Như ICTnews đã đưa tin, chiều ngày 29/7/2016, đã xảy ra sự cố tấn công thay đổi giao diện website và các hệ thống thông tin thuộc sự quản lý của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) cùng một số đơn vị liên quan khác bị  tấn công, xảy ra sự cố. Trong thông cáo báo chí đầu tiênđược phát ra khoảng 22h cùng ngày, 6 tiếng sau thời điểm sự cố xảy ra, cùng với việc cho biết vào khoảng 16:00 ngày 29/7/2016, trang mạng chính thức của hãng đã bị chiếm quyền kiểm soát và bị chuyển sang trang mạng xấu ở nước ngoài, Vietnam Airlines cũng đã xác nhận dữ liệu của một số hội viên khách hàng thường xuyên của hãng đã bị công bố.

Sự cố an toàn, an ninh thông tin mạng xảy ra với hệ thống thông tin của Vietnam Airlines ngày 29/7 vừa qua được các chuyên gia nhận định là một “hồi chuông cảnh tỉnh” các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cần phải đặc biệt quan tâm đến công tác đảm bảo an toàn thông tin cho hệ thống của cơ quan, đơn vị mình.

Tối ngày 31/7/2016, trên trang fanpage cộng đồng NukeViet, Ban quản trị cộng đồng này đã đăng tải bài viết với tiêu đề: “Sự cố an ninh của Vietnam Airlines - phân tích dưới góc nhìn của người làm nghề web” để cảnh báo các thành viên cộng đồng này, nhất là những quản trị viên website (webmasters).

Hiện có khoảng 5 vạn thành viên, cộng đồng NukeViet gồm các tổ chức và cá nhân dùng phần mềm vận hành website “made in Việt Nam” NukeViet, nhóm phát triển NukeViet, các lập trình viên tự do, các doanh nghiệp và cá nhân cung cấp sản phẩm và dịch vụ dựa trên NukeViet. Đặc biệt, đại đa số các thành viên cộng đồng NukeViet là các webmasters.

Bài viết mới đăng tải trên fanpage của Ban quản trị cộng đồng NukeViet đã đưa ra những nhận định khá sắc sảo về sự cố an ninh của Vietnam Airlines. Được sự đồng ý của tác giả, ICTnews xin lược đăng bài viết này để độc giả biết thêm được một góc nhìn đối với vụ tin tặc tấn công hệ thống  thông tin của Vietnam Airlines vừa qua:

Sự cố an ninh của Vietnam Airlines dưới góc nhìn của người làm nghề web

Như đã nhận định, khắc phục sự cố bị hacker tấn công kiểu này sẽ không chỉ trong vài ngày. Bởi vì, hệ thống bị tấn công không thể chỉ xử lý bằng cách vá lỗ hổng bảo mật, mà còn phải xử lý phá hoại và cả tá backdoor (cửa hậu) bị cài vào hệ thống. Mà “chỉ có trời mới” biết nó bị phá chỗ nào, backdoor nằm ở đâu. Nói chung, chỉ có nước thay thế hệ thống phần mềm hiện tại bằng Code sạch (không chỉ có Code phần mềm mà thậm chí là ở cấp độ hệ điều hành); và tất nhiên, phải được vá lỗi (có nhận định trên ITLC - Câu lạc bộ các lãnh đạo CNTT - rằng hệ thống màn hình sân bay bị hack từ backdoor cài vào các thiết bị mạng có xuất xứ từ Trung Quốc đang sử dụng ở sân bay - như vậy có lẽ là cần phải làm sạch từ... phần cứng).

Chuyện này không thể khắc phục trong ngày một ngày hai với một hệ thống như hệ thống thông tin của hàng không. Trong khi sự cố an ninh này được xếp vào hàng cực kỳ nghiêm trọng thì Vietnamairlines lại xử lý quá “nghiệp dư”

Nghiệp dư về mặt kỹ thuật

Rõ ràng, Vietnam Airlines không có một quy trình xử lý sự cố bảo mật tiêu chuẩn hoặc quy trình đó quá ư... sai sót. Khi bị hack cơ sở dữ liệu (CSDL) khách hàng, Vietnam Airlines lại gửi email thông báo cho khách hàng tự đổi mật khẩu và mở luôn hệ thống đã bị hack để cho khách hàng đăng nhập và đổi mật khẩu. Có đời thủa nhà nào xử lý sự cố mất CSDL người dùng như vậy không?

Đầu tiên, về mặt lý mà nói, anh làm mất dữ liệu cá nhân của người ta thì anh phải có trách nhiệm khắc phục trước. Đằng này anh hoàn toàn không có bất cứ động thái nào khắc phục mà đổ ngay trách nhiệm cho người dùng phải tự đổi mật khẩu thì thật là... vô trách nhiệm.

Thứ nữa, về mặt kỹ thuật và quy trình bảo mật thì đáng ra anh phải reset lại toàn bộ mật khẩu của người dùng để tránh bị (những người có được dữ liệu hacker công bố) lợi dụng đăng nhập (việc này chỉ cần làm "trong một nốt nhạc") sau đó mới mở lại hệ thống và thông báo cho người dùng sử dụng chức năng "quên mật khẩu" để đăng nhập và tạo mật khẩu mới. Các hệ thống CMS hiện đại như NukeViet CMS, Joomla, Drupal, Wordpress... đều có, không lý gì mà website của Vietnam Airlines lại không có chức năng này?

Chỉ có thể có một lý do duy nhất: Kỹ thuật viên của Vietnam Airlines quá ngờ nghệch về quy trình xử lý sự cố thông tin. Ngoài ra, động thái “khắc phục nhanh chóng” này của Vietnam Airlines tạo ra quá nhiều rủi ro:

Thứ nhất, không biết hệ thống của Vietnam Airlines đã kịp vá lỗ hổng bảo mật và quét sạch hệ thống chưa mà đã mở lại hệ thống đăng nhập cho người dùng.

Giả sử tôi là hacker, tôi sẽ để lại một mớ backdoor, shell, bao gồm cả vài đoạn mã đánh cắp mật khẩu của người dùng và người quản trị "Ngay khi họ đăng nhập lại vào hệ thống" (rất nhiều trường hợp tôi hỗ trợ người dùng NukeViet bị rơi vào trường hợp này).

FAS cho rằng Google đã dùng "quyền lực" để yêu cầu các hãng sản xuất điện thoại tích hợp Google search trên màn hình home của tất cả thiết bị Android, đồng thời bắt họ tích hợp luôn các dịch vụ khác với Google Play. Hãng tìm kiếm bị tố ngăn nhà sản xuất cài sẵn các ứng dụng, dịch vụ cạnh tranh với mình.  

Sự vụ bắt đầu từ tháng 2/2014 khi một trong những đối thủ của Google là Yandex gửi đơn kiện Google. Hồi năm ngoái, các cơ quan quản lý của Nga kết luận Google vi phạm các quy định về cạnh tranh của nước này. Vụ kiện được khuấy động lại hồi tháng 3/2016 khi Google mất quyền kháng cáo.

Cũng theo bà Ngô Hoài Thanh, kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Thái Lan, Bưu chính hai nước đã thống nhất phát hành một bộ tem chung vào ngày 5/8/2016 với chủ đề múa rối (một nét tương đồng văn hóa của hai nước). Bộ tem gồm hai mẫu, trong đó một mẫu thể hiện hình ảnh múa rối nước của Việt Nam, và một mẫu thể hiện hình ảnh múa rối cạn của Thái Lan.

Điểm đặc biệt, bộ tem chung Việt Nam - Thái Lan là bộ tem đầu tiên của Bưu chính Việt Nam ứng dụng công nghệ nhận diện trên thiết bị di động. Sau khi tải ứng dụng ASEAN Stamp về thiết bị di động, người dùng có thể đưa thiết bị sát vào mẫu tem, máy sẽ tự động nhận diện và hiển thị clip cũng như những nội dung giới thiệu về con tem (ứng dụng ASEAN Stamp sẽ nằm ở trên hệ thống chợ ứng dụng trong khoảng 1 năm, kể từ ngày 5/8/2016 đến 5/8/2017).

Nếu soi vào mẫu tem của Việt Nam sẽ xem được clip dài khoảng 3 phút với nội dung múa rối nước thể hiện sự tích Lê Lợi trả gươm cho rùa thần (tư liệu clip do Nhà hát Múa rối Trung ương cung cấp cho VietnamPost). Còn nếu soi vào mẫu tem của Thái Lan sẽ có clip thể hiện sự tích múa rối của Thái Lan.

Samsung hiện đã thu hút được nhiều đối tượng ủng hộ quan điểm của mình, kể cả các tên tuổi lớn trong làng công nghệ như Google hay Facebook, và cả Bộ Tư pháp Mỹ.

Vụ tranh chấp pháp lý giữa công ty Hàn Quốc và Apple bắt nguồn từ sự ganh đua lâu nay giữa họ trong thị trường smartphone. Sự cạnh tranh giữa hai "kỳ phùng địch thủ" từng khiến họ phải dắt nhau ra tòa nhiều lần. Lần này, tranh chấp pháp lý tập trung vào việc nên tính toán các tổn thất như thế nào nếu tòa phát hiện bên bị kiện đã vi phạm một bằng sáng chế liên quan đến thiết kế, thay vì các tính năng của sản phẩm.

Hơn 100 chuyên gia thiết kế cũng như các học giả trong lĩnh vực này, kể cả những nhân vật uy tín như Calvin Klein, Dieter Rams và Terence Conran, đã tuyên bố đứng về phía Apple trong bản góp ý về vụ kiện. Bản góp ý nêu rõ, nếu Tòa án tối cao Mỹ ra phán quyết ủng hộ Samsung, động thái đó "sẽ làm suy giảm nghiêm trọng giá trị của thiết kế và làm suy yếu đáng kể vị thế cạnh tranh của Mỹ trên thế giới".

Trong  khi đó, phe hậu thuẫn Samsung lập luận rằng, việc áp dụng cách hiểu luật bản quyền như trước đây của một tòa án liên bang Mỹ sẽ tạo ra lợi thế không công bằng cho các nguyên đơn và cản trở sự sáng tạo.

Các chuyên gia về sở hữu trí tuệ nhận định, phán quyết của tòa án tối cao có thể tăng cường hoặc làm suy giảm đáng kể giá trị của các bằng sáng chế về thiết kế.

Apple bắt đầu kiện Samsung "ăn cắp" thiết kế của iPhone vào năm 2011 và được tòa tuyên thắng kiện vào năm sau đó, với khoản tiền bồi thường được xác định là 1,05 tỉ USD. Tiếp sau các tranh chấp pháp lý khác, tháng 12/2015, công ty Hàn Quốc đã nhất trí trả cho Táo khuyết 548 triệu USD, mặc dù nhất quyết sẽ lấy lại tiền nếu thắng kiện ở tòa án cấp cao hơn.

Khi đưa vụ việc ra Tòa án tối cao Mỹ, Samsung đang tìm cách vô hiệu hóa yêu cầu trả 399 triệu USD tiền bồi thường thiệt hại liên quan đến các bằng sáng chế thiết kế iPhone. Các lí lẽ hiện tập trung vào một điều khoản trong luật bản quyền, vốn quy định nguyên đơn được chia sẻ mọi lợi nhuận gắn với việc bán một sản phẩm sử dụng bằng sáng chế thiết kế.

Samsung cho rằng, các vi phạm bằng sáng chế của hãng khá hạn hẹp, chỉ liên quan đến các phần nhỏ ở mặt trước của smartphone và một hệ thống biểu tượng màu sắc trên một màn hình hiển thị đơn lẻ. Theo Samsung, việc trao cho Apple toàn bộ lợi nhuận gắn với các smartphone Samsung bị phát hiện vi phạm những bằng sáng chế đó, sẽ chẳng khác gì việc bắt một đối tượng vi phạm thiết kế mình ngăn chứa cốc trên xe hơi phải trả toàn bộ lợi nhuận thu được từ chiếc xe hơi sử dụng nó.

Vụ kiện hiện vẫn chưa ngã ngũ và vẫn phải chờ phán quyết cuối cùng của Tòa án tối cao Mỹ.

Tuấn Anh(Theo WSJ)