Vở diễn được xây dựng dựa trên những huyền tích dân gian về Mẫu Liễu Hạnh – vị đệ nhất Thánh mẫu trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người dân Việt Nam được tác giả - Ths Lê Thế Song và Ths Xuân Hồng viết kịch bản dàn dựng để kết hợp cùng nghệ thuật Xiếc và Cải lương.

"Viết về một nhân vật Thánh Mẫu mà ai cũng biết, rất khó. Tôi rất may mắn khi được đồng hành với 2 đạo diễn tài năng là NSND Triệu Trung Kiên và NSND Tống Toàn Thắng. Các anh ấy bồi đắp thêm cho kịch bản. Thánh Mẫu giáng trần rất nhiều lần, tôi chọn 3 lần điển hình nhất của Mẫu để vở diễn có thể co lại trong 2 tiếng", Ths Lê Thế Song chia sẻ.

Nghệ nhân ưu tú Phạm Hải Hậu - Thủ nhang Đền Lảnh Giang cũng tham gia vào vở diễn.

Vì là huyền tích dân gian nên sẽ có rất nhiều giai thoại khác nhau, chính vì vậy, ekip trước khi dựng vở đã tham khảo ý kiến, xin tài liệu lưu trữ của nhất nhiều thủ nhang, đồng đền uy tín. Cố vấn tâm linh cho vở diễn là T.S Bùi Hữu Dược - Nguyên Vụ trưởng Vụ Phật giáo, Ban Tôn giáo Chính phủ; Nghệ nhân ưu tú Phạm Hải Hậu - Thủ nhang Đền Lảnh Giang.

Chủ đích của ekip sáng tạo khi dựng vở Thượng Thiên Thánh Mẫukết hợp giữa hai loại hình Xiếc và Cải lương để mang tới cách thưởng thức nghệ thuật có tính giải trí cao nhưng vẫn mang tính triết lý sâu sắc, tính trữ tình và tư duy bác học của sân khấu đương đại. Thêm vào đó, ekip sáng tạo muốn người xem gạt bỏ định kiến là "xiếc chỉ dành cho trẻ con, còn cải lương dành cho người già".

Chính vì lẽ đó, mở màn vở diễn, hình ảnh nhóm bạn trẻ ăn mặc hiện đại, nhảy hip-hop là người dẫn chuyện, dẫn người xem trở về với câu chuyện từ khi sinh ra tới khi quy y cửa Phật và thành đạo, hiển linh làm Mã Vàng Bồ Tát của Mẫu Liễu Hạnh. Để cho đại chúng, người già trẻ em đều xem được, những bài hát Văn đã được ngắn bớt. Đây cũng là cách mà ekip sáng tạo nỗ lực để bằng ngôn ngữ nghệ thuật truyền tải được tới giới trẻ Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của Việt Nam đã được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Sân khấu nỗ lực giới thiệu di sản phi vật thể của Việt Nam tới giới trẻ

Những lớp diễn cùng thủ pháp xử lý của đạo diễn đã tạo nên một mạch diễn nhiều cảm hứng, sự sáng tạo và hấp dẫn của Xiếc và Ảo thuật đan quyện vào câu chuyện kể của Cải lương tạo thành sự hấp dẫn và có chiều sâu trong nghệ thuật. 

Những tinh hoa của nghệ thuật Cải Lương như các điệu lý, các câu vọng cổ các lớp diễn trữ tình được NSND Triệu Trung Kiên khai thác triệt để. Những trò diễn đặc sắc của Xiếc như bay trên không, ảo thuật nâng người, xoay người trên trục được NSND Tống Toàn Thắng áp dụng hoàn hảo trong không gian và hoàn cảnh của tác phẩm.

Bên cạnh đó, NSND Tự Long cũng đã rất xuất sắc khi cống hiến cho người xem những khúc Văn ca Thánh Mẫu và Nghi lễ Hầu đồng giầu cảm xúc, tinh tế ngọt ngào cùng vẻ rạng ngời và linh thiêng của một thành tố góp phần tạo nên di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. 

Nhà nghiên cứu, soạn giả Thế Khoa nhận xét: "Đã có thể nói về một thể loại cải lương xiếc đầy triển vọng dù quá kỳ công. Mọi thứ đã liền mạch, đã hòa điệu tự nhiên trong một tổng thể. Ở tác phẩm này thì Hầu đồng, Cải lương, Xiếc cùng tôn nhau lên. Thật đẹp, thật trữ tình, thật bay bổng, thật kỳ diệu, thật linh thiêng,Huyền sử Việtđã tìm được hình thức sân khấu thể hiện xứng đáng nhất, hấp dẫn nhất. Nếu bỏ đi phần dẫn chuyện dài dòng không thật cần thiết, tác phẩm sẽ hay hơn. Mong dịch nhanh qua để Thượng Thiên Thánh Mẫu sẽ được chào đón khán giả".

Tình Lê 

Gia tộc cải lương lừng lẫy của NSƯT Bảo Quốc

NSƯT Bảo Quốc là con trai của chủ gánh hát nổi danh Thanh Minh, và là em trai cùng cha khác mẹ với huyền thoại cải lương Thanh Nga.

PGS. TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội. Nguồn: Q.H

Vì thế, về tình, việc trao giải cho Minh Béo là không thấy được sự nhạy cảm của sự việc. Gần đây, nhiều vụ việc liên quan đến bạo lực trẻ em càng khiến cho dư luận bức xúc hơn nữa đối với những tội phạm liên quan đến các em nên chỉ cần có thêm một sự việc của Minh Béo sẽ càng làm cho dư luận phản ứng mạnh mẽ.

Rõ ràng, chúng ta cần có một nhãn quan chính trị tốt hơn trong hoạt động quản lý văn hóa. Đây cũng là bài học cho việc trao giải, tuyên dương chung trong xã hội, đặc biệt là đối với lĩnh vực văn hóa nghệ thuật – một lĩnh vực luôn nhận được nhiều sự quan tâm của công chúng.

Ông có nghĩ, lý do đến từ việc xưa nay luật và các quy định trong hoạt động văn hoá và quản lý văn hoá không đề cập đến người có án ấu dâm nên dẫn đến sự bối rối, không biết xử lý thấu đáo sự việc của các nhà quản lý văn hoá?

- Dù theo Luật Hình sự, chúng ta có quy định về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi tương tự như tội ấu dâm ở một số nước, tuy nhiên, những quy định xử lý tội ấu dâm còn khá lỏng lẻo, chưa tạo điều kiện để các cơ quan quản lý liên quan có những xử phạt phù hợp. Dù vậy điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể có những hình thức chế tài phù hợp.

Trên thực tế, theo hiểu biết của tôi, chúng ta đã từng “cấm sóng” với một số nghệ sĩ nhất định vì những vi phạm nghiêm trọng của họ cho dù họ không bị xử lý về mặt pháp luật. Nghệ sỹ là người của công chúng nên ảnh hưởng của họ đến với công chúng cũng rất lớn.

Chúng ta mong muốn họ là những tấm gương tốt để định hướng phát triển đạo đức xã hội, nhân cách của mỗi cá nhân nên chúng ta luôn khắt khe với họ hơn những đối tượng khác. Đó là trách nhiệm nhưng cũng là vinh dự của nghệ sĩ.

Cơ quan quản lý văn hoá như Cục NTBD, Sở VHTTDL từng cấm biểu diễn với các nghệ sĩ mặc hở hang phản cảm. Theo ông, có hay không việc cần cấm biểu diễn với những người có án ấu dâm như Minh Béo?

- Tôi nghĩ sự việc lần này thực sự khiến chúng ta phải suy nghĩ nghiêm túc hơn nữa về những giải pháp phù hợp với những vi phạm khác nhau của nghệ sĩ.

Chúng ta cần xây dựng Luật nghệ thuật biểu diễn để có những chế tài cụ thể, phù hợp với bối cảnh và các hành vi vi phạm của nghệ sĩ, tạo điều kiện xây dựng môi trường nghệ thuật biểu diễn lành mạnh đồng thời giúp nghệ thuật có thêm nhiều đóng góp cho sự phát triển chung của đời sống xã hội.

Đối với từng hành vi vi phạm, có thể có những nhắc nhở, đình chỉ biểu diễn hay cấm tham gia hoạt động biểu diễn.

Dù vậy, để có mức phạt như thế nào thì chúng ta cần có những đánh giá hết sức thận trọng. Chúng ta cần có xử phạt nghiêm minh đồng thời vẫn tạo điều kiện cho nghệ sĩ có thể cống hiến tài năng của mình cho đất nước.

Minh Béo được trao huy chương bạc Liên hoan Kịch nói khiến khán giả phản ứng dữ dội. Ảnh: Facebook

Với vụ Minh Béo, trước ý kiến cho rằng, nếu nghệ sĩ đủ tự trọng sẽ không khoe thành tích sau những bê bối chấn động, việc cấp phép cho người từng có án ấu dâm biểu diễn là dễ dãi... Quan điểm của ông về vấn đề này?

- Tôi không thể biết Minh Béo nghĩ gì khi khoe thành tích huy chương bạc của mình nhưng tôi nghĩ đây là hành động không phù hợp. Còn việc cấp phép thì phải dựa trên pháp luật. Câu chuyện ở đây chỉ là, Minh Béo có thể tham gia nghệ thuật vì luật pháp không cấm anh ta, nhưng việc trao giải để tôn vinh anh ấy – dù chỉ là tôn vinh về nghệ thuật mà thôi – dễ gây ra hiểu nhầm tai hại trong công chúng.

Tôi nghĩ các công ty tổ chức sự kiện, tổ chức nghệ thuật cũng có một phần trách nhiệm khi để Minh Béo tham gia vào các tác phẩm nghệ thuật, các buổi biểu diễn. Đây là hành động thiếu tôn trọng công chúng.

Những tranh cãi vẫn đang tiếp tục gay gắt. Không ít người đề xuất thu hồi giải thưởng của Minh Béo. Cho rằng đây là cú tát vào văn hoá khi Hội nghị Văn hoá vừa mới diễn ra. Góc nhìn của ông?

-Tôi đồng ý với việc thu hồi giải thưởng của Minh Béo. Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021 thực sự là điểm sáng cho sự phát triển văn hóa nên không phải vì một sự việc mà bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến mức như vậy. Chúng ta cần phải hiểu bản chất thực sự quy luật vận động của văn hóa là hướng đến chân – thiện – mỹ.

Trong cuộc sống ngày hôm nay, bên cạnh một số ít hành động chưa đẹp, thậm chí rất xấu còn có rất nhiều hành động đẹp, hướng thiện. Trong bài phát biểu tại Hội nghị, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm:

“Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh gắn liền với đấu tranh không khoan nhượng với cái xấu, cái ác, phi văn hóa, phản văn hóa; bảo vệ những giá trị chân - thiện - mỹ”.

Những gì chúng ta đang lên án ở đây chính là thực hiện nguyên tắc để văn hóa thực sự trở thành hệ điều tiết cho sự phát triển xã hội, khiến cho những hiện tượng tiêu cực không có cơ hội nảy nở.

Theo Lao Động

Minh Béo có thực sự 'hoàn lương'?

Vấn đề này cũng được độc giả đặt ra. Bởi theo bạn Văn Bình 'sau vụ ấu dâm ở Mỹ, về Việt Nam sau đó anh ta vẫn bị tố có thêm vụ việc nữa'.