Phải chăng cái hào khí thời đại đó cũng khiến cho hình tượng con rồng cũng ít nhiều thay đổi. Cái hiền hoà trong cái nhịp điệu đều đặn của hình tượng rồng Lý đã chuyển mình lớn mạnh hơn linh hoạt hơn trong hình tượng rồng Trần. Những khúc thân rồng dẫu vẫn uốn khúc hình sin nhưng những khúc thân to lớn đã vận động đa chiều hơn. Dẫu rằng, rồng chỉ là một hình ảnh biểu tượng được tạo dựng, nhưng rõ ràng ý thức của một triều đại đã được thiết lập vào gửi gắm và đó nhiều hơn là một biểu tượng thông thường. Vậy nên, con rồng Trần tính chất tự chủ đậm chất quân chủ với Nho giáo làm rường cột mà vẫn giữ được tinh thần Phật giáo đáng tự hào.

Đến nghệ thuật thời Lê Sơ, dẫu nhà Lê phải oằn mình để khôi khục đất nước sau sự tàn phá 20 năm của nhà Minh, nhưng niềm tự hào, tự tôn dân tộc đã luôn được hiện diện trên những đường nét của nghệ thuật cung đình. Trên tấm bia ở Vĩnh Lăng, người ta một lần nữa nhìn thấy dáng nét của những con rồng thời Lý như được quay trở lại trong khuôn hình nửa chiếc lá đề và chiếc mào rất đặc trưng. Dường như ý hướng về việc dựng nên một xã hội thịnh trị như thời đại Lý – Trần đã được ẩn tàng trong thông điệp biểu tượng này. Nhưng bên cạnh đó, lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, những con rồng được chạm khắc ở tư thế chính diện hoặc hai phần ba.

Những biểu tượng này không phải là sáng tạo gì mới của người Việt mà chỉ là sự tiếp thu một cách chọn lọc từ nghệ thuật Trung Hoa. Ấy nhưng, những con rồng ấy lại rất Việt bởi đã tiết chế bớt hung tợn, dữ dằn để điềm hoà, uy nghiêm như ứng xử của người Việt cho dù biểu tượng đấy có là Thiên tử đi chăng nữa.

Sau những biểu tượng về triều đại, hình tượng rồng trong nghệ thuật Việt từ thế kỷ 17 trở đi đã mang một phong vị khác. Trên những thanh vì kèo trong kiến trúc đình làng khắp các làng quê ở đồng bằng Bắc Bộ, những con rồng hiện lên như những biểu tượng về tâm linh. Chúng đã khắc tiết ít nhiều vẻ thị uy cung đình, mà an nhiên hiền hoà, quây quần đoàn tụ trong dáng vẻ thân thiện. Những hoạt cảnh Tứ Linh, rồng hội tụ với Phượng, với Lân, với Rùa vui vẻ hoạt bát, tràn trề năng lượng, giữa những đầm sen nở rộ. Rồi những con rồng phun nước cho những đàn cá chép thi nhau nhảy lên vượt vũ môn. Với dân gian, cái lý tưởng về học hành, thành đạt đã trở thành mục đích sống hướng đạo của mỗi con người.

Nó cũng là lý tưởng được nhà Lê Sơ đề cao từ những chạm khắc hình tượng “cá hoá rồng” trên những lan can thành bậc ở đàn Nam giao, vui nhộn đầy sức sống. Cá hoá rồng trong đình làng đã thoát ra khỏi khuôn thước của nghệ thuật cung đình để đa dạng hoá hơn với vô vàn các bố cục linh hoạt. Tuỳ vào những không gian chạm khắc, mà câu chuyện này được kể ra bằng hình ảnh như thế nào. Có con rồng phun nước trên cao xuống toé bọt sóng, nhưng cũng có con rồng trên những xà, những bẩy ngoắt đầu lại để tạo ra một chiếc cầu vồng cong cong. Những con cá chép dường như được động viên, phấn khích nhảy vồng theo nhịp nước.

Rồi không chỉ tìm thấy trong đình làng, rất nhiều các bức chạm trên đá của thế kỷ 17, 18 điển hình như trên lan can đá chùa Bút Tháp, rồi thân tháp Báo Nghiêm cá hoá rồng đã trở thành hoạt cảnh sinh động nhất mà ta được chiêm ngưỡng. Rồng có lẽ từ một vật linh trong huyền thoại đã trở thành một biểu tượng để người xưa gửi vào đó sự giáo huấn con cháu, khích lệ tinh thần phấn đấu của những thế hệ sĩ tử, học chữ thánh hiền, để vượt vũ môn mà đỗ đạt ra làm quan.

Những hoạt cảnh như thế không chỉ tìm thấy trên chạm khắc đình làng, mà còn tìm thấy ở khắp mọi nơi. Trên những bức phù điêu đắp nổi trước các cổng đình, đền khắp đất kinh kỳ cũng như nơi thôn quê. Hình tượng rồng phun cột nước, cá nhảy tung hoành đôi khi không thuần tuý ý nghĩa chỉ là “cá hoá rồng”, mà chúng còn được lồng ghép, gắn kết với một trọng trách lớn lao, đó là góp phần tạo nên linh khí, phong thuỷ cho những di tích tâm linh nơi chúng ngự trị. Đâu có phải thế đất nào cũng tốt, để dựng lên những nơi thờ tự. Do đó, người Việt xưa đã đắp vẽ, để mượn hình tướng, mượn oai linh mà tạo nên khí thiêng hội tụ.

“Tả Thanh Long”, “Hữu Bạch Hổ” đã trở thành một cặp phạm trù đầy ngữ nghĩa trong phong thuỷ của người Việt. Hàm ý bên trái có rồng xanh chầu về, bên phải có hổ trắng thần phục, ấy là nơi linh khí hội tụ, thế long ngai vững bền, đắc địa để thánh nhân ngự trị. Thế mới biết, con rồng trong dân gian đâu chỉ là một con vật huyền thoại, hư cấu tưởng tượng, mà chính biểu tượng đó đã góp mặt vào đời sống tâm linh một cách sâu sắc.

Chưa kể đến một quan niệm về phong thuỷ khác của người Việt, quan niệm vừa tạo nên sự gắn kết giữa “biểu tượng cá hoá rồng” vừa như gắn với quan niệm nhân sinh. Đó là quan niệm “Mả táng hàm rồng” tức mồ mả tổ tiên mà táng vào thế đất “hàm rồng” thì ắt con cháu đời đời được hưởng phúc, được đỗ đạt, quan quyền. Thế nên trong vô số những bức chạm khắc trên đình làng Việt, hoạt cảnh mả táng hàm rồng đã được các nghệ nhân xưa chạm khắc vô cùng sinh động và hóm hỉnh.

Tiêu biểu như bức chạm ở đình Chu Quyến, Ba Vì, Hà Nội, mô tả một thanh niên cởi trần đóng khố, đang đút một chiếc khúc gỗ nhỏ tượng trưng cho chiếc quan tài vào miệng con rồng đang há lớn. Cả người cả rồng dường như được chạm khắc với một thái độ hân hoan, rạng rỡ. Sự hoan hỉ đó như truyền cảm đến người xem, ngắm để thấy như được vui lây với ý nghĩa về phúc, lộc viên mãn, chứ không gợn lên chút gì về hàm ý chết chóc tang thương. Cái tài tình, thâm thuý của người xưa là vậy.

Có lẽ chưa hết để nói về tính giáo huấn được gửi gắm trong các hình tượng rồng. Bên cạnh sự khích lệ con cháu học hành, đèn sách để như con cá hoá thành con rồng, thì vô số các hoạt cảnh “lão long huấn tử” cũng được chạm khắc trong các ngôi đình của thế kỷ 18. Điển hình như đình Mông phụ, bức chạm này được đặt ngay bên phải gian giữa của ngôi đình. Lão rồng già đang mở sách dạy con là một sự tôn vinh truyền thống hiếu học, trọng đạo nghĩa, tôn ti. Một biểu tượng như thiết lập nên một giá trị xã hội ngay ngắn, trên dưới, người trước làm gương cho người sau, con cháu đời đời tuân thủ.

Thế mới thấy rằng, hình tượng con rồng trong nghệ thuật dân gian, đâu chỉ là một con vật được hội tụ vào đó đầy đủ những đặc điểm về sức mạnh của những con vật khác như sừng nai, tai thú, trán lạc đà, mình rắn… mà trong trí tưởng tượng của dân gian đôi khi đã nhân cách hoá để chúng trở thành những biểu tượng mang đậm trong đó những giá trị nhân văn.

Từ một Thăng Long rồng bay, con rồng trong truyền thuyết thiết lập nên một niềm tự hào dân tộc từ giấc mơ vua Lý, đã bay qua dòng chảy lịch sử để được bồi đắp bởi những quan niệm dân gian, gửi gắm vào đó những lý tưởng từ sự duy trì nòi giống cho đến tổ chức xã hội tôn ti đến học hành đỗ đạt. Có thể nói, con rồng Việt trên hành trình đó đã tạo nên một khí chất Việt đậm nét tự hào.

Rồng Đại Việt cho dù ở tư thế nào cũng như vươn mình lên với những uốn khúc hình sin căng sức bật cùng một chiếc mào lớn đại tượng hình lá đề - biểu tượng Phật giáo lập nên vị thế cho một Thăng Long đầy hào khí.

PGS-TS Trang Thanh Hiền

Chương trình Bạn muốn hẹn hò tập 791 chứng kiến màn ghép đôi giữa anh chàng công nhân ở Long An và cô chủ salon tóc ở Bạc Liêu.

Anh Nguyễn Văn Thông, 34 tuổi đến với chương trình trong hoàn cảnh đã từng đổ vỡ, hiện có con gái 9 tuổi đang sống cùng bà nội. Chị Phạm Tú Phương, 32 tuổi cũng chung cảnh ngộ khi chia tay chồng ngay sau khi cưới 1 tháng vì không cùng chung mục đích, quan điểm sống. Hiện chị sống chung với con gái 5 tuổi.

Anh Thông tự nhận xét ưu điểm của mình là biết nấu ăn, nhược điểm là hơi nóng tính nhưng khi nóng lên, anh chỉ im lặng.

Vì đang là công nhân nên anh rất thoải mái trong việc thay đổi chỗ ở. 

Chị Phương tự đánh giá là người giỏi kiếm tiền, thích nấu ăn và nấu ăn ngon. Tuy nhiên, chị thẳng tính và nóng tính, chuyện gì không vừa ý có thể “bùng nổ” tại chỗ.

Tiêu chí tìm kiếm bạn trai của chị Phương rất rõ ràng, trước tiên là phải thực sự độc thân, sau cần có công việc ổn định, “thật sự thương em, quan tâm, chăm sóc cho 2 mẹ con em”.

Chị nói, hình mẫu đàn ông lý tưởng của chị là giống ba mình. “Ba rất hiền, biết quan tâm, chăm sóc cho vợ con. Những gì ba làm rất giản dị. Em cũng không cần người đàn ông phải làm gì quá to tát, cao siêu”.

Bà mẹ đơn thân cũng chia sẻ, trước giờ cô hay đặt ra nhiều tiêu chuẩn, có nhiều người đáp ứng được nhưng lại không hợp. Nên bây giờ, cô không quan trọng ngoại hình, “đầu hói bụng bự gì cũng được hết trơn, không quan trọng, quan trọng là phải hiểu em”.

Về phía anh Thông, lý giải về việc chia tay vợ đã nhiều năm mà chưa có thêm mối tình nào, anh nói: “Thấy mình nghèo quá, quen người ta rồi người ta cũng bỏ”, nên anh không dám quen ai. Một ngày của anh diễn ra chỉ toàn là đi làm từ 6h sáng đến 6h tối, về nhà nằm xem điện thoại chút rồi ngủ.

Trước sự tự ti của người đàn ông này, MC Quyền Linh động viên: Phụ nữ nhiều khi người ta không cần mình phải giàu có, mà cần mình có nghị lực. 

Tú Phương cũng chia sẻ, cô không ngại hoàn cảnh của anh Thông. Cô tự nhận mình là người “thúc đẩy” rất giỏi. 

Khi được mở rèm gặp nhau, chị Phương nhận xét “nhìn bề ngoài anh không hiền nhưng nói chuyện hơi nhút nhát”.

Chị Phương đưa ra những câu hỏi rất rõ ràng và thẳng thắn như: Anh có ngại quen người có hình xăm hay nhuộm tóc không? Em ăn mặc sexy thì anh có thấy thoải mái không? Anh sẽ quan tâm em như thế nào khi yêu xa?...

Đáp lại, anh Thông cho biết anh không có vấn đề gì về việc xăm mình hay nhuộm tóc, còn ăn mặc sexy thì cần phù hợp với hoàn cảnh. 

Ông bố một con cũng rụt rè chia sẻ về cách mà anh sẽ hỏi thăm, quan tâm bạn gái khi ở xa. Dự định trong tương lai của anh là sẽ nghỉ làm công nhân để đi học nghề tóc. Nếu tình cảm tiến triển, anh sẵn sàng về Bạc Liêu để ở gần bạn gái.

Ở phần bấm nút, cả hai đã đồng ý cho nhau cơ hội để tìm hiểu sâu hơn.

Đăng Dương 

"Hôm nay ngày 23/07/2022, tôi xin được trình bày sự việc như sau liên quan đến vụ tai nạn của chiếc xe Ferrari màu đỏ, số khung: ZFF79ALA1Jxxxxxxx tại khu vực Long Biên như sau:

Vào ngày 09/07/2022, tôi có nhận được tin nhắn của bạn Thuật là Cố vấn dịch vụ của Ferrari Việt Nam về việc chiếc xe trên gặp sự cố trên đường và không di chuyển được. Thuật xin phép tôi được cứu hộ chiếc xe trên về bãi đậu xe của Volvo. 

Do có quen biết trước đây nên tôi đã đồng ý cho Thuật để nhờ xe và Thuật đã gửi số điện thoại của khách hàng là anh H. để tôi liên hệ. Sau khi liên hệ, tôi được biết là anh H. đã cho xe lên cứu hộ và đang trên đường mang sang bãi xe Volvo.

Đến khoảng 18h cùng ngày thì bên cứu hộ mang xe đến sân Volvo và hạ xe xuống trong tình trạng không đề nổ được, vô lăng khóa cứng.

Ngày 10/07/2022, tôi đã liên lạc lại với anh Thuật để báo cáo về việc đã nhận được xe. Anh Thuật xin thời gian để có phương án ra Hà Nội sửa chữa.

Ngày 11/07/2022, đại diện Ferrari Việt Nam có gọi điện thông báo là không thể sắp xếp người ra Hà Nội để kiểm tra được và nhờ tôi kiểm tra xem hư hỏng bộ phận nào để bên đó có phương án báo khách hàng.

Ngày 15/07, tôi đã kiểm tra và phát hiện bị đứt dây cu-roa, dẫn đến xe không thể đề nổ được. Tôi đã liên lạc và báo cáo lại tình hình cho đại diện của Ferrari. Sau đó, phía Ferrari đã đề nghị sẽ chuyển phụ tùng, dụng cụ chuyên dụng ra Hà Nội và nhờ tôi thay thế giúp.

Ngày 18/07, có anh Chí (Lê Huỳnh Chí-PV) là Tổng giám đốc (Giám đốc điều hành) của bên Ferrari Việt Nam đã mang dây cu- roa cũng như dụng cụ chuyên dụng cho tôi. Sau đó, anh Thuật có gọi điện nhờ tôi báo lại với anh H. là đã nhận được phụ tùng của Ferrari.

Tôi đã liên lạc với anh H. sau đó để thông báo và anh H. có nhờ tôi thay thêm má phanh và bugi do anh ấy tự mua. Tôi đã đồng ý thay thế với chi phí là 5 triệu đồng tiền công thay dây cua-roa, má phanh và bugi. Anh H. đã đồng ý.

Tối ngày 20/07, sau khi hết giờ làm tôi đã thay thế phụ tùng cho chiếc xe trên.

Sáng ngày 21/07, tôi đã nhờ anh Phạm Văn Doanh chạy thử kiểm tra trước khi giao xe và đã xảy ra tai nạn. Sau khi xảy ra tai nạn, tôi đã nhờ Doanh gọi cứu hộ đưa xe về bãi xe của Volvo và chờ khách hàng sang.

Tôi xin cam đoan những việc trên là hoàn toàn đúng sự thật và tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn về Bản tường trình". 

Người  tường  trình:

Đoàn  Xuân Trường

Theo tìm hiểu của VietNamNet, người chỉ dẫn trực tiếp với chủ xe H. là Tr. Giám đốc bán hàng của Ferrari Việt Nam. Đây là người đã nhắn tin mời chủ xe H. tham gia chương trình dịch vụ của Ferrari hồi tháng 1/2022, là người hướng dẫn anh H. đưa xe về Volvo Hà Nội, gặp anh Trường để sửa xe và cũng là người gửi báo giá cho chủ xe.

Trong khi đó, theo tường trình trên, kỹ sư Đoàn Xuân Trường, Giám đốc Xưởng dịch vụ Volvo Hà Nội nhận việc sửa xe qua anh Thuật, cố vấn dịch vụ của Ferrari Việt Nam kết nối. Mọi giao dịch về sửa xe cũng đều được kỹ sư này báo cáo với đại diện của Ferrari Việt Nam trước khi trao đổi với chủ xe.

Các thông tin này cho thấy tính chính thống trong giao dịch sửa xe giữa anh H. và Ferrari Việt Nam. Đó là giao dịch chính thức giữa khách hàng với pháp nhân công ty chứ không phải giữa các cá nhân với nhau. Cũng vì lẽ này, chủ xe H. cho rằng, Ferrari Việt Nam và Volvo Hà Nội phải có trách nhiệm bồi thường. 

Dựa trên bản tường trình trên, Volvo Hà Nội thoái thác trách nhiệm và thông báo rằng, đây là giao dịch cá nhân của ông Đoàn Xuân Trường, đồng thời, kiên quyết không ra mặt và có bất kỳ động thái nào khác với chủ xe H.

Thậm chí, khi xe bị tai nạn do nhân viên của mình cầm lái, Volvo Hà Nội đã bắt nhân viên này phải mang siêu xe ra khỏi khuôn viên xưởng dịch vụ. Kỹ thuật viên Phạm Văn Doanh đã gửi siêu xe Ferrari 488 GTB  bị tai nạn sang garage quen ở Long Biên rồi mới nhắn tin báo cho chủ xe H. biết. 

Theo anh H, khi một giao dịch sửa xe được thực hiện công khai trong xưởng chính thức của Volvo, lại được thực hiện bởi kỹ sư có chức danh quản lý- Giám đốc xưởng dịch vụ thì rất khó nói rằng, đó là giao dịch cá nhân đơn thuần mà lãnh đạo công ty lại không nắm bắt. Trong việc này, Volvo Hà Nội vẫn phải có trách nhiệm liên đới.

Theo nguồn tin riêng của VietNamNet, đây không phải là chiếc xe duy nhất ngoài thương hiệu Volvo mà  ông Đoàn Xuân Trường nhận sửa.

Chủ xe H cho biết, hôm 24/7, ông Lê Huỳnh Ch. Giám đốc quản lý chung tại Ferrari Việt Nam đã gọi điện cho anh để xin lỗi và hứa tìm giải pháp giải quyết. Tuy nhiên, sau  1 tuần kể từ khi có cuộc gọi này, Ferrari Việt Nam vẫn chưa có thêm hành động cụ thể nào khác.

Về trách nhiệm của các cá nhân, trái ngược với đồn đoán của dư luận, kỹ thuật viên Phạm Văn Doanh và kỹ sư Đoàn Xuân Trường dường như rất bình thản trước vụ tai nạn do mình gây ra. Các mức bồi thường cụ thể cũng chưa được bàn đến.

Trả lời qua điện thoại với VietNamNet, kỹ thuật viên Phạm Văn Doanh chỉ cho biết đã trao đổi về phương án giải quyết với chủ xe H. rồi cúp máy.

Bạn có góc nhìn nào về trách nhiệm của các bên trong vụ tai nạn trên? Hãy chia sẻ bài viết phân tích về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!