Để làm được điều đó, Cục Chuyển đổi số Quốc gia đã phải nghĩ ngược lại và làm khác đi. Theo Phó Cục trưởng Trần Thị Quốc Hiền, trước kia các văn bản này thường được thực hiện bởi cấp chuyên viên, lãnh đạo Cục chỉ đóng vai trò phê duyệt, góp ý. Giờ đây, để tăng tốc độ xử lý, lãnh đạo Cục sẽ trực tiếp “chấp bút” thực hiện, sau đó chuyển xuống cho các cán bộ chuyên môn cấp dưới tham mưu về chính sách, kỹ thuật đọc và cho ý kiến. 

“Khi làm ngược lại, chất lượng văn bản quy phạm pháp luật được cải thiện rõ rệt bởi lãnh đạo Cục là người được họp trực tiếp, tiếp thu chỉ đạo từ phía lãnh đạo Bộ. Do văn bản dự thảo được gửi từ lãnh đạo Cục, cán bộ cấp dưới sẽ làm nghiêm túc, góp ý nhanh hơn, nhờ vậy công việc tốt hơn”, bà Hiền nói. 

Tiếp nối câu chuyện, ông Nguyễn Khắc Lịch, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ (Bộ TT&TT) cho hay, đơn vị vừa xử lý thành công việc xây dựng và trình xin ý kiến dự thảo Thông tư sửa đổi theo quy trình rút gọn chỉ trong vòng 3 ngày.

“Sở dĩ công việc xong nhanh vậy nhờ việc lớn được chia thành việc nhỏ. Bên cạnh đó, còn phải kể đến sự phối hợp chung của nhiều đơn vị trong Bộ, vì mục tiêu chung nhằm giúp doanh nghiệp đỡ khó khăn hơn”, ông Lịch nói. 

Ở góc nhìn của đơn vị mình, theo TS Vũ Tuấn Lâm, Phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, dưới chủ trương của lãnh đạo Bộ, đơn vị đã triển khai mở nhiều ngành học mới theo dạng lai ghép. Đó là ngành Fintech, lai ghép giữa công nghệ và tài chính, ngành Báo chí số, lấy công nghệ làm nền tảng để đào tạo người làm báo đa phương tiện,...

Với cách nghĩ mới, cách làm mới, Học viện công nghệ Bưu chính Viễn thông giờ đây có dư địa phát triển lớn hơn, từ đó có thêm phương án giải bài toán nâng cao chất lượng đào tạo nhưng vẫn duy trì học phí ở mức thấp.  

Tại Hội nghị, nhiều ý kiến đề xuất cần có biện pháp để thu hút người giỏi vào bộ máy quản lý Nhà nước. Bên cạnh đó, một số đại biểu cũng đề nghị lãnh đạo Bộ tổ chức thêm nhiều hoạt động để ngày truyền thống ngành Bưu điện trước kia, ngành Thông tin Truyền thông hiện nay thêm nhiều ý nghĩa, trở thành ngày hội vui của người lao động trong ngành.  

Những chỉ đạo mới của "tư lệnh" ngành Thông tin Truyền thông

Tại Hội nghị, thay mặt lãnh đạo Bộ, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng gửi lời chúc mừng tới toàn thể người lao động, đơn vị, doanh nghiệp trong ngành nhân ngày truyền thống 28/8. 

Đồng ý với các kiến nghị, đề xuất, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, nên tổ chức ngày 28/8 như một ngày hội chung của ngành Thông tin Truyền thông, ngày vui của 1,5 triệu lao động và 70.000 doanh nghiệp trong ngành. 

Ngày nay báo chí truyền thông và công nghệ số đều có tác động tới tất cả mọi người dân Việt Nam. Việt Nam muốn phát triển phải dựa vào ngành này. Do vậy, ngày truyền thống ngành Thông tin Truyền thông xứng đáng trở thành một ngày hội của đất nước. Bộ TT&TT sẽ cân nhắc, và có thêm những hoạt động để biến điều đó thành hiện thực. 

Chỉ đạo, định hướng tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu các đơn vị cần thường xuyên cung cấp số liệu về ngành để phục vụ hoạt động của các cơ sở nghiên cứu, báo chí và các tổ chức quốc tế. 

Trong thời gian tới, hàng quý, các đơn vị thuộc Bộ sẽ cung cấp số liệu về lĩnh vực đang quản lý lên website của đơn vị mình. Bộ TT&TT cũng sẽ tổng hợp những dữ liệu này trên Cổng thông tin điện tử của Bộ. Đây sẽ là nguồn dữ liệu đầu vào quan trọng để báo chí, các tổ chức, đơn vị nghiên cứu đóng góp thêm góc nhìn giúp cho sự phát triển của ngành. 

Thời gian qua, sau khi ban hành một văn bản quản lý, Bộ TT&TT có thực hiện việc thu hồi, sửa đổi khi có ý kiến góp ý của người dân, doanh nghiệp. Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đây là việc tốt bởi ai cũng có thể mắc lỗi, quan trọng là cách ứng xử trên tinh thần cầu thị và xây dựng. Các đơn vị trong Bộ TT&TT cần tiếp tục duy trì góc nhìn và cách tiếp cận này. 

Đối với các nhiệm vụ lớn, lãnh đạo các đơn vị cần coi đây là di sản dành cho thế hệ sau, là cơ hội để lại dấu ấn trong sự phát triển của ngành. Bộ trưởng khuyến khích cấp trưởng các đơn vị ngày đêm trăn trở với việc này, tìm cách để lại di sản để từ đó tri thức của Bộ, của từng đơn vị trong Bộ ngày một tăng lên.

Định hướng chỉ đạo các đơn vị trong Bộ, Bộ trưởng cho biết, trí tuệ nhân tạo hiện đã qua giai đoạn khám phá, nghiên cứu và bước vào giai đoạn ứng dụng. Trong giai đoạn hiện nay, ai nhanh chân hơn trong ứng dụng AI sẽ được hưởng lợi nhiều hơn. 

Với bối cảnh đó, Việt Nam cần mang công nghệ AI ứng dụng vào mọi lĩnh vực kinh tế xã hội để giúp đất nước phát triển. Đây là lúc AI cần được phổ cập và thâm nhập vào mọi lĩnh vực, mọi nơi, mọi chốn, mọi công việc hàng ngày của người dân, doanh nghiệp, tổ chức nhằm tăng năng suất lao động, giảm giá thành, tạo ra giá trị mới.  

Tốc độ phát triển của nền kinh tế là kết quả của phép nhân giữa tốc độ các hoạt động offline và online. Kinh tế số là chuyển nhanh một số khâu sang online. Nếu chuyển một phần các hoạt động kinh tế offline sang online thì tốc độ của nền kinh tế sẽ tăng đáng kể. Theo Bộ trưởng, đây là công thức quan trọng để các doanh nghiệp tăng tốc toàn bộ quy trình sản xuất. 

"Sản xuất, tiêu thụ vẫn là vật chất, nhưng nhiều quyết định thì đã online, ví dụ như việc đưa ra quyết định mua hàng trên sàn thương mại điện tử. Tốc độ của quyết định mua bán tăng nhanh, và vì thế tốc độ hoạt động kinh tế cũng tăng nhanh", Bộ trưởng nói. 

Chia sẻ với Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post), Bộ trưởng cho rằng, doanh nghiệp này có thể áp dụng ngay 2 ý trên. Thứ nhất là ứng dụng AI để xử lý dữ liệu đã thu thập nhiều năm qua, từ đó phân tích, tìm ra nguyên nhân khiến chất lượng dịch vụ suy giảm tại từng khâu, từng địa bàn. Ở những nơi không hiệu quả, cần có biện pháp thay đổi chính sách kinh doanh. Nếu làm theo cách này, chỉ 3 tháng sau Vietnam Post sẽ có sự thay đổi đáng kể.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng gợi ý Tổng công ty Bưu điện Việt Nam chuyển một số khâu của quá trình sản xuất kinh doanh từ hoạt động offline sang online. Theo người đứng đầu ngành TT&TT, chỉ cần đưa được thêm một khâu lên online, hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị này sẽ tăng tốc. 

Thống kê cũng chỉ ra rằng, top 5 ngành hàng có doanh thu tốt nhất của người Việt trên Amazon là nhà cửa, nhà bếp, chăm sóc sức khỏe, may mặc, làm đẹp. 

Từ trước đến nay, Việt Nam vốn được biết đến là quốc gia top đầu thế giới về xuất khẩu đồ gỗ. Thế mạnh này tiếp tục được duy trì trên cả kênh xuất khẩu online khi ngành hàng nội thất, trang trí nhà cửa chiếm vị trí top đầu về giá trị xuất khẩu trên sàn thương mại điện tử Amazon. 

Bên cạnh đó, sản phẩm Việt cũng có thứ hạng cao ở ngành hàng làm đẹp với các sản phẩm như lông mi giả, mỹ phẩm, sản phẩm chăm sóc sắc đẹp cho phụ nữ,.... Đây là những nhóm sản phẩm bắt đầu có sự dịch chuyển và giúp mảng làm đẹp vào top 5 ngành mang lại giá trị xuất khẩu online cao cho Việt Nam. 

Với mô hình thương mại điện tử bán lẻ, các doanh nghiệp có thể quản trị được việc kinh doanh tốt hơn, thay vì phụ thuộc vào các khách hàng sỉ. Lúc này, doanh nghiệp sản xuất có thể đóng vai trò của người bán hàng, làm thương hiệu, trực tiếp tham gia vào khâu đóng góp, ship hàng.

Họ cũng thấy được cả những bình luận, đánh giá của người dùng để từ đó tinh chỉnh sản phẩm sao cho phù hợp nhằm đáp ứng thị hiếu. 

Doanh nghiệp Việt ngày một thích nghi tốt hơn với xuất khẩu online qua kênh thương mại điện tử. Thế nhưng, có một điều đáng buồn là trong top 5 ngành hàng có tổng giá trị xuất khẩu online cao nhất của Việt Nam trên Amazon vắng bóng sự hiện diện của ngành nông sản. Trong khi, Việt Nam là quốc gia có thế mạnh về nông nghiệp với nhiều sản phẩm nông sản đã được biết đến trên thị trường quốc tế. 

Trong một thế giới chuyển đổi số với hoạt động kinh doanh dần được chuyển đổi lên môi trường mạng, bà con nông dân và các doanh nghiệp nông sản Việt Nam cần thích nghi nhanh hơn với sự chuyển dịch này. Chỉ có như vậy, giá trị và lượng tiêu thụ các sản phẩm nông sản Việt mới gia tăng, người nông dân Việt nhờ thế cũng được hưởng lợi. 

Nông dân Việt cũng có thể bán hàng xuyên biên giới

Trả lời câu hỏi của VietNamNetvề việc làm sao để thúc đẩy hàng nông sản Việt Nam tham gia vào thị trường thương mại điện tử toàn cầu, ông Gijae Seong, Giám đốc Điều hành Amazon Global Selling Việt Nam cho rằng, với những thế mạnh sẵn có, các sản phẩm nông sản Việt Nam hoàn toàn có cơ hội xuất khẩu online ra thị trường quốc tế. 

Theo vị chuyên gia này, doanh nghiệp Việt Nam có thể đẩy mạnh việc bán online các mặt hàng như trà, cà phê, hạt điều trên Amazon. Đặc điểm chung của nhóm sản phẩm này đều là những mặt hàng nông sản khô, đã qua chế biến và để được lâu, do vậy phù hợp với các hành trình vận chuyển dài ngày khi bán nông sản ra thị trường quốc tế. 

Đối với việc xuất khẩu online các mặt hàng nông sản, thách thức lớn nhất là làm sao để các doanh nghiệp nông sản Việt Nam nhận thức đúng đắn và đầy đủ về những cơ hội họ có thể có được với thương mại điện tử xuyên biên giới. Bên cạnh đó là cách thức làm thế nào để họ cụ thể hóa được điều này. 

Tại một quốc gia phải nhập khẩu nước ngọt như Singapore, họ vẫn có những doanh nghiệp rất thành công trong mảng xuất khẩu online các sản phẩm tiêu dùng, nông sản, trong đó matcha (bột trà xanh). 

Theo góc nhìn của ông Gijae Seong, Việt Nam cũng có các sản phẩm nông sản tương tự như trà và cà phê. Thế nhưng, các doanh nghiệp nước khác như Singapore đang làm tốt câu chuyện bán sản phẩm trên Amazon, trong khi Việt Nam thì vẫn chưa làm được. 

Điểm khác biệt nằm ở chỗ các công ty Singapore biết xây dựng thương hiệu cho mặt hàng của mình. Họ không chỉ đơn thuần bán giá trị sử dụng của sản phẩm mà còn là thương hiệu và cách kể câu chuyện để chạm tới khách hàng toàn cầu. 

Để thành công, người nông dân và các công ty nông sản Việt Nam có thể tham khảo mô hình của những nước xung quanh. “Đầu tiên, cần hiểu được nhu cầu của thị trường để đáp ứng. Thay vì bán cái mình có, phải bán cái họ cần. Thứ hai là câu chuyện xây dựng thương hiệu. Hàng nông sản phải có thương hiệu mới giải được bài toán tăng trưởng bền vững”, vị chuyên gia đưa ra nhận định.