Các giám đốc điều hành tại Google từ chối họ nhiều lần, dẫn lý do chương trình không đáp ứng tiêu chuẩn về an toàn và công bằng của công ty. Thất vọng khi đứa con tinh thần không được xuất hiện trước công chúng, De Freitas và Shazeer nghỉ việc vào năm 2021 để thành lập công ty riêng.

Giờ đây, Google chứng kiến đối thủ lâu đời nhất đang thử nghiệm công khai công nghệ mà họ từng đắn đo. Tháng trước, Microsoft công bố kế hoạch kết hợp công cụ tìm kiếm Bing với công nghệ đằng sau chatbot đình đám ChatGPT, thứ đã làm cả thế giới phải kinh ngạc vì khả năng trò chuyện giống con người. Được phát triển bởi 1 startup 7 năm tuổi do Elon Musk đồng sáng lập có tên OpenAI, ChatGPT dựa trên những tiến bộ ban đầu về AI do chính Google tạo ra.

Nhiều tháng sau khi ChatGPT ra mắt, Google buộc phải thực hiện các bước phát hành công khai chatbot của riêng mình dựa trên một phần công nghệ mà De Freitas và Shazeer đã nghiên cứu. Dưới biệt danh Bard, chatbot dựa trên thông tin từ web để trả lời các câu hỏi ở định dạng hội thoại.

Đầu tháng 2, Google cho biết đang thử nghiệm Bard bên trong và bên ngoài trước khi phát hành rộng rãi ra công chúng. Họ cũng tìm cách đưa công nghệ tương tự vào một số kết quả tìm kiếm của mình.

Elizabeth Reid, Phó Chủ tịch phụ trách tìm kiếm của công ty, cho biết trong một cuộc phỏng vấn, từ đầu năm ngoái, Google đã có những cuộc trình diễn nội bộ về các sản phẩm tìm kiếm tích hợp phản hồi từ các công cụ AI sinh ngữ như LaMDA (Mô hình Ngôn ngữ cho Ứng dụng đối thoại).

Những trở ngại với người khổng lồ

Cách tiếp cận tương đối thận trọng của Google được hình thành sau nhiều năm tranh cãi về nỗ lực AI của họ, từ những tranh luận nội bộ về sự thiên vị và độ chính xác cho đến vụ sa thải công khai một nhân viên tuyên bố rằng AI của họ đã đạt được tri giác vào năm ngoái.

Một trường hợp sử dụng tìm kiếm mà công ty thấy AI sinh ngữ hữu ích nhất là dành cho các loại truy vấn cụ thể không có câu trả lời đúng (NORA). Phó Chủ tịch Google cho hay, công ty cũng nhận thấy các trường hợp sử dụng tìm kiếm tiềm năng cho một số loại truy vấn phức tạp khác, chẳng hạn như giải toán.

Tuy nhiên, cũng như nhiều chương trình tương tự, độ chính xác vẫn là một vấn đề. Những mô hình như vậy có xu hướng tạo ra phản ứng khi không có đủ thông tin, điều mà các nhà nghiên cứu gọi là “ảo giác”. Những người đã sử dụng công cụ này cho biết, trong một số trường hợp, các công cụ được xây dựng trên công nghệ LaMDA đã phản hồi bằng kết quả hư cấu hoặc câu trả lời lạc đề.

 “Nó hơi giống như nói chuyện với một đứa trẻ. Nếu đứa trẻ nghĩ rằng cần đưa ra câu trả lời cho bạn và chúng không có câu trả lời, thì chúng sẽ bịa ra một câu trả lời nghe có vẻ hợp lý”, Elizabeth Reid nói.

Reid cho biết Google đang tiếp tục tinh chỉnh các mô hình của mình, bao gồm đào tạo chúng biết khi nào nói không biết gì thay vì bịa ra câu trả lời. Công ty đã cải thiện hiệu suất của LaMDA trên các chỉ số như độ an toàn và độ chính xác.

Việc tích hợp các chương trình như LaMDA, có thể tổng hợp hàng triệu trang web thành một đoạn văn bản, cũng có thể làm trầm trọng thêm mối thù truyền kiếp của Google với các hãng tin tức lớn và nhà xuất bản trực tuyến bằng cách làm giảm lưu lượng truy cập của các trang web. Bên trong Google, các giám đốc điều hành đã nói rằng Google phải triển khai AI tạo ra kết quả theo cách không làm phiền chủ sở hữu trang web, một phần bằng cách bao gồm các liên kết nguồn.

Các giám đốc điều hành cảnh giác với rủi ro mà những bản demo sản phẩm AI công khai có thể gây ra cho danh tiếng của nó và hoạt động kinh doanh quảng cáo tìm kiếm đã mang lại phần lớn doanh thu gần 283 tỷ USD vào năm ngoái cho công ty mẹ, Alphabet Inc.

Gaurav Nemade, cựu Giám đốc sản phẩm của Google, người đã làm việc trên chatbot của công ty cho đến năm 2020, cho biết: “Google đang vật lộn để tìm sự cân bằng giữa mức độ rủi ro phải chấp nhận với việc duy trì tư tưởng dẫn đầu trên thế giới".

Vào thời điểm đó, Google cho biết công việc của họ rất thú vị, nhưng có một khoảng cách lớn giữa nguyên mẫu nghiên cứu và sản phẩm đáng tin cậy, an toàn cho mọi người sử dụng hàng ngày. 

Cách tiếp cận thận trọng của Google hoàn toàn có lý. Vào tháng 2, Microsoft cho biết sẽ đặt ra các giới hạn mới với chatbot của mình sau khi người dùng báo cáo AI này đưa ra nhiều câu trả lời không chính xác và đôi khi phản hồi khó hiểu khi bị “đẩy” đến giới hạn.

“Đây sẽ là một hành trình dài - cho tất cả mọi người, trên toàn lĩnh vực”, ông Pichai chia sẻ. “Điều quan trọng nhất chúng tôi có thể làm ngay bây giờ là tập trung vào việc xây dựng một sản phẩm tuyệt vời và phát triển nó một cách có trách nhiệm”.

Theo WSJ

Phát biểu tại hội thảo, ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia cho hay, trẻ em - những công dân của kỷ nguyên số coi Internet là một phần tất yếu của cuộc sống nhưng cũng là đối tượng dễ tổn thương bởi những tác động tiêu cực khi hoạt động trên môi trường ảo. Vì thế, bảo vệ trẻ em và quản lý việc sử dụng Internet ở trường lớp cũng như gia đình đang là vấn đề lớn được xã hội quan tâm.

Phó Cục trưởng phụ trách Cục An toàn thông tin Trần Đăng Khoa nhấn mạnh, sự phát triển nhanh về công nghệ tiềm ẩn những rủi ro, đặc biệt cho nhóm đối tượng trẻ em - vốn chưa có đầy đủ nhận thức và kỹ năng tự bảo vệ bản thân trên môi trường mạng.

Việt Nam có khoảng 24,7 triệu trẻ em, chiếm gần 25% dân số, trong đó 2/3 có thể tiếp cận thiết bị kết nối Internet. Theo thống kê, 82% trẻ em Việt Nam trong độ tuổi 12-13 tuổi sử dụng Internet. Con số này tăng lên 93% với trẻ từ 14-15 tuổi. Hoạt động trực tuyến phổ biến nhất là học tập; vui chơi giải trí và kết nối liên lạc với bạn bè người thân. Đáng lưu ý, có 49% trẻ em sử dụng Internet để chơi điện tử ít nhất 1 tuần/lần. “Thực tế cho thấy không gian mạng có ảnh hưởng quan trọng thế nào đối với sự phát triển của trẻ em”, ông Trần Đăng Khoa nhận định.

Ông Trần Đăng Khoa thông tin thêm, nhiều trẻ được cha mẹ trang bị thiết bị di động từ rất sớm. Khảo sát được Google thực hiện năm 2022 cho thấy, độ tuổi trung bình trẻ em Việt Nam sở hữu điện thoại là 9 tuổi trong khi độ tuổi trung bình trẻ được trao đổi với an toàn thông tin mạng là 13. Bốn năm trẻ em Việt Nam tham gia tương tác sớm nhưng thiếu sự trao đổi về an toàn mạng là một thách thức dẫn đến rủi ro trên môi trường mạng của trẻ gia tăng.

Tại hội thảo, bà Nguyễn Phương Linh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý và Phát triển bền vững (MSD) đưa ra nhiều con số đáng suy ngẫm. Theo một khảo sát của MSD về trải nghiệm của trẻ em Việt Nam trên môi trường mạng, 40% cảm thấy không an toàn khi sử dụng Internet và có tới hơn 70% trẻ từng có trải nghiệm không mong muốn khi sử dụng Internet. Những trải nghiệm không mong muốn rất đa dạng như: bị lộ thông tin cá nhân, nhắn tin hoặc chat quấy rối, bị kết bạn xấu, bắt nạt trên mạng…

Tạo dựng môi trường Internet an toàn trong trường học

Chia sẻ quan điểm về sử dụng Internet trong trường học, ông Trần Đăng Khoa cho rằng, đây là xu thế tất yếu, các trường buộc phải triển khai. Vấn đề là làm thế nào để tạo dựng môi trường Internet an toàn trong nhà trường, bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tham gia không gian mạng.

Chương trình “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 - 2025” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 6/2021 không chỉ tập trung bảo vệ trẻ trên môi trường mạng mà còn mong muốn thúc đẩy phát triển các sản phẩm, ứng dụng giúp các em truy cập, khai thác nguồn tài nguyên trực tuyến một cách chủ động, hiệu quả và an toàn.

“Không gian mạng là không gian của công nghệ số. Cần công nghệ số để tham gia. Do đó, cũng cần công nghệ số để phát triển, để được bảo vệ an toàn. Ngoài chính sách và các chương trình thực thi của Nhà nước, rất cần những sản phẩm công nghệ số được tạo ra, được ứng dụng để chương trình này được triển khai thành công”, đại diện Cục An toàn thông tin chia sẻ.

Nhấn mạnh sự cần thiết của các giải pháp công nghệ hỗ trợ bảo vệ trẻ em, bà Đinh Như Hoa, Trưởng phòng Kiểm định, Cục An toàn thông tin điểm ra 3 loại công nghệ chủ yếu: công nghệ bảo vệ trên các hệ điều hành, trình duyệt, ứng dụng; các thiết bị, ứng dụng bảo vệ trẻ em trên thiết bị đầu cuối; các ứng dụng hỗ trợ phản ánh, kiểm tra.

Ông Ngô Tuấn Anh, CEO Công ty An ninh mạng thông minh SCS cho biết: “Khi các trường phải trang bị phòng máy kết nối Internet theo quy định, thách thức lớn là tìm kiếm và trang bị những công cụ hỗ trợ theo dõi, quản lý việc sử dụng của học sinh. Thị trường hiện có những giải pháp công nghệ có thể giúp các trường quản lý học sinh trên Internet đơn giản và thuận tiện”.

Chia sẻ cách làm của đơn vị mình, bà Lê Tuệ Minh, Chủ tịch hội đồng trường - Hệ thống trường phổ thông liên cấp Edison cho hay, công thức để có một môi trường không gian mạng an toàn, bảo mật hiệu quả gồm: sự quản lý chặt chẽ của đội ngũ quản trị viên, tường lửa và phần mềm kiểm soát nội dung.

Bên cạnh đó, nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng an toàn cho học sinh khi sử dụng Internet, nhà trường đã áp dụng nhiều biện pháp hiệu quả như: đưa nội dung an toàn mạng vào môn học CNTT, môn kỹ năng sống, ban hành bộ quy định về việc sử dụng mạng xã hội dành cho học sinh, tổ chức các hội thảo về an toàn mạng có sự đồng hành cùng các chuyên gia và phụ huynh…

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Phương Linh khẳng định: “Các em phải được giáo dục, trang bị các kiến thức để trở thành các công dân số chuẩn. Thầy cô và cha mẹ cần là người đồng hành, hướng dẫn và hỗ trợ giúp trẻ làm chủ công nghệ”.

Cảnh báo lừa đảo liên quan ChatGPT, Mỹ có thể cấm hoàn toàn TikTok