Đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, con đường này càng gian nan hơn khi họ vừa muốn duy trì đà tăng trưởng kinh tế, nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế, vừa đảm bảo năng lượng xanh, an toàn, giá cả hợp lý, đồng thời ứng phó với biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là tại khu vực Mekong.

Tuy nhiên, Việt Nam hoàn toàn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chuỗi cung ứng mới, linh hoạt và tiên phong trong quá trình chuyển đổi năng lượng của khu vực Đông Nam Á.

Chính phủ Australia cam kết tăng cường hợp tác với Việt Nam và các quốc gia trong khu vực về biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng, chung tay hướng đến mục tiêu phát thải bằng 0.

Đánh giá về việc doanh nghiệp góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, ông Daniel Ross chia sẻ: "Quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh cần sự chung tay góp sức của tất cả mọi người, từ chính phủ, doanh nghiệp, đến từng cá nhân. Những nỗ lực của Vingroup và VinFast trong lĩnh vực này thực sự rất ấn tượng. Hoạt động bảo vệ môi trường của VinFast đóng vai trò then chốt trong việc hướng đến tương lai bền vững.

Chúng tôi ủng hộ quá trình chuyển đổi năng lượng và phát triển nền kinh tế xanh của Việt Nam và tin rằng Vingroup và VinFast sẽ tiếp tục đóng góp vào mục tiêu này đất nước. Chúng tôi thấy nhận VinFast là công ty tiên phong trong việc giảm thiểu khí thải carbon cho ngành giao thông vận tải của Việt Nam".

Cũng vì lý do đó, Chính phủ Australia cam kết hợp tác chặt chẽ với Việt Nam, thông qua Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), để hỗ trợ mở rộng mạng lưới trạm sạc xe điện VinBus và VinFast trên toàn quốc.

Quyền Phó đại sứ Australia đánh giá sự phát triển và thúc đẩy sản xuất xe điện tại Việt Nam rất ấn tượng. "Chỉ riêng số lượng ô tô VinFast có mặt ở Hà Nội đã ấn tượng, hệ thống trạm sạc cũng tuyệt vời, theo tôi được biết thì VinFast đã xây dựng được mạng lưới trạm sạc ở gần như mọi tỉnh thành tại Việt Nam",Quyền Phó đại sứ Australia tại Việt Nam Daniel Ross nói.

Nhận định Việt Nam và Australia có đặc điểm chung là giao thông đang là nguồn phát thải lớn thứ 3 (sau năng lượng và nông nghiệp), ông Daniel Ross đưa ra các hành động của nước này trong bối cảnh cắt giảm phát thải bằng 0.

"Từ những kinh nghiệm của quốc tế, Australia thấy rằng nếu có các chính sách phù hợp, tỷ lệ sử dụng xe điện có thể tăng nhanh chóng, ví dụ như tại Thụy Điển, tỷ trọng xe điện trong doanh số ô tô tăng từ 18% lên 62% chỉ trong 2 năm. Cũng như Việt Nam, Australia vẫn đang ở trong những ngày đầu của hành trình phát triển thị trường xe điện. Australia nhận thấy tầm quan trọng của việc khử cacbon trong giao thông và đã công bố chiến lược xe điện quốc gia đầu tiên vào tháng 4/2023", ông Daniel Ross nói.

Chiến lược này nhằm tháo gỡ các rào cản đang gây khó khăn cho xe điện, dù là các rào cản xuất phát từ phía cầu, phía cung, hay từ cơ sở hạ tầng. Nhờ đó, Australia đã thông qua một số chương trình để tăng cường hỗ trợ xe điện, như động thái cắt giảm thuế xe điện và chương trình xây dựng mạng lưới sạc xe điện quốc gia.

Quyền Phó Đại sứ Australia tại Việt Nam là một trong nhiều đại diện đại sứ quán các nước tại Việt Nam tới ủng hộ sự kiện Lễ phát động Chiến dịch “Mãnh liệt tinh thần Việt Nam - Vì tương lai xanh” do Tập đoàn Vingroup tổ chức mới đây.

Nói về quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam, Quyền Phó đại sứ Australia tại Việt Nam Daniel Ross cho biết, phát triển xanh đang là vấn đề cấp bách toàn cầu hiện nay. Quá trình này mang đến nhiều thử thách song tiềm ẩn vô vàn cơ hội. Đây là chìa khóa để mở ra cánh cửa cho đổi mới sáng tạo và hợp tác thương mại trong việc thúc đẩy tiến bộ và cải thiện môi trường, hướng đến tương lai bền vững.

Đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, con đường này càng gian nan hơn khi họ vừa muốn duy trì đà tăng trưởng kinh tế, nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế, vừa đảm bảo năng lượng xanh, an toàn, giá cả hợp lý, đồng thời ứng phó với biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là tại khu vực Mekong.

Tuy nhiên, Việt Nam hoàn toàn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chuỗi cung ứng mới, linh hoạt và tiên phong trong quá trình chuyển đổi năng lượng của khu vực Đông Nam Á.

Chính phủ Australia cam kết tăng cường hợp tác với Việt Nam và các quốc gia trong khu vực về biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng, chung tay hướng đến mục tiêu phát thải bằng 0.

Đánh giá về việc doanh nghiệp góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, ông Daniel Ross chia sẻ: "Quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh cần sự chung tay góp sức của tất cả mọi người, từ chính phủ, doanh nghiệp, đến từng cá nhân. Những nỗ lực của Vingroup và VinFast trong lĩnh vực này thực sự rất ấn tượng. Hoạt động bảo vệ môi trường của VinFast đóng vai trò then chốt trong việc hướng đến tương lai bền vững.

Chúng tôi ủng hộ quá trình chuyển đổi năng lượng và phát triển nền kinh tế xanh của Việt Nam và tin rằng Vingroup và VinFast sẽ tiếp tục đóng góp vào mục tiêu này đất nước. Chúng tôi thấy nhận VinFast là công ty tiên phong trong việc giảm thiểu khí thải carbon cho ngành giao thông vận tải của Việt Nam".

Cũng vì lý do đó, Chính phủ Australia cam kết hợp tác chặt chẽ với Việt Nam, thông qua Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), để hỗ trợ mở rộng mạng lưới trạm sạc xe điện VinBus và VinFast trên toàn quốc.

Quyền Phó đại sứ Australia đánh giá sự phát triển và thúc đẩy sản xuất xe điện tại Việt Nam rất ấn tượng. "Chỉ riêng số lượng ô tô VinFast có mặt ở Hà Nội đã ấn tượng, hệ thống trạm sạc cũng tuyệt vời, theo tôi được biết thì VinFast đã xây dựng được mạng lưới trạm sạc ở gần như mọi tỉnh thành tại Việt Nam",Quyền Phó đại sứ Australia tại Việt Nam Daniel Ross nói.

Nhận định Việt Nam và Australia có đặc điểm chung là giao thông đang là nguồn phát thải lớn thứ 3 (sau năng lượng và nông nghiệp), ông Daniel Ross đưa ra các hành động của nước này trong bối cảnh cắt giảm phát thải bằng 0.

"Từ những kinh nghiệm của quốc tế, Australia thấy rằng nếu có các chính sách phù hợp, tỷ lệ sử dụng xe điện có thể tăng nhanh chóng, ví dụ như tại Thụy Điển, tỷ trọng xe điện trong doanh số ô tô tăng từ 18% lên 62% chỉ trong 2 năm. Cũng như Việt Nam, Australia vẫn đang ở trong những ngày đầu của hành trình phát triển thị trường xe điện. Australia nhận thấy tầm quan trọng của việc khử cacbon trong giao thông và đã công bố chiến lược xe điện quốc gia đầu tiên vào tháng 4/2023", ông Daniel Ross nói.

Chiến lược này nhằm tháo gỡ các rào cản đang gây khó khăn cho xe điện, dù là các rào cản xuất phát từ phía cầu, phía cung, hay từ cơ sở hạ tầng. Nhờ đó, Australia đã thông qua một số chương trình để tăng cường hỗ trợ xe điện, như động thái cắt giảm thuế xe điện và chương trình xây dựng mạng lưới sạc xe điện quốc gia.

Nhu cầu dầu mỏ lao dốc

Hiện xăng, dầu chiếm hơn 90% tổng nhu cầu trong lĩnh vực giao thông vận tải trên toàn cầu, nhưng con số này giảm mạnh trong những năm tới do sự gia tăng mạnh mẽ của số lượng xe điện. 

IEA dự đoán ô tô điện sẽ thay thế việc tiêu thụ 5 triệu thùng dầu/ngày vào năm 2030 và 13 triệu thùng/ngày vào năm 2040.

Theo Báo cáo thị trường dầu mỏ tháng 12/2023 của IEA, tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trong quý IV 2023 được điều chỉnh giảm gần 400 nghìn thùng/ngày, trong đó châu Âu chiếm hơn 50% mức giảm. Sự suy giảm này dự kiến ​​sẽ tiếp tục diễn ra vào năm 2024, với mức tăng trưởng toàn cầu giảm một nửa xuống còn 1,1 triệu thùng/ngày.

Một trong những nguyên nhân dẫn tới xu hướng giảm cầu này là do sự bùng nổ mạnh mẽ của thị trường xe điện trên toàn cầu. 

Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) cho biết, xe điện và xe hybrid chiếm 18% doanh số bán xe hạng nhẹ của Mỹ trong quý III 2023 và 33% ở Trung Quốc, theo dữ liệu từ Bloomberg Intelligence. Do đó, EIA kỳ vọng sự gia tăng sở hữu xe điện và xe hybrid sẽ cắt giảm một phần mức tiêu thụ xăng dầu động cơ.

Đáng chú ý, cơn sốt xe điện đang dẫn tới sự “tuyệt chủng” của kỷ nguyên dầu mỏ tại Trung Quốc, quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới hiện nay.

Theo BloombergNEF, kể từ đầu năm 2017, doanh số xe điện của Trung Quốc đạt hơn 18 triệu chiếc, gần một nửa tổng doanh số của thế giới và gấp 4 lần so với Mỹ. Năm 2022, Trung Quốc chiếm gần 60% tổng số đăng ký ô tô điện mới trên toàn cầu. Ước tính, 50% tổng doanh số bán xe mới ở Trung Quốc sẽ là xe điện vào năm 2026.

“Nếu tốc độ tăng trưởng ô tô điện của Trung Quốc duy trì trong thập kỷ tới, mức tiêu thụ dầu toàn cầu có thể bị xáo trộn đáng kể”,Robert Brecha, Giáo sư chuyên về lĩnh vực bền vững tại Đại học Dayton (Ohio, Mỹ), nhận định. 

Xe điện - cơn địa chấn của ngành công nghiệp ô tô

Sự “trỗi dậy” của ô tô điện không chỉ là xu hướng mà còn là “cơn địa chấn” trong ngành công nghiệp ô tô. Theo dữ liệu của công ty nghiên cứu thị trường Rho Motion, năm 2023, doanh số xe điện và hybrid toàn cầu tăng 31% so với 2022 với 13,6 triệu chiếc. Trong đó, xe điện đạt 9,5 triệu chiếc và xe hybrid là 4,1 triệu chiếc. Ở Bắc Mỹ, riêng doanh số xe điện đã tăng vọt 50%, trong khi ở châu Âu là 27% và Trung Quốc 15%.

Bên cạnh phân khúc SUV đang thống trị thị trường xe điện khi chiếm tới 60% tỷ lệ lựa chọn của người tiêu dùng, các hãng xe đang tăng cường sản xuất các mẫu xe cỡ nhỏ, có giá rẻ hơn, đặc biệt là ở châu Âu và Mỹ. Xe tải điện và xe buýt điện cũng đang được đầu tư mạnh mẽ.

Trên toàn thế giới có khoảng 400.000 xe tải nhẹ, gần 100.000 xe tải hạng trung và hạng nặng cùng gần 100.000 xe buýt. Xe tải và xe buýt điện thường có phạm vi hoạt động từ 300 - 400 km, tập trung chủ yếu tại Trung Quốc. Trong những năm tới, thị trường xe điện sẽ chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ với đa dạng lựa chọn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu di chuyển khác nhau của người tiêu dùng.

Theo dự báo của IEA, đến năm 2030, ô tô điện sẽ chiếm hơn 10% số lượng phương tiện giao thông đường bộ. Tổng số lượng ô tô điện trên toàn cầu sẽ tăng từ khoảng 40 triệu chiếc năm 2023, lên 240 - 250 triệu chiếc vào năm 2030. Đồng thời, doanh số cũng được dự báo sẽ đạt hơn 20 triệu chiếc vào năm 2025 và hơn 40 triệu chiếc vào năm 2030. Với tốc độ tăng trưởng hàng năm là 30%, xe điện sẽ sớm soán ngôi xe xăng/dầu để trở thành phương tiện phổ biến nhất trên đường. 

Với số lượng xe điện chạy trên đường ngày càng tăng, chúng ta đang chứng kiến ​​sự thay đổi trong cách mọi người sử dụng và suy nghĩ về năng lượng và cách ứng xử với môi trường.

Vào năm 2022, chỉ với hơn 26 triệu ô tô điện lưu hành trên thế giới đã “bảo vệ” Trái đất khỏi 80 triệu tấn khí thải nhà kính. Con số này sẽ ngày càng được nhân lên khi các quốc gia đều đang nỗ lực hướng tới một hệ thống giao thông điện khí hóa và bền vững hơn, một môi trường sống xanh hơn cho tất cả mọi người. 

Cuộc cách mạng điện hóa trong lĩnh vực giao thông vận tải đang gây ra những làn sóng trong toàn ngành năng lượng, tác động mạnh mẽ đến thị trường dầu mỏ. Khi ô tô điện ngày càng trở nên phổ biến, nhu cầu về xăng, dầu cũng giảm đáng kể. 

Nhu cầu dầu mỏ lao dốc

Hiện xăng, dầu chiếm hơn 90% tổng nhu cầu trong lĩnh vực giao thông vận tải trên toàn cầu, nhưng con số này giảm mạnh trong những năm tới do sự gia tăng mạnh mẽ của số lượng xe điện. 

IEA dự đoán ô tô điện sẽ thay thế việc tiêu thụ 5 triệu thùng dầu/ngày vào năm 2030 và 13 triệu thùng/ngày vào năm 2040.

Theo Báo cáo thị trường dầu mỏ tháng 12/2023 của IEA, tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trong quý IV 2023 được điều chỉnh giảm gần 400 nghìn thùng/ngày, trong đó châu Âu chiếm hơn 50% mức giảm. Sự suy giảm này dự kiến ​​sẽ tiếp tục diễn ra vào năm 2024, với mức tăng trưởng toàn cầu giảm một nửa xuống còn 1,1 triệu thùng/ngày.

Một trong những nguyên nhân dẫn tới xu hướng giảm cầu này là do sự bùng nổ mạnh mẽ của thị trường xe điện trên toàn cầu. 

Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) cho biết, xe điện và xe hybrid chiếm 18% doanh số bán xe hạng nhẹ của Mỹ trong quý III 2023 và 33% ở Trung Quốc, theo dữ liệu từ Bloomberg Intelligence. Do đó, EIA kỳ vọng sự gia tăng sở hữu xe điện và xe hybrid sẽ cắt giảm một phần mức tiêu thụ xăng dầu động cơ.

Đáng chú ý, cơn sốt xe điện đang dẫn tới sự “tuyệt chủng” của kỷ nguyên dầu mỏ tại Trung Quốc, quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới hiện nay.

Theo BloombergNEF, kể từ đầu năm 2017, doanh số xe điện của Trung Quốc đạt hơn 18 triệu chiếc, gần một nửa tổng doanh số của thế giới và gấp 4 lần so với Mỹ. Năm 2022, Trung Quốc chiếm gần 60% tổng số đăng ký ô tô điện mới trên toàn cầu. Ước tính, 50% tổng doanh số bán xe mới ở Trung Quốc sẽ là xe điện vào năm 2026.

“Nếu tốc độ tăng trưởng ô tô điện của Trung Quốc duy trì trong thập kỷ tới, mức tiêu thụ dầu toàn cầu có thể bị xáo trộn đáng kể”,Robert Brecha, Giáo sư chuyên về lĩnh vực bền vững tại Đại học Dayton (Ohio, Mỹ), nhận định. 

Xe điện - cơn địa chấn của ngành công nghiệp ô tô

Sự “trỗi dậy” của ô tô điện không chỉ là xu hướng mà còn là “cơn địa chấn” trong ngành công nghiệp ô tô. Theo dữ liệu của công ty nghiên cứu thị trường Rho Motion, năm 2023, doanh số xe điện và hybrid toàn cầu tăng 31% so với 2022 với 13,6 triệu chiếc. Trong đó, xe điện đạt 9,5 triệu chiếc và xe hybrid là 4,1 triệu chiếc. Ở Bắc Mỹ, riêng doanh số xe điện đã tăng vọt 50%, trong khi ở châu Âu là 27% và Trung Quốc 15%.

Bên cạnh phân khúc SUV đang thống trị thị trường xe điện khi chiếm tới 60% tỷ lệ lựa chọn của người tiêu dùng, các hãng xe đang tăng cường sản xuất các mẫu xe cỡ nhỏ, có giá rẻ hơn, đặc biệt là ở châu Âu và Mỹ. Xe tải điện và xe buýt điện cũng đang được đầu tư mạnh mẽ.

Trên toàn thế giới có khoảng 400.000 xe tải nhẹ, gần 100.000 xe tải hạng trung và hạng nặng cùng gần 100.000 xe buýt. Xe tải và xe buýt điện thường có phạm vi hoạt động từ 300 - 400 km, tập trung chủ yếu tại Trung Quốc. Trong những năm tới, thị trường xe điện sẽ chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ với đa dạng lựa chọn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu di chuyển khác nhau của người tiêu dùng.

Theo dự báo của IEA, đến năm 2030, ô tô điện sẽ chiếm hơn 10% số lượng phương tiện giao thông đường bộ. Tổng số lượng ô tô điện trên toàn cầu sẽ tăng từ khoảng 40 triệu chiếc năm 2023, lên 240 - 250 triệu chiếc vào năm 2030. Đồng thời, doanh số cũng được dự báo sẽ đạt hơn 20 triệu chiếc vào năm 2025 và hơn 40 triệu chiếc vào năm 2030. Với tốc độ tăng trưởng hàng năm là 30%, xe điện sẽ sớm soán ngôi xe xăng/dầu để trở thành phương tiện phổ biến nhất trên đường. 

Với số lượng xe điện chạy trên đường ngày càng tăng, chúng ta đang chứng kiến ​​sự thay đổi trong cách mọi người sử dụng và suy nghĩ về năng lượng và cách ứng xử với môi trường.

Vào năm 2022, chỉ với hơn 26 triệu ô tô điện lưu hành trên thế giới đã “bảo vệ” Trái đất khỏi 80 triệu tấn khí thải nhà kính. Con số này sẽ ngày càng được nhân lên khi các quốc gia đều đang nỗ lực hướng tới một hệ thống giao thông điện khí hóa và bền vững hơn, một môi trường sống xanh hơn cho tất cả mọi người.