Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ(minh hoạ: Tạ Huy Long)là cuốn truyện tranh bán hư cấu kể lại câu chuyện cuộc đời nhiều thăng trầm của giáo sĩ Đắc Lộ - Alexandre de Rhodes, một vị linh mục, người của Tòa thánh Vatican, đã tới Việt Nam từ thế kỷ 17 và có công rất lớn trong việc in cuốn từ điển đầu tiên của tiếng Việt (Từ điển Việt-Bồ-La) vào năm 1651.

Tại toạ đàm, các diễn giả trao đổi câu chuyện xoay quanh hành trình sáng tạo và phát triển, phổ biến chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt, kể từ khi giáo sĩ Alexandre de Rhodes lần đầu đặt chân tới Việt Nam từ 400 năm trước (1624) và giá trị của các loại văn tự được ghi nhận trong sự thăng trầm của lịch sử Việt Nam.

Tiến sĩ Phạm Thị Kiều Ly hiện đang làm việc tại khoa Các khoa học liên ngành  (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, niềm vui và hạnh phúc đối với một nhà nghiên cứu là được chia sẻ những hiểu biết khiêm tốn của mình với độc giả.

"Tôi cũng đã trải qua một hành trình dài đi tìm tài liệu trong các văn khố ở Lisbon, Vatican, Roma, Madrid, Avila, Paris, Lyon, Hà Nội với mong muốn phác thảo lại một cách trọn vẹn nhất có thể về lịch sử ngữ pháp và chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt (1615-1919).

Chữ Quốc ngữ mà các bạn đang dùng không phải là sản phẩm sáng tạo duy nhất của các thừa sai người nước ngoài. Vào giữa thế kỷ 19, các vị linh mục người Pháp đã tìm ra con đường lên Kon Tum và cũng bắt tay vào học tiếng nói của người Jrai, Bahnar, Xê Đăng... Họ cũng tạo ra chữ viết hệ Latinh cho khoảng chục ngôn ngữ tại Tây Nguyên", TS. Phạm Thị Kiều Ly chia sẻ.

Theo bà Ly, ngày nay có nhiều hỗ trợ về ngôn ngữ, cách đây 400 năm, những nhà truyền giáo không có gì ngoài các ký tự. Hiện tại, chúng ta được thụ hưởng nhiều giá trị của tiền nhân nên phải biết để giữ gìn và tri ân.

"Thời kỳ đầu trong công cuộc sáng tạo chữ Quốc ngữ, các giáo sĩ đã học cùng người bản xứ, còn người Việt chỉnh cách phát âm cho các thừa sai. Sau này, các thừa sai dạy chữ viết hệ Latinh cho các thầy giảng người Việt và chính họ là những người gìn giữ, chỉnh lý chữ Quốc ngữ", bà Ly chia sẻ.

PGS.TS Trần Trọng Dương cho biết, việc xã hội sử dụng chữ Nôm đầu triều Lý là dấu mốc cho sự phát triển của dân tộc, ca dao hò vè thời Nho giáo, Phật giáo đều dùng chữ Nôm. Khi giáo sĩ phương Tây vào Việt Nam, họ cũng học chữ Nôm trước và có chữ Nôm Công giáo.

"Lịch sử đa dạng hơn chúng ta nghĩ. Di sản chữ Quốc ngữ Công giáo và chữ Nôm Công giáo rất phong phú. Sinh mệnh của văn tự gắn liền với thể chế chính trị. Chữ Quốc ngữ được chọn chính thức cũng vì sinh mệnh của đất nước. Công cụ quan trọng thời đó là bình dân học vụ. Sinh mệnh văn tự liên quan đến ý thức hệ, mục đích chính là chống lại phong kiến", PGS.TS Trần Trọng Dương nhận định.

Thông qua cuộc tọa đàm, NXB Kim Đồng mong muốn độc giả trẻ sẽ hiểu rõ hơn về tiếng Việt, truyền ngọn lửa tình yêu tiếng Việt, thứ ngôn ngữ rất đẹp của dân tộc Việt Nam.

Chương trình do Sở VHTTDL tỉnh Bắc Giang tổ chức với nhiều hoạt động phong phú, hấp dẫn như: Lễ rước tượng Phật (từ chốn tổ Vĩnh Nghiêm lên chùa Thượng - Tây Yên Tử), Lễ cầu quốc thái dân an, khai mạc triển lãm trưng bày giới thiệu không gian văn hóa, Phật giáo Trúc Lâm vùng Tây Yên Tử, ra mắt cuốn sách "Di tích danh thắng vùng Tây Yên Tử", trưng bày và giới thiệu Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm - Di sản tư liệu Châu Á Thái Bình Dương đã được UNESCO vinh danh.

Chùa Đồng, ngôi chùa đặc biệt nằm ở giữa 2 tỉnh Quảng Ninh và Bắc Giang.

Cùng với đó là các hoạt động: Lễ khánh thành chùa Thượng, Hội trại văn hóa du lịch, khai hội, lễ khánh thành giai đoạn I Khu du lịch tâm linh - sinh thái Tây Yên Tử, hội thảo liên kết tour du lịch Tây Yên Tử gắn với vùng cây ăn quả huyện Lục Ngạn, lễ khánh thành đền Hạ, khu du lịch sinh thái Suối Mỡ, Liên hoan hát Văn, hát Chầu văn lần thứ III năm 2019.

Thông qua Lễ hội Xuân và Tuần Văn hóa - Du lịch "Khám phá vùng đất thiêng Tây Yên Tử" 2019, tỉnh Bắc Giang muốn giới thiệu, quảng bá tới bạn bè trong nước và quốc tế các giá trị văn hóa đặc sắc, hấp dẫn, giá trị nổi bật về tài nguyên du lịch, đặc biệt là không gian văn hóa - phật giáo Trúc Lâm vùng Tây Yên Tử; đồng thời tạo mối liên kết phát triển bền vững giữa các địa phương trong tỉnh với các tỉnh lân cận.

Trước câu hỏi của báo chí về việc phân chia Tây Yên Tử và Đông Yên Tử và đâu cũng tuyên truyền là bên này chính, bên kia phụ khiến cho nhiều phật tử khó phân biệt?, ông Lê Ánh Dương, Phó chủ tịch tỉnh Bắc Giang cho hay: Núi Yên Tử nằm trên cánh cung Đông Triều ôm gọn vùng Đông Bắc, sườn Đông Yên Tử chủ yếu thuộc tỉnh Quảng Ninh, sườn Tây Yên Tử thuộc các huyện Yên Dũng, Lục Nam, Lục Ngạn và Sơn Động tỉnh Bắc Giang. Trước kia chưa phân chia tỉnh thì không có khái niệm Tây Yên Tử, Đông Yên Tử, những ngôi chùa có quanh khu vực núi Yên Tử bao gồm cả Bắc Giang và Quảng Ninh,..

Theo tư liệu nghiên cứu của các nhà nghiên cứu thì từ xa xưa, vua Trần Nhân Tông chọn con đường lên Yên Tử chính là từ chùa Vĩnh Nghiêm - nơi trung chuyển Thăng Long và Yên Tử. Trước khi lên núi cũng từ chùa Vĩnh Nghiêm đi và sau khi xuống núi cũng xuống chùa Vĩnh Nghiêm. Chùa Vĩnh Nghiêm như trở thành Trung ương giáo hội Phật giáo Việt Nam thời nhà Trần. 

Quần thể phía Tây Yên Tử - con đường lên đỉnh chùa Đồng.

Con đường đi lên Yên Tử là con đường dốc núi, lên đỉnh Đông là con đường ngắn nhất. Địa hình cũng thuận lợi vì không có cây cao, có thú dữ, có tầm nhìn rộng. Theo tự nhiên dọc đường lên từ phía Đông lại có cây trái có thể làm lương thực được như rừng trúc, rừng hạt rẻ. Con đường tu hành bắt đầu từ chân núi lên cao dần cao dần và hiện tại chính là Chùa Đồng. 

Sau này khi Phật giáo phát triển, chùa và tháp hiện hữu khắp Đông và Tây Yên Tử. Các phế tích còn lại được khảo cổ từ chùa Vĩnh Nghiêm lên Yên Tử, cứ cách khoảng 7km lại có một ngôi chùa. Đó là điểm dừng chân, điểm tu của các nhà tu hành. 

Phía Đông Yên Tử là nơi dốc ít, về lâu dài việc khôi phục các chùa ở dưới chân núi gặp thuận lợi hơn phía Tây vì phía này có quá nhiều rừng rậm, độ dốc quá cao. Sau này có điều kiện khai quật khảo cổ học, phía Đông Yên Tử có 7 ngôi chùa, và cứ ứng với 1 ngôi chùa bên Đông thì có 1 ngôi chùa bên Tây.

"Tôi nói như vậy để báo chí hình dung không gian Phật giáo Yên Tử trải rộng sườn Đông Tây Yên Tử chứ không phải bên nào chính, bên nào phụ. Chỉ đơn giản là kinh tế của Quảng Ninh tốt nên có nhiều cơ hội phát triển, khôi phục các di tích hơn Bắc Giang. Phật Hoàng là của toàn dân không của riêng ai", ông Lê Ánh Dương chia sẻ.

Theo ông Lê Ánh Dương, mong muốn của Bắc Giang là khôi phục lại con đường lên núi Yên Tử bằng đường đi bộ bởi rừng nguyên sinh còn rất nhiều, đẹp vô cùng. "Nếu chúng ta đi bộ như thế, cứ 7km lại có chùa dừng chân, ngồi thiền, ăn chay, cảm nhận được núi non hùng vĩ thì sẽ thấu hiểu được các nhà tu hành ngày xưa đã tìm đến con đường Phật pháp như thế nào. Từ Vĩnh Nghiêm đi Yên Tử, đây mới là con đường Phật giáo, đây mới là sản phẩm du lịch mà chúng tôi muốn hướng tới. May mắn nhờ khảo cổ, con đường này đang hiển lộ rất rõ ràng, chúng tôi cần thời gian để nghiên cứu bài bản hơn", ông Lê Ánh Dương thông tin.

Tình Lê

Ngay phần mở đầu, khán giả được đắm mình trong sự lãng mạn, dịu dàng mà ca khúc Nguyệt Cađem lại. Chương trình bày tỏ sự đồng cảm, tinh thần tương thân tương ái đối với những đồng bào gặp khó khăn vì bão lũ thông qua các ca khúc: Lũ đêm, Nủ ơi, Bão… được trình bày bởi các giọng ca: Đông Hùng, Nam Tước, Y Garia Enuol cùng dàn nhạc Dòng thời gian, vũ đoàn Hà Nội trẻ.

Đặc biệt, trong đêm nhạc xuất hiện bài hát Nủ ơilà sáng tác của Nam Tước phổ thơ Lưu Trọng Văn. Tác phẩm tái hiện sự xót xa, đau đớn của những người ở lại khi chứng kiến 9 em bé tử vong vì trận sạt lở kinh hoàng tại làng Nủ, Lào Cai vừa qua.

Không ít khán giả đã rơi nước mắt vì những ca từ da diết, đầy cảm xúc mà Nam Tước gửi gắm trong Nủ ơi. Nam ca sĩ cho biết, nỗi xót xa đau đớn mà anh thể hiện trong ca khúc được góp nhặt từ chính trải nghiệm của anh khi chứng kiến cảnh đồng bào oằn mình trong đợt bão lũ vừa qua.

Sau các ca khúc mang đầy cảm xúc dữ dội, day dứt về bão lũ, chương trình đem đến cho khán giả những tình cảm nhẹ nhàng, trong trẻo về ký ức đêm trăng thanh bình thời thơ ấu. Qua một số sáng tác bất hủ về ánh trăng như: Trăng sáng quê tôi, Biết đâu nguồn cội, Thằng Cuội, Lệ đá, Ca dao em và tôi, Trăng rơi bên hồ…khán giả tìm lại được sự tươi vui, niềm hy vọng và sự thiết tha với cuộc sống bình dị. 

Những người làm chương trình và tập thể nghệ sĩ mong muốn dùng nghệ thuật âm nhạc là nhịp cầu giao cảm kết nối để muôn triệu trái tim cùng chung tay lan tỏa tinh thần tương thân tương ái phát huy truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam.

Các nghệ sĩ tham gia chương trình Vì những mùa trăng an bình rất xúc động, ca sĩ Bảo Yến, Nam Tước, Y Garia cùng nhiều nghệ sĩ đã gửi gắm đến quỹ thiện nguyện của Đài Hà Nội ngay trên sân khấu nhiều món quà ý nghĩa.

Cũng thông qua đêm nhạc, nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân đã phát tâm ủng hộ tiền mặt và hiện vật hỗ trợ đồng bào. Cụ thể, chương trình đã thu về hơn 2 tỷ đồng tiền mặt cùng nhiều hiện vật, nhân lực để trợ giúp bà con các vùng chịu ảnh hưởng của cơn bão số 3.

Toàn bộ số tiền nhận được từ việc quyên góp trong chương trình sẽ được Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và chính quyền địa phương trực tiếp xây dựng điểm học tập cộng đồng an toàn cho trẻ em ở những địa điểm như làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai) và một số điểm bị sạt lở, lũ lụt khác của các tỉnh miền núi và trung du. Đồng thời, triển khai hệ thống nước sạch phục vụ sinh hoạt cho người dân các vùng chịu ảnh hưởng của bão lụt.

Khán giả xúc động khi nghe ca khúc "Nủ ơi":

Đỗ Lê
Ảnh, Clip: An An, BTC

Nguyên liệu

Gạo dẻo: 2 chén cơm

Cà rốt: Một củ

Rong biển rắc cơm: Một gói

Thịt nguội hoặc xúc xích

Dăm bông

Gia vị: muối, dầu mè, mayonnaise

Cách làm

Bước 1:Sơ chế nguyên liệu

Vo sạch gạo, đong lượng nước phù hợp với loại gạo mà bạn sử dụng rồi đem nấu chín. Khi cơm chín thì xới cơm cho ra tô cho nguội bớt.

Rửa sạch cà rốt, luộc chín và thái hạt lựu.

Xúc xích rán qua, thái hạt lựu.

Bước 2:Nắm cơm

Trộn đều hỗn hợp gồm một muỗng cà phê muối, 50 g rong biển rắc cơm và mayonnaise. Đổ hỗn hợp này vào tô cơm đã nấu chín rồi đảo đều cho hòa quyện.

Tiếp theo, cho phần nguyên liệu đã cắt nhỏ và tiếp tục trộn nhanh tay để cơm giữ được độ ấm.

Khi trộn đều cơm với các nguyên liệu, bạn nên dùng thìa và găng tay ni lông. Thoa đều tay bằng vài giọt dầu mè để chống dính, sau đó lấy khoảng 2 thìa nhỏ cơm rồi nắn thành hình tam giác hoặc hình tròn.

Làm tương tự như trên đến khi hết các nguyên liệu còn lại.

Theo Zing

Cách làm bò bít tết mềm ngon ngọt đúng vị như ngoài hàng

"Đó là nơi hội tụ của những sinh vật chưa từng thấy ở Mỹ kể từ lúc Thomas Jefferson làm tổng thống (giai đoạn những năm 1803) và sẽ không xảy ra điều này cho tới năm 2245. Sự xuất hiện hiếm hoi của các loài côn trùng mà một số chuyên gia vẫn gọi là ve sầu ngày tận thế", tờ New York Timesbình luận.

"Không ai sống hiện nay được thấy điều kỳ diệu này xảy ra thêm lần nữa", nhà côn trùng học người Mỹ Floyd W. Shockley nhận định.

Trong khi đó, Tiến sĩ Jonathan Larson đến từ Đại học Kentucky (Mỹ) cho rằng rất hiếm khi được chứng kiến sự xuất hiện của 2 loài ve sầu quy mô lớn như vậy. Theo ông, đây là một trong những loài côn trùng thú vị nhất nước Mỹ.

Sự trỗi dậy của hàng nghìn tỷ con ve sầu

Trên thế giới hiện có khoảng 2.500 loài ve sầu thuộc cả vùng ôn đới và nhiệt đới. Loài ve sầu ở Mỹ xuất hiện định kỳ gồm 7 loài. Chúng dành phần lớn thời gian sống trong lòng đất dưới dạng nhộng và ăn nhựa từ rễ cây.

Sau 13 đến 17 năm sống ở môi trường lòng đất thiếu ánh sáng, loài côn trùng này đào hang lên mặt đất bằng chân trước rồi chúng biến đổi thành ve sầu trưởng thành. Những con đực tạo ra âm thanh ầm ĩ để thu hút bạn tình. Sau khi cặp ve sầu giao phối xong, con cái sẽ kiếm khe hở trong cành cây để đẻ trứng vào trong.

Tiếp đó, những con nhộng mới nở sẽ chui vào lòng đất, đào hang sâu để lặp lại chu kỳ. Nhóm ve sầu Brood XIII có chu kỳ 17 năm và nhóm Brood XIX lặp lại chu kỳ 13 năm. Chúng xuất hiện trùng lặp ở khu vực phía bắc Illinois và phía đông Iowa.

Cảnh tượng hàng nghìn tỷ con ve sầu cùng đồng loạt chui lên khỏi mặt đất, xuất hiện ở 16 tiểu bang nước Mỹ, được các chuyên gia côn trùng học mô tả rất chi tiết.

"Có thể hình dung thế này cho dễ. Mỗi con ve sầu dài khoảng 2,5cm. Nếu tổng số 1.000 tỷ con sẽ đi được hơn 25,3 triệu km nếu chúng xếp nối tiếp với nhau. Quãng đường này có thể lên tới mặt trăng và quay trở lại 33 lần", Tiến sĩ Shockley mô tả.

Cũng theo vị chuyên gia này, nếu trong hoàn cảnh phù hợp với một số lượng cá thể lai giống thích hợp có khả năng tạo ra một đàn ve mới với chu kỳ mới. Và đây cũng là điều cực kỳ hiếm gặp.

Giới chuyên môn nhận định, nhiều khả năng ve sầu sẽ tích tụ ở những khoảng cây xanh đô thị gần nơi chúng chui lên. Sự kiện này sẽ kết thúc vào tháng 7 năm nay. Các nhà khoa học khuyến nghị, người dân nên để mặc đàn ve sầu bởi chúng không cắn, đốt người và không lây truyền bệnh tật.

"Chúng là loài có lợi cho hệ sinh thái. Ve sầu trưởng thành còn cung cấp thức ăn cho động vật ăn thịt. Sau khi chúng chết, xác ve trở thành nguồn dưỡng chất tốt cho đất", một chuyên gia phân tích. 

Theo Dân Trí

Người phụ nữ có hơn 14.000 con, gần 20 năm làm chuyện lạ lùng trên sườn đồi

Về tình trường, Đức Trung từng có hai mối tình. Mối tình đầu tiên từ thời sinh viên. Quen được 6 tháng anh đã ngỏ lời cưới nhưng bị bạn gái từ chối. Sau khi ra trường và đi làm, anh có mối tình thứ hai. Tình cảm kéo dài hai năm nhưng không có kết quả vì khoảng cách địa lý xa xôi. 

Giống đàng trai, đàng gái cũng có hai mối tình. Mối tình đầu từ thời học sinh. Mối tình thứ hai kéo dài vài năm nhưng không có kết quả vì cả hai không có tiếng nói chung và tình yêu chưa đủ lớn.

Đến chương trình Bạn muốn hẹn hò, Đức Trung hy vọng tìm được một người bạn gái ưa gọn gàng, sạch sẽ, ngăn nắp, biết quan tâm chăm sóc gia đình, hiền lành và dễ thương. Ngoài ra, anh không thích con gái xăm trổ, lười biếng và lăng nhăng. 

"Em muốn bạn trai cao từ 1m7 đến 1m75, nói nhiều hơn em một chút để hai đứa có thể trao đổi nhiều hơn. Nếu người ấy có tính hài hước thì càng tốt. Ngoài ra em không thích bạn trai hút thuốc.

Nếu đã yêu rồi, em sẽ không cố gắng để làm thay đổi bạn trai. Khi cảm thấy phù hợp, em sẽ tiến tới", Nhật Linh chia sẻ về mẫu bạn trai lý tưởng. 

Vừa mở rào tình yêu, Đức Trung đã bị thu hút bởi vẻ ngoài xinh đẹp của Nhật Linh. Cả hai trao nhau món quà kỷ niệm và nói chuyện khá vui vẻ. 

Đức Trung cho biết, bố mẹ anh đều đã “khuất núi”. Anh sống một mình nhưng đã có nhà cửa và đất đai, đều được bố mẹ sang tên. Anh hy vọng nếu hai người hợp nhau, Nhật Linh có thể theo anh về quê lập nghiệp. 

Nhật Linh không bận tâm tới điều này và cho rằng, chỉ cần hai người có tình cảm thì ở đâu cũng được.  

Nhật Linh hiện tiếp quản công việc kinh doanh tạp hóa của bố mẹ. Điều này khá hợp ý Đức Trung. Anh luôn mong người vợ sau này của mình sẽ mở một cửa hàng bán tạp hóa ở nhà, yên tâm lo nội trợ, việc kiếm tiền để anh lo. Bởi hiện anh có mặt tiền rất rộng, còn có 3.000m2 đất và nhà cửa. 

Chia sẻ điều này Đức Trung khiến 2 MC và đàng gái hết sức ưng ý. 

Thấy cả hai tâm đầu ý hợp, MC Quyền Linh khuyên hai người đến gần nhau hơn để chia sẻ quan điểm về tình yêu, hôn nhân. Cả hai cho rằng, nếu hai người hợp nhau thì thời gian không quá quan trọng, có thể tiến tới hôn nhân khi tình cảm chín muồi.

Trước khi ngồi vào ghế để bấm nút, Nhật Linh còn gửi lời cảm ơn chương trình đã ghép đôi một người rất phù hợp với mình.

Sau 3 tiếng đếm của MC, đèn trái tim phát sáng, đánh dấu chặng đường mới của Nhật Linh và Đức Trung. Hai MC gửi lời chúc phúc, mong cặp đôi sớm báo tin vui. 

Định 'cưa đổ' rồi bỏ, anh chàng bất ngờ cưới được vợ giống người yêu cũ 99%