"Học để biết" tức là những nội dung được giảng và học nằm trong một bức tranh tổng quát, để học sinh biết mình đang tiếp thu thành tựu gì của nhân loại và đang ở đâu trong bức tranh, theo một dòng thời gian. Nếu theo trường phái này, đạo hàm, tích phân sẽ được dạy về lịch sử hình thành, ứng dụng thời sơ khai, ứng dụng thời hiện tại và tương lai. Học sinh sẽ được học kỹ thuật giải đạo hàm, tích phân, cách dùng nó trong một số chủ đề trực quan liên quan trực tiếp đến đời sống như vận tốc, diện tích hình có đường cong... ở mức độ cơ bản.

"Học để thi" cũng có những nội dung của "học để biết", nhưng chỉ lướt qua. Phần quan trọng là tập trung vào tính toán ra các đáp án ở nhiều dạng bài tập khác nhau của đạo hàm, tích phân. Nhưng các dạng bài tập này không nhất thiết phản ánh đời sống. Các kỹ thuật giải được dạy cao hơn như đổi biến số, tích phân từng phần, và nhiều chủ đề khác ở lớp dưới, như lượng giác, logarit... cũng nằm trong đạo hàm, tích phân.

Nếu như theo trường phái "học để biết", học sinh quên công thức lượng giác, công thức logarit... vẫn có thể hiểu được bản chất của tích phân qua một số hàm cơ bản khác, và như vậy là đạt yêu cầu. Còn nếu trường phái "học để thi", học sinh sẽ bị cho là thiếu sót nghiêm trọng vì cách cho điểm dựa trên làm được nhiều dạng bài, dạng hàm.

Vấn đề ở đây là sách giáo khoa và khẩu hiệu của giáo dục Việt vẫn mang khuynh hướng "học để biết", nhưng cách dạy học và kiểm tra của các trường và thi THPT quốc gia lại đẩy học sinh theo hướng "học để thi". Do đó, kiến thức trở nên nặng nề và có khi học sinh cũng không cần biết đạo hàm, tích phân để làm gì trong đời sống?

>> 'Kiến thức rỗng' đạo hàm, tích phân

Cũng không thật đúng nếu nói học sinh bị ép vất vả với toán THPT nói chung, vì thực ra không khó để đạt 5 điểm và tốt nghiệp phổ thông. Nhưng điểm 5 đó đến từ hệ sinh thái "học để thi", không phải "học để biết", nên rốt cục cũng là 5 điểm lưng chừng, kiến thức không đủ hiểu mà cũng không đủ để thi.

Về vấn đề phát triển tư duy logic cho học sinh, trường phái "học để thi" có lẽ hiệu quả hơn. Không ai phủ nhận việc giải nhiều dạng đề, cặm cụi suy nghĩ, hệ thống kiến thức... sẽ thúc đẩy trí não làm việc và tư duy logic hệ thống sẽ phát triển. Ngoài ra, đây cũng là cơ sở để tuyển chọn học sinh tài giỏi để đào tạo, phục vụ cho xã hội.

Tuy nhiên, tư duy logic không chỉ được phát triển trong ba năm THPT mà còn là cả quãng đời sau này. Trong đó, môi trường đại học, cao đẳng sẽ thúc đẩy tư duy logic mạnh nhất, theo từng sở trường của người học như kỹ thuật, kinh tế, sư phạm... để đào tạo nhân tài cho đất nước. Do đó, lý lẽ này không vững nếu áp dụng cho toàn bộ học sinh THPT.

Ngoài ra, ở cấp THPT, trí thông minh Toán học nên được phát triển song song với trí thông minh ngôn ngữ, Văn học, Địa lý, Lịch sử, Thể chất... Về điều này, trường phái "học để biết" sẽ có nhiều lợi điểm hơn vì giải phóng thời gian và công sức cho học sinh.

>> 'Bắt học sinh đánh vật với tích phân, đạo hàm'

Có ý kiến cho rằng học sinh nên học sâu môn Toán như lượng giác, đạo hàm, tích phân... để biết thế mạnh và đam mê của mình, và có thể dùng để hướng nghiệp sau này. Điều này chưa hẳn đúng và vô hiệu nếu như các em chỉ "học để thi".

Ta thử ví dụ bằng một câu hỏi: có bao giờ một đứa trẻ nhìn thấy bức tranh tuyệt kỹ của người lớn và nghĩ rằng "mình phải vẽ được như vậy thì mới thích vẽ"? Điều đó hoàn toàn không đúng. Chúng ta cứ đưa tờ giấy, bút chì, màu mực... để đứa trẻ ấy vẽ theo những gì nó tự nghĩ. Nếu nó cứ vẽ hoài thì chứng tỏ niềm yêu thích đã tự động nhân lên.

Đối với Toán học cũng như vậy. "Học để biết" sẽ gợi mở hứng thú và học sinh thích Toán sẽ tự chọn hướng đi cho mình, không cần thiết phải giải bài khó mới phát hiện ra là thích Toán. Tôi tin rằng sẽ ít người phản đối nếu như tích phân, đạo hàm nói riêng được dạy theo hướng "học để biết".

Vì những biện luận trên, tôi ủng hộ trường phái "học để biết" áp dụng đại trà cho học sinh THPT. Vẫn cần những hình thức xét chọn học sinh phù hợp với từng lĩnh vực đại học, và hướng nghiệp trường nghề hiệu quả hơn. Nhưng ít nhất, tích phân, đạo hàm nói riêng và Toán THPT nói chung không nên được xem như một công cụ thi cử thuần túy và áp dụng "học để thi" trên phần lớn học sinh hiện nay.

Lâm Phan

>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.

Những nghiên cứu gần đây cho thấy, dinh dưỡng đầy đủ không chỉ giúp trẻ phát triển chiều cao và cân nặng mà còn nâng cao khả năng tư duy và sức đề kháng, đảm bảo sự phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đối mặt với gánh nặng kép về dinh dưỡng.

Báo cáo gần đây của Viện Dinh dưỡng Quốc gia về thực trạng dinh dưỡng người Việt cho thấy, một mặt, suy dinh dưỡng thể thấp còi vẫn đang là mối đe dọa với trẻ em khi vẫn còn hơn 18% trẻ mắc, nhất là ở vùng nông thôn, miền núi (lên tới 25,9% như tại Tây Nguyên). Mặt khác, tình trạng thừa cân béo phì, đặc biệt ở trẻ em thành thị, gia tăng nhanh chóng, tăng từ 8,5% năm 2010 lên đến 19,0% vào năm 2020.

Ngoài ra, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng cũng không thể bỏ qua, vì nó âm thầm ảnh hưởng đến sức khỏe và tương lai của cả một thế hệ .

Với bữa ăn học đường, phụ huynh, dù rất muốn tham gia giám sát bữa ăn của con em mình, thường gặp phải rào cản lớn từ việc thiếu kiến thức cơ bản về dinh dưỡng. Câu chuyện không đơn giản chỉ là có mặt ở trường để quan sát mà cần sự hiểu biết khoa học về cách cân bằng dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn.

Thực tế cho thấy, nếu không có sự hỗ trợ về mặt kiến thức và thiếu cơ chế giám sát hiệu quả, sự tham gia của phụ huynh sẽ không phát huy được tác dụng. Họ cần được đào tạo, và cần có cơ chế giám sát rõ ràng để có thể góp phần đảm bảo bữa ăn học đường đạt chất lượng.

Ở nhiều trường học, đặc biệt là bậc mầm non, việc chuẩn bị bữa ăn cho trẻ chủ yếu do những cô nuôi làm hợp đồng tạm thời, không được đào tạo bài bản. Họ thường chỉ nhận được hướng dẫn sơ sài, trong khi lẽ ra phải được tập huấn nghiêm túc để có thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ nhỏ.

Chính sách đãi ngộ và hỗ trợ cho đội ngũ này cũng chưa rõ ràng, chưa tạo động lực để họ gắn bó và phát triển kỹ năng. Hệ quả là, chất lượng dinh dưỡng học đường tiếp tục bị ảnh hưởng, nhất là trong bối cảnh mà tình trạng thiếu nhân lực y tế học đường và chuyên gia dinh dưỡng vẫn chưa được cải thiện đáng kể .

Bên cạnh nỗ lực từ gia đình và nhà trường, các doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng thực phẩm học đường. Họ không chỉ là nhà cung cấp nguyên liệu mà còn có thể đóng góp qua các hoạt động tài trợ, hỗ trợ bữa ăn cho những vùng khó khăn.

Tuy nhiên, điều này chỉ phát huy hiệu quả khi có một hành lang pháp lý vững chắc để định hướng doanh nghiệp thực hiện đúng trách nhiệm xã hội, vượt qua động cơ lợi nhuận đơn thuần.

Các doanh nghiệp chân chính cần một môi trường cạnh tranh công bằng, nơi họ được khuyến khích sản xuất và phân phối thực phẩm chất lượng cao, an toàn, phù hợp với yêu cầu dinh dưỡng. Đồng thời, cũng cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, từ tín dụng ưu đãi đến các quy định rõ ràng về kiểm soát chất lượng và xử phạt nghiêm minh đối với những hành vi vi phạm. Nếu không, chúng ta sẽ mãi rơi vào vòng luẩn quẩn của sự thiếu minh bạch và kém hiệu quả, làm xói mòn giá trị và mục tiêu ban đầu .

Trẻ em dành phần lớn thời gian trong ngày ở trường học, do đó, chế độ ăn uống và thể dục tại đây có tác động trực tiếp đến sự phát triển của các em. Việc xây dựng một môi trường học đường lành mạnh với thực phẩm giàu dinh dưỡng và các hoạt động thể chất phù hợp là cần thiết để nâng cao sức khỏe học sinh.

Đây không chỉ là trách nhiệm của nhà trường mà còn là nhiệm vụ của cả cộng đồng, trong đó có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, doanh nghiệp, và cơ quan nhà nước .

Tại Hội thảo quốc tế dinh dưỡng người Việt do Viện Dinh dưỡng Quốc gia tổ chức vào tháng 10 vừa qua, các báo cáo tham luận đã cho thấy 86% chiều cao tối đa của con người đạt được trong độ tuổi dưới 12 tuổi. Đây chính là giai đoạn quyết định sự phát triển tối đa tầm vóc, thể lực và trí lực của con người.

Chính vì vậy, vấn đề chăm lo dinh dưỡng cho trẻ em ở giai đoạn này, đặc biệt là dinh dưỡng học đường, là đặc biệt quan trọng. Thành công của Nhật Bản trong việc cải thiện chiều cao của người dân nước này thông qua những chính sách và hành động cụ thể về dinh dưỡng, đặc biệt là bữa ăn học đường, được áp dụng ngay sau khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ II, là một ví dụ tiêu biểu.

Cũng tại hội thảo vừa nêu, các chuyên gia cho rằng cần sớm luật hóa các chính sách về dinh dưỡng học đường để bảo vệ sức khỏe và tầm vóc thế hệ trẻ. Một bộ luật hoàn chỉnh không chỉ tập trung vào bữa ăn hay sữa học đường mà còn bao gồm cả giáo dục thể chất và thói quen dinh dưỡng lành mạnh.

Những bước tiến này sẽ không chỉ giải quyết các thách thức hiện tại mà còn tạo nền tảng vững chắc cho tương lai, nơi thế hệ trẻ Việt Nam phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ .

Chỉ khi chúng ta thực sự coi trọng và đầu tư cho dinh dưỡng học đường một cách nghiêm túc, từ việc xây dựng chính sách đến thực thi, thì bữa ăn ở trường mới có thể trở thành nơi khởi nguồn sức khỏe, chứ không còn là nỗi lo. Đây cũng là cách để chúng ta đạt được mục tiêu chung của Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2045 được Thủ tướng Chính phủ ban hành năm 2022.

Nguyễn Minh Hoàng

2020 là một năm khó khăn trên mọi phương diện. Riêng với bà con tại các huyện, xã nghèo, gánh nặng về kinh tế và mối lo cuộc sống trở nên nhọc nhằn hơn bao giờ hết. Việc có một cây cầu nhỏ kiên cố, khang trang không chỉ giúp việc đi lại thuận tiện, giao thương dễ dàng, mà còn trở thành những món quà tinh thần, hy vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Kể từ ngày dự án “Xây cầu đến lớp” về tới xã Nậm Ty, tỉnh Hà Giang đến lúc 2 cây cầu đập tràn được khánh thành, hơn ai hết, cậu học sinh lớp 9 - Triệu Mù Ngh. là người cảm nhận rõ ràng những thay đổi trong cuộc sống của mình.

“Trước khi có cây đập tràn, em thường phải dậy từ 4h sáng, nay em có thể đi từ 6h kém 15 vẫn kịp đến trường”, Mù Ngh. không giấu được những vui mừng chia sẻ.

Trước khi có cây cầu, gà chưa kịp gáy đã thấy trẻ em trong xã dậy sớm đi học. Nhưng giờ đây, Triệu Mù Ng. và nhiều em nhỏ tại các huyện nghèo thuộc Hà Giang đã có thể đến lớp một cách nhanh chóng hơn. Cây cầu giúp đoạn đường đến trường được rút ngắn nhưng lại góp phần tiếp dài tương lai và ước mơ cho nhiều em nhỏ.

Công trình cầu đập tràn tại Hà Giang giúp con đường đến trường của các em thuận tiện hơn

Riêng với những người dân sống gần con kênh, con nước, vốn chịu nhiều bất tiện trong sinh hoạt và đời sống, đã cảm nhận rõ nét những đổi thay từ khi cây cầu mới xuất hiện.

Bác Trần Văn Ng. (50 tuổi) sinh sống tại ngay đầu cầu đập tràn, tỉnh Hà Giang cho biết: “Trước khi có cầu, gia đình tôi luôn chuẩn bị sẵn một đoạn dây có móc, mỗi khi nghe tiếng “ùm” hoặc tiếng kêu cứu thì phải chạy ra ngay để cứu người và xe rơi xuống sông”.

Khi được hỏi lại sợi dây có móc đó nay còn giữ không thì ông cười tươi và nói: “Nay có cầu mới rồi thì giữ sợi dây đó làm gì”. Đó chính là niềm hân hoan cất thành tiếng khi sự mong mỏi bấy lâu đã trở thành hiện thực.

Con đường giao thương thêm thuận lợi

Còn ở đâu đó nơi miền Tây sông nước, với cuộc sống gắn liền với kênh rạch, tàu bè, cây cầu chính là điều được trông mong trong suốt quãng thời gian dài.

Chị Nguyễn Thị V. (35 tuổi) ngụ tại xã Phước Thới, tỉnh Vĩnh Long vẫn còn nhớ như in ngày hay tin huyện mình sắp có cây cầu kiên cố: “Dù đi qua đi lại hơn 2 chục năm nhưng thú thật lần nào chạy qua cây cầu sắt cũ kỹ mình cũng nơm nớp lo sợ, tại nó lung lay dữ lắm rồi. Bởi hôm nghe xã có cầu mới mình mừng húm, cứ dăm bữa nửa tháng lại ra xem cầu xây tới đâu. Đến hôm cầu khánh thành, tôi xin công ty nghỉ để ra xem với bà con”.

Những cây cầu còn nằm ở vị trí huyết mạch, thuận lợi cho con đường giao thương nông sản hàng hoá của bà con. Với những gia đình 3 đời làm nông như chị Vũ Minh A. (36 tuổi) huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang, cây cầu Phụng Thớt đóng một vai trò lớn.

“Ngày khánh thành cầu mình mừng quá xá. Giờ khỏi phải lo mấy chuyện té cầu, lật xe hay hư nông sản nữa, làm lụng cũng an ổn hơn. Mà có cây cầu cái thấy xã khang trang, hiện đại hẳn ra”, chị A. nói.

Cầu kênh Phụng Thớt hỗ trợ con đường giao thương của người dân

Từ khi dự án “Xây cầu đến lớp” cập bến các địa phương, bà con luôn được đóng góp ý kiến và tạo cơ hội theo dõi sát sao quá trình thi công.

Anh Phàn Chàu K. (26 tuổi) ngụ xã Nậm Ty, tỉnh Hà Giang cho biết: “Mọi người dân đều được tham khảo ý kiến về địa điểm xây dựng. Người dân đã ủng hộ chủ trương xây dựng bằng việc đóng góp vật liệu, đi làm tránh khoảng thời gian thi công đập tràn. Trong quá trình thi công, có một lần đã xảy ra lũ và một số vật liệu bị cuốn trôi, nhưng người dân đã đóng góp công sức và vật liệu để khắc phục hậu quả. Và người dân rất phấn khởi được thụ hưởng dự án”.

Từ khi bắt đầu với những viên gạch đầu tiên, dự án “Xây cầu đến lớp” do Công ty TNHH Grab (Grab Việt Nam) phối hợp với Quỹ Bảo trợ Trẻ em thực hiện, đã thay đổi cuộc sống của hàng trăm bà con tại các huyện nghèo thuộc 3 tỉnh Tiền Giang, Vĩnh Long và Hà Giang.

Theo đại diện Grab, khép lại 1 năm với những nỗ lực đầy tích cực, 5 cây cầu là khởi đầu cho một hành trình ý nghĩa phía trước, là nền móng củng cố mục tiêu xây dựng 12 cây cầu trong toàn bộ 3 năm của dự án, khẳng định và nối tiếp sứ mệnh “Grab Vì Cộng Đồng”.

Ngọc Minh

Là một trong những giải thưởng du lịch danh giá nhất trên thế giới từ năm 1993, WTA được coi như thước đo bảo chứng cho chất lượng dịch vụ, đồng thời là danh hiệu mà các đơn vị đang hoạt động trong lĩnh vực du lịch, lữ hành trên toàn thế giới khao khát có được. Việc đạt giải thưởng “Điểm đến du lịch hấp dẫn hàng đầu Việt Nam” trong hai năm liên tiếp là một sự khẳng định vị thế của khu du lịch Sun World Fansipan Legend đối với du lịch Việt Nam, đồng thời tôn vinh những nỗ lực không ngừng nghỉ của Sun Group trong việc kiến tạo nên những công trình du lịch đẳng cấp, hấp dẫn, có khả năng làm thay đổi diện mạo, vị thế của một vùng đất.

Ông Nguyễn Xuân Chiến - Giám đốc Sun World Fansipan Legend chia sẻ: "Đây là một niềm tự hào to lớn đối với khu du lịch, nhất là khi giải thưởng này được trao trong một năm 2020 đầy khó khăn vì dịch bệnh Covid-19. Cuối cùng thì những cố gắng của chúng tôi trong việc nâng cấp chất lượng dịch vụ, kiến tạo nhiều trải nghiệm mới mẻ đồng thời luôn đảm bảo Sun World Fansipan Legend là điểm đến an toàn để thu hút du khách đến với Sa Pa đã được ghi nhận xứng đáng. Giải thưởng cao quý này sẽ tiếp sức cho chúng tôi dể nỗ lực, phấn đấu hơn nữa trong thời gian tới”.

Sun World Fansipan Legend được Tập đoàn Sun Group đầu tư xây dựng và đi vào hoạt động từ năm 2016 tại thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Khu du lịch đem tới cho du khách một hành trình với muôn vàn trải nghiệm mang đậm sắc màu văn hoá và vẻ đẹp thiên nhiên Tây Bắc. Đó là những chuyến du hành xuyên mây với công trình cáp treo 3 dây dài nhất thế giới, bay qua đại ngàn Hoàng Liên xanh thẳm để chạm tới đỉnh trời Fansipan huyền thoại. Đó là quần thể kiến trúc tâm linh kỳ vĩ ngay trên “Nóc nhà Đông Dương”, với những mái chùa trầm mặc tựa vào thế núi, ẩn trong mây bồng, đẹp tựa chốn bồng lai.

Những lễ hội suốt bốn mùa cũng được tổ chức liên tục tại khu du lịch, mang đến cho du khách cơ hội được trải nghiệm một cách chân thật nhất cuộc sống của những người dân vùng cao, với thanh âm của tiếng khèn lá, khèn môi da diết, với sắc màu thổ cẩm rực rỡ hay mùi vị hấp dẫn khó cầm lòng của những đặc sản ẩm thực vùng cao.

Sun World Fansipan Legend còn là điểm đến thiên nhiên kỳ thú, xứ sở của các loài hoa suốt bốn mùa, từ hoa cải vàng rực tựa ánh nắng, hoa đỗ quyên kiêu sa nơi đỉnh trời, hay những “đám mây hoa” mã tiền thảo bồng bềnh phủ một màu tím lãng mạn trên cả một triền núi. Đây cũng là nơi du khách có thể được ngắm thung lũng hoa hồng lớn bậc nhất Việt Nam với những giống hồng cổ quý hiếm, hồng ngoại độc đáo; thưởng ngoạn cảnh sắc thiên nhiên Sa Pa với núi non trùng điệp, những thửa ruộng bậc thang mang vẻ đẹp được thế giới ngưỡng mộ... từ chuyến “Tàu hỏa leo núi dài nhất Việt Nam” hoặc phiêu lưu với những màn trình diễn ảo diệu từ Vũ điệu trên mây- “Show diễn nghệ thuật thể hiện đặc trưng văn hóa Tây Bắc độc đáo nhất Việt Nam”.

Với cách làm du lịch chuyên nghiệp, độc đáo, có tâm và có tầm, Sun Group đã làm sống dậy, ngay tại Sun World Fansipan Legend, cả một vùng Tây Bắc sôi động, rực rỡ và đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của du lịch Sa Pa. Nếu như năm 2014, có 826.000 lượt khách đến với Sa Pa thì năm 2017, con số này đã tăng lên 2,5 triệu lượt, tăng gần 3 lần. Sau khi quần thể kiến trúc tâm linh được khánh thành trên đỉnh Fansipan, số lượng du khách đổ về với Sa Pa tăng lên rõ rệt từ 2,4 triệu năm 2018 lên 3,2 triệu du khách năm 2019.

Ngay cả khi du lịch đóng băng vì Covid-19, Sun World Fansipan Legend vẫn là điểm đến an toàn, hút khách với các chương trình kích cầu hấp dẫn, những sản phẩm du lịch mới độc đáo, trở thành một trong những điểm đến phục hồi nhanh khi dịch bệnh được khống chế.

Tất cả những điều trên đã minh chứng cho hấp lực và cả cách làm du lịch bài bản của Sun World Fansipan Legend. Giải thưởng “Điểm đến du lịch hấp dẫn hàng đầu Việt Nam” lần thứ hai được WTA trao tặng cho khu du lịch trên nóc nhà Đông Dương giống như một phần thưởng xứng đáng cho những con người đang làm du lịch bằng cả trái tim. Một lần nữa, Sun World Fansipan Legend tiếp tục đưa Sa Pa, Lào Cai chạm tới những vị thế mới, trên bản đồ du lịch khu vực và quốc tế, một cách đầy tự hào.

Doãn Phong