Theo dự thảo quy chế tuyển sinh đại học năm 2025 do Bộ GD&ĐT vừa đưa ra lấy ý kiến dư luận, có nhiều điểm mới về xét tuyển sớm.

Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đề xuất chỉ tiêu xét tuyển sớm không được vượt quá 20% tổng chỉ tiêu, các trường không được gọi vượt số này.

Tất cả các phương thức xét tuyển phải quy đổi về một thang điểm chung. Điểm trúng tuyển bằng phương thức xét tuyển sớm không được thấp hơn điểm chuẩn xét tuyển kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Các trường vẫn được tự chủ các phương thức tuyển sinh. Tuy nhiên, với riêng phương án xét học bạ, Bộ yêu cầu phải có kết quả học tập của cả năm lớp 12, đồng thời phải có điểm tổ hợp ít nhất 3 môn gồm toán và ngữ văn bắt buộc.

Như vậy, nếu quy định này được thông qua, các trường đại học dùng phương thức xét tuyển học bạ không thể công bố điểm chuẩn trúng tuyển sớm trước tháng 5 như hiện nay.

Trả lời phóng viên Dân trí, TS Nguyễn Tiến Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Hà Nội, cho biết nhà trường luôn tuân thủ đúng, đủ theo yêu cầu của Bộ GD&ĐT trong công tác tuyển sinh.

Đồng thời, quan điểm của nhà trường ổn định quy chế tuyển sinh để đảm bảo chất lượng tốt và sẽ điều chỉnh phù hợp khi Bộ GD&ĐT có yêu cầu mới. 

Với phương thức tuyển sinh năm 2025 của ĐH Hà Nội, đơn vị này dự kiến giữ ổn định 3 phương thức: Tuyển thẳng, xét tuyển sớm và xét điểm thi tốt nghiệp THPT.

Cũng theo TS Dũng, việc dự kiến không cho phép các trường đại học công bố xét tuyển sớm trước 31/5 là hoàn toàn hợp lý bởi thời điểm đó quá sớm, học sinh còn chưa biết kết quả tốt nghiệp THPT.

Với quan điểm đó, hàng năm nhà trường chủ trương xét tuyển kết hợp (hay còn gọi là xét tuyển sớm) sau khi thí sinh thi tốt nghiệp THPT để các em có thêm một phương án lựa chọn ngoài xét điểm thi tốt nghiệp THPT.

Còn một lãnh đạo tại Học viện Tài chính cho rằng, quy định trên có điểm tích cực ở chỗ, nếu xét tuyển sớm quá (trước tháng 5) sẽ thiếu công bằng với thí sinh. Vậy nên, Bộ "siết" thời gian là phù hợp.

Không vượt quá 20% chỉ tiêu: Lọc ảo ra sao?

Tuy nhiên, cũng theo lãnh đạo này, nếu áp quy định chỉ tiêu không vượt quá 20% sẽ làm khó nhiều trường đại học.

Theo ông, tỷ lệ hồ sơ ảo tại các trường hiện nay khá cao bởi một em thường nộp hồ sơ xét tuyển sớm vào rất nhiều trường.

Do vậy, nhiều trường phải "gọi" số thí sinh cao lên nhằm loại trừ hồ sơ ảo, thậm chí có trường phải gọi số lượng thí sinh gấp đôi để "trừ hao".

Chẳng hạn ở Học viện Tài chính, nhà trường gọi khoảng 80% thí sinh. Khi xét tuyển chính thức, các em bỏ khoảng 50%, khoảng 30% còn lại là vừa đủ.

"Một trường có khoảng 1.000 chỉ tiêu nhưng để trừ ảo, đơn vị đó phải gọi khoảng 1.200 em, sau khi trừ hao số em bỏ xét tuyển, chỉ còn khoảng 800 là vừa đủ", lãnh đạo này cho hay.

Riêng với quy định yêu cầu điểm trúng tuyển xét sớm không thấp hơn điểm chuẩn đợt xét chung của Bộ, lãnh đạo của Học viện Tài chính cho rằng, nếu áp dụng cho ngành sư phạm và ngành Y rất phù hợp, ông hoàn toàn ủng hộ bởi lẽ ngành sư phạm ảnh hưởng đến nhiều thế hệ. Nếu để điểm chuẩn thấp, chất lượng đầu vào không cao, sẽ rất ảnh hưởng đến sau này.

Nhưng nếu áp dụng quy định này cho tất cả các ngành, chuyên gia này cho rằng chưa hợp lý, bởi mỗi ngành cần có những yêu cầu khác nhau, cần mức điểm khác nhau để đạt yêu cầu đầu vào nhất định, do vậy nếu cào bằng sẽ không phù hợp.

Về yêu cầu sử dụng điểm cả năm lớp 12 khi xét học bạ, thay vì dùng điểm 3-5 kỳ như hiện nay, một số chuyên gia tuyển sinh đánh giá cao.

Đại diện một trường đại học lớn về khối ngành kinh tế cho rằng, dự thảo có một số điểm tích cực.

Chẳng hạn, việc siết thời gian xét tuyển sớm không được diễn ra trước tháng 5 hoàn toàn phù hợp. Nếu xét tuyển khi các em chưa hoàn thành chương trình lớp 12, sẽ gây xáo trộn và mất công bằng.

Đối với trường này, năm ngoái áp dụng khoảng 50% cho xét tuyển sớm trong đó chủ yếu là dùng kết quả đánh giá năng lực, không xét học bạ.

Tuy nhiên nếu Bộ GD&ĐT có thay đổi, nhà trường sẽ chuyển chỉ tiêu từ hình thức xét tuyển này sang hình thức khác mà không bị ảnh hưởng.

"Ngày xưa chưa có tủ lạnh nên sáng đi chợ sáng, chiều đi chợ chiều. Tôi xách làn theo mẹ. Thấy mẹ chọn thịt, chọn rau rồi mặc cả, tôi cũng học được nhiều. Mẹ tôi là người giỏi nấu ăn. Thế nên những thứ mẹ chọn cũng rất kĩ càng", bà Hằng chia sẻ.

Dần dần, bà được mẹ tin tưởng giao tiền tự đi chợ. Mẹ dạy bà cách tính toán sao cho chuẩn từng bữa. Bà phải cân đong, đo đếm sao cho khít để về nhà khỏi bị mẹ mắng và có được mâm cơm ngon. Những hàng chưa quen, mẹ đều dạy bà phải mặc cả. Còn những hàng mua nhiều, biết giá, biết chất lượng bà cứ thế đến rồi mua về. 

Trong nhà, mẹ bà Hằng là người đứng bếp chính. Sau này khi có thêm dâu, mẹ tự tay chỉ việc cho các con nhưng vẫn chưa ai vượt qua được mẹ. Đối với bà Hằng, mẹ là “siêu đầu bếp”.  

Cũng chính trong căn bếp ấy, bà Hằng học được cách nấu ăn và đặc biệt là cách nấu món ngon Hà Nội. Sau này, khi mẹ tuổi cao sức yếu, ốm bệnh, mẹ thích ăn món gì, bà Hằng đều nấu mang lên. 

Trong khi đó, bố lại người hướng dẫn bà Hằng cách pha chế cà phê. Từ khi lên 8, bà Hằng đã pha cà phê rất thạo. Thi thoảng thấy thèm, bà lén uống sái cà phê của bố. Cũng từ đó, hương cà phê cứ quanh quẩn trong đầu. Và rồi khi trưởng thành, bà coi đó là thức uống không thể thiếu mỗi buổi sáng. 

Đến giờ, nhiều gia đình ở Hà Nội không còn nấu những món cổ truyền nhưng bà vẫn luôn làm để nhắc nhở con cháu nhớ về cội nguồn: thịt thăn làm chả bầu dục, bóng thả, giò rươi, bún riêu, phở… Dù nấu nướng bằng các phương pháp hiện đại, thêm gia vị nhiều hơn nhưng món ăn vẫn giữ được hương vị các cụ để lại. 

Nhớ tiếng rao đêm Hà Nội

Đã bao năm tháng trôi qua, mỗi lần nghe tiếng rao của người bán thức quà đêm, bà Bích Hằng lại cồn cào da diết nhớ về ngày xưa. Đó là cái thời bà còn nhỏ, cả gia đình sống quây quần bên nhau. 

“Tôi nhớ như in những ngày Hà Nội giá lạnh. Buổi tối, cả nhà ngồi quây quần bên nhau và chờ ăn quà vặt. Những tiếng rao bán đồ ăn cứ văng vẳng ở đầu ngõ. Mẹ lại bảo anh em tôi chạy ra mua vài đồng quà để cả nhà nhấm nháp. Những âm thanh ‘bánh khúc đê’, ‘bánh bao đê’, ‘lạc rang, ngô rang, hạt dẻ… cứ văng vẳng bên tai”, bà Hằng nhớ lại.

Không chỉ nhớ món ăn, bà còn nhớ cả cách rao của người bán hàng rong, nhớ cả hình ảnh họ đội thúng lên đầu đi khắp phố. Tiếng rao ấy khó tả, đặc biệt mà chỉ có người con gốc Hà Nội như bà mới cảm nhận được. 

“Mẹ tôi dặn đi dặn lại phải mua hàng cho những người nào. Mẹ nhớ từng khuôn mặt của người bán, biết cả hoàn cảnh của người ta. Những ai khó khăn hơn, mẹ sẽ mua ủng hộ nhiều hơn. Đó là cách mẹ dạy chúng tôi về lòng nhân ái, biết giúp đỡ sẻ chia”, bà Hằng tâm sự. 

Nhớ về Hà Nội những ngày trước, bà ngân ngấn lệ: “Người Hà Nội trong phố hiểu và quan tâm nhau lắm. Dù bình thường mọi người đều đóng cửa nhưng chỉ cần hàng xóm có việc là cả phố ra giúp đỡ. Sự giúp đỡ ấy thể hiện ở việc cho đồ ăn, chia quà, thăm hỏi nhau lúc đau ốm". 

Bà kể tiếp: “Tôi nhớ những bữa cơm gia đình ngồi quây quần cả bà, bố mẹ, 5 anh trai và tôi. Mỗi lần vắng ai, mẹ tôi đều xẻ ra đĩa để phần. Ai bận không về, thức ăn đó lại bày ra mâm. Mâm cơm ngày xưa chủ yếu có đậu phụ tẩm hành, rau muống, lạc rang, trứng… Gia đình nào có điều kiện sẽ bày biện thêm món thịt kho, cá kho, rươi…”.

Bây giờ, chuyện bếp núc trong nhà một tay bà Hằng lo. Nhà ở gần chợ, việc mua bán cũng thuận tiện với bà hơn. Khi đi chợ, bà cũng không cần phải mặc cả bởi những người bán hàng đã coi bà là vị khách thân quen.

Thế nhưng, để bữa ăn được chu đáo, tiện lợi và cũng đỡ phải đi chợ nhiều, lúc rảnh, bà thường chuẩn bị sẵn các nguyên liệu và sơ chế chúng rồi cho vào tủ lạnh. Khi cần hoặc có khách đột xuất, bà chỉ việc mở ra rồi chế biến. "Con dâu tôi hay đùa bị nghiện món ăn mẹ nấu và cũng bị nghiện luôn cà phê pha phin của mẹ”, bà cười tâm sự. 

Để không quên nếp cũ, mỗi tuần gia đình bà Bích Hằng đều tập trung con cháu để ăn uống một lần. Những bữa ấy, bà lại tự tay nấu các món ăn Hà Nội xưa. Cả nhà sum vầy bên nhau, đó là giây phút đầm ấm, hạnh phúc nhất. 

Ảnh: Nhân vật cung cấp

Quang cảnh hội thảo

Tham luận của đồng chí Nguyễn Thế Kỷ, Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương nhậnđịnh rằng: Trong những năm gần đây, thuật ngữ Việt Nam học đã xuất hiện và từngbước trở nên quen thuộc với giới nhân văn học trong và ngoài nước. Khác với cáckhoa học đơn lĩnh vực, Việt Nam học đa lĩnh vực và liên ngành. Do vậy, việc nhândiện nội dung và sử dụng phương pháp nghiên cứu để tiếp cận nó là cả một vấn đề.

Việc nghiên cứu về Việt Nam học trên nhiều lĩnh vực đã có những bước phát triểnvà đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Ngày càng có nhiều công trình của giớihọc thuật (trong và ngoài nước) phối hợp nghiên cứu liên ngành về đất nước vàcon người Việt Nam. Riêng nhân văn Việt Nam đã bao hàm nhiều phương diện: lịchsử, văn hóa, văn học, ngôn ngữ, tôn giáo – tín ngưỡng, phong tục – tập quán…Hướng đi này góp phần khẳng định những giá trị Việt Nam từ truyền thống tới hiệnđại, làm nổi bật bản sắc Việt Nam trong xu hướng phát triển và hội nhập quốc tếhôm nay.

Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (khóaXI) về “xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu pháttriển bền vững đất nước” đã khẳng định “Vai trò của văn hóa ngày càng thể hiệnrõ hơn trong đời sống xã hội, trong việc xây dựng con người, sức sống, nhiều giátrị bền vững của văn hóa dân tộc được phát huy trong thời kỳ đổi mới”.

Nghị quyết cũng nhấn mạnh 6 nhiệm vụ cần thực hiện. Đó là: Xây dựng con ngườiViệt Nam phát triển toàn diện; Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; Xây dựngvăn hóa trong chính trị và kinh tế; Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động vănhóa; Phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trườngvăn hóa; Chủ động hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhânloại.

Tuy nhiên, đồng chí Nguyễn Thế Kỷ cho rằng, vẫn có rất nhiều vấn đề Việt Nam họccần tiếp tục được nghiên cứu sâu hơn, nhất là trên bình diện Văn học.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Vũ Ngọc Hoàng Ủy viên Trung ương Đảng, PhóTrưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định, Việt Nam học tạiViệt Nam những năm qua đã có bước phát triển đáng mừng trong đào tạo và nghiêncứu, ngày càng thu hút đông đảo các nhà nghiên cứu và giảng dạy trong nhiều lĩnhvực.

PGS TS Nguyễn Mạnh Hùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng cho rằngnghiên cứu khoa học, nhất là những vấn đế Việt Nam là một lộ trình không bao giờdứt. Ông Hùng hi vọng trong tương lai sẽ tiếp tục có nhiều hội thảo nữa để tiếpcận những nội dung khác nhau trong địa hạt Việt Nam học.

T.Lê