Điều bạn không biết là những nhà nghiên cứu còn có thể dựa vào sở thích Kardashian của bạn để đưa ra những phân loại tính cách, ví dụ như bạn hướng ngoại thế nào (rất nhiều), hay gây gổ ra sao (thường xuyên) và cởi mở tới đâu (hơi hơi).

Và khi sở thích của bạn với Kardashian được kết hợp với những sở thích khác mà bạn khai báo với Facebook, thuật toán của họ có thể dự đoán được chính xác xu hướng chính trị và nhiều thói quen khác – thậm chí là chính xác hơn chính người thân của bạn.

10 “likes” dự đoán chính xác hơn đồng nghiệp

Cuộc khủng hoảng hiện tại của Facebook cũng xuất phát từ thuật toán này. Công ty tư vấn Cambridge Analytica đã thu thập dữ liệu của hơn 50 triệu người dùng Facebook mà không có sự chấp thuận của họ để dựng lên các mô thức hành xử của họ nhằm nhắm tới các cử tri trong một loạt các chiến dịch bầu cử.

John R. Bolton, từng làm việc trong chính quyền George W. Bush, cũng như trong chiến dịch tranh cử của Trump năm 2016. “Chúng tôi sẽ tìm ra cử tri và khiến họ phải hành động”, hãng này khoe trên mạng.

Cambridge Analytica giờ nói đã hủy kho dữ liệu người dùng họ lấy từ Facebook. Thông tin mà New York Times có được thì lại nói các bản sao dữ liệu này vẫn còn. Và những thông tin như vậy có thể là công cụ rất kinh khủng: đưa ra được mô thức để “lừa” người dùng hành động, gây thay đổi kết quả bầu cử.

Hãng này phát triển các mô hình phân loại tính cách dựa vào nghiên cứu của các trường Stanford và Cambridge. Các nghiên cứu này lấy dữ liệu từ app của Facebook có tên myPersonality (Tính cách của tôi) với khoảng 100 câu hỏi do trung tâm đo tính cách Psychometrics Center của Đại học Cambridge nhằm đánh giá tính cách một người có cởi mở, hướng ngoại, dễ gần,… - các tính cách thường được trong giới gọi vắn tắt là Ocean.

Rất nhiều người khi thực hiện bài điều tra myPersonality này cho phép app đó lấy thông tin của họ trên profile Facebook và lấy thông tin của những người bạn của họ - khi đó Facebook cho phép lấy data vậy. Việc này cho phép những nhà nghiên cứu đối chiếu kết quả thông qua các “likes” Facebook và dựng ra được mô hình và các mối liên quan.

Từ mô hình này, những nhà nghiên cứu có thể dự đoán chính xác về tính cách sử dụng chỉ bằng các “like” trên Facebook.

Theo thông tin rò rỉ từ trang Winfuture.de, thế hệ mới của dòng smartphone giá rẻ Moto E của Motorola (công ty con của Lenovo) sẽ bao gồm 2 model chạy Android 7.1: Moto E4 và Moto E4 Plus. Trong đó, E4 là bản nâng cấp của chiếc E3 ra mắt hồi năm ngoái. Máy sẽ có màn hình 5 inch HD và pin 2.800 mAh giống người tiền nhiệm, tuy nhiên, tin vui với người dùng là E4 sẽ có RAM và bộ nhớ lưu trữ cao hơn E3. Cụ thể, máy sẽ có 2 GB RAM (E3 chỉ có 1 GB RAM) và 16 GB bộ nhớ trong (E3 chỉ có 8 GB bộ nhớ). Trước đó, ông "vua" của các tin đồn là Evan Blass đã cho đăng tải hình ảnh rò rỉ của chiếc E4 Plus:

Name that Moto [spotted by @enzocarvvalho on https://t.co/Yafhxu9p7d] pic.twitter.com/qg2J3BPqJV

— Evan Blass (@evleaks) April 3, 2017

Hình ảnh của Evan Blass cũng tương tự ảnh rò rỉ từ trang SlashLeaks:

#Motorola - #MotoE4 - Motorola Moto E4 press render https://t.co/ksyKIlAy3w pic.twitter.com/dkM2ciSe0U

— /LEAKS (@Slashleaks) April 12, 2017

Blass còn có thêm một bức ảnh E4 và E4 Plus đặt cạnh nhau. Bạn có thể nhìn vị trí đặt camera để phân biệt 2 model này:

(Here they are side-by-side) pic.twitter.com/vE0XK4j9OI

— Evan Blass (@evleaks) April 15, 2017

Theo thông tin rò rỉ từ trang Winfuture.de, thế hệ mới của dòng smartphone giá rẻ Moto E của Motorola (công ty con của Lenovo) sẽ bao gồm 2 model chạy Android 7.1: Moto E4 và Moto E4 Plus. Trong đó, E4 là bản nâng cấp của chiếc E3 ra mắt hồi năm ngoái. Máy sẽ có màn hình 5 inch HD và pin 2.800 mAh giống người tiền nhiệm, tuy nhiên, tin vui với người dùng là E4 sẽ có RAM và bộ nhớ lưu trữ cao hơn E3. Cụ thể, máy sẽ có 2 GB RAM (E3 chỉ có 1 GB RAM) và 16 GB bộ nhớ trong (E3 chỉ có 8 GB bộ nhớ). Trước đó, ông "vua" của các tin đồn là Evan Blass đã cho đăng tải hình ảnh rò rỉ của chiếc E4 Plus:

Name that Moto [spotted by @enzocarvvalho on https://t.co/Yafhxu9p7d] pic.twitter.com/qg2J3BPqJV

— Evan Blass (@evleaks) April 3, 2017

Hình ảnh của Evan Blass cũng tương tự ảnh rò rỉ từ trang SlashLeaks:

#Motorola - #MotoE4 - Motorola Moto E4 press render https://t.co/ksyKIlAy3w pic.twitter.com/dkM2ciSe0U

— /LEAKS (@Slashleaks) April 12, 2017

Blass còn có thêm một bức ảnh E4 và E4 Plus đặt cạnh nhau. Bạn có thể nhìn vị trí đặt camera để phân biệt 2 model này:

(Here they are side-by-side) pic.twitter.com/vE0XK4j9OI

— Evan Blass (@evleaks) April 15, 2017

Chỉ cần mua game trên cửa hàng của GOG, bạn sẽ có thể tải bản cài của game và cài ở bất kỳ đâu, thậm chí là trên những máy tính chưa cài đặt phần mềm quản lý game. Nói một cách ngắn gọn, bạn có thể chia sẻ game thoải mái, chơi bất kỳ đâu cũng được, cứ thích là có thể copy và chơi như một game bản quyền đích thực. Thế cho nên cũng có những kẻ trục lợi, tải game về và chia sẻ lên torrent và những trang web khác. Đó cũng là lý do, thậm chí bạn còn chẳng cần phải chờ đến khi tựa game được crack mới có thể chơi. Chỉ cần bộ cài game khi nó ra mắt là mọi chuyện được giải quyết.

Bất ngờ, chúng ta có một thể loại game mới: DRM-free. Chẳng cần crack, chẳng cần bỏ tiền mua game, thậm chí bạn có thể tải bản cài đặt của game về và cài vào máy tính chơi cực kỳ thoải mái, một điều xưa đến nay chưa từng có. Rốt cuộc đó là câu chuyện lòng tin, hay một cách quảng bá game đánh thẳng vào tính hiếu kỳ và tư duy nói chung của cộng đồng game thủ?

DRM là cái gì?

DRM là từ viết tắt của Digital Rights Management (Biện pháp quản lý bản quyền nội dung số). Đúng như tên gọi, đó là biện pháp để các nhà phát triển kiểm soát cách mà khách hàng sử dụng các phần mềm máy tính, trong trường hợp này là game. DRM được tạo ra khi nhà phát triển muốn ngăn cản người dùng sử dụng sản phẩm của họ theo những cách “không phù hợp”. Những cách đó có thể là cho bạn mượn đĩa game về cài trên máy tính của anh ta hay sao chép và cài đặt game bất hợp pháp.

DRM có khá nhiều dạng. Loại được biết tới nhiều nhất được gọi là SecuROM và nó được các hãng lớn như Electronic Arts cũng như Take-Two áp dụng. SecuROM bị các game thủ rất căm ghét vì nó vẫn sẽ tồn tại trên PC sau khi game đã được cài đặt và nó giới hạn số lần người chơi có thể cài game. Giải pháp nhiều năm về trước của Ubisoft cũng bị người chơi phản đối dữ dội.

Nó yêu cầu khách hàng luôn luôn giữ kết nối Internet trong quá trình chơi game, ngay cả khi đó chỉ là phần chơi đơn. Các cracker đã mất khoảng gần 1 tháng trước khi vượt qua được biện pháp này và tạo thành công server ảo ngay trên máy tính của người dùng.

Biện pháp DRM phổ biến nhất có thể tới từ dịch vụ Steam của Valve. Dịch vụ này yêu cầu tất cả các game đã download từ server của Valve phải được xác nhận là hợp pháp trước khi có thể chơi. Ngay cả biện pháp đang được Steam áp dụng cũng từng bị phản đối, thậm chí là bị kiện. Vào năm 2004, Valve đã phải ra tòa sau khi dùng loại DRM này cho tựa game Half-Life 2 của họ. Tuy nhiên giờ đây đa số người dùng đã chấp nhận cách kiểm soát này vì nó cũng không gây nhiều phiền phức cho họ.

Về bản chất, DRM là điều tốt vì nó giúp chống lại nạn đĩa lậu, mối đe dọa lớn nhất của ngành công nghiệp game. Dù nhiều người gặp khó khăn khi chơi và phản đối DRM nhưng thực chất, họ nên kết tội các cracker và những người thích chơi game mà không phải bỏ tiền.

Chính những người này mới là nguyên nhân dẫn tới các bất tiện, các phiền toái mà các khách hàng thực sự phải chịu đựng. Sự hạn chế về quyền sử dụng sản phẩm sau khi đã bỏ tiền ra mua, sự bực tức phải gánh lấy trong quá trình chơi vì những quy định ngặt nghèo, tất cả đều xuất phát từ các cracker và người dùng đĩa lậu.

GOG, ngã rẽ lạ của làng game

Có những người có ý thức và tin tưởng nhau tới mức bán game rồi không sử dụng công cụ gì quản lý nội dung số, cho phép bất kỳ ai đã mua game có thể copy bản cài vào USB rồi đem ra những máy khác chơi thoải mái.

Chỉ cần mua game trên cửa hàng của GOG, bạn sẽ có thể tải bản cài của game và cài ở bất kỳ đâu, thậm chí là trên những máy tính chưa cài đặt phần mềm quản lý game. Nói một cách ngắn gọn, bạn có thể chia sẻ game thoải mái, chơi bất kỳ đâu cũng được, cứ thích là có thể copy và chơi như một game bản quyền đích thực.

Thế cho nên cũng có những kẻ trục lợi, tải game về và chia sẻ lên torrent và những trang web khác. Giờ đây khi những game thủ có ý thức quan tâm hơn tới những nền tảng bán game không đi kèm với DRM, những nền tảng như GOG cũng phát triển mạnh hơn, đồng nghĩa với việc ngày càng có nhiều game hay ra mắt mà không có bất kỳ biện pháp bảo vệ bản quyền nào hỗ trợ. Đó cũng là lúc, rất nhiều game thủ Việt, những người không có điều kiện mua game bản quyền có thể nở nụ cười rất tươi!

Khi xét đến vấn đề bản quyền, rõ ràng những tựa game DRM free trên GOG chẳng thể nào được bảo mật tốt như những sản phẩm của các tập đoàn ngoài tiền ra chẳng còn gì khác (kể cả sự sáng tạo, tiếc thay). Hàng loạt những game indie hay bom tấn của các hãng game nổi tiếng dần góp mặt trên nền tảng GOG, cho phép người chơi tha hồ lựa chọn. Tuy không thể hùng hậu như Steam, nhưng game trên GOG cũng có không thiếu những cái tên hay, và chính việc không sử dụng DRM đã biến nền tảng của CD Projekt trở nên cực kỳ hot.

Hóa ra, chính vì sự đơn giản của GOG đã tạo ra một hiệu ứng tích cực trong cộng đồng game thủ. Thay vì những DRM cực mạnh, game thủ không có cảm giác đang chơi một tựa game của những tập đoàn tham lam, làm mọi cách moi tiền game thủ, mà thay vào đó là những hãng game thực sự biết quan tâm tới lợi ích của người chơi. Ấy là chưa kể, hoàn toàn có những người có thể download bản game miễn phí để chơi thử trước khi bỏ tiền mua game. Một cách quảng bá game khó lòng hoàn hảo hơn.

Theo GameK

Để tìm ra những ứng dụng từng đăng nhập bằng tài khoản Facebook, người dùng truy cập Cài đặt > Ứng dụngtrong menu người dùng của Facebook. Sau đó, người dùng có thể đưa chuột đến ứng dụng cần gỡ rồi nhấn vào dấu "xoá" để thoát khỏi chúng. 

Ngoài ra, người dùng cũng có thể tuỳ chỉnh những thông tin cung cấp cho ứng dụng đó. Tuy nhiên thông tin về tên tuổi, ảnh đại diện là những thông tin cơ bản mà Facebook "bắt buộc" bạn phải cung cấp. Bên cạnh đó, ở những lần sử dụng Facebook để đăng nhập về sau, người dùng cần kiểm tra kỹ những quyền cá nhân được yêu cầu.

Chính sách chia sẻ thông tin cá nhân mơ hồ

Dù bạn thực hiện các bước trên, những thông tin từng cung cấp vẫn sẽ tồn tại trên máy chủ bên cung cấp ứng dụng bên thứ ba. Điều vô lý này vẫn tồn tại bởi Facebook có những quy định khá mơ hồ.

Trong phần chính sách dành cho nhà phát triển, Facebook đưa ra quy định như sau:

"Xóa tất cả dữ liệu của người dùng bạn đã nhận được từ chúng tôi (bao gồm dữ liệu bạn bè) nếu người dùng đó yêu cầu, trừ khi bạn bắt buộc phải lưu giữ dữ liệu đó theo luật, quy định hoặc thỏa thuận riêng với chúng tôi. Bạn chỉ có thể lưu giữ dữ liệu tổng hợp nếu không có thông tin nào nhận dạng một người dùng cụ thể có thể được phỏng đoán hoặc tạo từ dữ liệu đó".

Người dùng cần tự bảo vệ mình bằng cách xoá, chỉnh sửa quyền truy cập thông tin cá nhân của mình khi sử dụng Facebook để đăng nhập.

Điều này có nghĩa bạn phải "yêu cầu" website, ứng dụng đã từng nắm giữ thông tin của mình thực hiện việc xóa bỏ. Bản thân Facebook hay các nhà phát triển ứng dụng cho bên thứ ba sẽ không tự giác làm điều này.

Bên cạnh đó, chủ ứng dụng vẫn có thể lưu trữ thông tin người dùng nếu có "thoả thuận riêng" với Facebook. Ngoài ra, nếu nhà phát triển ứng dụng chứng minh được những thông tin đó không "nhận dạng" một người cụ thể thì họ vẫn có thể tiếp tục sử dụng.

Đừng tự biến mình thành 'cỗ máy like dạo'

Bạn đã từng nghe đến việc mua bán lượt "like" trên Facebook? Nhiều "đại lý" buôn like ở Việt Nam đưa ra cái giá 100-350 đồng cho một lượt like, phục vụ nhu cầu "ngàn like" cho những cá nhân muốn tỏa sáng trên mạng xã hội.

Những lượt like này có được từ những người dùng nhẹ dạ cả tin, thường xuyên chơi những ứng dụng nhảm nhí trên Facebook như "Đoán tính cách", "Kiếp trước bạn là ai?", "Bạn sẽ chết khi nào"... Đặc điểm chung của những ứng dụng dạng này là yêu cầu người dùng cung cấp quyền truy cập vào thông tin Facebook cá nhân, từ đó nắm được "chìa khóa" (token) để biến những Facebook đó trở thành những cỗ máy đi "like dạo" mà chính nạn nhân không hề hay biết.

"Công cụ tăng like này hoạt động dựa vào chuỗi mã Token được sinh ra để các nhà phát triển trên Facebook sáng tạo thêm nhiều ứng dụng. Lỗ hổng này là điều Facebook buộc phải đánh đổi để tạo ra hệ sinh thái ứng dụng cho người dùng", Lê Minh Hiệp, một người làm trong lĩnh vực quảng cáo trên Facebook, cho biết.

"Token là một đoạn mã được Facebook dùng để định danh một tài khoản cụ thể. Nó có thể thay mặt người dùng thực hiện nhiều tác vụ, không cần phải trực tiếp quản lý (không cần biết mật khẩu). Lợi dụng việc này, các nhà cung cấp dịch vụ đã "thay mặt" chủ tài khoản thích, chia sẻ, bình luận mà người dùng không hề hay biết", Mai Thanh Phú, chuyên làm dịch vụ Facebook ngụ quận 3 TP.HCM chia sẻ.

Việc sử dụng Facebook để đăng nhập trên nhiều nền tảng sẽ khiến thông tin cá nhân bị lợi dụng cho nhiều mục đích khác.

Tuy vậy, thủ đoạn trên không vi phạm chính sách của Facebook, vì nó được chính người dùng vô tình cấp quyền cho nhà phát triển khi họ chấp nhận dùng các ứng dụng rác, nhảm nhí. "Đa phần các ứng dụng này sẽ liên kết với Facebook thông qua hình thức đăng nhập và yêu cầu cấp tất cả các quyền", anh Phú nói thêm.

Để tránh vô tình biến mình thành những cỗ máy "like dạo", người dùng cần kiểm tra mục Hoạt động gần đây (Activity Log) để xem có những hoạt động nào bất thường không.

Ngoài ra, người dùng cần tránh chơi những trò chơi liên kết qua Facebook, đọc kỹ các yêu cầu cấp quyền và hạn chế sử dụng tài khoản mạng xã hội để đăng nhập vào các ứng dụng không rõ nguồn gốc, kém uy tín.

• Facebook

  

  Facebook là công ty đa quốc gia của Mỹ sở hữu mạng xã hội trực tuyến cùng tên, sáng lập bởi Mark Zuckerberg cùng với bạn bè khi còn theo học Đại học Harvard. Công ty Facebook chính thức lên sàn vào tháng 2/2012 và đến 13/7/2015 trở thành công ty nhanh nhất trong "Chỉ số Standard & Poor's 500" đạt mức vốn hóa thị trường 250 tỷ USD. Tính đến tháng 6/2017, Facebook công bố có hơn 2 tỉ người mỗi tháng dùng sản phẩm mạng xã hội của họ. Ngoài ra, công ty còn mua lại các sản phẩm phổ biến của giới trẻ khác như Instagram (mạng xã hội chia sẻ hình ảnh), Whatsapp (tin nhắn).

  Bạn có biết:Facebook mở đầu là một phiên bản "Hot or Not" (một ứng dụng so sánh sắc đẹp) của Đại học Harvard với tên gọi Facemash.

  • Thời gian thành lập:04/02/2004
  • Người sáng lập:Mark Zuckerberg, Eduardo Saverin, Andrew McCollum, Dustin Moskovitz, Chris Hughes
  • Trụ sở chính:Menlo Park, California, Mỹ
  • Mã cổ phiếu:FB (NASDAQ)