Trong điều kiện môi trường thiên nhiên bị tàn phá nặng nề, việc lát đá granit, lát gỗ lim trên vỉa hè sẽ kích hoạt thêm tình trạng phá hoại môi trường, không tạo ra vẻ đẹp thân thiện thu hút du khách dù phải tiêu tốn số tiền khá lớn. Người có hiểu biết, có lòng nhân ái e rằng sẽ không dám dẫm chân lên những vỉa hè sang trọng đó. |
Phối cảnh vỉa hè lát gỗ tại Huế |
Đã có nhiều ý kiến phản biện với dự án đầu tư 1000 tỉ đồng để lát đá granit toàn bộ vỉa hè 134 con đường quận 1 (TP.HCM). Trước đó, TP Hà Nội cũng mấy lần đề xuất, khởi động dự án lát đá granit cho các tuyến phố Hà Nội và cũng không được dư luận đồng thuận.
Cân nhắc lợi – hại
Lý lẽ của người phản biện thì rất nhiều và rất rõ ràng. Về kinh tế, đây là sự lãng phí tiền bạc, khi hạ tầng nền đường chưa ổn định, thường xuyên đào đi lắp lại, việc lát vỉa hè bằng vật liệu đắt tiền khác nào đem chén kiểu để lót đường.
Về thiết kế đô thị, mặt đất rất cần khe hở để thấm nước mưa, giảm áp lực thoát nước, và bù cho các mạch nước ngầm. Việc lát gạch granit trên diện rộng sẽ bịt kín mặt đất, tăng thêm tình trạng ngập úng trên đường phố. Về an toàn, mặt đá granit trơn láng, không phù hợp với lát vỉa hè, dễ gây tai nạn cho người đi bộ…
Với sự phản biện mạnh mẽ ấy, chừng như có người vẫn chưa thay đổi quan điểm. Người ta vin vào lý lẽ không sử dụng tiền ngân sách mà do doanh nghiệp ứng vốn đầu tư và sẽ chi trả bằng nguồn thu vượt kế hoạch, khoản chi phúc lợi.
Trong lúc doanh nghiệp đang kêu gào thiếu vốn, nhiều “đại gia” từng ăn to nói lớn, đầu tư ra nước ngoài, mà vẫn phải cầm cố đến đội bóng đá của mình; thì doanh nghiệp nào sẵn lòng bỏ cả ngàn tỉ đồng vốn làm vỉa hè sang trọng, quả thật là can đảm.
Dư âm các dự án khủng này chưa lắng xuống thì Huế lại đang xem xét đề án lát vỉa hè cho bờ sông Hương bằng gỗ lim. Về quy mô, dự án lát gỗ lim của Huế nhỏ hơn, chỉ dự trù khoảng độ dài gần 400m đường với chi phí khoảng 64 tỉ.
Nhưng vẫn là “chuyện lạ”. Xưa nay người ta dùng gỗ lim để làm cột đình do sự chắc chắn bền vững của nó. Vì thế trong ấn tượng truyền thống, gỗ lim phần nào đó còn mang ý nghĩa thiêng liêng.
Câu ca dao “chừng nào rau diếp làm đình, gỗ lim ăn ghém thì mình lấy ta”, cho thấy việc gỗ lim không dùng làm đình là sự trái ngược với logic đời sống. Đem gỗ lim làm đường, cũng là cách làm phản cảm.
Kích hoạt tàn phá môi trường
Dưới góc độ khoa học, TS. Chương Hoàng Phương (Bộ môn Thiết kế - kiến trúc và kỹ thuật, Khoa Kiến trúc, Trường ĐH Khoa học Huế) cho rằng, Huế là địa phương thường xuyên có mưa lụt, công trình lại nằm bên bờ sông Hương nên việc sử dụng vật liệu gỗ sẽ không bền vững.
Tiến sĩ Phương phân tích: “Gỗ có ưu điểm thân thiện với môi trường, tạo ra cảnh quan, màu sắc phù hợp và thân thiện với môi trường, nhưng chắc chắn sẽ không bền bằng những vật liệu khác. Do đó cần tính toán đến tuổi thọ để có phương án về kinh phí duy tu, bảo dưỡng”.
Ông Đặng Minh Nam (Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng tỉnh Thừa Thiên – Huế) lại bảo vệ việc lát gỗ lim. Ông này cho rằng, nhà tư vấn thiết kế dự án đã tính toán đến khí hậu khu vực, dự ước tuổi thọ, đồng thời có những phương án dự phòng thay thế khi hư hỏng, tính toán mức độ thiệt hại trong trường hợp lũ lụt từ thượng nguồn đổ về, hay lũ do mưa cục bộ tại hạ du.
Ông Nam lại dự đoán phóng đại sự lạc quan về hiệu quả của cái vỉa hè bằng gổ lim sang trọng ấy, là không chỉ có lợi cho khu vực lát gỗ, mà còn kích thích cho các khu vực khác phát triển.
“Bây giờ để phát triển du lịch, phát triển các dịch vụ về đêm, làm sao cho khu vực đó sống? Người dân và du khách có đến đây không, họ đến để làm gì hay chỉ đến để chụp vài kiểu ảnh để tung lên Facebook thôi?
Tôi cho rằng nếu chăm chăm vào đó không thì cũng chưa hay. Dự án này phải tạo nền móng kích thích các khu vực khác để tiếp tục thu hút các nhà đầu tư khác vào trong quy hoạch tổng thể sông Hương nhằm phát triển kinh tế, du lịch. Đó mới là vấn đề cần chú trọng”, ông Nam nói.
Lập luận của ông Nam hoàn toàn dựa trên suy đoán chứ không có cơ sở khoa học, thực tế nào.
Với quan điểm của Tiến sĩ Hoàng Phương cho rằng chất liệu gỗ thân thiện với môi trường, đã nhắc nhở người ta vấn đề lớn hơn. Đó là cả hai dạng dự án lát đá granit và lát gỗ lim đều lạm dụng tài nguyên thiên nhiên, là xâm phạm môi trường.
Núi lớn nhưng bào riết cũng phải mòn, rừng “vàng” đã thu hẹp đến quá giới hạn từ lâu rồi. Ở Tây Nguyên, có khi người ta ghép diện tích cao su, cà phê vào diện tích rừng để làm đẹp các báo cáo. Ở Nam Bộ, rừng U Minh nổi tiếng một thời giờ chỉ còn là di tích. Rừng tràm mênh mông của Đồng Tháp Mười cũng bị xóa trắng để trồng lúa.
Mọi sự tác hại vào tự nhiên luôn gây ra những hậu quả khốc liệt về môi trường. Nhưng hiện nay nhiều hoạt động kinh tế của chúng ta đều mang khuynh hướng khai thác cạn kiệt tài nguyên bất chấp hậu quả. Gỗ, đá hoa cương thì thân thiện với môi trường, nhưng khai thác tận diệt gỗ, đá là tàn phá môi trường.
 |
Một con đường lát gỗ ở Đài Loan |
Đang trả giá
Môi trường của Việt Nam đang phải trả giá. Giá rất đắt không phải bằng lời kêu than, dự đoán mà bằng sự thật hiển nhiên. Đồng bằng sông Cửu Long đang khô hạn, ngập mặn hàng trăm ngàn ha. Tây Nguyên đang khô khốc bốc cháy. Quảng Nam đang rập rình trong những cơn động đất.
Những thảm họa kinh tế, xã hội phát sinh từ hiện tượng này không còn là chuyện xa xôi mà ngay sát cạnh đời sống người dân. Đó là giá lúa tăng cao, và không chỉ lúa mà cao su, cà phê và bao nông sản khác chắc chắn sẽ giảm sản lượng nặng nề.
Đời sống người dân đã cơ cực càng cơ cực hơn khi thiếu nước sinh hoạt, thiếu cả nước uống. Ngân sách quốc gia còm cõi chắc hẳn sẽ càng khó khăn hơn bởi thảm họa này.
Nhìn xa hơn nữa, không chỉ xuất khẩu lương thực giảm, mà nguy cơ mất an ninh lương thực cũng đang rập rình nếu không có biện pháp khả dĩ để “giải khát”, “giải mặn”. Tất cả các biện pháp khắc phục như đào hồ chứa nước ngọt, thay đổi tập quán canh thác thích nghi với nước mặn (mới chỉ là trong ý tưởng của các nhà khoa học, nhà quản lý, chưa có một điều tra, đo đạc đánh giá khoa học nào) dù hiệu quả, nhanh chóng đến mấy cũng phải mất hàng chục năm.
Tất cả những thảm họa ấy đều có nguồn gốc từ việc khai thác thô bạo các nguồn tài nguyên nước, rừng.
Chúng ta không quy buộc dự án lát gỗ lim vỉa hè sông Hương là tác giả phá rừng. Dự án này có thể xin nhập gỗ lim từ Lào, từ Nam Phi. Nhưng e rằng tính lan tỏa của nó như ông Nam dự báo, sự “thành công” của dự án này chắc hẳn sẽ kích hoạt một làn sóng dùng gỗ lim hay gổ nói chung để lát vỉa hè cho các “thiên đường du lịch”.
Trong khi đó rừng ở Việt Nam còn quá ít ỏi để cân bằng các cơn lũ quét, lũ ống trong mùa mưa, các cơn khô hạn của mùa nắng.
Không học máy móc
Thực ra trên thế giới có không ít con đường gỗ, kiến trúc gỗ, đã thành điểm nhấn du lịch thu hút du khách. Tuy nhiên việc xây dựng nó phải tính đến những điều kiện cụ thể.
Đài Loan chỉ là hòn đảo nhỏ nhưng với công nghệ sinh học phát triển và ý thức gìn giữ môi trường, họ đã trồng rừng nhân tạo khai thác gỗ xoan đào xuất khẩu và thậm chí hào phóng làm nhiều con đường gỗ dài nhiều cây số cho những tuyến du lịch.
 |
Vỉa hè lát gỗ tại châu Âu |
Thế nhưng những khu rừng quốc gia, những khu rừng nguyên sinh của họ được bảo tồn nguyên vẹn. Không chỉ cây còn sống, mà ngay cả những gốc cây cổ thụ ngàn năm đã “chết” hàng trăm năm, thân xác đã mục ruỗng, cũng được bảo tồn nghiêm, trở thành cảnh quan thú vị.
Không chỉ hệ thực vật mà cả hệ thống động vật hoang dã cũng được bảo vệ. Trên những tuyến đường từ Alisan về Tapei có không ít bảng cảnh báo rừng có thú dữ và không ít lần xe ô tô phải dừng lại chờ các chú nai, hươu, khỉ thong thả băng qua đường.
Thậm chí có những loài vật còn tự tin đùa giỡn, cụng đầu húc trán nhau ngay trên đường nhựa. Những con đường gỗ của họ thân thiện vì nó xuyên qua những cánh rừng già nhưng không mảy may phạm vào rừng.
Con đường gỗ lim của sông Hương sẽ trơ trọi bên dòng sông với hai bờ trơ trụi. Con đường lát gỗ lim ở vị trí trang trọng, được xem là điểm nhấn của Huế, nằm bên cạnh những cánh rừng thưa thớt còi cọc không còn cây cổ thụ. Cảnh tượng đó sẽ không thể là hạt ngọc sáng, mà trở thành vết sẹo đen về môi trường của cô gái đẹp sông Hương.
Cái đẹp phải gắn với cái thiện. Cái đẹp hình thức phải gắn với nội dung. Trong khi người dân các vùng miền khác oằn thắt đau khổ trong những thảm họa môi trường thì các vùng đô thị lại tiếp tục lạm dụng tài nguyên quốc gia để lát vỉa hè. Nếu vậy e rằng khó lòng tạo thiện cảm với du khách. Có nhiều cách để làm đẹp vỉa hè như trồng cây xanh, trang trí bằng cây cảnh… Đó là những cách làm không tốn kém mà tạo ra vẻ đẹp thân thiện thật sự.
TheoBáo Pháp luật
Dừng lát đá phố cổ Hà Nội" alt="Lát đá hoa cương, gỗ quý, nghịch cảnh từ những vỉa hè “siêu sang”"/>
Lát đá hoa cương, gỗ quý, nghịch cảnh từ những vỉa hè “siêu sang”
ùng thời điểm cơ quan an ninh Việt Nam công bố những sai phạm của đường dây chạy điểm vào đại học ở Hòa Bình, thì nước Mỹ cũng chấn động vì gian lận tuyển sinh vào các trường đại học hàng đầu. Rất nhanh chóng, công tố viên Mỹ đã buộc tội nhiều phụ huynh có liên quan, gồm nhiều diễn viên nổi tiếng, trong vụ gian lận 25 triệu USD giúp con cái vào các trường đại học lớn của nước này. Ở Việt Nam, những phụ huynh liên đới đang "nằm trong bóng tối", nhưng theo các nhà giáo dục, họ đang góp phần làm hư hỏng nền giáo dục. Để con đỗ vào các trường quân đội, công an, hàng trăm phụ huynh đã bỏ hàng trăm triệu đồng để mua điểm. Tại Hòa Bình, chỉ riêng một bị can đã hưởng lợi bất chính 550 triệu đồng từ việc sửa điểm bài thi.Phạm tội hối lộ
"Theo quy định của pháp luật, phụ huynh đã phạm tội hối lộ. Số tiền mua điểm chắc chắn đủ để đối diện với mức án phạt tù. Đây là lần đầu tiên gian lận thi cử được phanh phui. Do vậy phải xử nghiêm để làm bài học cho những người khác sau này nếu có ý định vi phạm" - ông Dũng nói.Theo ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, những phụ huynh bỏ tiền chạy điểm cho con ở Sơn La, Hà Giang, Hòa Bình là một hình thức đưa hối lộ.
Còn ông Nguyễn Văn Ngai, nguyên Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho rằng: "Cần xác định rõ nội dung, mức độ vi phạm, người vi phạm. Đặc biệt, không bỏ sót tội, lọt người. Có như vậy mới hy vọng ngăn chặn được những vụ việc tiêu cực về thi cử có thể xảy ra trong các kỳ thi sắp tới và sau này".
TS Lê Viết Khuyến, Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD-ĐT cho rằng cần phải đưa ra khỏi trường những thí sinh có điểm thi bị can thiệp, đã trúng tuyển vào các trường. Đối với phụ huynh và những người trực tiếp tham gia vào quá trình gian lận cũng phải xử lý nghiêm túc, công khai theo quy định.
Còn cách xử lý thí sinh thì phải tùy từng trường hợp cụ thể và nhất định phải xử lý nhân văn, không thể bêu riếu"
3 thành phần được "chạy điểm"
Từng là một lãnh đạo của Sở GD-ĐT, ông Ngai, phân tích: Những học sinh được nâng điểm ở Hoà Bình, Sơn La, Hà Giang trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 có thể gồm 3 thành phần: Con, cháu của lãnh đạo gửi gắm; Con, cháu của chính người vi phạm (thành viên hội đồng chấm thi) hoặc của người thân, bạn thân; Con, cháu của người dân có nhu cầu và sẵn sàng mua điểm bằng tiền.
"Ngay khi còn dạy học, làm công tác quản lý ở Trường THPT Nguyễn Hữu Cầu và sau này khi về công tác ở Sở GĐ-ĐT TP.HCM, tôi chưa lần nào chỉnh sửa hoặc đồng ý cho bất kỳ ai chỉnh sửa điểm không đúng quy định cho bất cứ học sinh nào, dù bố mẹ cháu là ai. Nếu người thực thi nhiệm vụ làm việc nghiêm túc, tuân thủ nghiêm pháp luật, quy chế, quy định của các cấp quản lý có trách nhiệm thì không có chỗ cho sự hối lộ. Nhưng mọi sai phạm đều do con người, xuất phát từ con người thiếu bản lĩnh, thiếu trình độ hoặc bị lòng tham che mờ lý trí do vậy phải xử lý nghiêm" - ông đề xuất.
Theo ông Phạm Thái Sơn, Phó trưởng Phòng Đào tạo, Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM, cách tiêu cực mà một bộ phận phụ huynh ở Hòa Bình, Sơn La, Hà Giang áp dụng để con có kết quả cao cần xem xét xử lý. Việc xử lý dựa trên bình diện pháp luật và xã hội.
"Chính những phụ huynh này đang dần làm hư hỏng nền giáo dục. Hiện tượng này không hiếm trong xã hội và tình trạng chạy trường, chạy lớp xảy ra một phần lỗi ở phụ huynh, đang thành vấn nạn, một trong những nguyên nhân cho các tiêu cực, lộn xộn trong giáo dục.
Ngoài ra, phụ huynh là thành tố quan trọng trong việc giáo dục và hình thành nhân cách, thái độ của học sinh, sinh viên nhưng lại phó mặc cho nhà trường, không có trách nhiệm giáo dục con em mình. Phụ huynh có tiền, sẵn sàng dùng mọi cách để con vào các lớp các trường để với hi vọng rằng rồi ra trường có việc ngon lành, học hành có Nhà nước lo, đấy là cách vô trách nhiệm" - ông Sơn nói.
Theo ông Sơn, xử lý những phụ huynh bỏ tiền mua điểm ở Hà Giang, Hòa Bình, Sơn La cần tham chiếu luật pháp. Việc mua điểm có phải đưa hối lộ hay không và cần có xử lý mạnh mẽ.
"Nếu số tiền quá lớn, đủ cấu thành hành vi hối lộ thì xử lý như Luật đã có quy định. Không chỉ đưa điểm thi về điểm thực là xong và để sự việc "trôi" qua. Cần xử lý nghiêm những trường hợp như thế này để đây sẽ là bài học xương máu cho nhiều phụ huynh" - ông Sơn đề xuất.
Hành vi "chạy điểm" có thể bị truy cứu theo Điều 364, Bộ luật hình sự - Tội đưa hối lộ. |
Những người kết nối cho quan hệ này thì có thể phạm vào tội Môi giới hối lộ. Tuy nhiên, để có cơ sở truy cứu trách nhiệm hình sự, cơ quan điều tra cần xác định quá trình đưa nhận tiền, vật chất khác, giá trị là bao nhiêu, cũng như chủ thể tham gia vào quá trình này. Người đưa hối lộ, nếu chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ" - Luật sư Nguyễn Kiều Hưng, Hãng luật Giải phóng. Theo Điều 364, Tội đưa hối lộ từ 2 triệu đến 100 triệu có thể bị phạt hành chính từ 20 triệu đến 200 triệu, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm |
Lê Huyền - Thúy Nga
Thí sinh gian lận được nâng điểm đã đỗ đại học sẽ ra sao?
Nhiều người đặt ra câu hỏi với những thí sinh đã được nâng điểm thi THPT quốc gia để đỗ đại học, sau khi phát hiện gian lận sẽ bị xử lý ra sao?
" alt="'Phụ huynh chạy điểm cho con đang làm hư hỏng dần nền giáo dục'"/>
'Phụ huynh chạy điểm cho con đang làm hư hỏng dần nền giáo dục'
