Ông Chiến cho biết phía Việt Nam với Mỹ đang đàm phán về biện pháp kiểm dịch thực vật với quả chanh leo tươi. Dự kiến quá trình này sẽ hoàn tất năm 2025.

Hồi tháng 8, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho hay đã hoàn tất quá trình đàm phán kỹ thuật, chuyển sang thực hiện các thủ tục pháp lý cho phép nhập khẩu chanh leo Việt Nam vào thị trường Mỹ.

Hiệp hội Rau quả Việt Nam dự báo kim ngạch xuất khẩu chanh leo qua Mỹ mỗi năm sẽ đạt từ 50-100 triệu USD.

Tôi ngồi ngẫm lại những câu từ rất thú vị của tiếng Việt như "Ngựa đá chứ không phải ngựa đá”, “Năm con mèo đến là năm con mèo đến chứ không phải năm con mèo đến”…

Ngồi so sánh với các thứ ngôn ngữ khác mà tôi biết như tiếng Anh, Pháp, Nga… và thấy các ngôn ngữ thường chỉ có một đại từ nhân xưng ở các ngôi như I, Je, Ia ở ngôi thứ nhất, You, Tu, Tưi ở ngôi thứ hai, He/She, Il/Elle, Ôn/Ana ở ngôi thứ ba nhưng tiếng Việt của chúng ta thì có rất nhiều từ để thể hiện. Ví dụ xưng ở ngôi thứ nhất có các từ như anh, em, con, tao, tôi, cháu, ông, bà, chú, bác, cô, dì, cậu, mợ...

Tôi ngồi nghĩ về một từ thôi - "chết". Chỉ một từ "chết" này mà tiếng Việt có biết bao nhiêu từ để miêu tả như: thân hoại mạng chung, mất, qua đời, từ trần, tạ thế, nhắm mắt xuôi tay, về cõi vĩnh hằng, yên giấc ngàn thu, về nơi suối vàng, về nơi nhàn cảnh, tỏi, toi...

Tôi ngồi ngẫm lại các cụm từ có chữ "ăn" mà chẳng liên quan gì đến việc ăn, tức là cho thức ăn vào miệng. Đây nhé: ăn chơi, ăn chia, ăn nằm, làm ăn, ăn mặc, ăn nhậu, ăn tiêu, ăn bớt, ăn bẩn, ăn chặn, ăn cắp, ăn Tết. Tôi đã tìm ra hơn 60 cụm từ “ăn” mà không liên quan đến ăn theo nghĩa đen của từ này.

Ngày nay, vì học ngoại ngữ rất quan trọng nên nhiều người có thể không để ý, không có thời gian khám phá, đi tìm cái hay, cái đặc biệt của tiếng Việt, nhưng ai để ý một chút sẽ thấy tiếng Việt của chúng ta đẹp lắm, khác biệt lắm, thú vị vô cùng.

Tôi ngồi và nhớ lại các sự kiện lịch sử của dân tộc ta và nhớ về năm 1945, sắc lệnh số 20 về việc học chữ Quốc ngữ bắt buộc được ban hành. Sắc lệnh quan trọng này đã đưa chữ Quốc ngữ trở thành hệ chữ viết chính thức hiện nay của tiếng Việt. May thay chúng ta chính thức dùng chữ Quốc ngữ và thật sự may mắn khi tôi học tiếng Pháp, tiếng Anh dễ dàng hơn nhiều so với các bạn Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Tôi ngồi và nhớ lại mốc quan trọng của tiếng Việt: Khoa thi Hán học cuối cùng được tổ chức vào năm 1919. Đây có lẽ là mốc quan trọng khi chữ Nôm, chữ Hán chính thức rút lui, nhường chỗ cho chữ Quốc ngữ. Thật sự là tuyệt vời!

Lịch sử chữ Quốc ngữ không chỉ có 100 năm trở lại đây mà từ 400 năm trước, khi các giáo sĩ Dòng Tên tạo ra nó từ đầu thế kỷ thứ 17. Để thực hiện công cuộc truyền đạo tại Việt Nam, các giáo sĩ phương Tây với sự cộng tác của một số thầy người Việt đã tạo nên một lối chữ viết căn cứ trên mẫu tự Latin để có thể diễn tả ngôn ngữ Việt. Rõ ràng việc nghiên cứu lịch sử chữ viết tiếng Việt của chúng ta là một đề tài quan trọng, một vấn đề lớn và cần được quan tâm hơn nữa.

Hôm nay, tôi cầm trên tay 2 bản của cuốn sách Lịch sử chữ quốc ngữ 1620 - 1659của linh mục Đỗ Quang Chính vừa mới xuất bản chào mừng Ngày tôn vinh tiếng Việt. Sách do tủ sáchRa Khơiấn hành năm 1972, là tài liệu có giá trị trong ngành Ngữ học Việt Nam. Ấn phẩm có thêm một số sửa chữa của tác giả vào năm 2007. Cả bản sách phổ thông lẫn bản đặc biệt của cuốn sách làm tôi rất xúc động. Tôi ngồi đọc đi đọc lại và suy ngẫm rất nhiều.

Sách gồm có bốn chương: Chương 1 tổng hợp một số nhận xét của một số người Tây phương về tiếng Việt, chương 2 sơ lược giai đoạn thành hình chữ Quốc ngữ từ năm 1620 đến năm 1648, chương 3 nói về việc linh mục Đắc Lộ soạn thảo và cho xuất bản hai sách chữ Quốc ngữ đầu tiên năm 1651. Cuối cùng là phân tích những tài liệu viết tay năm 1659 của hai người Việt Nam là Igesico Văn Tín và Bento Thiện.

Tôi đang đặc biệt nhớ đến công lao của Francisco de Pina, người châu Âu đầu tiên nói thạo tiếng Việt và Alexandre de Rhodes, người đã soạn thảo và cho xuất bản hai cuốn sách chữ quốc ngữ đầu tiên. Tôi muốn nhìn thấy tận mắt và muốn có bản sao chép của 2 cuốn từ điển của Gaspar d’Amaral và Antonio Barbosa.

Ngay trong lúc này, tôi thành tâm muốn có mặt tại quê hương của Francisco de Pina là Guarda, Bồ Đào Nha và quê hương của Alexandre de Rhodes là Avignon, ở miền nam nước Pháp. Tôi cũng muốn đến ngay Thanh Chiêm, Quảng Nam, nơi khai sinh ra chữ Quốc ngữ để tìm lại những dấu tích cổ xưa, để biết ơn và trân trọng.

Ngay trong sáng hôm nay, tôi rất hạnh phúc khi hơn 8 giờ sáng, đúng ngày tôn vinh tiếng Việt và ngày phát hành sách Lịch sử chữ Quốc ngữ 1620 - 1659, Giáo sư Phan Văn Trường đã có mặt tại Đường Sách Nguyễn Văn Bình, quận 1, TP.HCM và đã chụp ảnh với cuốn sách này. Giáo sư đích thân ra mua sách ủng hộ, tham gia tôn vinh tiếng Việt và chữ Quốc ngữ.

Hạnh phúc còn hơn nữa khi GS Phan Văn Trường nhắn tin với mong muốn rất nhân văn: "... chúng ta tặng tất cả các đại sứ quán của các nước trên thế giới cuốn sách mà Thái Hà xuất bản. Bên cạnh cuốn sách, chúng ta có thể nói đôi dòng về nền văn hóa và văn học của nước Việt Nam".

Ngay lúc này, tôi đang rất thích thú với nhận xét của Alexandre de Rhodes rằng: “… nghe người Việt nói chuyện với nhau, nhất là giữa nữ giới, tôi có cảm tưởng như mình nghe chim hót…”. Tôi cũng cứ ngẫm suy mãi, tiếng Việt của chúng ta khi thể hiện qua âm nhạc thì luôn thật tuyệt vời. Và rõ ràng cần tôn vinh tiếng Việt nhiều hơn, mạnh hơn, cụ thể hơn ở trong nước, với 100 triệu đồng bào đang nói tiếng Việt, viết tiếng Việt.

TS Nguyễn Mạnh Hùng 

Cầu cứu đến một diễn đàn dành cho người trẻ, cô gái có nickname C.T suy sụp kể về tình huống bị bạn trai trong mộng lừa dối, đe dọa.  

Cô nữ sinh chia sẻ, mình 14 tuổi, những tưởng trở thành "công chúa" khi gặp được "hoàng tử" cứu rỗi cuộc đời. 

Cô gái được bạn bè cùng lớp giới thiệu một ứng dụng hẹn hò để tìm người trò chuyện, tâm sự. Cũng như những người bạn của mình, để tham gia, C.T khai man tuổi trên 18 và cô vô cùng choáng ngợp thích thú khi vào đây toàn gặp "các anh chàng đẹp trai, con nhà giàu". 

Cô nữ sinh gặp được anh H. đẹp trai với lời giới thiệu 20 tuổi, đang học tại một trường đại học. Hai người kết nối, trò chuyện, mối quan hệ tình cảm trên mạng vô cùng êm đẹp. 

C.T càng lâng lâng tin tưởng "soái ca" có tình cảm thật sự với mình khi anh hẹn gặp mặt ngoài đời. 

"Ngày gặp mặt, anh H. hẹn mình ở một nhà hàng sang trọng, đi xe sang. Anh ấy nói đang tập trung học hành để kế thừa sản nghiệp của bố nên không có hứng thú với yêu đương. Nhưng từ khi gặp mình thì anh ấy không còn muốn cô đơn nữa. Thế là chúng mình chính thức quen nhau", C.T trải lòng. 

Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 tiếp nhận các thông tin tố giác hành vi xâm hại trẻ em.

Anh chàng cực kỳ ngọt ngào, hay tặng quà, nhắn tin trò chuyện hỏi han liên tục. Cô nữ sinh thấy mình như biến thành "công chúa", còn anh là "hoàng tử". 

Sau vài lần gặp mặt, bạn trai đòi "quan hệ" nhưng nữ sinh không đồng ý vì ý thức được mình còn nhỏ tuổi. Bạn trai giận dỗi, nói T. không yêu, không tin tưởng mình thật lòng. Anh yêu chân thành nhưng lại không thể ngắm nhìn bạn gái một cách trọn vẹn. 

C.T kể tiếp, "hoàng tử" đề nghị, nếu cô chưa sẵn sàng thì gửi ảnh "nóng" cho anh ngắm. Sợ bạn trai giận, lại cảm giác anh yêu mình thật lòng, C.T chép miệng: "Chỉ là một tấm ảnh thôi" rồi gửi ảnh khỏa thân cho bạn trai. 

H. càng yêu chiều, ngọt ngào quan tâm đến bạn gái nên lần nào, anh ấy nói gửi ảnh, C.T đều nghe theo. 

Ngày cuối tháng 10, nữ sinh kể là ngày đau buồn nhất cuộc đời mình. Bạn trai gửi cô cho một file Google drive toàn là ảnh "nóng" cô gửi cho anh. "Hoàng tử" ra giá 10 triệu/tấm, mình chuộc tấm nào thì tấm đấy được xóa. 

"Thế giới trước mắt mình như sụp đổ khi mình hoàn toàn tin tưởng với tình yêu này. Anh ấy cho mình một tháng để gom tiền", cô gái mới lớn vừa đau khổ vừa lo sợ. 

Trước tình huống cô nữ sinh gặp phải, hầu hết mọi người đưa ra lời khuyên, cô học trò cần thông báo ngay cho bố mẹ để có hướng giải quyết, không thể âm thầm xử lý.

Xâm hại trên mạng xã hội "vây" trẻ nhỏ

Ở nhiều tỉnh thành, gần đây đã có hàng loạt vụ việc các nữ sinh gửi ảnh, clip nhạy cảm cho "bạn trai" quen trên mạng xã hội, sau đó bị tống tiền hoặc ép quan hệ tình dục. 

Có thể kể đến sự việc nữ sinh 13 tuổi ở Bắc Giang, thông qua mạng xã hội quen với đối tượng  V.V.H có nickname "Ruby T.A" buông lời tán tỉnh, yêu đương.

Nghe lời "bạn trai" dụ dỗ, M. đã gửi một số clip có nội dung nhạy cảm của mình cho H. Từ đó, đối tượng này đã ép M. cho quan hệ tình dục nếu không sẽ gửi clip cho gia đình xem. Lo sợ bị phát hiện, M. đã nhiều lần để H. quan hệ tình dục. Sau khi biết sự việc, gia đình cháu M. đã trình báo sự việc lên cơ quan công an. 

An toàn cho trẻ khi sử dụng mạng xã hội là vấn đề được đặt ra từ lâu nay. Trước ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, trẻ phải học online, mọi kết nối với thế giới bên ngoài với các em lúc này thông qua internet. Trên mạng có nhiều cạm bẫy, nguy cơ không hề kém ngoài đời thực, thậm chí trẻ còn khó nhận diện hơn. 

Trong thời quan qua, các cơ quan quản lý, các tổ chức giáo dục, hoạt động vì trẻ em... liên tục có các sự kiện, chương trình lên tiếng về chủ đề an toàn trên mạng cho trẻ trong đại dịch để cảnh báo về nguy cơ này. 

Tại tọa đàm "An toàn cho phụ nữ và trẻ em trên môi trường mạng", mới đây, ThS Nguyễn Thu Hương Phó giám đốc Phân hiệu Học viện Phụ nữ Việt Nam lưu ý, môi trường mạng tiềm tàng nhiều mối nguy hiểm đối với trẻ em. Nhất là khi dịch Covid-19 bùng phát, các em buộc phải học online, thời gian tiếp cận internet càng nhiều thì khả năng bị xâm hại, quấy rối trên mạng càng lớn.

TS Tuấn Ngọc, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM thông tin kết quả khảo sát được thực hiện trong nhóm học sinh THCS ở TP.HCM cho thấy, trong các nhóm vấn đề lớn mà học sinh gặp phải, đứng đầu là xâm hại trên môi trường mạng với 30% số học sinh tham gia khảo sát trả lời.

Theo Dân Trí

Nhiều nạn nhân bị xâm hại tình dục ở Singapore không dám lên tiếng

Xấu hổ, tự trách bản thân, không ít nạn nhân bị xâm hại ở Singapore phải mất thời gian dài để có dũng khí đưa vụ việc ra ánh sáng.