Theo đó, ngày 8/9/1945, Nha Bình dân học vụ được thành lập (Sắc lệnh số 19). Chỉ sau một năm hoạt động, Bình dân học vụ đã có 74.957 lớp học xóa mù chữ và có hơn 2,5 triệu người thoát nạn mù chữ (ước tính cả nước lúc đó có 22 triệu người).

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, Đảng và Chính phủ vẫn quan tâm lãnh đạo toàn dân tiếp tục công cuộc xóa mù chữ và tổ chức các lớp bổ túc văn hóa. Phong trào Bình dân học vụ phát triển, những lớp bổ túc văn hóa tiếp sau đó đã đưa 8 triệu người dân trong 9 năm kháng chiến (1946-1954) thoát nạn mù chữ. Tới năm 1959, tất cả các tỉnh, thành phố vùng đồng bằng trung du miền Bắc đều hoàn thành nhiệm vụ xóa mù chữ cho nhân dân ở độ tuổi 12-50. 

Kết thúc kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965), các vùng thấp thuộc các tỉnh miền núi phía Bắc đã xóa xong nạn mù chữ cho nhân dân các dân tộc thiểu số.

Tại miền Nam, đến năm 1975 vẫn có 30% người dân mù chữ. Trong Chỉ thị 221 ngày 17/6/1975, Ban Bí thư Trung ương Đảng nhấn mạnh: "Trước mắt, phải coi đây (xóa nạn mù chữ và bổ túc văn hóa) là nhiệm vụ cấp thiết số một". Trong thư gửi giáo viên và học sinh nhân dịp năm học mới năm 1976, Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng lưu ý "Miền Nam phải tập trung sức nhanh chóng xóa nạn mù chữ và đẩy mạnh công tác bổ túc văn hóa cho cán bộ và thanh niên công nông". 

Hai năm sau đó, cuối tháng 2/1978, 21 tỉnh, thành phố miền Nam cơ bản xóa mù chữ.

Sau khi đất nước thống nhất, công cuộc xóa mù chữ tiếp tục sứ mệnh của mình với mục tiêu và nhiệm vụ cao hơn là phổ cập giáo dục trung học cơ sở và giáo dục thường xuyên... 

Đến năm 2000, tất cả các tỉnh, thành phố trong cả nước với 98,03% số quận, huyện; 98,53% số xã, phường đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia xóa mù chữ. Hầu hết trẻ em trong độ tuổi đều được đi học Tiểu học; 94% dân số trong độ tuổi 15-35 đã biết chữ. 

… đến duy trì thành quả

Tới nay, chất lượng phổ cập giáo dục ở các cấp đều được duy trì bền vững. Cơ hội tiếp cận giáo dục có nhiều tiến bộ, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số và các đối tượng chính sách; cơ bản bảo đảm bình đẳng giới trong giáo dục.

Nói riêng về công cuộc xóa mù chữ những thành quả đã được duy trì bền vững và có bước phát triển trong năm học vừa qua, dần ngăn chặn được tình trạng tái mù chữ.

Hiện tỷ lệ người trong độ tuổi 15-60 biết chữ mức độ 1 và mức độ 2 lần lượt là gần 99% và hơn 97%. Tất cả 63/63 tỉnh, thành phố đều đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1; 48/63 tỉnh đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2 (76,19%), trong đó có 4 tỉnh nâng chuẩn xóa mù chữ từ mức độ 1 lên mức độ 2 so với năm học trước là: Phú Yên, Kiên Giang, Sóc Trăng và Quảng Nam.

Cả nước còn 15 tỉnh chưa đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2, gồm: Quảng Ngãi, Đắk Lắk, Gia Lai, Đắk Nông, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Yên Bái, Bình Phước, Tây Ninh, Ninh Thuận, Bình Thuận, An Giang và Cà Mau.

Theo Bộ GD-ĐT, nhằm duy trì kết quả xóa mù chữ và nâng chuẩn xóa mù chữ từ mức độ 1 lên mức độ 2, trong năm học 2022-2023, nhiều Sở GD-ĐT đã tích cực chỉ đạo các trung tâm học tập cộng đồng, các trường tiểu học vận động người mù chữ ra các lớp xóa mù chữ như: Hà Giang (5.897 học viên), Lai Châu (5.176 học viên), Lào Cai (2.325 học viên), Yên Bái (2.088 học viên), Sơn La (2.303 học viên), Lạng Sơn (1.269 học viên), TP.HCM (1.547 học viên), Điện Biên (1.416 học viên), Thừa Thiên - Huế (1.176 học viên)...

Nhiều Sở GD-ĐT đã ký kết các chương trình phối hợp với Công an tỉnh, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội về kế hoạch phối hợp tổ chức các lớp xóa mù chữ, phổ cập giáo dục, hướng nghiệp dạy nghề cho phạm nhân tại trại giam; ký kết chương trình phối hợp với Bộ Chỉ huy bộ đội Biên phòng tỉnh về đẩy mạnh công tác xóa mù chữ, củng cố kết quả phổ cập giáo dục Tiểu học; ký kết chương trình phối hợp với Hội Khuyến học về đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, ký kết chương trình phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ về nâng cao chất lượng giáo dục và công tác xóa mù chữ...

Một số Sở GD-ĐT đã thực hiện tốt thông tin, tuyên truyền về công tác xoá mù chữ cho người dân, nhất là người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng như tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên về dạy chương trình xóa mù chữ...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xoá mù chữ vẫn còn tồn tại một số khó khăn, chậm khắc phục. Nhiều địa phương hiện vẫn còn người mù chữ nhưng không huy động được ra học xóa mù chữ như: Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Tuyên Quang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận, Long An, Đồng Tháp, Bến Tre, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Kiên Giang, Bạc Liêu, Trà Vinh, An Giang.

Một số địa phương còn nhiều người mù chữ nhưng huy động được ít người ra học xóa như: Tiền Giang, Cà Mau, Đắk Lắk, Gia Lai, Thanh Hóa, Ninh Thuận.

Một số địa phương có tỷ lệ người mù chữ vẫn còn cao như: Ninh Thuận (10,52%), An Giang (7,30%), Lai Châu (6,11%), Thành phố Hồ Chí Minh (6,45%), Hà Giang (4,58%), Gia Lai (4,49%), Bắc Kạn (4,45%), Bình Phước (3,66%)…

Do vậy, bước sang năm học 2023-2024, một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Bộ GD-ĐT đặt ra đối với giáo dục thường xuyên là tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và kiểm tra việc thực hiện công tác xóa mù chữ.

Đồng thời, phong trào "Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời giai đoạn 2023-2030" đang được phát động.

Mục tiêu của chương trình này nhằm góp phần phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về vai trò, ý nghĩa, sự cần thiết của việc học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập; góp phần đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế.

Điện Biên hỗ trợ 100-150 nghìn đồng/tháng cho mỗi người học xóa mù chữ

Công bố điểm chuẩn đại học năm 2024

Về nhà, tôi lập tức gọi điện cho mẹ hỏi rõ thực hư. Mẹ tôi bất ngờ lắm, bà ngập ngừng một lúc rồi thừa nhận: “Mẹ biết con không thích nhưng con đã trưởng thành, rồi con cũng sẽ có gia đình riêng… Còn mẹ, một mình rất trống vắng, mẹ cũng muốn có bạn để chia sẻ…”.

Chỉ nghe đến đây tôi lập tức dập máy. Lòng tôi giận dữ, đau nhói vì cảm giác như bị phản bội. Mẹ lớn tuổi rồi sao vẫn còn muốn chuyện đó? Lại là một người đàn ông trẻ tuổi hơn, thật lố bịch làm sao. Có lúc tôi định gọi điện cho thầy T. để tâm sự nhưng cảm giác xấu hổ đã ngăn tôi lại. Mẹ gọi cho tôi nhiều lần nhưng tôi đều không nghe, thậm chí tôi còn đổi số điện thoại, cắt mọi liên lạc với mẹ.

Sau cú sốc này, tôi dồn hết tâm sức vào công việc để không còn thời gian mà buồn tủi nữa. Sự bận rộn giúp tôi quên đi muộn phiền và cũng giúp tôi có được thành công trong công việc. Cứ thế trong suốt 3 năm tôi không hề liên lạc với mẹ, cũng không về quê.

Công việc của tôi phát triển tốt, tôi vui vì có nhiều bạn bè mới nhưng trong lòng vẫn không thể bình yên. Thời gian trôi đi, tôi trưởng thành hơn và cũng không giận mẹ nhiều nữa. Thế nhưng mỗi khi nghĩ về bà, lòng tôi luôn tràn ngập những cảm xúc phức tạp. Một mặt, tôi nhớ khoảng thời gian đầm ấm bên mẹ, mặt khác, tôi vẫn ấm ức vì bị san sẻ tình yêu thương. Hơn hết, tôi nhớ mẹ và khao khát gia đình!

Tôi lo lắng không biết mấy năm xa cách bà có khỏe không, còn sống ở nhà cũ không? Cuộc sống của mẹ với người mới thế nào, có tốt không… Cuối cùng, tôi quyết định bắt xe về quê để trực tiếp gặp mẹ.

Về đến nhà, người đầu tiên xuất hiện khiến tôi vô cùng bất ngờ, đó chính là thầy T.. Thầy mặc bộ đồ ở nhà đơn giản và nở nụ cười ấm áp. Tôi lắp bắp hỏi sao thầy lại ở đây, trong lòng cảm thấy một sự bàng hoàng và bối rối khó tả.

Thầy chưa trả lời thì có tiếng ho dồn trong phòng ngủ nên vội vã đi vào. Tôi lặng lẽ theo sau, đó là tiếng ho của mẹ, nhìn bà nằm trên giường rất mệt mỏi. Thầy T. ân cần đỡ mẹ dậy, nhẹ nhàng vỗ lưng cho bà và thông báo về sự có mặt của tôi. Mẹ quay ra, chúng tôi nhìn nhau mà nước mắt chảy dòng…

Thì ra người mà mẹ định tái hôn lại chính là thầy T., thầy cũng đã mất vợ con trong một tai nạn giao thông từ nhiều năm trước. Thế nhưng sau cuộc điện thoại của tôi hôm đó, họ đã dừng lại tất cả. Một năm trở lại đây, mẹ vì mong nhớ tôi nhiều nên đổ bệnh, sức khỏe suy yếu.

Để mẹ tôi một mình thầy không yên tâm nên gần đây đã đến ở cùng để tiện chăm sóc. Cả thầy và mẹ đều khẳng định, họ sẽ không tái hôn nếu tôi phản đối.

Nghe xong lòng tôi dâng trào một nỗi ân hận và day dứt. Quả thật tôi đã quá ích kỷ và tham lam. Chỉ vì muốn độc chiếm tình yêu của mẹ mà tôi đã khiến 2 người tôi yêu quý nhất phải buồn khổ. Tôi xin lỗi mẹ và thầy, tôi đã trưởng thành hơn và hiểu ra tất cả.

Giờ đây tôi là người mong muốn nhất rằng mẹ và thầy sẽ tái hôn càng sớm càng tốt. Tôi mong họ sống bên nhau thật hạnh phúc và bình yên, làm chỗ dựa tinh thần cho tôi, làm gia đình của tôi…. Nhìn thầy và mẹ gật đầu, nở nụ cười trìu mến, lòng tôi thật nhẹ nhõm và ấm áp.

Độc giả giấu tên

Đến gặp vợ cũ, con gái 7 tuổi nói mấy câu khiến tôi muốn tái hôn