Trường TH&THCS thị trấn Mù Cang Chải là một trong những đơn vị điểm thực hiện chuyển đổi số (CĐS) của ngành GD&ĐT huyện vùng cao Mù Cang Chải. Nhà trường xác định CĐS được triển khai thực hiện trong dạy học và quản lý.

Ngay từ đầu năm học, nhà trường ban hành kế hoạch, quy chế tổ chức dạy học trực tuyến. Ôn luyện học sinh giỏi, các thầy cô ngoài ôn trực tiếp ở trường còn tổ chức các tiết ôn luyện trực tuyến vào buổi tối, ngày nghỉ. 

Nhà trường còn kết nối với nhóm "Chắp cánh Bách khoa” của sinh viên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội tổ chức ôn luyện học sinh giỏi, ôn thi vào THPT môn Toán cho nhóm học sinh THCS qua hình thức trực tuyến; kết nối với cô Lương Quỳnh Trang - giảng viên Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội hỗ trợ ôn luyện cho các em thi học sinh giỏi khối lớp 8, lớp 9 mỗi tuần 1 buổi hoàn toàn miễn phí… Ngoài ra, nhà trường xây dựng Kho học liệu số liên kết với Kho học liệu số của Phòng GD&ĐT huyện. 

Cô giáo Lương Thị Hồng Hạnh - Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Nhà trường luôn quan tâm thực hiện công tác CĐS, tạo điều kiện cho giáo viên tham gia tập huấn, bồi dưỡng. Đến nay, 100% cán bộ, giáo viên có tài khoản LMS, khai thác hiệu quả học liệu số. Năm học 2023 - 2024, nhà trường có trên 13.000 tiết dạy ứng dụng công nghệ thông tin.

Tất cả phòng học có máy chiếu, tivi kết nối Internet và 12 phòng học có bảng tương tác sử dụng. Nhà trường sử dụng các phần mềm trong quản lý nhân sự, hồ sơ chuyên môn, hồ sơ kế toán, quản lý cơ sở vật chất thiết bị dạy học, hồ sơ y tế; triển khai học bạ số; sử dụng phòng học không giấy tờ. 

Bên cạnh đó, nhà trường tổ chức nhiều cuộc thi trực tuyến như thiết kế bưu thiếp điện tử, ảnh "Khoảnh khắc bên thầy cô”, cuộc thi "Đọc sách để thay đổi”…

Mới đây, nhà trường triển khai cuộc thi "Mù Cang Chải trong tôi” cho học sinh thiết kế pano, inforgraphic tuyên truyền, làm các video quảng bá du lịch, văn hóa. 

Nhờ đó, chất lượng giáo dục toàn diện tăng dần qua các năm học, chất lượng giáo dục mũi nhọn có nhiều chuyển biến tích cực. Năm học 2023 - 2024, nhà trường có 29 học sinh giỏi cấp huyện, điểm thi THPT tăng từ 5,38 điểm (năm học 2022 - 2023) lên 6,18 điểm (năm học 2023 - 2024); khối tiểu học có học sinh đạt giải cấp quốc gia các cuộc thi trên Internet.

Năm học 2023 - 2024, lần đầu tiên nhà trường có học sinh đỗ lớp chuyên Toán, Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành.

Đó là một trong những kết quả CĐS của ngành GD&ĐT huyện Mù Cang Chải với việc chú trọng quán triệt, triển khai nghiêm túc, bài bản các nghị quyết, đề án, kế hoạch về CĐS của các cấp giai đoạn 2021 - 2025, đến năm 2030 và kế hoạch cụ thể từng năm; phối hợp với các cơ quản quản lý Nhà nước, các đơn vị cung ứng dịch vụ viễn thông, cung ứng nền tảng, phần mềm phục vụ CĐS... đến các đơn vị trường. 

Đồng thời, Phòng tổ chức bồi dưỡng, tập huấn CĐS cho đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý ngành giáo dục theo cách vừa mở tư duy, cung cấp kiến thức vừa rèn kỹ năng theo cách "cầm tay chỉ việc”; tham mưu, đề xuất với các cấp lồng ghép hiệu quả các nguồn lực, đẩy mạnh xã hội hóa để đầu tư nâng cấp hạ tầng CĐS cho các trường. 

Năm học 2023 - 2024, toàn ngành thực hiện 114.726 tiết dạy ứng dụng công nghệ thông tin, dạy học theo hướng CĐS và 1.368 tiết học không biên giới; tăng cường dạy học trực tuyến, dạy học kết hợp trực tiếp và trực tuyến đã góp phần tháo gỡ khó khăn trong bối cảnh toàn huyện thiếu giáo viên, nhất là giáo viên Tiếng Anh. 

Ông Nguyễn Anh Thủy - Trưởng phòng GD&ĐT huyện Mù Cang Chải chia sẻ: "Năm học 2024 - 2025, toàn ngành tập trung chỉ đạo đẩy mạnh CĐS trong các đơn vị trường học, trong đội ngũ nhà giáo; đẩy mạnh xây dựng "Trường học số”, triển khai áp dụng công nghệ AI trong các hoạt động giáo dục; áp dụng các hình thức dạy học trực tuyến, trực tiếp kết hợp trực tuyến, dạy học liên cấp, liên trường phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương; tiếp tục xây dựng kiểm duyệt và triển khai sử dụng học liệu số, xây dựng Kho học liệu số của ngành giáo dục… rút ngắn quá trình đổi mới gắn với nâng cao chất lượng giáo dục, đóng góp tích cực vào quá trình CĐS của địa phương”. 

Nỗ lực vượt khó, ngành GD&ĐT huyện Mù Cang Chải quyết tâm đổi mới tư duy, phương pháp lãnh đạo, quản lý của ngành giáo dục; góp phần thúc đẩy hiện đại hóa, số hóa và nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu về CĐS chung của xã hội số và CĐS trong lĩnh vực GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay. 

 Năm học 2024 - 2025, Mù Cang Chải tập trung đẩy mạnh xây dựng "Trường học số”, triển khai áp dụng công nghệ AI trong các hoạt động giáo dục; áp dụng các hình thức dạy học trực tuyến, trực tiếp kết hợp trực tuyến, dạy học liên cấp, liên trường phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương...

Trường TH&THCS thị trấn Mù Cang Chải là một trong những đơn vị điểm thực hiện chuyển đổi số (CĐS) của ngành GD&ĐT huyện vùng cao Mù Cang Chải. Nhà trường xác định CĐS được triển khai thực hiện trong dạy học và quản lý.

Ngay từ đầu năm học, nhà trường ban hành kế hoạch, quy chế tổ chức dạy học trực tuyến. Ôn luyện học sinh giỏi, các thầy cô ngoài ôn trực tiếp ở trường còn tổ chức các tiết ôn luyện trực tuyến vào buổi tối, ngày nghỉ. 

Nhà trường còn kết nối với nhóm "Chắp cánh Bách khoa” của sinh viên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội tổ chức ôn luyện học sinh giỏi, ôn thi vào THPT môn Toán cho nhóm học sinh THCS qua hình thức trực tuyến; kết nối với cô Lương Quỳnh Trang - giảng viên Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội hỗ trợ ôn luyện cho các em thi học sinh giỏi khối lớp 8, lớp 9 mỗi tuần 1 buổi hoàn toàn miễn phí… Ngoài ra, nhà trường xây dựng Kho học liệu số liên kết với Kho học liệu số của Phòng GD&ĐT huyện. 

Cô giáo Lương Thị Hồng Hạnh - Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Nhà trường luôn quan tâm thực hiện công tác CĐS, tạo điều kiện cho giáo viên tham gia tập huấn, bồi dưỡng. Đến nay, 100% cán bộ, giáo viên có tài khoản LMS, khai thác hiệu quả học liệu số. Năm học 2023 - 2024, nhà trường có trên 13.000 tiết dạy ứng dụng công nghệ thông tin.

Tất cả phòng học có máy chiếu, tivi kết nối Internet và 12 phòng học có bảng tương tác sử dụng. Nhà trường sử dụng các phần mềm trong quản lý nhân sự, hồ sơ chuyên môn, hồ sơ kế toán, quản lý cơ sở vật chất thiết bị dạy học, hồ sơ y tế; triển khai học bạ số; sử dụng phòng học không giấy tờ. 

Bên cạnh đó, nhà trường tổ chức nhiều cuộc thi trực tuyến như thiết kế bưu thiếp điện tử, ảnh "Khoảnh khắc bên thầy cô”, cuộc thi "Đọc sách để thay đổi”…

Mới đây, nhà trường triển khai cuộc thi "Mù Cang Chải trong tôi” cho học sinh thiết kế pano, inforgraphic tuyên truyền, làm các video quảng bá du lịch, văn hóa. 

Nhờ đó, chất lượng giáo dục toàn diện tăng dần qua các năm học, chất lượng giáo dục mũi nhọn có nhiều chuyển biến tích cực. Năm học 2023 - 2024, nhà trường có 29 học sinh giỏi cấp huyện, điểm thi THPT tăng từ 5,38 điểm (năm học 2022 - 2023) lên 6,18 điểm (năm học 2023 - 2024); khối tiểu học có học sinh đạt giải cấp quốc gia các cuộc thi trên Internet.

Năm học 2023 - 2024, lần đầu tiên nhà trường có học sinh đỗ lớp chuyên Toán, Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành.

Đó là một trong những kết quả CĐS của ngành GD&ĐT huyện Mù Cang Chải với việc chú trọng quán triệt, triển khai nghiêm túc, bài bản các nghị quyết, đề án, kế hoạch về CĐS của các cấp giai đoạn 2021 - 2025, đến năm 2030 và kế hoạch cụ thể từng năm; phối hợp với các cơ quản quản lý Nhà nước, các đơn vị cung ứng dịch vụ viễn thông, cung ứng nền tảng, phần mềm phục vụ CĐS... đến các đơn vị trường. 

Đồng thời, Phòng tổ chức bồi dưỡng, tập huấn CĐS cho đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý ngành giáo dục theo cách vừa mở tư duy, cung cấp kiến thức vừa rèn kỹ năng theo cách "cầm tay chỉ việc”; tham mưu, đề xuất với các cấp lồng ghép hiệu quả các nguồn lực, đẩy mạnh xã hội hóa để đầu tư nâng cấp hạ tầng CĐS cho các trường. 

Năm học 2023 - 2024, toàn ngành thực hiện 114.726 tiết dạy ứng dụng công nghệ thông tin, dạy học theo hướng CĐS và 1.368 tiết học không biên giới; tăng cường dạy học trực tuyến, dạy học kết hợp trực tiếp và trực tuyến đã góp phần tháo gỡ khó khăn trong bối cảnh toàn huyện thiếu giáo viên, nhất là giáo viên Tiếng Anh. 

Ông Nguyễn Anh Thủy - Trưởng phòng GD&ĐT huyện Mù Cang Chải chia sẻ: "Năm học 2024 - 2025, toàn ngành tập trung chỉ đạo đẩy mạnh CĐS trong các đơn vị trường học, trong đội ngũ nhà giáo; đẩy mạnh xây dựng "Trường học số”, triển khai áp dụng công nghệ AI trong các hoạt động giáo dục; áp dụng các hình thức dạy học trực tuyến, trực tiếp kết hợp trực tuyến, dạy học liên cấp, liên trường phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương; tiếp tục xây dựng kiểm duyệt và triển khai sử dụng học liệu số, xây dựng Kho học liệu số của ngành giáo dục… rút ngắn quá trình đổi mới gắn với nâng cao chất lượng giáo dục, đóng góp tích cực vào quá trình CĐS của địa phương”. 

Nỗ lực vượt khó, ngành GD&ĐT huyện Mù Cang Chải quyết tâm đổi mới tư duy, phương pháp lãnh đạo, quản lý của ngành giáo dục; góp phần thúc đẩy hiện đại hóa, số hóa và nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu về CĐS chung của xã hội số và CĐS trong lĩnh vực GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay. 

“Đối với nhóm yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được hiện nay, các bạn trẻ mắc phải rất nhiều. Ví dụ, tỷ lệ béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường… đang gia tăng ở người trẻ nguyên nhân chủ yếu là do chế độ thói quen ăn uống, sinh hoạt không khoa học”, BS Cường nêu.

Bác sĩ Cường cũng liệt kê ra 4 thói quen xấu gặp rất nhiều ở người trẻ Việt Nam làm gia tăng nguy cơ đột quỵ sớm:

-  Lạm dụng đồ uống có cồn: Việt Nam là nước đứng thứ 3 thế giới về sử dụng đồ uống có cồn. Không hiếm để bắt gặp những hình ảnh người trẻ uống rượu bia tại những quán xá trong nhà hàng, hè phố.

- Dùng nhiều thức ăn nhanh: Các thức ăn nhanh được giới trẻ ưu thích. Loại loại thức ăn nhanh thường giàu chất béo, tinh bột, hàm lượng Natri cao, trong khi ít chất xơ, vitamin và khoáng chất, nếu thường xuyên ăn sẽ ảnh hưởng rối loạn chuyển hoá lipit máu, tăng nguy cơ thừa cân béo phì, xơ vữa mạch máu, đột quỵ.

- Lười vận động, ít tập thể dục: Điều này là yếu tố gây thừa cân, béo phì và các rối loạn chuyển hoá khác trong cơ thể.

- Thói quen thức khuya, sinh hoạt không điều độ: Người trẻ thường thức khuya, dành thời gian chơi điện tử, lướt web, làm việc… cũng gây ảnh hưởng tiêu cực tới huyết áp và sức khoẻ tim mạch.

Bên cạnh đó, những căng thẳng, áp lực trong công việc cũng là một điều kiện thuận lợi khởi phát đột quỵ khi người bệnh đã có sẵn nguy cơ cao.

Đồng quan điểm, PGS.TS Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Maicũng chia sẻ, số bệnh nhân trẻ bị đột quỵ đang ngày càng gia tăng tại Trung tâm. Điều đáng nói, phần lớn bệnh nhân nhập viện muộn và hệ lụy là mất đi cơ hội hồi phục trong giờ vàng. 

Lý do của việc đến viện muộn là do người trẻ thường chủ quan, không nhận diện rõ các dấu hiệu điển hình của đột quỵ và không nghĩ là đột quỵ có thể xảy ra ở người trẻ tuổi. Khi đến viện muộn, họ đã làm mất đi cơ hội vàng để phục hồi và để lại hệ lụy đáng tiếc về sức khỏe, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Về căn nguyên dẫn đến bệnh đột quỵ ở người trẻ tuổi, PGS.TS Tôn thông tin có nhiều yếu tố liên quan đến đột quỵ. Đó là bệnh tăng huyết áp, bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, béo phì, tăng mỡ máu, hút thuốc, lối sống ít vận động, không lành mạnh, làm việc căng thẳng… Theo số liệu của Hội Tim mạch Việt Nam thì cứ 4 người từ 25 - 49 tuổi thì có một người tăng huyết áp và đây là nguyên nhân chính gây nên đột quỵ ở người trẻ. Ngoài ra, bệnh nhân đột quỵ trẻ còn liên quan đến các yếu tố di truyền, có bất thường về mạch máu, hoặc tình trạng đông máu, dẫn đến nguy cơ vỡ mạch máu, hoặc tắc mạch máu gia tăng.

Theo các chuyên gia, phòng ngừa đột quỵ không hề khó. BSCKI Phạm Văn Cường khuyến cáo, đối với những người có bệnh lý nền cần kiểm soát tốt bệnh lý đang có, kết hợp với lối sống lành mạnh. 

Với những người trẻ cần giảm bớt các thói quen xấu, thậm chí phải từ bỏ thói quen như hút thuốc, lạm dụng rượu bia… đồng thời tăng cường rèn luyện thể lực để có một sức khoẻ tốt, phòng ngừa đột quỵ.

Người đàn ông bị đột quỵ và mất thị lực vì một mẩu gỗ

Quá trình thăm khám, BSCKI Phạm Văn Cường - Khoa Đột quỵ não, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, gặp không ít trường hợp bệnh nhân trẻ, chỉ mới hơn 30 tuổi đã bị đột quỵ do có nhiều thói quen xấu. 

“Đột quỵ do thói quen xấu ở người trẻ đang rất báo động”, BS Cường khẳng định với VietNamNet. 

Mới đây, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp nhận trường hợp người đàn ông 33 tuổi bị đột quỵ, ban đầu không xác định được nguyên nhân.

Tỉnh dậy sau giấc ngủ ban đêm, người đàn ông này xuất hiện tê liệt nửa người. Nam bệnh nhân được gia đình đưa tới Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cấp cứu. Tại khoa Đột quỵ não kết quả phim chụp bệnh nhân có nhồi máu não. Khi được bác sĩ thông báo bị đột quỵ và vào viện đã qua giai đoạn vàng can thiệp bệnh nhân đã rất ngỡ ngàng.

Theo BS Cường, bệnh nhân đã được làm các xét nghiệm, kết quả có rối loạn mỡ máu, huyết áp hơi cao, mạch máu não và tim mạch không có vấn đề bất thường.

Tuy nhiên, khai thác tiền sử, bệnh nhân chia sẻ do công việc làm chủ nhà hàng nên anh thường xuyên phải tiếp khách. Trung bình mỗi ngày, người đàn ông này uống khoảng 500-750ml/rượu, thậm chí có ngày uống 1 lít rượu. Bên cạnh đó, anh cũng “đốt” 2 bao thuốc lá hàng ngày.

Bệnh nhân vào viện muộn nhưng sau đó vẫn có khả năng phục hồi chức năng, hiện các chức năng của người bệnh đã được phục hồi gần như hoàn toàn.

Nam bác sĩ cho biết những thói quen như lạm dụng thuốc lá, rượu bia khiến cho bệnh nhân tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa lipid máu và xơ vữa mạch máu, dẫn tới đột quỵ. 

Theo BS Cường, thói quen sống sinh hoạt nằm trong yếu tố nguy cơ gây ra đột quỵ não. Với căn bệnh đột quỵ não có 2 nhóm yếu tố nguy cơ.

Nhóm nguy cơ không thể thay đổi là các bệnh lý mạn tính như: tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid máu… Nhóm yếu tố nguy cơ có thể thay đổi là những thói quen trong sinh hoạt hàng ngày như: hút thuốc, uống rượu, ăn nhiều chất béo, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, lười vận động, thức khuya…

“Đối với nhóm yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được hiện nay, các bạn trẻ mắc phải rất nhiều. Ví dụ, tỷ lệ béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường… đang gia tăng ở người trẻ nguyên nhân chủ yếu là do chế độ thói quen ăn uống, sinh hoạt không khoa học”, BS Cường nêu.

Bác sĩ Cường cũng liệt kê ra 4 thói quen xấu gặp rất nhiều ở người trẻ Việt Nam làm gia tăng nguy cơ đột quỵ sớm:

-  Lạm dụng đồ uống có cồn: Việt Nam là nước đứng thứ 3 thế giới về sử dụng đồ uống có cồn. Không hiếm để bắt gặp những hình ảnh người trẻ uống rượu bia tại những quán xá trong nhà hàng, hè phố.

- Dùng nhiều thức ăn nhanh: Các thức ăn nhanh được giới trẻ ưu thích. Loại loại thức ăn nhanh thường giàu chất béo, tinh bột, hàm lượng Natri cao, trong khi ít chất xơ, vitamin và khoáng chất, nếu thường xuyên ăn sẽ ảnh hưởng rối loạn chuyển hoá lipit máu, tăng nguy cơ thừa cân béo phì, xơ vữa mạch máu, đột quỵ.

- Lười vận động, ít tập thể dục: Điều này là yếu tố gây thừa cân, béo phì và các rối loạn chuyển hoá khác trong cơ thể.

- Thói quen thức khuya, sinh hoạt không điều độ: Người trẻ thường thức khuya, dành thời gian chơi điện tử, lướt web, làm việc… cũng gây ảnh hưởng tiêu cực tới huyết áp và sức khoẻ tim mạch.

Bên cạnh đó, những căng thẳng, áp lực trong công việc cũng là một điều kiện thuận lợi khởi phát đột quỵ khi người bệnh đã có sẵn nguy cơ cao.

Đồng quan điểm, PGS.TS Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Maicũng chia sẻ, số bệnh nhân trẻ bị đột quỵ đang ngày càng gia tăng tại Trung tâm. Điều đáng nói, phần lớn bệnh nhân nhập viện muộn và hệ lụy là mất đi cơ hội hồi phục trong giờ vàng. 

Lý do của việc đến viện muộn là do người trẻ thường chủ quan, không nhận diện rõ các dấu hiệu điển hình của đột quỵ và không nghĩ là đột quỵ có thể xảy ra ở người trẻ tuổi. Khi đến viện muộn, họ đã làm mất đi cơ hội vàng để phục hồi và để lại hệ lụy đáng tiếc về sức khỏe, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Về căn nguyên dẫn đến bệnh đột quỵ ở người trẻ tuổi, PGS.TS Tôn thông tin có nhiều yếu tố liên quan đến đột quỵ. Đó là bệnh tăng huyết áp, bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, béo phì, tăng mỡ máu, hút thuốc, lối sống ít vận động, không lành mạnh, làm việc căng thẳng… Theo số liệu của Hội Tim mạch Việt Nam thì cứ 4 người từ 25 - 49 tuổi thì có một người tăng huyết áp và đây là nguyên nhân chính gây nên đột quỵ ở người trẻ. Ngoài ra, bệnh nhân đột quỵ trẻ còn liên quan đến các yếu tố di truyền, có bất thường về mạch máu, hoặc tình trạng đông máu, dẫn đến nguy cơ vỡ mạch máu, hoặc tắc mạch máu gia tăng.

Theo các chuyên gia, phòng ngừa đột quỵ không hề khó. BSCKI Phạm Văn Cường khuyến cáo, đối với những người có bệnh lý nền cần kiểm soát tốt bệnh lý đang có, kết hợp với lối sống lành mạnh. 

Với những người trẻ cần giảm bớt các thói quen xấu, thậm chí phải từ bỏ thói quen như hút thuốc, lạm dụng rượu bia… đồng thời tăng cường rèn luyện thể lực để có một sức khoẻ tốt, phòng ngừa đột quỵ.

Người đàn ông bị đột quỵ và mất thị lực vì một mẩu gỗ

Trong bệnh phình tách động mạch chủ, mắc type A cấp tính được xác định là bệnh lý ngoại khoa rất nguy hiểm bậc nhất. PGS.TS Phùng Duy Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội), cho biết đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra đột tử ở người khỏe mạnh.

Các nghiên cứu cho thấy trong nếu không được điều trị kịp thời, có tới 25-30% bệnh nhân lóc động mạch chủ type A sẽ tử vong ngay ngày đầu tiên phát bệnh, trong 48 giờ đầu có 50%. Chỉ 10% bệnh nhân sống sót sau 1 tháng.

Thông thường, phình động mạch chủ ít có triệu chứng hoặc chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ hay khi chụp X-quang ngực thường quy. Ngoài ra, một số bệnh nhân có triệu chứng không điển hình như đau nhưng thường mơ hồ, có thể đau ở cổ và hàm dưới hoặc đau giữa hai xương bả vai, đau lưng, đau vai trái. Khi có phình tách động mạch chủ, bệnh nhân xuất hiện đau đột ngột như xé vùng trước ngực hoặc sau lưng. 

Bệnh phình tách động mạch chủ có liên quan đến tình trạng tăng huyết áp, tăng mỡ máu, xơ vữa mạch máu, hút thuốc lá, thuốc lào. Một số bệnh phình tách động mạch chủ có tính chất gia đình.

Liên quan bệnh lý này, các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức khuyến cáo, người bệnh cần loại bỏ các thói quen sinh hoạt có hại như: hút thuốc lá, thuốc lào; kiểm soát tốt tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao; hạn chế bia, rượu. Bệnh nhân cũng cần có chế độ ăn hạn chế muối, giảm căng thẳng tinh thần và thể chất. 

Tất cả các bệnh nhân phình tách động mạch chủ, dù chưa được can thiệp, phẫu thuật hoặc đã can thiệp, phẫu thuật đều phải đi khám kiểm tra định kỳ theo hẹn. Đặc biệt, với những người được bác sĩ chẩn đoán kết luận mắc bệnh động mạch chủ di truyền, người thân trong gia đình cần khám sàng lọc.

Phình tách động mạch chủ là biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp. Bệnh nhân có cảm giác đau như xé ngực có tính chất di chuyển, có thể đau lan ra sau lưng xuất hiện đột ngột, tính chất đau rất dễ nghĩ đến nhồi máu cơ tim. Bệnh nhân có thể mất hoặc yếu mạch ở tay hoặc chân.

Bà H.T.L (69 tuổi, trú tại Quảng Ninh) đến khám tại Bệnh viện Bãi Cháy với biểu hiện mệt mỏi, đau bụng lan lên ngực, đau nóng rát, tức ngực, cảm giác khó thở, buồn nôn. Triệu chứng của bà dễ nhầm với bệnh lý dạ dày tá tràng. Bà L. chưa từng nghĩ bản thân mắc bệnh lý tim mạch ngoài tăng huyết áp.

Kết quả chụp X-quang phổi cho thấy vùng trung thất rộng, nội soi thực quản - dạ dày có viêm thực quản trào ngược. Đặc biệt, kết quả chụp cắt lớp vi tính lồng ngực có tiêm thuốc cản quang phát hiện hình ảnh phình và bóc tách động mạch chủ ngực và bụng. Bác sĩ chẩn đoán bà bị phình tách động mạch chủ ngực và bụng, loại bệnh lý nguy hiểm, nguy cơ tử vong cao.

Sau khi cấp cứu ban đầu, giảm đau, điều chỉnh huyết áp, thở oxy, bác sĩ tư vấn bệnh nhân chuyển tuyến xử trí kịp thời.

Trong bệnh phình tách động mạch chủ, mắc type A cấp tính được xác định là bệnh lý ngoại khoa rất nguy hiểm bậc nhất. PGS.TS Phùng Duy Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội), cho biết đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra đột tử ở người khỏe mạnh.

Các nghiên cứu cho thấy trong nếu không được điều trị kịp thời, có tới 25-30% bệnh nhân lóc động mạch chủ type A sẽ tử vong ngay ngày đầu tiên phát bệnh, trong 48 giờ đầu có 50%. Chỉ 10% bệnh nhân sống sót sau 1 tháng.

Thông thường, phình động mạch chủ ít có triệu chứng hoặc chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ hay khi chụp X-quang ngực thường quy. Ngoài ra, một số bệnh nhân có triệu chứng không điển hình như đau nhưng thường mơ hồ, có thể đau ở cổ và hàm dưới hoặc đau giữa hai xương bả vai, đau lưng, đau vai trái. Khi có phình tách động mạch chủ, bệnh nhân xuất hiện đau đột ngột như xé vùng trước ngực hoặc sau lưng. 

Bệnh phình tách động mạch chủ có liên quan đến tình trạng tăng huyết áp, tăng mỡ máu, xơ vữa mạch máu, hút thuốc lá, thuốc lào. Một số bệnh phình tách động mạch chủ có tính chất gia đình.

Liên quan bệnh lý này, các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức khuyến cáo, người bệnh cần loại bỏ các thói quen sinh hoạt có hại như: hút thuốc lá, thuốc lào; kiểm soát tốt tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao; hạn chế bia, rượu. Bệnh nhân cũng cần có chế độ ăn hạn chế muối, giảm căng thẳng tinh thần và thể chất. 

Tất cả các bệnh nhân phình tách động mạch chủ, dù chưa được can thiệp, phẫu thuật hoặc đã can thiệp, phẫu thuật đều phải đi khám kiểm tra định kỳ theo hẹn. Đặc biệt, với những người được bác sĩ chẩn đoán kết luận mắc bệnh động mạch chủ di truyền, người thân trong gia đình cần khám sàng lọc.

Phình tách động mạch chủ là biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp. Bệnh nhân có cảm giác đau như xé ngực có tính chất di chuyển, có thể đau lan ra sau lưng xuất hiện đột ngột, tính chất đau rất dễ nghĩ đến nhồi máu cơ tim. Bệnh nhân có thể mất hoặc yếu mạch ở tay hoặc chân.