Ukraine đề xuất cơ chế để gia nhập NATO

Ukraine hiểu rằng việc gia nhập NATO "ngoài tầm với" vào lúc này, phó chánh văn phòng tổng thống Igor Zhovkva thừa nhận.

"Rõ ràng là tư cách thành viên NATO với chúng tôi là ngoài tầm với, ít nhất là cho đến khi cuộc xung đột vẫn còn diễn ra. Đây không phải là vấn đề của hôm nay hay thậm chí là tương lai gần. Đây là một triển vọng dài hạn. Nhưng nó phải xảy ra", ông nói.

Ông Zhovkva gợi ý Ukraine có thể chấp nhận mô hình gia nhập được áp dụng cho Thụy Điển và Phần Lan, "những nước đã nhận được lời mời tham gia liên minh", nhưng những lời mời này chỉ có hiệu lực sau khi đáp ứng được một số điều kiện nhất định.

"Đây là một cơ chế tiềm năng để đảm bảo tư cách thành viên NATO của Ukraine. Nếu cơ chế như vậy không khả thi, chúng tôi sẽ theo đuổi các thỏa thuận an ninh song phương", ông nói thêm.

Thụy Điển đã nhận được lời mời gia nhập NATO vào ngày 29/6/2022 và trở thành thành viên chính thức vào ngày 7/3/2024. Phần Lan đã nhận được lời mời của riêng mình vào ngày 28/6/2022 và gia nhập liên minh vào ngày 4/4/2023.

Trước đó, tạp chí Mỹ Politico đưa tin, NATO được cho là đang cân nhắc một số phương án kết nạp một phần đối với Ukraine, bỏ qua quy trình kết nạp thông thường.

Theo nguồn tin, các phương án thay thế trên bao gồm kết nạp các vùng lãnh thổ miền Tây Ukraine vào NATO, thành lập một cơ cấu liên minh với một trong các quốc gia NATO, hoặc cung cấp cho Kiev những đảm bảo an ninh rộng rãi mà không cần phải là thành viên đầy đủ.

Một kịch bản đang được xem xét là "kế hoạch Đức" vì gợi nhớ đến trải nghiệm của Đức trong Chiến tranh Lạnh. Theo đó, các khu vực phía tây Ukraine sẽ gia nhập NATO, trong khi các khu vực đang diễn ra giao tranh sẽ vẫn nằm ngoài liên minh.

Kịch bản khác liên quan đến việc thành lập một liên minh hoặc nhà nước liên minh giữa Ukraine và một trong các quốc gia thành viên NATO ở châu Âu. Điều này sẽ được coi là sự mở rộng của một thành viên hiện có trong liên minh, do đó không cần sự phê chuẩn của tất cả thành viên NATO.

Tại một cuộc họp ở Brussels, đại diện NATO xác nhận rằng lời mời ngay lập tức tới Ukraine gia nhập liên minh chưa được thảo luận. Tổng thư ký Mark Rutte lưu ý rằng trọng tâm của liên minh vẫn là cung cấp vũ khí và hỗ trợ khác.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hồi đầu tháng cho biết, gia nhập NATO có ý nghĩa sống còn đối với nước này. Ông cũng cho biết, Kiev sẵn sàng ngừng bắn với Nga nếu các vùng lãnh thổ hiện do Ukraine kiểm soát được đặt dưới sự bảo trợ của liên minh quân sự do Mỹ dẫn dắt.

Từ lâu Ukraine đã theo đuổi tham vọng gia nhập NATO. Liên minh quân sự này nhiều lần khẳng định tương lai của Ukraine là ở NATO, song không nêu khung thời gian cụ thể.

Trong khi đó, Nga coi việc Ukraine gia nhập liên minh này là "không thể chấp nhận được" vì điều này gây ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Nga.