Lê Triều Dương (biệt danh Du Già) là một người ưa xê dịch có tiếng, là người từng khám phá ra những cung đường, vùng đất mới, lạ. Chia sẻ với VietNamNet, anh nói, Hà Giang là vùng đất không chỉ riêng anh, mà rất nhiều người yêu du lịch mê đắm.

‘Tôi đi Hà Giang không biết bao nhiêu lần, không thể đếm xuể. Biệt danh Du Già mà tôi dùng 20 năm nay cũng sinh ra từ tình yêu với Hà Giang’.

Anh nói, Du Già là tên một xã ở Hà Giang và bây giờ cũng là tên một cung đường trên cao nguyên đá. ‘Tôi lấy cái tên Du Già với mong muốn nhiều người biết đến Hà Giang hơn, biết đến những địa danh ít đặt chân đến hơn là những nơi đã nổi tiếng như Mã Pì Lèng ngày ấy. Thế hệ phượt thủ 8x, 9x có một câu nói là ‘Bất đáo Du Già phi phượt thủ’ (tức là: Chưa đi qua Du Già thì chưa thành phượt thủ).

Với tình yêu dành cho Hà Giang và với góc nhìn của một người thích đi, đi nhiều, phượt thủ Du Già cho rằng việc xây dựng một công trình như Panorama trên đèo Mã Pì Lèng, tại chính điểm dừng chân đẹp nhất để ngắm trọn vực Tu Sản và dòng sông Nho Quế, là một sự phản cảm.

‘Chắc chắn nó sẽ gây bức xúc cho người dân địa phương và dân yêu du lịch. Bởi vì công trình ấy không phù hợp với cảnh quan ở đây. Nếu có một Panorama mọc lên thì một thời gian nữa sẽ nở rộ ra hàng chục, hàng trăm Panorama khác’.

Phượt thủ sinh năm 1966 cũng cho rằng, khi cao nguyên đá Đồng Văn đã được UNESCO công nhận là công viên địa chất toàn cầu thì việc xây dựng bừa bãi, gây mất mỹ quan sẽ xâm phạm vào những tiêu chí của UNESCO.

Anh Lê Triều Dương với người dân bản địa. Ảnh: NVCC

Trước những ý kiến cho rằng, các công trình như Panorama sẽ mang lại tiện ích cho du khách đến với Hà Giang, anh khẳng định ‘đó chỉ là ngụy biện’.

‘Tôi nghĩ là ở đó không cần phải xây dựng gì cả. Nếu cần chỗ ăn nghỉ thì đã có thị trấn Đồng Văn, chỉ cách Mèo Vạc 20km. Nếu muốn ngắm cảnh thì chỉ cần đứng giữa thiên nhiên là đủ, chứ không cần phải có một sàn bê-tông. Vì thế, đưa ra lý do để khách sạn ấy tồn tại chỉ là sự ngụy biện’.

Phượt thủ Du Già chia sẻ, anh từng có cơ hội chiêm ngưỡng nhiều danh thắng có cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ tương đồng với Hà Giang và anh có nhìn thấy bàn tay của con người ở đó nhưng tất cả đều dựa trên sự tôn trọng thiên nhiên.

‘Tôi thấy nhiều nơi ở Thái Lan, Trung Quốc, họ có khai thác nhưng quy hoạch có tầm nhìn lâu dài. Ví dụ như ở Phượng Hoàng Cổ Trấn, Trương Gia Giới của Trung Quốc, những chiếc cầu kính, cầu gỗ hay cầu bê-tông được dựng lên đều rất tôn trọng thiên nhiên. Họ giữ lại từng cái cây xung quanh chứ không chặt phá, đè lên thiên nhiên’.

‘Tôi nghĩ là nếu có khai thác du lịch thì phải có quy hoạch bài bản, kỹ càng và phải có tầm nhìn lâu dài trên tinh thần tôn trọng tự nhiên’.

Anh Lê Triều Dương trên dòng sông Nho Quế. Ảnh: NVCC

Đồng tình với anh Lê Triều Dương, nhiếp ảnh gia phong cảnh nổi tiếng Hoàng Thế Nhiệm cho rằng, ‘những gì thuộc về tự nhiên hãy trả cho tự nhiên’.

‘Tôi đi các danh thắng được bảo tồn ở nước ngoài thì hầu như du khách chỉ đi bộ vào thôi. Người ta không cho đi xe. Ở Việt Nam cho xe lên đến tận nơi là tốt lắm rồi. Bây giờ còn xây cả một công trình trên đó nữa thì tôi thấy không được’.

Người Việt đi du lịch chỉ quan tâm ăn ngủ

Nhiếp ảnh gia Hoàng Thế Nhiệm – người đã đặt chân tới mảnh đất cao nguyên đá gần 20 năm nay cho rằng, 2 thị trấn Đồng Văn và Mèo Vạc của Hà Giang đã có nhiều thay đổi về mặt dịch vụ để phục vụ nhu cầu khách du lịch và vẫn còn có thể phát triển, mở rộng ra được nữa nếu muốn.

‘Tuy nhiên, tâm lý của người Việt mình là đi đâu cũng thích ở trung tâm, bước xuống xe là phải có ngay nơi ăn, nghỉ, chơi nên các nhà nghỉ, nhà hàng ở Đồng Văn, Mèo Vạc mới chỉ tập trung ở những chỗ trung tâm nhất. Xa một chút là khách chê’.

‘Kiểu đi du lịch ở ta là du lịch lười biếng, du lịch hưởng thụ, chứ không phải đi để thưởng lãm cái đẹp từ thiên nhiên. Tôi cho rằng đó là một thói quen không tốt, nên thay đổi’.

Cung đường Mã Pì Lèng, Hà Giang. Ảnh: Lê Triều Dương

‘Ở nhiều nơi tôi đi trên thế giới, những khu bảo tồn thiên nhiên không dành cho người lười vận động. Anh phải đi bộ vào. Những người có tình yêu thiên nhiên thực sự, họ sẽ đi bộ vào và trân trọng từng bước chân vô đó, chứ không phải vào ‘check-in’ cái là ra’.

‘Còn ở Việt Nam, tôi đi Sa Pa 30 năm nay nhưng giờ lên có khi còn bị lạc, vì xây dựng nhiều quá, phá vỡ mọi cảnh quan. Đó là một tài sản mà tôi rất tiếc’.

Phát triển du lịch Hà Giang: Người Mông phải là chủ thể

Đề xuất về hướng phát triển du lịch Hà Giang, anh Nhiệm cho biết: ‘Hà Giang đã có Đồng Văn, Mèo Vạc phát triển rồi. Ở đó đã có chỗ chơi, ăn nghỉ, chỉ cách Mã Pì Lèng có gần 20km. Nếu muốn phát triển du lịch thì cứ phát triển ở đó, chứ đừng chạm đến thiên nhiên’.

‘Kể cả cung đường Mã Pì Lèng và các bản làng người Mông dọc theo cung đường đó, quan điểm của tôi là hãy để nguyên. Còn nếu bây giờ lại đổ vào các bản làng, xây khách sạn, nhà nghỉ thì càng nguy hiểm hơn’.

‘Làm thế nào để người dân hưởng lợi từ du lịch là một vấn đề vĩ mô, cần sự quản lý của chính quyền địa phương’.

Theo anh, nếu muốn đời sống người dân khấm khá hơn, thì phải ưu tiên cho sự phát triển của người dân tộc, chứ không phải người Kinh lên đó đầu tư, thu tiền và người Mông chỉ đi làm thuê.

‘Còn làm thế nào để người Mông có thể là chủ thể thì cần sự hướng dẫn, quản lý của chính quyền địa phương’.

‘Họ có thể làm ‘homestay’ theo hướng mộc mạc, đúng cách sinh hoạt của người bản địa, chỉ cần không quá tệ’.

Người dân bản địa ở Hà Giang. Ảnh: Trịnh Thanh Tùng

Những đứa trẻ người Mông cũng thay đổi sau nhiều năm dân phượt đổ lên Hà Giang. Ảnh: Trịnh Thanh Tùng

Chia sẻ quan điểm của mình, anh Trịnh Thanh Tùng – một người trẻ 8x mê ‘phượt’ nói, anh ủng hộ việc có một công trình trên Mã Pì Lèng với điều kiện nó phải phù hợp với cảnh quan, môi trường xung quanh. ‘Thực tế là đã có nhiều công trình trước đó xây trên đèo Mã Pì Lèng rồi và nó không liên đới gì tới cảnh quan xung quanh cả’.

‘Với Hà Giang, nếu khai thác quá sâu như Sa Pa thì tôi không thích và địa hình của Hà Giang cũng không đủ rộng để xây dựng như Sapa’.

Anh Tùng kể, Hà Giang bây giờ và cách đây 8 năm – khi anh đi lần đầu tiên – đã có sự thay đổi đáng kể. ‘Lần đầu tiên tới Hà Giang, tôi bị ấn tượng bởi sự hoang vắng, cô tịch, cảm giác rất ngút ngàn và thấy mình bé nhỏ, thư thái trong không gian ấy’.

‘Khi Hà Giang chưa đông đúc như bây giờ, trẻ con rất cởi mở, dễ thương. Còn bây giờ, khi du khách vừa dừng chân, trẻ con ở đâu ào tới xin kẹo. Tôi không tránh khỏi cảm giác hụt hẫng’.

Hiếu Orion khỏa thân trên Mã Pì Lèng: Tôi biết mình sai, chấp nhận chịu phạt

 ‘Những ai nghĩ rằng đó là cách làm truyền thông của tôi thì họ không hiểu về tôi' - Hiếu Orion chia sẻ.

Từ lúc kết hôn đến bây giờ, tôi chưa bao giờ để vợ phải buồn phiền vì mình. Ngoài vật chất, tôi mang đến cho cô ấy cuộc sống đầy lãng mạn.

Vợ người ta có dây chuyền vàng, túi xách xịn, mỹ phẩm hãng, tôi cũng không để vợ mình thiếu thốn. Nhiều khi mẹ vợ còn nhắc, tôi đừng chiều chuộng vợ quá lại sinh hư.

Tôi lại nghĩ khác, cô ấy đã sinh 2 đứa con, vun vén gia đình, làm hậu phương cho chồng phấn đấu sự nghiệp, chẳng có lý do gì để người phụ nữ mình yêu phải vất vả.

Tất nhiên, cuộc sống hôn nhân của tôi cũng có lúc ‘xô bát, xô đũa’, không phải lúc nào cũng phẳng lặng. Những khi như vậy, tôi thường chủ động im lặng, để vợ qua cơn tức giận mới làm lành. Chưa bao giờ tôi nặng lời, dùng bạo lực với cô ấy.

Công việc của tôi mỗi năm phải sang nước ngoài vài tháng. Với người đàn ông yêu thương vợ con như tôi, khi xa nhà, thường rất nhớ nhung, bịn rịn.

Thay vì tìm các thú vui, tụ tập đồng nghiệp bên đó đến các quán bar, khám phá… tôi dành thời gian nghỉ ngơi đi mua sắm đồ cho gia đình hoặc gọi video cho vợ.

Đợt này, chuyến đi của tôi kéo dài 3 tháng. Hết đợt công tác, ngồi trên máy bay, tôi mong ngóng gặp vợ con. Tuy nhiên, đêm đầu tiên sau bao ngày xa cách, phút mặn nồng bên vợ, tôi giật mình khi thấy vết bầm trên cổ cô ấy.

Thấy lạ, tôi hỏi vợ xem bị làm sao, cô ấy đánh trống lảng, bảo chắc bị va đập vào đâu nên bị tấy đỏ. Nhưng rõ ràng, tôi thấy đó như vết môi nghiến vào da.

Tôi từng đọc đâu đó một bài viết về vết bầm như vậy và họ nói rằng, đó là dấu vết của những lần gần gũi phòng the. Lòng bấn loạn, đầy hoài nghi, tôi quan sát thêm thái độ của vợ. Cô ấy cũng lúng túng hơn.

Tôi bắt đầu nổi cơn ghen, yêu cầu vợ giải thích rõ. Tôi càng hỏi dồn dập, vợ càng tái mét mặt. Trên đùi cô ấy cũng có vài vết bầm.

Sau một hồi bị chồng truy vấn, vợ mới bật khóc nức nở, thú nhận trót phải lòng vị sếp, từng sống nhiều năm ở nước ngoài, còn độc thân.

Những lần đi tiếp đối tác, gặp gỡ khách hàng, vợ tôi là thư ký nên được tháp tùng sếp tham dự.

Người đàn ông dày dạn tình trường, luôn tỏ ra hào hiệp, ga lăng với nhân viên. Từ lúc nào, vợ tôi đem lòng tương tư anh ta, chán người chồng tẻ nhạt như tôi.

Ngày nào, vợ tôi cũng tranh thủ gặp nhân tình vào buổi trưa. Phút giây quay cuồng trong mối tình đó, vợ tôi dường như quên mất bổn phận và mái ấm gây dựng gần 10 năm qua.

Sau ngày hôm đó, chúng tôi ly thân, vợ tôi đã đi gặp người tình, ý định hỏi nghiêm túc về mối quan hệ lâu dài nhưng bị anh ta từ chối.

Người đó nói rõ quan điểm, không xác định lấy vợ, chỉ thích yêu cho vui, càng không có ý định lấy người phản bội chồng như cô ấy. Trong lúc quẫn trí, vợ tôi uống thuốc ngủ tự tử, may bà giúp việc phát hiện ra, cấp cứu kịp thời.

Về phần mình, vì quá sốc trước những lời vợ thốt ra, tim tôi đau đớn đến nghẹt thở. Dẫu vậy, tôi vẫn còn yêu vợ. Có lẽ các bạn sẽ nói tôi nhu nhược, yếu đuối nhưng từ sâu thẳm, tôi đang cố gắng bao dung, cho cô ấy cơ hội hàn gắn. Trong thời gian vợ điều trị, tôi vẫn qua lại, thăm nom nhưng đều bị đuổi về.

Hôn nhân của tôi như mớ bòng bong. Đến giờ tôi vẫn không thể lý giải nổi, nguyên nhân khiến vợ dễ sa ngã, thay lòng đổi dạ như vậy là gì?

Xin hãy cho tôi lời khuyên!

Nỗi sợ của người vợ mang bầu trước thói quen quái đản của chồng

 Mặc dù mang bầu nhưng ngày nào tôi cũng phải phục vụ nhu cầu của chồng. Điều đó trở thành nỗi ám ảnh với tôi hàng đêm.

Quán cà phê xưa nhất của Sài Gòn còn sót lại

Hai phụ nữ và một thanh niên vừa pha chế vừa chạy bàn vẫn không sao phục vụ xuể... Chị chủ quán, Nguyễn Thị Sương (67 tuổi) nhận ra tôi mỉm cười, gật đầu chào. 

Quán cà phê của chị tính đến nay đã liên tục hoạt động hơn 80 năm. Năm 1938, ông Vĩnh Ngô - người trong hoàng tộc nhà Nguyễn ngang vai với vua Bảo Đại - từ giã kinh thành Huế tìm đến khu Bàn Cờ này để lập nghiệp.

Lúc bấy giờ Sài Gòn còn thưa thớt nhà cửa. Khu Bàn Cờ lại còn thưa hơn. 

Trải qua nhiều công việc để mưu sinh, cuối cùng ông Vĩnh Ngô quyết định mở quán cà phê trong căn nhà lợp lá. Do đặc trưng thưa thớt ở đây, ông đặt cho quán mình cái tên rất độc đáo: Cà phê Cheo Leo.

Cà phê Cheo Leo luôn đông khách.

Thuở ấy nơi bán cà phê được gọi là tiệm nước đa phần do những người Các chú (cách đọc trại từ Khách trú, chỉ những người Hoa) làm chủ. Họ có cách pha cà phê riêng, rất ngon, hấp dẫn khách. Ông Ngô lân la, tìm tòi học hỏi và dần dần nắm được hầu hết những tinh túy của nghề.

Cheo Leo được mở ra đón khách. Những người khách đến với Cheo Leo ban đầu còn ít nên ông phải bán thêm nhiều thứ trong đó có rượu Vĩnh Xuân Hòa và Rhum Deoda (2 loại rượu của VN). Ngoài ra, ông còn phải hớt tóc thêm mới đủ tiền nuôi bầy con dại ...

Nhưng năm, mười năm sau hương vị cà phê của Cheo Leo đã thấm sâu vào hồn khách.

Mỗi buổi sáng, có người gọi một ly xây chừng (loại ly nhỏ), người gọi ly bạc xỉu (ly sữa thêm chút cà phê), đen đá rồi sữa đá, cứ thế hết người này đến người khác đến quán làm cho tiếng tăm của Cheo Leo vang xa.

9 người con sau này còn lại 6 của ông bà nhờ vậy lớn lên rồi ăn học thành tài.

Trên tường nhiều hình ảnh giới thiệu quá khứ của Cheo Leo cùng cung cách ứng xử với khách.

Từ năm 1968 trở đi, Cheo Leo bước vào giai đoạn cực thịnh. Khách đông đến nỗi không còn chỗ để ngồi. Bên trong, bên ngoài bàn ghế nghẹt khách. Tiếng cười nói râm ran ...

Những người con gái của ông bà tiếp cận với nghề cà phê khi còn khá trẻ. Nhờ đó, các chị đã mạnh dạn nối gót cha khi đến năm 1993 ông Vĩnh Ngô qua đời. Cheo Leo tiếp tục góp mặt với đời cho đến hôm nay.

Hoài niệm về Sài Gòn những ngày xưa cũ

Có lẽ đến nay Cheo Leo đã trở thành quán cà phê xưa nhất còn mang dư vị của Sài Gòn.

Người Sài Gòn vốn không hối hả hấp tấp. Sáng, trưa, chiều tối lúc nào thảnh thơi họ vẫn ngồi bên ly cà phê, nghe tiếng nhạc du dương nhẹ nhàng để lắng đọng những mệt nhọc của một ngày lao động. 

Khi đến Cheo Leo, chúng tôi rất dễ gặp lại những hình ảnh này.

Chị Sương, chủ quán hiện nay đang pha cà phê.

Chị Sương cùng em gái và đứa cháu trai đang bị cuốn vào công việc. Khách đông quá mặc dù đã trưa. Trên những chiếc bàn bên trong và phía trước quán, bên cạnh khách người Việt có lẫn nhiều khách nước ngoài. Trên tường, nhiều hình ảnh giới thiệu quá khứ của Cheo Leo cùng cung cách ứng xử với khách. Tiếng nhạc từ những chiếc loa tỏa ra nhẹ nhàng và ấm cúng.

Trong bếp, chị Sương đang pha cà phê. Xung quanh chị, có khoảng 5 người nước ngoài và một anh thông dịch đang theo dõi. Thấy chúng tôi chăm chú nhìn bếp, chị nói: 'Những ngày đầu gây dựng quán, ba tôi tìm mua chiếc thùng phuy đựng dầu đem về cắt lấy 2/3. Sau đó, ông dùng xi măng trộn lẫn với cát, đường và kèm theo gạch để xây thành cái bếp. Bếp ấy là đây, đến nay đã hơn 80 năm vẫn còn sử dụng tốt'.

Bếp lò nấu nước do ông Vĩnh Ngô chế tạo hơn 80 năm trước vẫn còn sử dụng tốt.

Chị bắt đầu thao tác. Son nước trên lò đã sôi. Bên cạnh son nước là 3 chiếc siêu loại dùng để sắc thuốc bắc. Chị cho nước sôi vào siêu. Trong siêu có vợt đựng cà phê xay nhuyễn. Ủ một lúc chị rót cà phê qua cái siêu khác. Các siêu đặt bên rìa lò nung giữ nóng.

Giải thích về ngọn lửa, chị Sương cho biết: 'Lửa để 'kho' cà phê rất quan trọng. Lửa lớn quá thì cà phê bị khét cho ra vị chua. Lửa yếu làm cà phê không có mùi thơm hấp dẫn. Chúng tôi hỏi chị thêm về cách pha bạc xỉu. Chị không ngần ngại thổ lộ: 'Cách pha món bạc xỉu cần tỉ lệ hợp lý về sữa và cà phê. Sữa pha trước rồi thêm chút cà phê thật nóng sau đó cho vào một ít nước sôi. Phải đúng trình tự như vậy thì mới có ly bạc xỉu ngon'.

Ngày nay, quán cà phê pha bằng vợt tại Sài Gòn hiện còn rất ít. Có lẽ ngoài Cheo Leo ra chỉ còn chừng 1 hay 2 quán mà thôi.

Khách nước ngoài chờ đợi uống cốc cà phê vợt ở quán.

Người yêu mến Sài Gòn, họ yêu luôn cách pha bằng vợt đã quá thân thương nên không ai nỡ bỏ Cheo Leo. Có lẽ vì thế mà quán đã cũ kỹ nhưng cái hồn Sài Gòn vẫn phảng phất vương vấn đâu đây nên nhiều người còn muốn đến để thưởng thức hương vị cà phê và hoài niệm về Sài Gòn những ngày xưa cũ.

Từ giã chị Sương, bên tai chúng tôi vẫn còn văng vẳng câu nói của chị: 'Ba, má tôi mất đi để Cheo Leo lại cho chị em tôi. Đây là một tài sản vô giá mà chị em chúng tôi phải cố gắng duy trì bởi còn Cheo Leo này các bạn trẻ còn có nơi để tìm hiểu cái hồn xưa của Sài Gòn về cà phê vợt'.

Đồng hồ trăm tuổi lạ nhất Việt Nam, bị 'bỏ quên' ở Bạc Liêu

Không có máy móc, không được làm bằng một thứ kim loại nào nhưng sau hơn 100 năm, chiếc đồng hồ Thái Dương ở Phường 3, TP. Bạc Liêu vẫn còn lưu lại đến ngày nay.