Tháng 9/2024, Liên Hợp Quốc công bố Báo cáo khảo sát Chính phủ điện tử năm 2024. Theo kết quả đánh giá, xếp hạng, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 71 trong tổng số 193 quốc gia, tăng 15 bậc so với năm 2022. 

Đây là lần đầu tiên Việt Nam được xếp vào nhóm Chính phủ điện tử ở mức rất cao và vươn lên vị trí xếp hạng cao nhất kể từ khi bắt đầu tham gia đánh giá Chính phủ điện tử của Liên Hợp Quốc năm 2003. Với kết quả xếp hạng vượt bậc này, Việt Nam đã hoàn thành mục tiêu đặt ra năm 2024 về xếp hạng Chính phủ điện tử.

Trong năm 2024, Chính phủ, các bộ, ngành đã tập trung xây dựng, ban hành thể chế, chính sách để hoàn thiện môi trường pháp lý, thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Hạ tầng số cũng ngày càng phát triển, tỷ lệ hộ gia đình sử dụng Internet cáp quang băng rộng lên 82,2% (hoàn thành vượt mục tiêu đề ra đến năm 2025 là 80%), tăng 2,6% so với cuối năm 2023. Năm 2024, Việt Nam có 87% dân số sử dụng điện thoại thông minh. Cũng trong năm nay, Việt Nam có thêm 1 trung tâm dữ liệu hiện đại với công suất 30MW. 

Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa 18 bộ, ngành, 63 địa phương, 4 doanh nghiệp, phục vụ hơn 1,3 tỷ lượt yêu cầu tra cứu.

Ứng dụng VNeID có hơn 20 triệu lượt sử dụng căn cước điện tử, 8 triệu tài khoản định danh đăng nhập Cổng dịch vụ công và hơn 14 triệu thông tin công dân tích hợp vào Sổ sức khỏe điện tử. 

Bộ TT&TT đã rà soát và công bố hơn 150 nền tảng số từ các bộ, ngành và địa phương nhằm tối ưu hóa đầu tư, tránh chồng lấn, lãng phí. 

Theo Báo cáo chỉ số an toàn, an ninh mạng toàn cầu năm 2024, Việt Nam thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu trong số 194 quốc gia và vùng lãnh thổ. 

Về Chính phủ số, dịch vụ công trực tuyến là nội dung được Chính phủ tập trung chỉ đạo quyết liệt. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình của cả nước đạt 43,8%, gấp 2,5 lần so với cuối năm 2023.

Cổng Dịch vụ công quốc gia đã cung cấp 4.473 dịch vụ công trực tuyến, hơn 353 triệu hồ sơ đồng bộ, 58,5 triệu hồ sơ trực tuyến, hơn 34,4 triệu giao dịch thanh toán trực tuyến. 

Dấu ấn từ tổ công nghệ số cộng đồng 

Một dấu ấn quan trọng trong hành trình chuyển đổi số quốc gia là sự tham gia tích cực của các tổ công nghệ số cộng đồng. 

Trên hành trình đó, tổ công nghệ số cộng đồng có sứ mệnh hỗ trợ người dân tiếp cận, sử dụng công nghệ số theo cách đơn giản, xuất phát từ nhu cầu tự nhiên và tạo ra giá trị thiết thực đối với người dân, đưa công nghệ số vào mọi ngõ ngách cuộc sống. 

Theo Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, tổ công nghệ số cộng đồng lấy ý tưởng từ mô hình tổ Covid-19 cộng đồng. “Tổ công nghệ số cộng đồng đã hình thành mạng lưới rộng khắp cả nước, hỗ trợ tích cực, hiệu quả cho công tác chuyển đổi số quốc gia. Đến nay, chúng ta đã có 95.000 tổ công nghệ số cộng đồng với khoảng 450.000 thành viên”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ. 

Tại chương trình chào mừng ngày Chuyển đổi số Quốc gia năm 2024, lần đầu tiên thành viên đại diện các tổ công nghệ số cộng đồng có dịp chia sẻ kinh nghiệm chuyển đổi số ở địa phương mình với các thành viên Chính phủ. 

Tại thôn Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, Hà Giang, anh Sình Dỉ Gai giữ vai trò trưởng thôn, đồng thời là thành viên tổ công nghệ số cộng đồng. Anh đã giúp bà con dân tộc Lô Lô tiếp cận với công nghệ trong kinh doanh du lịch. 

Nhờ sự hướng dẫn của anh, các hộ kinh doanh homestay tại địa phương đã biết cài đặt và sử dụng các ứng dụng như Agoda, Booking, Facebook, Zalo để quảng bá dịch vụ, thu hút hơn 53.700 du khách. Không chỉ vậy, anh Gai còn phối hợp với công an xã hướng dẫn người dân cài đặt VNeID để định danh điện tử và nâng cao nhận thức về an toàn mạng cho người dân.

Để đưa công nghệ đến gần hơn với người dân, ông Dương Ngọc Tiến, Bí thư Chi bộ, tổ trưởng tổ công nghệ số cộng đồng tổ dân phố 15, phường Giang Biên, Long Biên (Hà Nội) đã tổ chức các buổi hướng dẫn cài đặt ứng dụng VNeID vào buổi tối tại nhà văn hóa. Ông Tiến còn tuyển chọn các em học sinh làm tình nguyện viên, đến từng hộ gia đình hỗ trợ cài đặt ứng dụng, giúp người dân giải quyết thủ tục hành chính mà không mất thời gian di chuyển.

Tại khu phố 4, phường Lam Sơn, Thanh Hóa, cựu chiến binh Vũ Đình Kịp đã kiên trì "đi từng ngõ, gõ từng nhà" để vận động người dân tham gia chuyển đổi số. Dù đối mặt với khó khăn như tỷ lệ người dân sử dụng smartphone tại địa phương chưa cao, hạn chế về trình độ công nghệ, ông Kịp vẫn hướng dẫn thành công 100% người dân trong khu phố định danh điện tử cá nhân và 53% sử dụng chữ ký số. 

Ở phường 1, thành phố Sa Đéc, Đồng Tháp, chị Trần Thị Thu Giàu, Phó Bí thư Đoàn thanh niên đã linh hoạt trong việc tiếp cận và tuyên truyền về chuyển đổi số. 

Bằng cách lồng ghép nội dung vào các hoạt động địa phương và phối hợp với trạm truyền thanh, chị Giàu đã giúp người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của công nghệ số. Chị còn trực tiếp đến nhà hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng VNeID, hỗ trợ thanh toán trực tuyến, đồng thời triển khai mô hình gắn biển hotline hỗ trợ tại các tuyến đường.

Nhìn chung, dù ở các vùng miền khác nhau, các thành viên tổ công nghệ số cộng đồng đều chung một mục tiêu: Đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân, nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng. 

Người dân, doanh nghiệp là trung tâm của chuyển đổi số

Chuyển đổi số bắt đầu từ người dân, lấy người dân làm trung tâm, là chủ thể, mục tiêu và là nguồn động lực của chuyển đổi số. 

Thông điệp này một lần nữa được nhấn mạnh tại chương trình chào mừng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia năm 2024 khi các đại biểu đến từ khắp mọi miền đất nước được thoải mái chia sẻ những trăn trở và đặt câu hỏi với các thành viên Chính phủ.

Những câu trả lời chân thành, phản hồi sâu sắc của các thành viên Chính phủ sau đó đã trở thành lời cổ vũ, động viên người dân, doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình chuyển đổi số. 

Trước câu hỏi của ông Ngô Minh Thanh, tổ trưởng tổ công nghệ số cộng đồng khu phố 5, phường Hà Huy Tập, thành phố Vinh, Nghệ An, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã chia sẻ nhiều định hướng, quan điểm của Chính phủ đối với việc dẫn dắt công cuộc chuyển đổi số quốc gia. 

Theo Phó Thủ tướng, chuyển đổi số đang biến đổi thế giới, mang lại nhiều tiện ích và trở thành xu hướng tất yếu của mọi quốc gia. Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế đó. Trong bối cảnh đó, Chính phủ có vai trò lớn trong việc dẫn dắt, kiến tạo chiến lược, đầu tư hạ tầng kỹ thuật và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Từ tỉnh vùng núi Điện Biên, anh Lê Ngọc Hoàn chia sẻ về khó khăn của bà con nơi đây: "Nhiều bản làng chưa có điện lưới, chưa có sóng điện thoại, khiến việc tiếp cận chuyển đổi số gặp khó khăn". 

Đáp lại, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, trong 2 năm qua, Việt Nam đã xóa 2.000 thôn lõm sóng. Hiện còn khoảng 700 thôn chưa có sóng di động, trong đó khoảng 600 nơi sẽ được phủ sóng cuối năm nay. 

Bộ TT&TT cũng đang nghiên cứu việc dùng vệ tinh viễn thông tầm thấp để phủ sóng vùng sâu, vùng xa, vùng núi, hải đảo khi chúng ta không phủ sóng được di động mặt đất hoặc những nơi không có điện. 

Lo lắng về tình hình an ninh mạng diễn biến phức tạp, anh Trương Quốc Long từ Bạc Liêu nêu vấn đề về việc các đối tượng xấu giả danh cán bộ công an, ngân hàng để lừa đảo, gây mất niềm tin của người dân.

Trước những trăn trở của người dân, Thượng tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an chia sẻ: "Trong 6 tháng đầu năm, chúng tôi đã phát hiện hơn 2.000 vụ lừa đảo trên không gian mạng. Bộ Công an đang phối hợp với các bộ, ngành để ngăn chặn và tuyên truyền, giúp người dân nâng cao cảnh giác". Ông khẳng định: "Với các biện pháp đã và đang thực hiện, người dân có thể yên tâm sử dụng các dịch vụ số".

Chị Lê Thị Mỹ Nương từ Quảng Ngãi bày tỏ mối quan tâm về việc người cao tuổi và người khuyết tật gặp khó khăn trong tiếp cận chuyển đổi số. 

Đối với vấn đề này, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, chuyển đổi số có ưu thế là xóa nhoà khoảng cách, nên cơ hội tiếp cận của người dân ở vùng sâu và thành phố là như nhau. 

"Quan điểm của Chính phủ là không để ai bị bỏ lại phía sau, cả trong đời sống thực và đời sống số”, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình khẳng định. 

Nói thật, làm thật, hiệu quả thật để người dân, doanh nghiệp hưởng lợi

Thông qua chia sẻ của các đại biểu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vui mừng nhận thấy, chuyển đổi số quốc gia, kinh tế số đã đạt được nhiều kết quả tích cực, có tác động, ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt kinh tế, xã hội, văn hóa của đất nước và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định quyết tâm của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước trong việc cùng chung tay chuyển đổi số quốc gia, phát triển nền kinh tế số, xã hội số, công dân số.

Thủ tướng nêu rõ, chuyển đổi số là xu thế tất yếu, yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu cho phát triển nhanh và bền vững. 

Đặc biệt, chuyển đổi số góp phần thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh hóa, số hóa, thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, xóa bỏ môi trường cho tham nhũng, tiêu cực, giảm chi phí tuân thủ, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, nền kinh tế.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, đây là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc, không có ai bị bỏ lại phía sau, với tinh thần "không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên", như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

"Công cuộc chuyển đổi số khó, nhưng không khó bằng những khó khăn, thử thách mà dân tộc ta đã vượt qua trong lịch sử", Thủ tướng nhận định.

Nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục vận dụng kinh nghiệm chiến tranh du kích, chiến tranh nhân dân trong kỷ nguyên số, người đứng đầu Chính phủ đánh giá, đến nay, chuyển đổi số đã "đến từng ngõ, gõ từng nhà, qua mỗi người", nhất là với mô hình tổ công nghệ số cộng đồng. 

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chính phủ xác định "mục tiêu kép": vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số ở trình độ cao, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam mạnh, có năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, nhiệt liệt biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, quyết tâm và kết quả đạt được của bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, đặc biệt là hoạt động rất hiệu quả của các tổ công nghệ số cộng đồng. 

Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương quan tâm, kịp thời phát hiện, tôn vinh, khen thưởng những tập thể, cá nhân làm tốt, điển hình trong phạm vi quản lý, đề xuất cấp có thẩm quyền về khen thưởng của Nhà nước, Chính phủ… bằng các hình thức tôn vinh, khen thưởng thường xuyên, đột xuất.

Thủ tướng nêu rõ, đây mới chỉ là những kết quả bước đầu, chúng ta tuyệt đối không được chủ quan, thỏa mãn, say sưa với những kết quả đạt được trong khi vẫn còn nhiều việc phải làm phía trước. 

Để chuyển đổi số thành công, chúng ta cần phải có những chiến lược trọng tâm, phù hợp để triển khai một cách thần tốc, hiệu quả, có tính bứt phá toàn diện hơn. Con người làm chuyển đổi số cần phải có một trái tim nóng, đầy nhiệt huyết, một bộ óc thông minh, sáng tạo và tư duy luôn đổi mới. 

“Chuyển đổi số quốc gia phải lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, động lực, nguồn lực, mục tiêu của sự phát triển. Phải nói thật, làm thật, hiệu quả thật để người dân, doanh nghiệp hưởng thụ thật", Thủ tướng nhấn mạnh.

Bệnh nhân N. T. T T. (76 tuổi, trú tại Hoài Đức, Hà Nội) vào viện ngày 13/9. Bệnh nhân có bệnh nền tăng huyết áp, viêm gan B, vào viện vì sốt xuất huyết Dengue ngày thứ 5, đại tiện phân đen số lượng nhiều. 

Bệnh nhân vào viện trong tình trạng nhợt nhạt, mất máu, tiểu cầu giảm thấp, hồng cầu giảm còn 2 triệu/mm3. Các bác sĩ đã truyền 10 đơn vị máu, gồm khối hồng cầu, huyết tương tươi và khối tiểu cầu, đồng thời nội soi kẹp cầm máu ổ chảy máu ở dạ dày cho bệnh nhân. Sau 6 ngày điều trị, hiện tại người bệnh không còn tình trạng chảy máu. Xét nghiệm chỉ số tiểu cầu đã cải thiện. Bệnh nhân tỉnh táo, dễ chịu hơn.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Văn Bắc, Phó Trưởng khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương khuyến cáo, trong 3 ngày đầu bệnh nhân có triệu chứng sốt cao, đau đầu, đau mỏi cơ khớp. Người bệnh nên đi khám và làm xét nghiệm chẩn đoán mắc sốt xuất huyết và xét nghiệm chỉ số Hematocrit nền. 

Bác sĩ Bắc nhấn mạnh người bệnh hạn chế truyền dịch và đặc biệt không truyền dịch tại nhà. Bệnh nhân cần bù nước điện giải bằng đường uống như oresol.

Từ ngày thứ 3 - 7, bệnh nhân cần tái khám để đánh giá nguy cơ nặng. Người có các dấu hiệu cảnh báo sau cần đi khám ngay: khó chịu nhiều mặc dù đã đỡ sốt, đau bụng, nôn ói nhiều, mệt lả, bứt rứt, tay chân lạnh, ẩm, chảy máu mũi, miệng, hoặc xuất huyết âm đạo, thay đổi ý thức như lú lẫn, kích thích, vật vã hoặc li bì.

Bác sĩ Bắc cho biết, sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm cấp tính, gây dịch. Virus được truyền từ người bệnh sang người lành do muỗi đốt. Bệnh có đặc trưng bởi sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc và tử vong nếu không điều trị đúng và kịp thời.

Mới đây, những hình ảnh đẹp, bình yên về Thiền viện Trúc Lâm An Giang được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Theo tìm hiểu, tác giả bộ ảnh là anh Huy Trần (31 tuổi, TP Long Xuyên, An Giang), một người trẻ đam mê nhiếp ảnh.

Thực tế, bộ ảnh được anh Huy ghi lại từ tháng 3/2023 nhưng đến nay vẫn được nhiều người quan tâm, chia sẻ. "Dịp cuối tuần, mình hay tìm tới các địa điểm gần thành phố để tìm cảm hứng chụp ảnh, đồng thời giới thiệu tới mọi người cảnh sắc An Giang. Thiền viện mang lại cảm giác an yên và có rất nhiều khung cảnh đẹp để chiêm ngưỡng”, anh Huy cho hay.

Thiền viện Trúc Lâm nằm trong quần thể du lịch Khu Di tích Óc Eo - Ba Thê, lòng hồ Ông Thoại… Do đó, nơi đây vừa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh tín ngưỡng của nhân dân, vừa tạo thêm cảnh quan du lịch sinh thái cộng đồng, góp phần lưu giữ và phát huy những giá trị truyền thống của văn hóa Phật giáo, kết nối các di tích lịch sử, văn hóa truyền thống của địa phương.

An Giang là vùng đất giàu bản sắc văn hóa với 4 dân tộc Kinh, Chăm, Hoa, Khmer, với nhiều di tích tôn giáo, tín ngưỡng, nhiều lễ hội truyền thống.

Những năm qua, ngành du lịch An Giang đã tập trung phát triển đồng bộ các loại hình du lịch, trong đó du lịch tâm linh giữ vai trò trọng tâm, chủ yếu tập trung tại Khu du lịch quốc gia núi Sam, núi Cấm, các điểm di tích, đình, đền, chùa của các tôn giáo tập trung xung quanh khu vực vùng Bảy Núi.

Theo PGS Doanh, ung thư dalà loại ung thư thường gặp, có 3 loại thường gặp nhất là ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư hắc tố. 

Một nghiên cứu của bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương trong 6 năm (từ 2017-2022) cho thấy có 1.133 bệnh nhân ung thư da điều trị nội trú tại cơ sở y tế này. Gần 70% trong số đó là bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào đáy (riêng 3 năm 2020-2022 có 407 ca). Theo các bác sĩ, loại ung thư này có xu hướng trẻ hóa.

Đáng nói, theo ông Doanh, hơn 50% bệnh nhân ung thư da khi được chẩn đoán, phát hiện, bệnh đã ở giai đoạn muộn. Trong khi đó, ung thư da được phát hiện sớm thường lành tính, nếu điều trị kịp thời, khả năng khỏi rất cao kể cả với ung thư tế bào hắc tố, loại rất ác tính, khả năng sống trên 5 năm sau điều trị là trên 80%.

Vì sao ung thư da thường được phát hiện muộn?

Về vấn đề này, theo ông Doanh có 3 điểm quan trọng:

Thứ nhất, không ít người có tổn thương mãn tính kéo dài rồi mới đi khám. Các thầy thuốc từng tiếp nhận nhiều bệnh nhân ung thư tế bào đáy hay tế bào vảy, tổn thương đã phá vỡ vùng da, xâm lấn sâu vào bờ mi, tai, môi, mũi, thậm chí vào gần xương, xương sọ, màng não...

"Bệnh nhân buộc phải phẫu thuật cắt tổ chức ung thư trên toàn bộ môi, khoét bên cánh mũi... và phục hồi chức năng, tạo hình thẩm mỹ. Có bệnh nhân ung thư dương vật phải cắt cụt", ông Doanh nói.

Thứ hai, nhiều bệnh nhân khi thấy có dấu hiệu bất thường trên da, thay vì đến viện chuyên khoa da liễu/ung thư khám, lại nghe mách nhau bôi thuốc lá, khiến tổn thương biến dạng, loét, chảy dịch…

Thứ ba, tổn thương và tiến triển ung thư da âm thầm, kéo dài có khi vài năm, khiến bệnh nhân chủ quan vì không thấy bệnh ảnh hưởng sức khỏe. 

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho hay không chỉ bệnh nhân vùng sâu, vùng xa mà cả bệnh nhân ở Hà Nội cũng rất chủ quan.

"Điều này thường xảy ra ở tổn thương trước đây lành tính, đến khi tiến triển, bệnh nhân không nhận biết dấu hiệu ung thư hóa, cho rằng đó là tổn thương từ lâu nên đến viện muộn", bác sĩ Sơn cho biết. 

Ngoài ra, gần đây, bác sĩ Sơn tiếp nhận bệnh nhân dù đã đi khám sớm nhưng vẫn phát hiện ung thư da giai đoạn muộn do "đi vòng" quá nhiều nơi. "Bệnh nhân không có triệu chứng điển hình của ung thư da, dẫn tới chẩn đoán nhầm, phác đồ điều trị không đúng", ông nói.  

Tổn thương ung thư da thường xuất hiện ở đâu?

Ung thư da phát triển chủ yếu trên các vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gồm da đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay và bàn tay, chân. Tổn thương cũng có thể hình thành trên lòng bàn tay, bên dưới móng tay/móng chân, vùng sinh dục.

Với ung thư tế bào đáy, loại hay gặp nhất, dấu hiệu gồm: 

- Tổn thương tăng sắc tố, bóng ở trung tâm, lõm ở giữa, bờ có thể có sẩn ngọc màu trong mờ

- Tổn thương giống như vết sẹo phẳng, giống màu da hoặc màu nâu hoặc các đốm sắc tố

- Tổn thướng giống vết loét chảy máu hoặc đóng vảy, có thể tái diễn nhiều lần.

Dấu hiệu ung thư hắc tố, loại ác tính nhất:

- Mảng màu nâu lớn với các đốm sẫm màu hơn

- Dạng nốt ruồi thay đổi về màu sắc, kích thước hoặc cảm giác hoặc chảy máu

- Tổn thương nhỏ với đường viền không đều và xuất hiện màu đỏ, hồng, trắng, xanh lam hoặc xanh đen

- Tổn thương tăng sắc tố có cảm giác đau ngứa

- Các tổn thương sẫm màu trên lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu ngón tay hoặc ngón chân.