Sau khi bị tố đã "thao túng" 50 triệu tài khoản người dùng tham gia vào cuộc bầu cử Tổng thống Trump, Facebook đã ngay lập tức khóa tài khoản Christopher Wylie - chuyên gia phân tích dữ liệu đã tố cáo mạng xã hội này. Bất chấp làn sóng phản đối mạnh mẽ về việc làm của mình, các nhà lãnh đạo bao gồm CEO Mark Zuckerberg vẫn tiếp tục giữ im lặng cho đến giây phút này.

Sự im lặng khiến giá cổ phiếu của Facebook giảm xuống 6% kể từ thứ 6 tuần trước. Thậm chí chỉ trong 2 ngày vừa giá cổ phiếu đã gây ra thất thoát gần 50 tỷ USD cho công ty, đồng giá trị ròng mà Zuckerberg sở hữu cũng giảm khoảng 9 tỷ USD.

Trị giá 1 đồng cổ phiếu giảm từ 183 USD xuống còn 168,15 USD trong vòng 5 ngày.

Tuy nhiên, vào thứ 3 vừa qua tạp chí Wired lại đăng tin 2 nhà lãnh đạo chủ chốt bao gồm CEO Mark Zuckerberg và COO Sheryl Sandberg của Facebook đã ý thức được vấn đề và đang tranh luận để đưa ra câu trả lời đúng đắn. Thậm chí 2 nhà lãnh đạo và đội của mình đã phải làm việc "vào đêm muộn" để giải quyết vụ việc.

Tài khoản của 50 triệu người dùng Facebook vẫn an toàn

Trên diễn đàn An ninh mạng Việt Nam - WhiteHat.vn, một thành viên Ban quản trị diễn đàn vừa có bài phân tích khá chi tiết về vụ việc dữ liệu 50 triệu tài khoản Facebook bị sử dụng trái phép.

Điểm lại thông tin về vụ việc, thành viên Ban quản trị WhiteHat.vn cho hay, ngày 17/3/2018, những thông tin đầu tiên về vụ bê bối dữ liệu của Facebook và Cambridge Analytica, liên quan đến chiến dịch bầu của của đương kim tổng thống Mỹ Donald Trump được The New York Times đăng tải. Vụ việc đã gây ảnh hưởng trên khắp thế giới và tính đến nay, CEO của Facebook là Mark Zuckerberg ngoài việc bị sụt giảm tài sản hàng tỷ USD còn phải đối mặt với các phiên điều trần từ Quốc hội Anh vì bảo mật dữ liệu. EU cũng đang thúc đẩy điều tra Facebook vì lý do vi phạm quyền bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Theo phân tích của thành viên diễn đàn này, vụ việc diễn ra từ thời điểm cách đây khá lâu, khoảng năm 2014. Khi Aleksandr Kogan – Giáo sư Đại học Cambridge tạo ra một cuộc khảo sát được thực hiện bởi 270.000 người dùng bằng công cụ nhà phát triển của Facebook. Facebook đã cung cấp cho Kogan dữ liệu của những người tham gia khảo sát, cũng như dữ liệu của bạn bè họ. Các dữ liệu được thu thập ở đây bao gồm thông tin cá nhân, địa chỉ và sở thích, thói quen bao gồm các page, các post, ảnh... người dùng đã like trong quá trình sử dụng.

Sau đó giáo sư Kogan bán dữ liệu cho Cambridge Analytica - hãng nghiên cứu dữ liệu do cựu trợ lý của Tổng thống Trump vận hành. Dữ liệu này sau đó tiếp tục được sử dụng để làm thay đổi nhận thức, hành vi được cho là có tác động đến cuộc bầu cử Mỹ năm 2016.

“Về câu hỏi “Có đúng là 50 triệu tài khoản Facebook bị lộ lọt?”, câu trả lời là không. 50 triệu tài khoản Facebook này chỉ bị sử dụng thông tin trái phép, đây không phải là vụ lộ lọt dữ liệu từ Facebook, tài khoản của 50 triệu người dùng này vẫn an toàn, chưa có thông tin xác nhận là đã bị chiếm đoạt”, thành viên Ban quản trị WhiteHat.vn nhận định.

Người dùng cần phải tự bảo vệ quyền riêng tư

Bàn về vấn đề Facebook có đang làm sai hay không?, trong bài viết của mình, dẫn câu thành ngữ “không có bữa trưa miễn phí”, thành viên Ban quản trị Diễn đàn WhiteHat.vn nêu quan điểm: “Khi người dùng chấp nhận sử dụng các dịch vụ miễn phí của Facebook, Google... thì người dùng buộc phải cung cấp thông tin cho các dịch vụ đó. Các dữ liệu của người dùng bao gồm thông tin cá nhân (họ tên, email, số điện thoại) và có thể gồm địa chỉ nơi ở, trường học trong quá khứ. Và trong suốt quá trình sử dụng, người dùng tiếp tục bị thu thập các dữ liệu liên quan đến thói quen người dùng, các sở thích, hội nhóm tham gia, các nội dung hay theo dõi....”.

Các nhà lãnh đạo kinh tế thế giới đã đặt ra thời hạn vào tháng Bảy cho bước đầu tiên hướng tới sự quy định quản lý thống nhất về tiền mật mã.

Phát biểu hôm thứ Ba sau cuộc họp của Bộ trưởng Tài chính G20 ở Buenos Aires, chủ tịch Ngân hàng Trung ương Argentina, ông Frederico Sturzenegger, cho biết các nước thành viên hiện nay đồng ý rằng các vấn đề về tiền mật mã cần phải được đánh giá, nhưng cần thiết có thêm nhiều thông tin trước khi có bất kỳ quy định nào.

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo, ông lưu ý rằng các thành viên đã có một thời hạn cuối là tháng Bảy cho các khuyến nghị, nêu rằng:

"Trong tháng 7 chúng ta phải đưa ra các khuyến nghị được xác định rất cụ thể, không chỉ là chúng ta quản lý cái gì? mà còn những dữ liệu chúng ta cần là gì?"

Không phải mọi quốc gia đều có kế hoạch này. Theo ông El Cronista, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Brazil, ông Ilan Goldfajn hôm nay nói rằng tiền mật mã sẽ không bị quản lý ở đất nước của ông, theo dịch vụ tin tức El Cronista đưa tin. Brazil sẽ không nhất thiết phải tuânlàm theo các quy định của G20 về tiền mật mã hoặc các vấn đề khác.

Trong khi chờ đợi, G20 đã cam kết áp dụng các tiêu chuẩn của Lực lượng Đặc nhiệm Hành động Tài chính (FATF) - một cơ quan liên chính phủ được thành lập để chống lại nạn rửa tiền và tài trợ cho khủng bố - về tiền mật mã.

Trong tuyên bố phát hành chiều thứ Ba, G20 cho biết:

Theo thông tin được đại diện Facebook tại Việt Nam đưa ra ngày 22/3, những điều đã xảy ra với Cambridge Analytica (công ty phân tích dữ liệu này đang bị cáo buộc sử dụng thông tin cá nhân phi pháp liên quan đến 50 triệu người dùng tại Mỹ – PV) đã làm giảm niềm tin của người dùng dành cho Facebook trong việc bảo vệ những dữ liệu họ chia sẻ.

Sau sự việc, trong bài đăng mới nhất của Mark Zuckerberg, Facebook đã công bố sẽ đẩy mạnh hành động loại bỏ tình trạng lạm dụng thông tin người dùng có thể đã xảy ra như vừa qua và nâng cao khả năng bảo vệ tốt hơn, ngăn chặn việc này xảy ra trong tương lai.

"Mọi người dùng Facebook để kết nối với bạn bè và những người khác thông qua nhiều ứng dụng khác nhau. Nền tảng Facebook giúp những ứng dụng này được chia sẻ - nhờ đó, lịch của bạn có thể hiển thị ngày sinh nhật của bạn bè và nhiều lợi ích khác nữa. Để làm điều này, chúng tôi cho phép mọi người đăng nhập vào các ứng dụng và chia sẻ bạn bè họ là ai cùng một số thông tin của họ", Facebook cho hay.

Mạng xã hội này cũng nhấn mạnh: "Ngày càng có nhiều cách thức sử dụng nền tảng Facebook mới, do đó, chúng tôi đã xây dựng và củng cố các quy định. Chúng tôi yêu cầu các nhà phát triển ứng dụng cần nhận được sự cho phép của người dùng trước khi kết nối với dữ liệu cần để chạy ứng dụng của họ - ví dụ, khi một tấm ảnh được chia sẻ với ứng dụng, nó cần được cho phép từ người dùng trước khi truy cập vào thư viện ảnh của họ".

Trong những năm qua, Facebook đã giới thiệu thêm nhiều lớp bảo vệ, như năm 2014 bắt đầu xem xét các ứng dụng yêu cầu những dữ liệu nhất định trước khi chúng có thể khởi chạy, giới thiệu các cảnh báo chi tiết hơn để mọi người quyết định thông tin nào có thể chia sẻ với các ứng dụng.

Những hành động này đã giúp ngăn bất kỳ ứng dụng như ứng dụng của Aleksandr Kogan có thể truy cập quá nhiều dữ liệu hiện nay.

Tiếp tục đưa ra cam kết, trong thông tin đưa ra ngày 22/3, Facebook cũng công bố một số hoạt động trong thời gian tới để bảo vệ người dùng, cụ thể:

Tiến hành rà soát nền tảng

Rà soát tất cả các ứng dụng đã truy cập vào một lượng lớn thông tin kể từ trước thời điểm mạng xã hội này thực hiện thay đổi trên nền tảng của mình vào năm 2014 nhằm giảm quyền truy cập dữ liệu, tiến hành kiểm tra toàn diện các ứng dụng có hành vi đáng ngờ.

Nếu phát hiện ra nhà phát triển nào lạm dụng các thông tin nhận diện cá nhân, Facebook sẽ ra lệnh cấm họ tiếp tục hoạt động trên nền tảng. 

Thông tin đến người dùng về các dữ liệu bị sử dụng sai mục đích

Facebook sẽ thông báo tới những người dùng bị lạm dụng thông tin từ các ứng dụng vi phạm. Điều này bao gồm giúp người dùng nhận thức về việc dữ liệu của họ đã có thể bị truy cập thông qua ứng dụng “thisisyourdigitallife”.