Chiến dịch của ông Trump, bà Harris và ông Biden huy động được tổng 4,7 tỷ USD trong kỳ bầu cử tổng thống năm 2024. Ảnh: Reuters.

Dựa trên các báo cáo tài chính, New York Times tiết lộ các nhà tài trợ đã chi 4,7 tỷ USD cho các ứng viên tổng thống năm 2024, gồm ông Donald Trump, bà Kamala Harris và ông Joe Biden. Tờ báo nhận định con số này cho thấy bầu cử tổng thống năm 2024 là chiến dịch tranh cử tốn kém đến mức choáng váng.

Đảng Dân chủ, các siêu Ủy ban hành động chính trị (PAC) và đồng minh gây quỹ được khoảng 2,9 tỷ USD, trong khi con số của đảng Cộng hòa là 1,8 tỷ USD.

Giống năm 2016, ông Trump một lần nữa chứng minh tiền không phải tất cả và chưa chắc chiến dịch gây quỹ khủng đã chiến thắng. Dù chiến dịch của bà Harris huy động được nhiều tiền hơn ông Trump, các siêu PAC ủng hộ đảng Cộng hòa có lợi thế hơn so với phía đảng Dân chủ.

Chiến dịch Biden - Harris bắt đầu sớm

Theo phân tích của New York Times, chiến dịch của ông Trump và Ủy ban Quốc gia Cộng hòa (RNC) huy động được 1,2 tỷ USD từ tháng 11/2022 đến ngày bầu cử 5/1. Các siêu PAC chính - MAGA Inc., Right for America, Turnout for America, America PAC và Preserve America - kêu gọi thêm 849 triệu USD trong khoảng thời gian này.

Chiến dịch Biden - Harris, vốn tránh được cuộc đua sơ bộ, đã có nhiều thời gian huy động tiền hơn. Ông Biden đã ký một thỏa thuận gây quỹ chung với Ủy ban Quốc gia Dân chủ (DNC) sớm hơn nhiều so với phía ông Trump và RNC. Điều này cho phép đảng Dân chủ nhận những khoản tiền lớn. Hoạt động gây quỹ của đảng Dân chủ cũng tăng vọt sau khi bà Harris trở thành ứng viên tổng thống.

Chiến dịch của bà Harris huy động được nhiều tiền hơn ông Trump, nhưng số tiền các siêu PAC ủng hộ ông Trump thu về lại nhiều hơn phía bà Harris. Ảnh: New York Times.

Từ khi ông Biden công bố tái tranh cử vào tháng 4/2023 cho đến ngày bầu cử 5/11, chiến dịch huy động được khoảng 2 tỷ USD. Các siêu PAC chính - Future Forward và American Bridge - vận động thêm khoảng 652 triệu USD trong giai đoạn này.

Tổng 4,7 tỷ USD gồm số tiền ông Trump và các siêu PAC nhận được trong cuộc đua sơ bộ của đảng Cộng hòa - phần lớn chi để đối đầu với các ứng viên tiềm năng khác trong nội bộ, cũng như số tiền RNC nhận tiền được trong cùng thời gian - khi ông Trump chưa chính thức là ứng viên.

"Tiền đen" gia tăng

Những tuần cuối của chiến dịch chứng kiện lượng “tiền đen” (tiền ẩn danh, dark money) đổ vào ồ ạt. Các siêu PAC chính ủng hộ ông Trump và bà Harris tiếp tục xu hướng huy động số tiền khổng lồ từ các nhóm ẩn danh đồng minh. Những tổ chức này được thành lập dưới danh nghĩa phi lợi nhuận chính trị và không bắt buộc phải tiết lộ nhà tài trợ. Dòng tiền này khiến một số người ủng hộ sự minh bạch lo lắng vì không rõ nguồn gốc thực sự.

Siêu PAC chính của ông Trump, MAGA Inc., có được khoảng 78 triệu USD trong những tuần cuối cùng của cuộc bầu cử. Tuy nhiên, khoảng 53 triệu USD trong số này đến từ Securing American Greatness, một tổ chức “tiền đen”.

Future Forward, siêu PAC chính ủng hộ bà Harris, có gần 164 triệu USD trong giai đoạn gây quỹ gần nhất. Hơn 128 triệu USD không thuộc về một cá nhân hay một nhóm cụ thể, mà cho tổ chức phi lợi nhuận “tiền đen” của siêu PAC Future Forward USA Action.

Future Forward và nhóm phi lợi nhuận huy động được hơn 900 triệu USD trong suốt chu kỳ bầu cử. Theo hồ sơ khai thuế, Future Forward USA Action đã nhận được 58 triệu USD trong năm 2023.

Các chiến dịch đang giải quyết từng khoản nợ

Các chiến dịch và siêu PAC đôi khi rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan với số tiền còn lại sau ngày bầu cử. Nếu mắc nợ, họ có thể bị coi là vô trách nhiệm. Nhưng nếu không chi tiêu hết số tiền, họ sẽ bị chỉ trích là không làm việc hiệu quả, đặc biệt nếu thua cử.

Nhiều chiến dịch kết thúc trong tình trạng nợ nần, nhưng có thể là do họ có các hóa đơn chưa thanh toán và sẽ được giải quyết sau. Tính đến ngày 25/11, ủy ban vận động tranh cử của ông Trump chưa thanh toán 11,4 triệu USD và còn nợ 4,7 triệu USD. Họ có gần 10 triệu USD trong quỹ.

Chiến dịch tranh cử của bà Harris từng gây xôn xao khi nợ khoảng 20 triệu USD khi bầu cử kết thúc. Tính đến ngày 25/11, chiến dịch tuyên bố đã thanh toán hết nợ và có trong tay khoảng 2 triệu USD.

Đảng Dân chủ, các siêu PAC và đồng minh gây quỹ được khoảng 2,9 tỷ USD, trong khi con số của đảng Cộng hòa là 1,8 tỷ USD. Ảnh: New York Times.

Cùng lúc đó, Future Forward, siêu PAC ủng hộ bà Harris, tiết lộ khoản nợ khổng lồ 47,3 triệu USD. Một phụ tá giải thích số tiền này liên quan đến thời gian xuất hóa đơn.

RNC và DNC đều có hơn 40 triệu USD trong tay. Tuy nhiên, một phần số tiền này có thể sẽ được chuyển xuống cấp bang, dành riêng cho các mục đích cụ thể theo luật hoặc thanh toán các hóa đơn của chính các ủy ban.

Núi tiền của Elon Musk

Tỷ phú Elon Musk đã chi khoảng 259 triệu USD để vận động bầu cử cho ông Trump.

Ông Musk dành phần lớn số tiền quyên góp cho America PAC, một siêu PAC ông chủ Tesla âm thầm thành lập vào mùa xuân 2024 nhưng tới 1/7 mới bắt đầu kêu gọi đóng góp. Kể từ đó, ông trao cho America PAC số tiền khổng lồ 239 triệu USD, tính cả tiền mặt và hiện vật.

Một trong những hành động “lắt léo” nhất của ông Musk là chi 20 triệu USD hỗ trợ một siêu PAC được đặt theo tên Ruth Bader Ginsburg - cựu thẩm phán Tòa án Tối cao theo chủ nghĩa tự do. Song trên thực tế, bà Ginsburg là người không ưa gì ông Trump. Theo hồ sơ, một quỹ tín thác thuộc về ông Musk là đơn vị tài trợ duy nhất của RBG PAC.

Siêu PAC này tìm cách xoa dịu lập trường chống phá thai của ông Trump trong mắt công chúng. Suốt chiến dịch, RBG PAC đã chạy quảng cáo lập luận quan điểm về phá thai của ông Trump không khác gì Thẩm phán Ginsburg, một biểu tượng của chủ nghĩa nữ quyền. "Những bộ óc vĩ đại chung suy nghĩ" là nội dung trên trang web của siêu PAC, có ảnh hai bức ảnh lớn của ông Trump và Thẩm phán Ginsburg - người qua đời vào năm 2020.

Đọc để hiểu rõ hơn lịch sử nước Mỹ

Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Lẽ thường" - cuốn sách của tác giả Thomas Paine được xuất bản lần đầu vào năm 1776 và đã có vai trò quan trọng trong thời kỳ lập quốc của Mỹ. Cho đến hôm nay, cuốn sách vẫn còn nguyên giá trị lịch sử đối với những ai quan tâm đến lịch sử nước Mỹ.

Chi phí đào tạo và “suy luận” các mô hình ngôn ngữ lớn khác biệt so với công nghệ điện toán trước đây. Ngay cả khi đã phát triển hay đào tạo phần mềm, vẫn cần lượng lớn năng lực điện toán để vận hành các mô hình ngôn ngữ lớn vì chúng thực hiện hàng tỷ tính toán mỗi lần trả lời một truy vấn. Trong khi đó, cung cấp ứng dụng hay trang web nhẹ nhàng hơn nhiều.

Các phép tính cũng cần phần cứng chuyên biệt. Dù chip máy tính truyền thống vẫn có thể chạy mô hình máy học, tốc độ lại rất chậm. Hầu hết việc đào tạo và can thiệp đều diễn ra trên GPU – vốn dành cho game 3D – nhưng nay đã thành tiêu chuẩn cho ứng dụng AI vì chúng có thể thực hiện nhiều phép tính đơn giản đồng thời.

Nvidia sản xuất hầu hết GPU cho ngành công nghiệp AI. Con chip data center của hãng lên tới 10.000 USD.

Đào tạo và suy luận

Các nhà phân tích và chuyên gia công nghệ ước tính quy trình đào tạo mô hình ngôn ngữ lớn như GPT-3 của OpenAI mất hơn 4 triệu USD. Các công cụ hiện đại hơn sẽ tốn kém hơn. Chẳng hạn, mô hình LlaMA của Meta công bố tháng trước sử dụng 2.048 GPU Nvidia A100 để đào tạo 1,4 nghìn tỷ token (750 từ tương đương 1.000 token) trong khoảng 21 ngày.

Clement Denlangue, CEO startup HuggingFace, cho biết quy trình đào tạo mô hình ngôn ngữ lớn Bloom của họ mất hơn 2,5 tháng, cần đến siêu máy tính tương đương 500 GPU. Những tổ chức phát triển mô hình ngôn ngữ lớn phải thận trọng khi đào tạo lại phần mềm vì rất đắt đỏ.

Ông chia sẻ, không phải lúc nào các mô hình này cũng được đào tạo. Chính vì vậy một số mô hình như ChatGPT lại không có kiến thức về các sự kiện gần đây, mà dừng lại ở năm 2021.

Nếu sử dụng mô hình máy học đã được đào tạo để dự đoán hay tạo văn bản, kỹ sư dùng đến mô hình “suy luận”, còn đắt hơn cả đào tạo. Với một sản phẩm phổ biến như ChatGPT (100 triệu người dùng vào tháng 1), ước tính OpenAI phải bỏ ra 40 triệu USD để xử lý hàng triệu truy vấn mà mọi người nạp vào trong tháng đó.

Chi phí sẽ đội lên nhiều lần khi các công cụ này được dùng hàng tỷ lần mỗi ngày. Theo các chuyên gia tài chính, chatbot Bing AI của Microsoft – sử dụng mô hình ChatGPT – cần ít nhất 4 tỷ USD hạ tầng để phản hồi người dùng.

Trong trường hợp của Latitude, dù không mất tiền đào tạo mô hình ngôn ngữ, chi phí suy luận vào khoảng nửa cent/lần cho hàng triệu yêu cầu mỗi ngày.

Để gieo mầm cho AI, các nhà đầu tư mạo hiểm và Big Tech đã đầu tư hàng tỷ USD vào các startup chuyên về AI tạo sinh. Microsoft rót khoảng 10 tỷ USD cho OpenAI. Salesforce Ventures gần đây ra mắt quỹ 250 triệu USD dành riêng cho các startup trong lĩnh vực này.

Trông chờ vào thay đổi

Không rõ phát triển AI có còn tốn kém không khi ngành công nghiệp tiến xa hơn. Các công ty làm mô hình ngôn ngữ, nhà sản xuất bán dẫn và startup đều nhìn thấy cơ hội khi chi phí vận hành phần mềm AI giảm.

Nvidia – hãng nắm 95% thị phần chip AI – tiếp tục phát triển những phiên bản mạnh mẽ hơn cho máy học. CEO Jensen Huang tin rằng trong 10 năm tới, AI sẽ hiệu quả hơn “một triệu lần” không chỉ nhờ vào cải tiến của chip, mà còn do phần mềm và linh kiện máy tính khác.

Một số startup tập trung giải quyết chi phí khi vận hành AI, chẳng hạn D-Matrix. Startup này xây dựng hệ thống nhằm tiết kiệm chi phí suy luận bằng cách xử lý nhiều hơn trong bộ nhớ máy tính thay vì chỉ trên GPU. Theo nhà sáng lập D-Matrix, vấn đề là mọi người sử dụng GPU để thực hiện gần như mọi suy luận và mua các hệ thống đắt tiền từ Nvidia. Tuy nhiên, khối lượng công việc tăng rất nhanh và không có cách nào mà GPU theo kịp được vì nó không được làm ra cho điều đó. Nó được làm ra để đào tạo, tăng tốc đồ họa.

Delangue, CEO HuggingFace, tin rằng nhiều công ty sẽ được phục vụ tốt hơn nếu tập trung vào mô hình nhỏ, riêng biệt có chi phí đào tạo và vận hành thấp hơn, thay vì dùng mô hình ngôn ngữ lớn. Trong khi đó, tháng trước, OpenAI thông báo sẽ giảm giá truy cập mô hình GPT cho các doanh nghiệp, chỉ còn 1/5 cent cho mỗi 750 từ. Thay đổi lớn này mang đến cơ hội cho những hãng như Latitude hướng tới phục vụ người dùng tốt nhất.

(Theo CNBC)

ChatGPT có thể tạo cuộc cách mạng trên xe hơi