy, bà Donna McGowan khẳng định hội thảo là cơ hội để nhìn nhận, tìm ra những chiến lược phù hợp, chỉ ra những thách thức và cơ hội trong việc dùng di sản phi vật thể nhằm đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Đồng thời, vinh danh sự đóng góp của cộng đồng, khẳng định tầm quan trọng và vai trò trung tâm của họ trong quá trình chuyển biến này.

Ông Iain Frew - Đại sứ Anh tại Việt Nam đánh giá cao những giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể tại Việt Nam. Ông cho rằng, Việt Nam ngày càng nhiều di sản văn hóa được công nhận trong nước và quốc tế. Việt Nam cũng đang tìm cách tận dụng tối đa những giá trị này, đảm bảo rằng di sản văn hóa sẽ trở thành trung tâm của phát triển bền vững.

Chung tay bảo vệ 'di sản sống'

Các chuyên gia cho rằng bảo vệ "di sản văn hóa sống" - người nắm giữ di sản là quan trọng để xây dựng, phát triển đời sống văn hóa bền vững. Khi cộng đồng được tăng cường hiểu biết, đưa ra ý tưởng xây dựng và thực hiện các hoạt động để bảo tồn, phát huy giá trị di sản sẽ mang đến tương lai tốt đẹp cho di sản văn hóa. Quan trọng hơn, việc tham gia trực tiếp của cộng đồng cũng tạo ra những cơ hội mới, giúp chính họ được hưởng lợi, cải thiện sinh kế. 

Theo TS. Phạm Cao Quý (Cục Di sản văn hóa), di sản văn hóa phi vật thể tồn tại không tách rời con người. Nó luôn nằm trong con người và chỉ được nhận diện thông qua hoạt động trình diễn, biểu diễn, tạo tác của con người. Nó do các thế hệ kế thừa, lưu giữ, thực hành, sáng tạo và truyền lại cho nhau. Điều này đồng nghĩa di sản tồn tại khi cộng đồng ý thức về bản sắc và sự kế tục, kết nối quá khứ với hiện tại và tương lai. 

“Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể là bảo vệ con người, tạo ra các điều kiện để con người (nghệ nhân, người thực hành, cộng đồng) có điều kiện tốt, phù hợp nhất để thực hành di sản đang nắm giữ. Đồng thời, các chính sách gắn với di sản được xây dựng và thực hiện đều phải dựa trên việc lấy con người làm trung tâm”, TS. Phạm Cao Quý nhấn mạnh.

Theo TS. Nguyễn Thị Thu Trang (Cục Di sản Văn hóa), với tư cách là nguồn tài nguyên nhân văn có chất lượng trí tuệ cao, di sản văn hóa có khả năng phục vụ yêu cầu phát triển các ngành công nghiệp văn hoá, tiêu biểu nhất là phát triển du lịch văn hoá hay du lịch di sản. Trên cơ sở kho tàng di sản văn hóa dân tộc, ngành du lịch sáng tạo ra các loại hình dịch vụ văn hoá biến di sản thành loại hàng hoá đặc biệt. Du lịch di sản cũng tạo ra sinh kế bền vững cho cộng đồng cư dân cư trú xung quanh di sản văn hóa và các điểm đến du lịch.

“Những năm gần đây, ở Việt Nam đã xuất hiện thuật ngữ khoa học 'kinh tế học di sản' như một xu thế mới trong nền kinh tế thị trường, tạo ra sự trao đổi học thuật sôi nổi theo cả hai chiều thuận và nghịch. Đây có lẽ là một trong những nỗ lực đưa di sản gắn liền với các chính sách phát triển kinh tế - xã hội”, TS. Nguyễn Thị Thu Trang chia sẻ.

Hầu như ở các quốc gia trên thế giới, ngoài các dự án phát triển, người ta bắt đầu quan tâm tới việc đầu tư cho hoạt động bảo tồn di sản văn hóa dưới góc nhìn di sản đô thị và kinh tế học di sản. 

“Di sản văn hóa chỉ được bảo tồn khi nó được sử dụng và phát huy để phục vụ mục tiêu phát triển toàn diện con người Việt Nam. Di sản văn hóa phải được bảo tồn như một cơ thể sống động trong đời sống của cộng đồng và tạo ra sinh kế bền vững cho cộng đồng. Ngoài ra, phải được bảo tồn trong sự phát triển tiếp nối. Những mục tiêu lớn đặt ra chỉ có thể đạt được trên cơ sở một hệ thống luật pháp và cơ chế, chính sách do nhà nước kiến tạo nên và nhận được sự đồng thuận, ủng hộ nhiệt thành của cả cộng đồng xã hội...”, TS. Nguyễn Thị Thu Trang khẳng định.

"Chúng tôi cho rằng, nên tạo điều kiện cho người dân duy trì các hoạt động của họ ngay cả khi dự án đã kết thúc, nghĩa là gia tăng kinh phí để hỗ trợ trong quãng thời gian dài hơn so với các dự án đã tài trợ trong các năm qua,” bà Nikki Locke - Trưởng Ban Dự án Di sản văn hóa cho sự phát triển đồng đều của Hội đồng Anh toàn cầu chia sẻ.

Cụ thể, đại diện Hội đồng Anh toàn cầu đề xuất giải pháp thiết lập các bảo tàng mini tại cộng đồng - nơi trưng bày trang phục truyền thống, công cụ lao động, vật thể dùng cho nghi lễ, các nhạc cụ, sản phẩm gia đình tự làm.

Bà Nikki Locke cho biết tại Anh, nhà nước thành lập Quỹ Di sản Văn hóa quốc gia. “Nguồn quỹ này rất lớn, có thể coi là lớn nhất. Ở Vương quốc Anh chúng tôi có những hoạt động hỗ trợ cụ thể trong mỗi khu vực với những đặc thù riêng liên quan đến văn hóa, di sản, văn hóa phi vật thể. Phải làm thế nào để có cách tiếp cận tổng thể, toàn diện để chúng ta có thể đạt được hiệu quả cao nhất”, bà Nikki Locke chia sẻ.

Theo bà, nguồn quỹ này đến từ nhà nước và thực hiện nhiều dự án khác nhau. Đây là cơ hội lớn cho cộng đồng tiếp cận và có được nguồn vốn cần thiết để bảo tồn các giá trị văn hóa, di sản văn hóa mà cộng đồng, chủ thể nắm giữ di sản đó mong muốn.

Muốn bảo vệ di sản sống, Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa khẳng định, phải coi cộng đồng, chủ thể nắm giữ di sản là trung tâm, bởi bảo vệ di sản sống, bảo vệ con người nắm giữ di sản là điều quan trọng nhất để xây dựng xã hội toàn diện, khả năng phục hồi và bền vững cho tương lai.