Huyền thoại Brazil và Vua Pele

Mexico 1970 - diễn ra từ 31/5 đến 21/6 - nhiều hơn nhiều so với bất kỳ World Cup nào về những khoảnh khắc chói sáng từng thấy. Nó cũng là của cái gọi là Trận đấu của Thế kỷ ("El partido del siglo", theo tiếng Tây Ban Nha ở Mexico; "Partita del Secolo" trong tiếng Italy; hoặc tiếng Đức "Jahrhundertspiel"). Trận bán kết giữa Italy và Đức được giải quyết trong hiệp phụ với năm bàn thắng. Chiến thắng nghẹt thở của Azzurri (4-3) đã tránh được sự xuất hiện của đồng xu trong không khí, trong khi Franz Beckenbauer xuất sắc rời sân vận động Azteca với một cánh tay trong chiếc địu.

Giải đấu này sẽ luôn được khơi dậy vì trở thành cuộc cạnh tranh cho những đổi mới về quy định và công nghệ tuyệt vời, cũng như những kỳ tích trong bóng đá: 10 bàn thắng của Gerd Muller; Jairzinho ghi 7 bàn, một bàn mỗi trận; pha cứu thua của Gordon Banks trong khung thành đội tuyển Anh và phát hiện ra một thanh niên 21 tuổi tên Teofilo Cubillas - người được Pele chỉ định như người kế nhiệm của ông ngay tại chỗ. Sự cam kết đặc biệt của bóng đá tấn công, ngay cả ở các đội tuyển tầm trung, khiến Mexico 1970 trở thành giải đấu ghi nhiều bàn nhất trong sáu thập kỷ qua với trung bình gần 3 bàn thắng (2,97) mỗi trận: 95 bàn trong 32 trận.

Teofilo Cubillas (năm nay 73 tuổi) người Peru và Victor Esparrago (77 tuổi) người Uruguay đóng vai chính trong phần lớn truyện ngụ ngôn của giải vô địch thế giới ấy và chứng minh từ kinh nghiệm quốc tế phong phú của họ rằng đó là sự kiện xuất sắc của World Cup. Cubillas tự hào về việc tham dự 3 kỳ World Cup (1970, 1978 và 1982) đã chứng kiến ​​trực tiếp "tất cả những giải đấu khác và chưa bao giờ có một sự kiện như vậy".

"Không chỉ Brazil, vốn đã rất mạnh", huyền thoại người Peru - cầu thủ trẻ xuất sắc nhất giải đấu mà Mexico lần đầu tiên đăng cai, nói thêm. "Đó là Đức với nửa tá cầu thủ đẳng cấp thế giới. Và Anh, Italy… Số lượng và chất lượng của các cầu thủ là khủng khiếp. Và các trận đấu tuyệt vời. Bóng đá thuần túy. Phẩm chất. Bàn thắng. Và một ngôi sao vượt trên tất cả những người khác: Pele. Thật vinh dự cho tôi khi được đối đầu với ông ấy trong trận tứ kết và vinh dự hơn nữa là sau đó ông đã xướng tên tôi là người kế nhiệm. Những từ ngữ không bao giờ quên".

Từ Miami, nơi ông đang cư trú, Cubillas không quên được sức mạnh đội tuyển vàng - xanh. "Cận cảnh những người Brazil như thế nào? Như người ta tưởng tượng về chất lượng của họ. Bàn chân trái của Rivelino là duy nhất. Tốc độ của Jairzinho, khủng khiếp. Đối với người Peru, chiến đấu với họ là giải thưởng lớn nhất mà chúng tôi có thể có. Thật tệ là chúng tôi đã không gặp nhau sau đó một chút, trong trận bán kết. Brazil là một nhà vô địch xứng đáng. Họ đã chiến thắng với sức mạnh, với đẳng cấp. Chúng tôi đã bị bỏ lại. Dường như nếu cần ghi năm bàn, họ sẽ làm được", Cubillas nhớ về kỷ niệm cũ, với trận bán kết mà Peru thua 2-4.

Pele. Số 10 xuất sắc. Ánh sáng của ông không ngừng tỏa sáng và mọi người xung quanh cũng tỏa sáng hơn thường lệ. Ông đến Mexico khi sắp bước sang tuổi 30 và tin rằng đây là cơ hội cuối cùng để "kết hôn" với chức vô địch thế giới lần thứ ba. Ông đã không làm ai thất vọng. Đối với các đồng nghiệp của mình, ông chỉ đơn giản là: O Rei (Vua). Đó là sự hiến dâng của huyền thoại. Pele đã ghi 4 bàn và góp mặt trong một nửa số bàn thắng của Brazil với các đường kiến ​​tạo. Trong trận chung kết, vai trò của ông nổi bật hơn: bàn thắng mở tỷ số, rồi kiến tạo cho Jairzinho và Carlos Alberto.

Vua bóng đá nổi bật vì tất cả những gì ông đã làm và cả những gì bị bỏ lại phía sau. Như cú sút từ vòng tròn giữa sân (phần sân nhà) đã hạ gục thủ môn Viktor của Tiệp Khắc, nhưng bay chệch cột dọc bằng một vài ngón tay. Tuyệt phẩm không thành bàn. Hay cú đánh đầu hiểm hóc mà thủ môn đội tuyển Anh đã cản phá trong trận đấu vòng bảng.

"Tôi đã ghi bàn thắng, nhưng Banks cản phá nó", thiên tài người Brazil nhớ lại. Hay pha tận dụng sự dẻo dai của cơ thể để thực hiện cú qua người không bóng vượt qua thủ môn Ladislao Mazurkiewicz của Uruguay trong trận bán kết. Cú sút chéo góc của ông đi chệch cột dọc bên phải khung thành.

Peru bị loại ở tứ kết, ở bán kết Brazil gặp Uruguay. Cuộc đọ sức của những nhà vô địch thế giới với ký ức về Maracanazo (trận chung kết trên sân Maracana mà Uruguay đánh bại chủ nhà Brazil) của 20 năm trước trong tiềm thức của tất cả người dân Brazil. Và, hơn thế nữa, khi Cubilla mở tỷ số cho "La Celeste" (màu xanh da trời) sau 19 phút. Victor Esparrago là một phần trên sân khấu đó. Sau đó, ông có một sự nghiệp lâu dài ở Tây Ban Nha với tư cách là cầu thủ cho Sevilla và Recreativo trong những năm 1970, cùng 25 năm huấn luyện cho nửa tá đội bóng La Liga.

Esparrago ghi bàn thắng vào lưới Liên Xô trong hiệp phụ giúp đội của ông giành quyền vào bán kết. Từ quê hương Montevideo, sau nửa thế kỷ, ông đảm bảo rằng chỉ cần nhắm mắt lại, những trải nghiệm về trận bán kết với đội bóng của Pele sẽ tích tụ trong võng mạc của mình. "Đây là những ký ức không thể xóa nhòa. Uruguay đứng thứ tư và chúng tôi không đánh giá cao điều đó. Chúng tôi đã thua đội xuất sắc nhất mọi thời đại. Đội tốt nhất mà tôi từng thấy. Với cá nhân tuyệt vời của họ, nhưng làm việc như một tập thể".

Với tư cách là một huấn luyện viên, Esparrago có một lời giải thích chiến thuật về phong cách và lý do tại sao đội ngũ 5 tiền đạo có thể chơi cùng nhau. "Jairzinho thực sự là một cầu thủ chạy cánh phải và đó là nơi ông ấy đặt mình. Cần phải đặt số 10 trong số 11 và Rivelino, người thuận chân trái với dáng người thấp, ném mình sang trái. Gerson trì hoãn vị trí của mình, nhưng đóng vai trò quan trọng.

Về mặt bóng đá, ông là người thống trị đội bóng, dù Pele là ngôi sao và thủ lĩnh tinh thần. Gerson hét vào mặt mọi người. Từ bên dưới, bạn có thể nhìn và nghe rõ ràng. Tostao, người cũng có dáng người thấp, rất giỏi, thích nghi với vị trí trung gian trên hàng công. Tất cả họ đều chấp nhận vị trí của mình như những chuyên gia giỏi. Đó là chiến thắng của Brazil".

Esparrago không quên rằng thiết lập cho trận bán kết giữa Uruguay và Brazilđã được thay đổi vào phút cuối. "Điều đó chưa từng xảy ra trong lịch sử các kỳ World Cup. Đáng lẽ chúng tôi phải chơi ở Azteca, ở Mexico City. Chúng tôi đang trên đường từ Puebla thì người ta nói với chúng tôi trên xe buýt rằng trận đấu được diễn ra ở Guadalajara, nơi đối thủ đã tập trung. Không có gì để làm với độ cao hoặc nhiệt. Không ai giải thích lý do tại sao thay đổi được thực hiện, nhưng đó là để có lợi cho đối phương. Joao Havelange [Chủ tịch Ủy ban Thể thao Brazil, sau đó là chủ tịch FIFA]đã phụ trách rất nhiều".

Bốn năm sau, tại Germany 1974, Uruguay, cũng với Esparrago, đối mặt với Hà Lan vĩ đại. Tỷ số là 2-0 cho đội bóng của thủ lĩnh Johan Cruyff. Không ai tốt hơn khi so sánh hai đội đã đánh dấu một kỷ nguyên với phong cách chơi khác nhau của họ. "Hà Lan là một cỗ máy hoàn hảo, đồng bộ. Họ lẽ ra phải vô địch World Cup đó. Đó là một thứ bóng đá khác với Brazil. Ai sẽ thắng trong một trận đấu tưởng tượng giữa họ? Nó sẽ là hầu hết các hầu hết, nhưng trận đấu không bao giờ xảy ra. Brazil của năm 1970 vui vẻ và phô trương hơn, nhưng Hà Lan có thể đã làm tổn thương họ bằng lối chơi tốc độ và chiến thuật của họ. Họ dễ dàng bỏ lại 5 người trong hệ thống phòng ngự của chúng tôi trong cách đá tấn công".

Những lời khen ngợi của các đối thủ đối với Brazil hoàn toàn trùng khớp với phiên bản hoàn hảo như mô hình báo chí vẽ ra vào thời điểm này. Họ có sự chuẩn bị tuyệt vời. Không có điểm yếu nào . Hai tháng tập trung. Selecao rất chú trọng vào việc tăng cường thể lực, sự thiếu hụt lớn của đội trong sự kiện England 1966 trước đó. "Chúng tôi huấn luyện như một quân đội chính quy", thú nhận các cầu thủ không quen với kỷ luật quân đội tại thời bấy giờ.

Kết quả của công việc tập luyện khắt khe cho phép đội sở hữu nền tảng vững chắc, với 11 vị trí đá chính mà ai cũng có thể đảm nhận. HLV Zagallo đã sử dụng cùng một đội hình xuất phát trong trận đấu đầu tiên với Tiệp Khắc, trận bán kết và chung kết. Một khối phòng thủ bằng cách tấn công như vũ bão. Sự chiếm giữ các không gian của bộ ngũ tấn công cũng như hàng tiền vệ lên phía trước là không thể so sánh được.

Đối với nhiều nhà phê bình, dựa trên lý thuyết về đội hình, thực sự có bốn tiền đạo. Jairzinho luôn là một cầu thủ chạy cánh phải, mặc dù ở Botafogo vào thời điểm đó, anh chơi như một tiền đạo thứ hai. Bản vẽ chiến thuật của Brazil khiến giới chuyên môn bàn luận. Có lúc đó là 2-4-4, trong một thế trận tấn công. 4-3-3 được nhìn thấy trong nhiều thời điểm của trận đấu, và khi nói đến nghĩa vụ phòng ngự là đặt mình vào sơ đồ 4-4-2 cổ điển, với Jairzinho và Rivelino ở hai cánh. Pele và Tostao luôn đá cao nhất. Đó là một câu đố được hình thành để có bóng và tấn công. Một trong hai trung vệ, Piazza, thực sự là một tiền vệ. Carlos Alberto bắt đầu từ vạch phân cách. Clodoaldo, 21 tuổi, quét khu vực trung tâm của mình.

Cá nhân cộng với tập thể. Brazil thống trị tất cả các ngành nghệ thuật. Từ những tình huống quyết định, 1/3 số bàn thắng của đội, đến những hành động cá nhân và một trận đấu mang tính giao lưu, trong đó bóng là yếu tố cơ bản. Selecao thoải mái chơi bóng ngắn và dài. Họ kết hợp các vòng tuần hoàn dài với các lối thoát nhanh và trong hiệp đấu thứ hai, không thể ngăn cản các vũ công samba. Trong khoảng thời gian ấy, các học trò ông Zagallo đã củng cố các chiến thắng của mình trước Tiệp Khắc, Anh, Uruguay và Italy.

Luiz Pereira đã làm nên lịch sử tại Atletico Madrid. Ông đến vào năm 1975, chỉ một năm sau World Cup ở Đức, nơi ông góp mặt 6 trận. Bốn năm trước, tại Mexico 1970, Pereira thi đấu cho Palmeiras và ông biết rõ rằng đội tuyển Brazil đã giành được danh hiệu vào ngày sinh nhật của bản thân: 21/6. "Thật điên rồ. Tôi ra đường với tư cách là một người hâm mộ. Tôi đã không ra mắt đội tuyển quốc gia cho đến năm 1973. Tôi đã chơi 33 trận cho đến năm 1977 và đối với chúng tôi, đội tuyển năm 1970 đó là một tài liệu tham khảo lịch sử. Sự hoàn hảo trong bóng đá không tồn tại, nhưng tập thể đó gần như hoàn hảo. Đội của chúng tôi thậm chí đã phòng ngự tốt!".

Truyền hình trực tiếp và thay người

Không có kỳ World Cup nào trong số tám kỳ World Cuptrước có nhiều điểm mới lạ như Aztec. Mặc dù World Cup 1954 ở Thụy Sĩ vinh dự là lần đầu tiên truyền hình xuất hiện, Mexico 1970 là sự kiện đầu tiên phát trực tiếp tất cả các trận đấu và có màu sắc thông qua vệ tinh.

Thẻ vàng và thẻ đỏ cũng được áp dụng chính thức lần đầu tiên sau hành vi bạo lực của một số đội tại World Cup 1966 ở Anh và sự thiếu rõ ràng đối với những người hâm mộ, những người coi thường lời cảnh cáo của trọng tài đối với cầu thủ. Thật thú vị, không có trục xuất nào trong suốt giải đấu. Thẻ vàng World Cup đầu tiên được nhìn thấy trong trận khai mạc giữa chủ nhà Mexico và Liên Xô, thuộc về hậu vệ phải Kakhi Asatiani của đội khách.

Ngoài ra, các đội đã có thể thực hiện hai sự thay đổi nhân sự trong số năm người được đăng ký trên băng ghế dự bị. Thay đổi đầu tiên xảy ra vào giờ nghỉ giải lao của trận khai mạc. Và đó là một cầu thủ Liên Xô khác: Anatoliy Puzach vào sân thay cho Viktor Serebryanikov.

Sau 5 kỳ World Cup ở châu Âu (Italy, Pháp, Thụy Sĩ, Thụy Điển và Anh) và 3 kỳ diễn ra ở lục địa Nam Mỹ (Uruguay, Brazil và Chile), ngày hội bóng đá thế giới đã đến với Bắc Mỹ. Độ cao của hầu hết các địa điểm và sức nóng với ba khung thi đấu khác nhau là điểm nổi bật của giải. Trong số các đội tham gia, một đến từ châu Phi, một đại diện Á khác… và một đội đang có chiến tranh.

Cho đến ngày đó chưa bao giờ có một đội châu Phi và một đội đến từ vòng loại khu vực châu Á - châu Đại Dương cùng tham dự. Maroc và Israel đã phá vỡ khuôn đúc. Hành trình giành quyền vào vòng chung kết của El Salvador diễn ra đầy kịch tính với Honduras, sau khi mỗi đội có một chiến thắng ở giai đoạn hai vòng loại.

Trận đấu play-off được tổ chức trên sân trung lập (El Salvador thắng 3-0), và sau đó thứ được gọi là "Chiến tranh bóng đá" (La guerra del fútbol) bắt đầu. Rõ ràng là, những sự cố trên sân cỏ không phải là lý do của chiến tranh. Quân đội El Salvador xâm lược quốc gia láng giềng và mặc dù cuộc xung đột chính thức kéo dài bốn ngày (14-18/6/1969; vì thế, còn được gọi "cuộc chiến 100 giờ"), hiệp ước hòa bình mãi đến 10 năm sau mới được ký kết.

Trong lĩnh vực này, một quả bóng thiết kế. Tạm biệt những quả cầu nâu 18 phân. Mexico 70 có nghĩa là một bước tiến chưa từng có trong mọi thứ liên quan đến trái bóng, được Adidas đặt tên Telster sau khi vệ tinh được phóng lên vũ trụ vào những năm 1960. Chất liệu da mới phủ polyurethane, chất liệu tổng hợp linh hoạt và thiết kế sáng tạo với 20 hình lục giác trắng và 12 ngũ giác đen để hiển thị tốt hơn trên truyền hình.

Và một lưu ý khác cho lịch sử ở World Cup 1097. Lần đầu tiên và duy nhất cho đến nay, cả 4 đội tuyển vào bán kết (Brazil, Italy, Đức và Uruguay) đều là nhà vô địch thế giới.

Thiên Thanh

Tham dự buổi lễ bàn giao kinh phí có ông Lê Văn Chiến – Phó Giám đốc Công ty TNHH KN Cam Ranh (thứ 3 từ trái sang), phóng viên Báo VietNamNet (ngoài cùng bên trái), các lãnh đạo xã Vạn Hưng và 2 hộ được ủng hộ xây nhà.

Chứng kiến niềm vui của 2 hộ gia đình: bà Nguyễn Thị Mai (thôn Xuân Tự 1) và chị Nguyễn Thị Thu Nguyệt (thôn Xuân Tự 2) trong buổi lễ bàn giao kinh phí, ai cũng xúc động bồi hồi. Họ, một hộ là người có hoàn cảnh neo đơn, tuổi đã khá cao, sức yếu, còn một hộ lại rơi vào cảnh mẹ góa con côi. Họ cũng đã từng khao khát có căn nhà vững chãi, nhưng rồi phải chấp nhận sống trong căn nhà tôn, vách ghép dột nát, mùa hè nóng nực, bởi chẳng đủ khả năng xoay sở để tự xây cất nhà mới.

Ông Lê Văn Chiến – Phó Giám đốc Công ty TNHH KN Cam Ranh, đơn vị đồng hành cùng Báo VietNamNet trao tặng 2 căn nhà tình nghĩa tại xã Vạn Hưng chia sẻ: “Công ty chúng tôi hợp tác với Chương trình “Ngôi nhà mơ ước” của Báo VietNamNet với mong muốn hỗ trợ, xây nhà cho những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Trước đó chúng tôi cũng đã trao kinh phí xây nhà cho 2 hộ tại phường Cam Nghĩa, TP. Cam Ranh, và còn đồng hành cùng nhiều hoạt động xã hội khác nữa. Hi vọng sự đóng góp này có thể tạo điều kiện để các hộ gia đình an tâm làm ăn”.

Bà Mai bị rối loạn tiền đình, không thể làm việc nặng. Một căn nhà kiên cố là mơ ước cả đời, nhưng bà không nghĩ mình có được.

Thay mặt 2 hộ được hỗ trợ xây nhà, chị Nguyễn Thị Thu Nguyệt bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Báo VietNamNet, Công ty TNHH KN Cam Ranh và chính quyền địa phương đã quan tâm, giúp đỡ để gia đình chị cũng như bà Nguyễn Thị Mai có được căn nhà vững chãi, cải thiện đời sống.

Cũng trong buổi lễ bàn giao kinh phí, ông Nguyễn Tam Kỳ, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Vạn Hưng cho biết, phía địa phương còn có thể hỗ trợ hộ gia đình bằng cách cử một số thanh niên tình nguyện ủng hộ gia đình vài ngày công lao động. Ông Kỳ cam kết sẽ hỗ trợ, giúp đỡ để mỗi hộ gia đình sử dụng hiệu quả số tiền 70 triệu đồng được tài trợ để xây nhà.

"Phía địa phương sẽ cố gắng hỗ trợ để gia đình có căn nhà vững chãi trước mùa bão", ông Kỳ nhận định.

Trước đó, vào cuối tháng 5, Báo VietNamNet và Công ty TNHH KN Cam Ranh cũng đã trao tặng số tiền tương tự để hỗ trợ 2 hộ gia đình khó khăn về nhà ở trên địa bàn Phường Cam Nghĩa, TP. Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa. Lễ khánh thành và bàn giao nhà cho 2 hộ tại Cam Nghĩa được tiến hành vào sáng 19/9/2020.

K.H

VietNamNet giúp đỡ ước mơ có nhà cho 2 hộ nghèo tại Cam Nghĩa

Vừa qua, chương trình Ngôi nhà mơ ước của Báo VietNamNet đã trao số tiền 140 triệu đồng tới 2 hộ gia nghèo khó tại phường Cam Nghĩa, TP. Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa.

Gắn 'sao' như khách sạn

Theo GS Nguyễn Hữu Đức – người sáng lập nhóm nghiên cứu UPM – hiện nay trên thế giới có rất nhiều bảng xếp hạng khác nhau, nhưng chủ yếu chỉ quan tâm đến các trường đại học nghiên cứu và nhóm 1.000 trường đại học xuất sắc hàng đầu thế giới, tức khoảng 3% số trường đại học được xếp hạng.

Như vậy, 97% trường còn lại (khoảng 28.000 trường) sẽ không có “sân khấu” nào để tự đánh giá về những đóng góp của mình cho sự phát triển của kinh tế xã hội. Vì thế, bộ tiêu chí UPM ra đời với mục tiêu tiếp cận đến số đông các trường đại học. Điều UPM hướng tới không phải xếp hạng mà là công cụ để các trường đại học đối sánh với chuẩn.

“UPM sẽ cung cấp một bộ công cụ để các trường “tự khám sức khỏe”, tự đánh giá và định vị chính mình. Chúng tôi đã chọn các chỉ số gắn rất cụ thể và sát với các mốc chuẩn của đại học thuộc nhóm 100 của Châu Á; đặc biệt gắn với một số tiêu chí của đại học định hướng nghiên cứu theo quy định tại Nghị định 99.

Như vậy, các trường sẽ phấn đấu để đạt chuẩn và đạt đến chuẩn nào thì có chất lượng đó”, GS Đức thông tin.

GS Nguyễn Hữu Đức

Theo GS Đức, giờ đây các trường ĐH không chỉ là nơi cung cấp nguồn nhân lực, dạy cho sinh viên lập nghiệp, làm thuê, mà còn đào tạo ra những nhà khởi nghiệp sáng tạo, có khả năng tạo ra nhiều việc làm cho xã hội. Từ chỗ chỉ là trung tâm sáng tạo và chuyển giao tri thức, trường đại học trở thành nơi vừa sáng tạo, vừa thực thi, khai thác tri thức mới, vốn hóa tri thức.

“Trong 5-10 năm tới, mục tiêu của số đông các trường đại học Việt Nam hướng tới đạt chuẩn của top 100 ĐH Châu Á. Vì thế, trên cơ sở đảm bảo cái lõi xếp hạng truyền thống, bộ tiêu chuẩn UPM phát triển thêm các tiêu chí đặc trưng của đại học trong kỷ nguyên 4.0.

Đó là tinh thần khởi nghiệp và hoạt động đổi mới sáng tạo; chuyển đổi số; đào tạo linh hoạt, cá thể hóa và những giá trị đạo đức mới”, GS Đức thông tin.

Các trường được gắn 'sao' nói gì?

Khác với các bảng xếp hạng thế giới chỉ được xếp hạng, đối sánh mỗi năm một lần, UPM giống như một công cụ kiểm định chất lượng.

“UPM có cả phần mềm quản lý các tiêu chí, chỉ số để các trường tự quản lý, đối sánh. Trường nào có nhu cầu, UPM đều có thể hỗ trợ, tư vấn và thẩm định, thông báo kết quả cho các trường. Vấn đề là các trường phải cung cấp dữ liệu và minh chứng đầy đủ”, GS Đức nói.

Là 1 trong 30 trường đầu tiên tham gia, ĐH Dược Hà Nội được đánh giá đạt 4 sao. Phó Hiệu trưởng Đinh Thị Thanh Hải cho rằng, kết quả này như một sự kiểm định tiếp cận đầu ra giúp nhà trường xác định một cách chi tiết những điểm mạnh và điểm yếu của mình.

“Tôi đánh giá các tiêu chí của UPM rất sát với thực tiễn, mặc dù còn có một vài tiêu chí nên quan tâm đến đặc thù của khối ngành Sức khỏe. Tuy nhiên, trên cơ sở nghiên cứu bộ tiêu chí này, trường đã vận dụng các tiêu chuẩn, tiêu chí mà hệ thống đối sánh UMP xây dựng để phát triển chiến lược của nhà trường”, PGS Hải nói.

TS Võ Sỹ Mạnh, Giám đốc Trung tâm Khảo thí và Đảm bảo chất lượng, Trường ĐH Ngoại thương cũng cho rằng, bất kỳ bảng xếp hạng nào cũng còn những khiếm khuyết, nhưng không thể phủ nhận UPM đã đem lại giá trị riêng.

“UPM là hệ thống đánh giá khá sát, không chỉ bao gồm những yếu tố cơ bản như những hệ thống xếp hạng đang tồn tại mà còn chú trọng đến sự phát triển của các xu hướng trong tương lai như đổi mới sáng tạo, hệ sinh thái khởi nghiệp, chuyển đối số,…”.

Cần có 1 pháp nhân độc lập?

Theo TS Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng trường ĐH FPT, hiện nay trên thế giới có rất nhiều bảng xếp hạng với phương pháp luận khác nhau, ví dụ như xếp hạng về học thuật, xếp hạng về đổi mới, về mức ảnh hưởng,… 

Tuy nhiên, cách tiếp cận của Bảng xếp hạng UPM theo phương thức gắn sao hợp lý hơn so với các bảng xếp hạng khác – vốn chỉ tập trung vào việc phân tầng nhóm 500-1000 trường. 

“Việc phân tầng của các bảng xếp hạng này sẽ so các trường với những tiêu chuẩn đặt ra. Điều này giúp các trường phấn đấu để đạt chuẩn chứ không phải ganh đua xếp hàng giành vị trí của nhau.

Ngoài ra, UPM đã đi thêm một bước là chia các trường thành hai nhóm định hướng nghiên cứu và định hướng ứng dụng. Đây cũng là một cách thức tiếp cận phù hợp, nhưng cũng sẽ còn khó khăn là làm sao để thuyết minh được phương thức xếp hạng hợp lý, có được số liệu khách quan, đầy đủ và cạnh tranh được với bảng xếp hạng thế giới”, TS Tùng nói.

Ông Tùng cũng cho rằng, khó có bộ tiêu chí xếp hạng nào đánh giá toàn diện tất cả các khía cạnh hoạt động của một trường đại học mà chỉ có thể nhìn nhận trên một lát cắt nhất định; trong khi mỗi trường có định hướng phát triển và đang ở một giai đoạn phát triển riêng.

"Với cùng một tiêu chí, có những trường xếp hạng cao nhưng trường khác lại thấp. Đổi tiêu chí, kết quả có thể cho ngược lại. Do đó, không thể dùng bảng xếp hạng để so sánh trường này tốt hơn trường khác.

Các bảng xếp hạng chỉ nên xem là thông tin mang tính chất tham khảo, khuyến khích các trường nhận biết được ở mỗi khía cạnh mình đang phát triển ở mức độ như thế nào.

UPM có thể xem như kết quả bước đầu của một đề tài nghiên cứu. Việc xếp hạng 30 trường giống như một “phép thử”, trên cơ sở đó giúp nhóm nghiên cứu đánh giá bước đầu phương pháp đưa ra và khả năng đáp ứng dữ liệu".

Tuy nhiên, theo ông Tùng, để xếp hạng một cách chính thức, theo Luật Giáo dục đại học 2018, cần phải do một pháp nhân phi thương mại mang tính độc lập thực hiện. Do đó, nhóm nghiên cứu nên thành lập một pháp nhân độc lập để việc xếp hạng mang tính pháp lý cao hơn.

Thúy Nga

Những đại học Việt Nam đầu tiên được xếp hạng 5 sao

Bảng xếp hạng đối sánh và gắn sao cho 30 cơ sở giáo dục đại học Việt Nam và ASEAN do một nhóm các nhà khoa học thuộc ĐH Quốc gia Hà Nội thực hiện đã cho thấy những kết quả thú vị.