Năm 2015, Bill Gates từng dự đoán về một đại dịch, tương tự dịch cúm Tây Ban Nha, trên toàn cầu và lây lan nhanh chóng do các phương tiện di chuyển hiện đại. Từ khi cùng vợ thành lập quỹ thiện nguyện Bill & Melinda Gates Foundation (BMG) năm 2000, tỷ phú giầu thứ hai thế giới bắt đầu nổi tiếng với các hoạt động từ thiện, đặc biệt trong lĩnh vực y tế cộng đồng.

Quỹ BMG tài trợ vắc-xin thông qua các chương trình như GAVI và ước tính đã cứu được hàng triệu người. Quỹ cũng tài trợ cho các cuộc chiến chống sốt rét, bại liệt. Trong 20 năm tồn tại, quỹ BMG đã chi khoảng 40 tỷ USD cho các chương trình y tế cộng đồng và phát triển toàn cầu.

Khi đại dịch Covid-19 xảy ra, ông cũng nhanh chóng bắt tay vào các chương trình đối phó. Dù không phải người duy nhất, ông xứng đáng nhận được sự quan tâm đặc biệt. Một trong những anh hùng đầu tiên trong cuộc chiến chống Covid-19 tại Mỹ là Seattle Flu Study, dự án nghiên cứu do Gates tài trợ. Nhóm đã dành hầu hết tháng 2 xin phép xét nghiệm các mẫu thu thập tại Seattle để nghiên cứu virus SAR-CoV-2 (quy định của chính phủ cấm nhóm dùng mẫu thu thập khác với mục đích ban đầu, trong trường hợp này là Covid-19). Sau cùng, nhóm đã phát hiện một người nhiễm virus corona.

Bang này đã phản ứng rất nhanh sau khi các ca nhiễm đầu tiên được phát hiện, áp dụng biện pháp giãn cách xã hội sớm hơn gần như toàn nước Mỹ. Các ca dương tính từ nghiên cứu của Seattle Flu Study giúp phát hiện bệnh nhân mắc Covid-19 sớm hơn và phần nào hỗ trợ bang phản ứng kịp thời.

Nỗ lực ấy tượng trưng cho nhiều chương trình đối phó Covid-19 của Gates. Do quỹ BMG đã hoạt động trong lĩnh vực y tế cộng đồng và bệnh truyền nhiễm từ lâu, họ có kết nối với nhà khoa học và nghiên cứu, chuyên gia phát triển vắc-xin khắp thế giới. Đối diện với nguy cơ mới, ông đã tung ra mọi nguồn lực.

Tại các nước đang phát triển, những tổ chức y tế cộng đồng mà Gates tài trợ như Sáng kiến xóa sổ bại liệt toàn cầu (Global Polio Eradication Initiative - GPEI) chuyển sang chống lại Covid-19 vì virus khiến cho công việc ban đầu của họ trở nên không an toàn, làm phát sinh các nhu cầu mới trong cộng đồng mà họ phục vụ.

Theo Bác sỹ Erin Stuckey, nhà dịch bệnh học, cán bộ chương trình tại quỹ BMG, GPEI sử dụng công cụ, nhân lực, phòng thí nghiệm và mạng lưới giám sát để hỗ trợ các nước phản ứng trước Covid-19. Về cơ bản, hệ thống mà họ phát triển để đẩy lùi bại liệt có thể hỗ trợ hoạt động phối hợp, theo dõi ca nghi nhiễm, đào tạo nhân viên y tế, lưu trữ dữ liệu.

Theo phản ánh của anh Hà Văn Quê (chồng nạn nhân), chiều 8/3, vợ anh đi giao lưu tọa đàm ngày Quốc tế phụ nữ. Đến khoảng 19h, chị Hương đau bụng nên bảo chồng đưa đi Bệnh viện Đa khoa huyện Thường Xuân khám. Đến viện, bác sĩ chẩn đoán chị bị đau dạ dày và cho nhập viện. Sau đó, chị Hương được các bác sĩ cho truyền dịch.

Khi truyền được khoảng 2/3 chai dịch thì chị Hương thấy đau bụng nhiều hơn nên anh Quê chạy sang phòng trực gọi bác sĩ đến khám.

Lúc này, bác sĩ có mang theo một xi lanh đã có thuốc bên trong để tiêm cho chị Hương. Khi vừa rút kim tiêm ra, chị Hương liền lên cơn co giật mạnh và có biểu hiện khó thở. Thấy vậy, bác sĩ bế chị Hương vào phòng cấp cứu, được khoảng 5 phút thì bệnh nhân tử vong.

BV Đa khoa huyện Thường Xuân

Cho rằng chị Hương chết là do sự tắc trách của bác sĩ, người nhà nạn nhân đã kéo đến đòi lãnh đạo bệnh viện phải trả lời về nguyên nhân cái chết của chị Hương.

Đến 2h sáng ngày 9/3, gia đình đã báo Công an huyện Thường Xuân về vụ việc. Công an cũng đã niêm phong toàn bộ hồ sơ bệnh án, chai dịch và xi lanh có chứa thuốc mà bác sĩ đã tiêm trước đó.

Được biết, sau khi xảy ra sự việc, Công an tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành mổ tử thi để tìm nguyên nhân tử vong của chị Hương.

Bà Nguyễn Thị Hằng, Phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Thường Xuân cho biết, bệnh nhân Lương Thị Hương được đưa vào bệnh viện lúc 21h15 ngày 8/3, bệnh nhân được thăm khám tại khoa Nội tổng hợp.

Đến 23h50, bệnh nhân đang truyền dịch thì lên cơn đau bụng vùng thượng vị, bác sĩ khám và cho xử trí thuốc Atropin + Dimedron. 5 phút sau đó, bệnh nhân biểu hiện lên cơn co giật, tím tái nhẹ, ngưng thở, tim khó nghe.

Nghi bệnh nhân bị sốc phản vệ, các bác sĩ chuyển xuống khoa cấp cứu và được xử lý theo phác đồ, tuy nhiên bệnh nhân đã tử vong sau đó. Chẩn đoán, bệnh nhân tử vong do sốc phản vệ không hồi phục.

Chiều 11/3, ông Lê Hữu Uyển, Trưởng phòng nghiệp vụ y, kiêm người phát ngôn Sở Y tế Thanh Hóa cho biết, Sở đã nhận được báo cáo nhanh của Bệnh viện huyện Thường Xuân về vụ việc.

Hiện Sở Y tế đang phối hợp với cơ quan chức năng, điều tra, làm rõ nguyên nhân dẫn đến cái chết của bệnh nhân Lương Thị Hương.

Lê Anh

Facebook có vẻ như sắp vượt qua được một trong những rắc rối pháp lý lớn nhất của họ với một số tiền chẳng đáng bao nhiêu. Mức phạt này như một trò đùa, đến nỗi bạn có thể tưởng tượng Mark Zuckerberg đã cười lớn như thế nào khi nghe đến.

Ngày 24/4, Facebook công bố kết quả kinh doanh, trong đó họ dự định bỏ ra khoản tiền mặt 3 tỷ USD để giải quyết vụ điều tra của Ủy ban thương mại Mỹ (FTC). FTC đến giờ vẫn chưa công bố kết luận hay cập nhật gì từ vụ điều tra kéo dài hơn 1 năm của họ. Facebook cũng cho biết họ chưa đạt được thỏa thuận với ủy ban này.

Tuy nhiên có thể dự đoán Facebook bỏ ra số tiền đó bởi họ tin rằng thỏa thuận đã sắp đạt được, cũng như số tiền phạt mà họ sẽ phải đóng. Theo cựu giám đốc kỹ thuật của FTC, ông Ashkan Soltani, số tiền này đã bao gồm tiền phạt tất cả các vi phạm từ năm 2011 đến nay của Facebook.

Khoản tiền cỏn con so với Facebook

FTC đã bắt đầu điều tra các hành vi vi phạm quyền riêng tư của Facebook sau vụ Cambridge Analytica năm 2018. Từ thời điểm đó, Facebook còn gặp rất nhiều vấn đề liên quan đến quyền riêng tư của người dùng hay mất mát dữ liệu. Mới chỉ tuần trước, Facebook thừa nhận họ đã thu thập liên hệ email của 1,5 triệu người dùng mà không cần sự đồng ý.

Với yêu cầu của FTC, nhiều bang cũng đã kiện Facebook và cả Bộ Tư pháp lẫn Ủy ban chứng khoán Mỹ đều mở cuộc điều tra đối với công ty này. Đó là chưa kể các cơ quan luật pháp tại nhiều quốc gia khác.

Khoản phạt của FTC có thể là khoản tiền phạt lớn nhất mà Facebook sẽ phải đối mặt. Mức phạt 3-5 tỷ USD cũng là số tiền phạt lớn nhất mà FTC từng đưa ra, nhưng nó chẳng có ý nghĩa gì với Facebook. Họ có thể coi đây là một chi phí hoạt động và tiếp tục các hành vi vi phạm của mình.

Cứ coi như mức phạt sẽ là 5 tỷ USD, mức cao nhất mà Facebook đã dự tính. Mức phạt đó chỉ bằng 1/3 doanh thu của họ trong quý I/2019, là quý kinh doanh thấp điểm. Nó tương đương số tiền công ty này thu về sau khi đã trừ đi các khoản chi phí dài hạn. Và số tiền này cũng chỉ bằng 11% khoản tiền mặt 45 tỷ USD mà Facebook sở hữu.

Nói cách khác, Facebook sẽ dễ dàng kiếm lại được số tiền này chỉ sau 3 tháng, trong trường hợp họ không trả thẳng số tiền này bằng tiền mặt.

Đây là một món hời với Facebook

Chúng ta hãy nhìn theo góc khác. Theo Forbes, tài sản của Mark Zuckerberg vào khoảng 68 tỷ USD, hầu hết đến từ lượng cổ phiếu Facebook mà ông nắm giữ. Khoản tiền phạt của FTC không bằng 1/10 số đó.

Mặc dù 5 tỷ USD là một con số nghe chừng rất lớn, so với cả quy mô các khoản phạt của FTC từ trước đến nay, nhưng nó chỉ là con số nhỏ nhoi đối với Facebook và Zuckerberg.

Khoản phạt này sẽ không làm ảnh hưởng tới Facebook, và chẳng khiến công ty này phải thay đổi. Thậm chí khoản phạt này có lẽ cũng chẳng khiến họ nghĩ ngợi nếu muốn vi phạm quyền riêng tư của người dùng thêm lần nữa.

Từ tháng 9/2015, Facebook đã biết rằng Cambridge Analytica lấy dữ liệu của người dùng Facebook sai trái. Từ lúc đó, họ đã kiếm được 52 tỷ USD từ lợi nhuận hoạt động. Nếu không xét về mặt đạo đức, thì bỏ ra 5 tỷ USD để kiếm về 52 tỷ USD là một món hời.

Những nhà đầu tư của Facebook và nhà bình luận cũng có suy nghĩ tương tự. Sau khi Facebook công bố kết quả kinh doanh, cổ phiếu của họ đã tăng 8%. Ông Gene Munster, một nhà phân tích kỳ cựu thì nói rằng “Facebook đã vượt qua được cơn bão và đang tiến lên phía trước”.

Ngoài khoản tiền phạt, có thể FTC sẽ bắt Facebook phải đồng ý với một số giới hạn về hoạt động. Nhưng điều đó cũng sẽ chẳng làm Facebook phải lo lắng. FTC đã bỏ qua cho Facebook trong nhiều năm và chẳng hề giám sát liệu công ty này có làm theo thỏa thuận mà họ ký năm 2011.

Nếu như chúng ta lấy bài học từ quá khứ, Facebook có thể sẽ chẳng phải lo lắng và tiếp tục lấy dữ liệu người dùng để kiếm lợi nhuận trong nhiều năm nữa. Kể cả khi họ phải chịu trách nhiệm, những gì họ phải trả chỉ là một khoản tiền nhỏ mà họ có thể kiếm lại trong vài tháng.

Do vậy, hãy tin rằng Zuckerberg đang cười rất lớn, bởi người dùng đã trở thành một trò đùa.

Theo Zing